>> HOMEpage
Hans Jansz. Langweer, kruidenier
Leeuwarden 1623
v/h in de vergulde druif, Voorstreek Wz, Dokkumerend
Bron: HCL inventarisatieboek 3373, blz. 228-246 (digitaal 115-124)
Internetuitgave (gedeeltelijk): M.H.H. Engels, april 2020
Het beroep van Hans Janszoon Langweer blijkt uit de boedelbeschrijving. In 1615 was hij als weduwnaar van Sieuke Claas getrouwd met Jouck Ritskes, die toen in Wyns woonde. Op 9 april 1619 (Groot consentboek 3623 fol. 118v-119v, 7 mei) had "Hans Jans z. Langweer burger binnen Leuwarden" aan Staes Claes z. en Auckien Jans dr. echtelieden, zijn zwager resp. zuster, voor 500 goudgulden verkocht zijn van w. zijn vader geërfde "halve huisinge cum annexis staende bij d'Hoexter piepe bij d'copers selffs gebruict ... hebbende Henrick Thonis huisinge ten suyden ende Claes Simons hoeck huisinge ten noorden". Zijn ouders Jan Eetes en Jouck Syurdts dr. hadden het in 1582 gekocht van het echtpaar Thomas Baltus en Albert Rutgers dr.; procl.boek 3562 blz. 407.
Langweer heeft een ander vak geleerd: op 13 mei 1628 is hij ingeschreven in het register van notarissen. In het groot consentboek van 1636 wordt hij op blz. 185v genoemd als getuige, die zijn handtekening heeft gezet als "Hans Jans Langweer bij den Hove van Friesland geadmitteerde Notario" op 7 maart. Een opmerkelijke carrièreswitch, nadat hij zijn vrouw had verlaten. Als procureur postulant is Hanso of H.J. Langweer blijkens de recesboeken voor 't eerst opgetreden in 1628 (2708: 10 acten); vervolgens o.m. in 1630 (2710, 289r: 235 acten), 1632 (220), 1634 (336) en voor het laatst in 1635 (393 acten). Waarschijnlijk is Hanso in de loop van 1636 overleden.
Kruisbeelden en misboeken duiden op een (deels) nog katholiek echtpaar, het "geweer" (d.z. wapens) op een vroeger militair beroep van Langweer.
Inventarisatie ende bescryvinge gedaen ten overstaen van de praesiderende Burgemr. Renico Atsma bij mij Meinard Gerryts z. eerste gesworen clerq in de secretarie deser stede Leuwarden, van de naeges. goederen bevonden ten huyse van Hans Jans z. Langweer coopman op de hoeck alwaer de vergulden Druyff uytg'hangen heeft, bij hem door zijn vertreckinge verlaeten; ten versoecke van de gemeene geinteresseerde creditoren van dezelve Hans Jans z. ende door aengevinge van Jouckien Ritske dr. huysffre. van de gemelte Hans Jans z. die om daerinne oprechtel. te handelen, alles op te geven ende niet te verswijgen den behoorlijcken boeleed in handen van de welgemelte Burgemr. gedaen heeft, zijnde geadsisteert met Dre. Hectore Meinsma haer advocaet. Ter presentie van Pybo Albade, Pieter Tiara, Staes Claesen ende Harmen Willems meer creditoren geadsisteert met Arnoldo Loon nots. ende postulant voor desen gerechte ende meer int bijwesen van Dirck Gerbens z. gesworen gerechtsbode, desen 31en Julij anno 1623.
Ende heeft Meinsma vanwegen de voors. Jouckien Ritske dr. geprotesteert dat haer dese beschryvinge sal zijn ontschadel., evenverre naemaels bevonden mach werden, eenige obligatien staende echte met haer protestante t'zijn gemerckt,
229
waeronder schulden voor haer echte opgelecht zijn affgelost, als oock neffens haer ingebracht goederen ende soedanige penningen als haer protestantes vader Ritscke Offes de vs. Hans Jans z. in zeeckere besloten kiste in bewaring heeft gedaen. Actum ut supra.
Twee goede bedden ......
230
Linnewerck
...
231
Tinnewerck
...
232
Meskenwerck
...
233
Coperwerck
...
Iserwerck
...
234
Steen ende glaswerck
...
235
Holtwerck
...
Een groot taffereel van de affbeeldinge der lieffre., belist
Een taffereel daerin affgebeeldet de vertoning Christi op de Bergh Thabor, belist
236
Vyer tafferelen van Maria met listen
Een ovael schilderije van de Historie van Thobias met een stoffierde list
Twee schilderien ofte conterfeytzels van Hans Jans z.
Een conterfeytzel van Jouckien Ritske dr.
Een taffereel van St. Jans predicatie
Twee conterfeitzels in ovalen van Hans Jans z. zijn eerste huysfre.
Een taffereel van de keucken
Een Salomons gebeth met golden letteren
Een Verouuen* [= Vrouwen] Tronitien[* transcriptie dankzij P. Nieuwland]
Een geprent Cruyssefix
Noch een taffereel daerin een cruyssefix geschildert staet
Een eecken tycktackbord
Een opslaend eecken taeffeltie
Een gesneden Jhesus mantie met een fijn rood coralen kettentie, silveren kruysken ende penninckien daeraen
Een gesneden cruyssefix t'welcke Harmen Willems oock pretendert als vooren
Een clein gedruct taffereeltie onder glas met een eecken list
Twee geferffde tinnebordden
237
...
238
Nae noen
Brandinge
...
Boecken
D'uytlegginge over t'oude Testament latine in folio, prima et tertia pars
D'uytlegginge over de Epistolen Pauli Doctoris Augustini in folio, Tomus primus et tertius
Sermones Thesari novi de tempore in clein folio
Een old misboeck in folio
Noch een old sangmisboeck in folio
Een latinsche dictionarium Calepini in folio
Noch negenthien cleiner olde boecken meest in octavo geformeert
Hortulus animae duyts in ocatvo
Twee Rekenboecken in folio zijnde t'eene daervan bij w. Jan Eetes Hanse vader ende t'ander bij Hans selven geholden
Een Reken- ofte schrijfboeck in quarto
Acht olde cladboecken in halff folio langwerpigh
Catholycke Sermoonen op de Evangelien ende Epistelen in folio
239
Geweer
Een pieck ofte spiets
Een halve lancie
Een rustingh met d'halscraagh
Een sijtgeweer met de draegband
Noch een olde degen
Drye schermdegens
Een old hellebaard ende slachswaerd op de solder
Een rood sijden veltteecken
Silverwerck nihil
Gerede penningen
...
240
Andere huysraden dewelcke d'wachtmr. op den 26en July laestleden geexecuteert heeft tot voldoeninge van zekere boelgoederen bij Hans Jans z. gecoft
Achtien tinnen platelen soo grote als cleine
Ses tinnen taeffelberdden met het ijser
Drye tinnen waterpotten
Drye tinnen soltvaten
Twee oorkussens met slopen
Drye deeckens soo goede als olde
Een bed met een peul
Vijff stoelkussens
Een fuyrbecken
Volgen nu de winckelwaren
Twee ronde vatties met buscruyt
Een rond vattie met Coliander
Noch een tontie wat servys
Een viercante doos met wat peper
241
Een tontie met een weinich seroop
Acht lege geferffde tonties
Noch een tontie met galnoten
Noch drye lege tonties
Een fiercante doos met wat cabiel
Noch darthien lege dosen
Een doos met hele nagelen
Een doos met gestoten nagelen
Seventhien ronde lege dosen
Twee tonnen met tweeback
Een lege halff tonne
Twee lege vierders
Een leeg kindtie
Drye ledige aschtonnen
Vyer lege meelvatenV Een fuyren soltback met ontrent drye varndel solt
Twee sacken met groff solt
Een ledige sol[t]tonne
Vyer paer mesken schalien met de evenaers soo cleine als grote
242
Drye bosken tou
Een moster[d]molen
Eenige boecken grau pampier
Een halff pondt besloten wicht
Een blicken tromp met ontrent een ming[e]len boomoli
Eenige stenen potten ende pannen
Eenige heyden besems ende schrobbers
Vijfftien holten schoppen
Een thoonbanck met de rioelen in de winckel
Een mandtie met swevel
Vijff vatties met swartsel
243v
Brieven ende bescheyden
Seeckere acte van affrekeninge tusschen w. Douwe Jans schoenmr. ende Hans Jans z. in dato den 30en Juny 1615 meldende dat Douwe aen Hans schuldich bleeff seven ende vijftich carolus gs. 17 st. quoteert met A.
Seeckere Testamente gemaeckt ende naegelaten bij Griet Henricks dr. in dato den 22en January 1606 quoteert met B.
Noch een Testament gemaeckt ende naegelaten bij Eete Eetes z. dateert den 22en Feb.ry. 1611 quoteert met C.
Een copie van een Testament van Griet Henricks huysfre. van Ritske Ritskes dateert den 22en January 1606 quoteert met D.
Noch een Testament reciproce van Hans Jans z. ende wijlen Syucke Clase dr. echteluyden in dato den 25en 8bris 1608 quoteert met E.
Negen ingeloste obligatien gepasseert bij Hans Jans z. Langweer aen diverse personen daeraff de acht int hypothequeboeck deser stede ende het negende soo int zelve register deser stede als in de registre van de hypothequen van Collumerlandt geregistreert zijn ende is t'samen gebonden ende in dorso gequoteert met F.
244
Seeckere cessie gepasseert bij Hans Jans z. Langweer aen Dri. Sixto Donia, advocaet voor den Hove, curator over de kinderen van wijlen Matheus Lieuckema ter summe van vijff hondert ggs. te ontfangen uut handen van Jr. Ryuerd Juckema dateert den 9en 9bris 1618 quoteert met G.
Een acte van guarrand gepasseert bij Foecke Colde ten proffite van Hans Jansen in dato den Xen January 1614 quoteert met H.
Seeckere drye quitantien van betaelingen bij Hans Jans z. gedaen t'samen gelecht ebde gequoteert met J.
Noch diverse olde stucken ende pampieren van weiiger importantie, dit pro memorie
Int schabel staende in de achtercamer zijn bevonden in verscheyden dosen diverse brieven concernerende d'zaacken ende handelingen van Ritske Offes z. ende zijn olders, dit meer pro memorie.
245
Inschulden te proffit comende te ontfangen volgens d'Rekenboecken
uyt t'Rekenboeck in folio
Wieger Pieters tot Marrum is schuldich in drye parthien t'samen 53-13-0
D'hopman Focke Ripperda fol. 32 debet volgens zijn eigen handt 110-11-0
Aete Hillebrants debet volgens het slot staende folio 44: 90-0-0
uyt t'Rekenboeck in quarto nihil
Uytschulden wederomme te laste comende te betalen
Jouckien Ritske dr. verclaert de uytschulden niet te weten noch te conen opnoemen, dan refereert haer dienengaende tot d'angeveinge van de respective crediteurs, dit hyermede voor memorie
De post den 4en Augusti 1623 verclaert Wybe Claessen hem van tweeback 4 £ 10 st., Cornelis Cornelissen 7 £ ende Marten Freerx z. 2 £ te competeren, facir t'samen 14-0-0
246
Vaste goederen
Seeckere huysinge cum annexis staende op de hoeck aen de westersijde vant diept alwaer de vergulden druyff uytgehangen heeft
De vierde part ad vitam van Hans Jans z. van de huysinge staende in de grote Kerckstraet op de horne van de Pijlsteige bij wijlen Claes Staes z. naegelaten.
>> begin