>> HOMEpage
LEGAAT van Zeeuws edelman HONIG aan UB Franeker
Tekst bij een kleine tentoonstelling in de Provinciale Bibliotheek van Friesland: februari t/m april 1995 - M.H.H. Engels - internetbewerking: januari 2005
Ter nagedachtenis van de weledele, zeer aanzienlijke heer Johannes Honig, ridder en raadslid te Middelburg, omdat hij uit
zeer grote vrijgevigheid deze algemene bibliotheek van onze voedingsrijke universiteit heeft opgeluisterd door de legatering
van 20 geschilderde portretten van beroemde en geleerde mannen, samen met een bedrag van 600 gulden, heeft de
academische senaat, nadat de erfgenamen het legaat zonder aarzelen hadden doen toekomen, de laatste wens van de
legateur vervuld en opdracht gegeven deze boekenkast met de gekochte boekdelen te vullen en een lijst van de titels
openbaar te maken.
Dit is een vertaling van de Latijnse tekst op een driehoekig bord dat in de achttiende en negentiende
eeuw eeuw boven een boekenkast hing in de universiteitsbibliotheek te Franeker. Het bord is tegenwoordig te zien in
museum It Coopmanshûs te Franeker; hetzelfde geldt voor de uit Italië stammende olieverfportretten van o.a. Diogenes, Julius Caesar Scaliger, Thomas van
Aquino, Dionysius en Jacobus Gothofredus, Giovanni Mirandula en Francesco Petrarca.
De lijst van de voor de gelegateerde 600 gulden gekochte boeken is afgedrukt in het biografische werk "Geletterd Zeeland" van Pieter de la Rue, tweede druk, Middelburg 1741, blz. 504-506. Onderverdeling: Patres (werken van kerkvaders), Historiae ecclesiasticae scriptores (werken van kerkhistorici), Lexicographi Hebraei, Lexicographi [Graeci et] Latini (bio- en bibliografische werken). De modeme titelbeschrijvingen uit de geautomatiseerde online publiekscatalogus volgen hier. De vijftien titels omvatten maar liefst 77 boekdelen in folioformaat en vullen bijna vijf meter plankruimte. Het legaat is in 1694 ontvangen. De gekochte werken dateren uit de jaren 1665-1706, met uitzondering van het "Auctarium novum bibliothecae patrum" (1648) en de werken van Hrabanus Maurus (1627): in elk geval het laatste zal antiquarisch gekocht zijn. De schenking van toen is vergelijkbaar met een bedrag van € 25.000 nu!
Johan Honig - niet verwant met het Zaanse ondernemersgeslacht - was ridder, schepen en raad van Middelburg. Zowel zijn geboorte- als zijn sterfjaar is slechts bij benadering bekend: tweede kwart van de zeventiende eeuw resp. in of kort voor 1694. In 1682 hertrouwde hij met Hillegonda van Viersen. Zij was in 1645 te Leeuwarden geboren en sedert 1678 weduwe van een raadsheer in het Hof van Vlaanderen dat resideerde in Middelburg. Bij hun huwelijk hebben zij aan kerk en staat van Friesland een schenking gedaan.
De kerk van Ferwerd kreeg een koperen kaarskroon met hun wapens, die aldaar nog is te bewonderen. - Hillegonda's vader
Assuerus van Viersen, rentmeester der domeinen, pensionaris van Leeuwarden en 1653-1662 secretaris van
Gedeputeerde Staten van Friesland, had Camminghastate te Ferwerd geërfd van zijn broer Jurjen.
Aan de provincie Friesland werd voor de bibliotheek van de Franeker Academie het hier besproken legaat toegezegd.
Literatuur:
W.B.S. Boeles, Frieslands hoogeschool en het Rijksathenaeum te Franeker. Eerste deel, Leeuwarden 1878, blz. 102.
D. Cannegieter, Camminghastate te Ferwerd. In: Friesche volksalmanak 1888, 74-95.
M.H.H. Engels, Franeker folianten. Frieslands universiteitsbibliotheek 1585-1713. Franeker 1985, blz.
28-29.
|
1. SS. Patrum, qui temporibus apostolicis floruerunt, Barnabæ, Clementis, Hermæ, Ignatii,
Polycarpiopera edita et inedita, vera, et suppositicia: una cum Clementis, Ignatii, Polycarpi
actis atque martyriis / J.B. Cotelerius ... ex MSS. Codicibus eruit, ac correxit, versionibusque
et notis illustravit; accesserunt, in hac nova edit., notæ integræ ... ; recensuit et notulas aliquot
suas et aliorum adspersit Joannes Clericus. - Antverpiae: Huguetanorum sumtibus, 1698. - 2
dl.; fol. 2. Opera omnia quae extant vel quae ejus nomine circumferuntur /S. Athanasius; notis, variis
lection. illustrata cet. opera et studio monachorum ordinis S. Benedicti e Congreg. S. Mauri,
Ed. Bern. de Montfaucon - Parisiis: sumptibus Jo. Anisson, 1698 - 2 dl.; fol. 3. Marii Mercatoris S. Augustino æqualis Opera quæcumque extant / prodevnt nvnc primvm
studio Joannis Garnerii ... qui notas etiam ac differtationes addidit - Parisiis : Apud
Sebastianum Mabre-Cramoisy, 1673 - 2 dl.; fol. 4. Magnentii H-Rabani Mavri, ...Opera, qvæ reperiri potvervnt, omnia, in sex tomos
distincta. / Collecta primùm industriâ Iacobi Pamelij Brugensis .... Nunc vero in lucem emissa
curâ R.mi Antonij de Henin ...; ac studio & operâ Georgij Colvenerij ... Opera, qvæ reperiri
potvervnt, omnia, in sex tomos distincta - Coloniæ Agrippinæ: sumptibus Antonii Hierati, 1627 -
Gegr. titelpag.: Hrabani Mavri ... Opera quotquot reperiri potuerunt omnia -
6 dl.; fol. 5. Maxima bibliotheca vetervm patrvm, et antiqvorvm scriptorvm ecclesiasticorvm : primo
qvidem a Margarino de la Bigne, in Academia Parisiensi doctore Sorbonico, in lucem edita :
deinde celeberrimorvm in universitate Coloniensi doctorum studio, plurimis authoribus, &
opusculis aucta, ac historica methodo per singula fæcula quibus scriptores quique vixerunt,
disposita : hac tandem editione Lvgdvnensi, ad eandem Coloniensem exacta, novis supra
centum authoribus, & opusculis hactenus desideratis, locupletata, et in tomos XXVII.
distribvta : huic etiam editione accesserunt indices qvator præclari, in hac tam multiplicium
scriptorum vastissima collectione vere faces, & ut quis ad ipsorum lectionem introducatur,
vtilissimi, imo omnino necessarii - Lvgdvni: apud Anissonios, 1667 -
Annotatie: Uitg. bezorgd door: Phillipus Despont - 27 dl.; fol. 6. Titel: Auctariumnovum Bibliothecae Veterum Patrum, Graece en Latine / cum notis Franc.
Combefisii - Paris : Ant. Bertier, 1648 - 2 dl.; fol 7. Collectio nova Patrum Graecorum / Gr. et Lat, cum notis Bern. de
Montfaucon - Paris, 1607 - 2 dl.; fol. 8. Jacobi Sirmondi opera varia; nunc primum collecta, ex ipsius schedis emendatiora, notis
posthumis, epistolis, et opusculis aliquibus auctiora, accedunt S. Theodori Studitae epistolae,
aliaque script dogmatica, nunquam antea graece vulgata Parisiis : e typographia regia, 1696 - 5
dl.; fol. 9. Collectio maxima Conciliorum omnium Hispaniae et Novi Orbis epistolarumque decretalium
celebriorum, necnon plurium monumentorum veterum ad illam spectantium / cum notis ac
dissertt. quibus canones, historia, disciplina ecclessiastica et chronologia explicatur, cura en
stud. Josephi Saenz. de Aguirre - Roma : J.J. Komarck [etc.], 1693 - 4 dl.; fol. |
10. Magnum Oecumenicum Constantiense Concilium de universali Ecclesiæ reformatione,
unione, et fide. / ... diligentissime erutum ac recensitum multisq; figuris æneis exornatum operâ
et labore Hermanni von der Hardt - Francofurti et Lipsiæ : in officina Christiani Genschii;
Helmestadi: typis Salomonis Schnorrii; Berolini : typis Christiani Friderici Henningii,
1697-1742 - 7 dl. in 4 bd.; fol. 11. Critica historico-chronologica in annales ecclesiasticos ... Cæsaris ... Baronii ; ... Henrici
Spondani ... ordine servato: in qua rerum narratio defenditur, illustratur, suppletur; ordo
temporum corrigitur, innovatur, & periodo Græco-Romana nunc primùm concinnata munitur :
opus non solùm annales ecclesiasticos, horumque epitomen legentibus; sed etiam omnibus
antiquitatis studiosis necessarium / auctore ... Antonio Pagi. - Lutetiæ Parisiorum: apud
viduam Edmundi Martin, Joannem Boudot, & Stephanum Martin, 1689. 12. R. P. Natalis Alexandri Ordinis FF. Praedicatorm ...Historia ecclesiastica Veteris Novique
Testamenti, ab orbe condito ad Annum post Christum natum millesimum sexcentesimum : et in
loca ejusdem insignia dissertationes historicæ, chronologicæ, criticæ, dogmaticæ ... rerum
novarum accessione, scholiis et indicibus locupletissimis aucta, illustrata, ornata. - Parisiis :
Sumptibus Antonii Dezallier, 1699. - 8 dl.; fol. 13. Bibliotheca magna Rabbinica, de scriptoribus et scriptis Hebraicis, ordine alphabetico
Hebraice et Latine digestis / avctore Ivlio Bartoloccio de Celleno ... - Romae: ex Typographia
S. Congregationis de Propaganda Fidei, 1675-1694. 14. Petri Lambecii HambvrgensisCommentariorvm de avgvstissima Bibliotheca Caesarea
Vindobonensi ... - Vindobonae: typis Matthaei Cosmerovii, 1665-1679 - 7 dl.; fol. 15. Catalogus, sive recensio specialis omniumcodicum manuscriptorum Graecorum, nec non
linguarum orientalium, Augustissimae bibliothecae Caesareae Vindobonensis ... / in publicam
lucem edidit Daniel de Nessel ... |
MEMORIAE
NOBILISSIMI GRAVISSIMI
AMPLISSIMIQUE VIRI JOANNIS
HONIG EQUITIS AURATI SENATORIS
MEDIOBURGENSIS
QUOD EXIMIA LIBERALITATE PUBLICAM HANC ALMAE ACADEMIAE
NOSTRAE BIBLIOTHECAM ORNAVERIT LEGATIS XX PICTIS IMAGINIBUS CLARIS-
SIMORUM & ERUDITISSIMORUM VIRORUM ADJECTA SEXCENTORUM FLORENORUM SUMMA
AMPLISSIMUS ACADEMIAE SENATUS LEGATO A NOBILISSIMIS HAEREDIBUS PROMPTE REPRESENTATO
SUPREMUM TESTATORIS JUDICIUM SECUTUS TABULAS PUBLICARI EMPTISQUE VOLUMINIBUS FORULOS HOSCE IMPLERI
IUSSIT L.M.
>> begin