>> HOMEpage
Zijlvesters in Friesland
Bron: Tresoar, Nadere Toegang 5.09, Index resoluties GS, dl. II
Internetuitgave: M.H.H. Engels, augustus 2025
Opm.: De familienaam Zijlstra stamt van dit beroep.
Aulus van Harckema aengestelt tot zijlphester van Visvliet in plaets van w. Pijtter Reins. Den 1. Maij 1632.
Roeloff Lieuwes ut supra tot zijlphester te Burum. Den 18. Maij 1644.
Alle zijlphesters aengeschreven, om het water tot op een sekere peil te laten afftappen. Den 14. Maij 1653. De deuren niet anders te openen als tot noodwendigh gerijff van de schepen. Dito.
De Here Grietman Feie van Scheltema aengestelt tot [633] zijlphester voor de helfte van Munnickezijl in plaetse van Aulus van Harckema. Den 21. Maij 1653. Voor de andere helfte. Den 25. Septemb. 1657.
De zijlphester van Collumer Verlât wegens het laten inlopen van 't sout water op Blokhuis gehaalt. Den 14. Julij 1660. Den 9. Aug.tij.
De secretaris Gajus van Broersma aengestelt tot zijlphester van Muntie-zijl in plaets van w. de Here Scheltema. Den 1. Decemb. 1666.
De zijlphesters geordonneert, het water op de behoorlijcke Peil te houden en te schutten. Den 21. Maij 1670. De Magistrât van Workum daer over verschreven. Den 9. Junij.
--- geordonneert, het water aen Wat aff te tappen. Den 31. Aug.tij 1672.
--- Over de Peil van 't water ontboden. Den 24. Martij 1673.
--- geordonneert, het binnen-water to laten uitvloeijen. Den 27. Martij 1674.
De zijlen te sluiten. Den 20. Martij 1675.
Geen water uit nogh in te laten lopen. Den 2. April.
De Magistrât van Workum over contrarie ordres aen de zijlphester gecondemneert in een Boete vou 25 gouden Friesche Rijders. Den 12. Junij.
Twee Gecommitteerden uit de Magistrât nader ontboden. Den 10. Julij. Verantwoerdinge van de selve. Den 12. Dito.
Nadere aenschrijvinge om geen water te laten uitlopen. Den 21. Aug.tij. Den 25. Martij 1676. Te ontsluiten. 1. Aug.tij. Gesloten te houden. Den 26. Novemb. Bij dooijendt weer weder te ontsluiten. Den 12. Decemb. Geen binnen-water meer te laten uitlopen. Den 25. April 1678. De Zijlen voor acht a tien dagen te openen. Den 11. Feb.rij 1681. Toe te houden. Den 8. April. Den 16. Maij 1684. Den 8. Jan.rij 1685. Het binnen-water te laten uitlopen. Den 20. Jan.rij 1686.
[634]
De grietman Epo van Aylva aengestelt tot zijlphester van Muntie-Zijl in plaets van w. den Here G. v. Broersma. Den 10. April. 1679.
Wyger Dircks ut supra tot zijlphester te Dockum in plaets van w. Jan Minckes. Den 7. Jan.rij 1680.
De zijlphesters geordonneert de zijlen wederom te openen. Den 9 Feb.rij 1687.
Rintie Sapma aengestelt tot zijlphester te Dockum in plaets van W. Suiderbaen. Den 27. April. 1717.
Petrus Brandsma ut supra. in plaets van w. R. Sapma. Den 13. Novemb. 1720.
De zijlphesters aengeschreven, om de zijlen acht dagen te openen. Den 9. Feb.rij 1720.
Douwe Feie van Aylva aengestelt tot zijlphester van Muntie-zijl in plaets van w. E. van Aylva. Den 12. Decemb. 1720.
Arent van Haersma ut supra in plaets van w. D. F. van Aijlva. Den 11. Jan.rij 1726.
Willem Emilius van Unia ut supra in plaets van w. A. v. Haersma. Den 6. Octob. 1740.
Joannis Meinertshagen ut supra tot Mackum in plaets van F. Reinalda. Den 31 Maij 1727.
Jan Oeberius in plaets van J. Meinertshagen. Den 29. Novemb. 1727.
Dirck Dublinga [zijlvester van 's landszijl tot Makkum] in plaets van J. Oeberius. Den 21. Novemb. 1747.
Douwe Jans [Sjaerda] ut supra tot zijlphester van de Nieuwe-sluis int Dockumer diept. Den 11. Novemb. 1729.
Dirck Sjaerda ut supra in plaets van Douwe Jans [Sjaerda]. Den 7. Decemb. 1742.
De zijlphesters plaetsen van Dockum, Driesum en Oudwoude te laten uitsterven. Den 11. Jan.rij 1731.
De zijlphesters verboden netten oft ander vistuigh in de zijlen te setten. Den 17. Feb.rij 1740.
”Anno 1750 den 15 Septemb stierf de Eerbare Reynouw Dirks Talsma in leven de Huisvrouw van Douwe Jans Siaerda oudt zijnde omtrent 68 Jaaren en legdt alhier onder deesen steen begraven”.
Onder een soort tempel met op het dak aan de ene kant een doodshoofd en aan de andere kant een zandloper; de familiewapens zijn in de Franse tijd blind gehakt. Hier staat gebeiteld:
De Eersame Douwe Sjaerda Director in ’t maken van de Dockumer Nieuwe Zijlen bij Engwierum en naderhand Sylphester op de zelve. Stierf den 12 September 1753 oud 68 Jaar en 6 weken”.
“Op den 15 aug 1782 overleed de Eerszame Durk Sjaerda in leven Commies Collecteur der Convoyen en licenten Wegens Collum, op de Nieuwe Zijlen en sijn Vaders Successor in ’t Sylphesterampt oud 70 Jaaren rusten onder deze Zark”.
“Jan Sjaerda S: S: M: Candid. en conrector der Latijnse School te Dockum overleed den 27 September 1705 oud 69 Jaaren en rust ook met sijn Ouders en Oudste Broeder onder dese Zark”.
Op de vier hoeken koppen, die vier levensfasen uitbeelden: jeugd, volwassenheid, ouderdom en dood; de laatste is een doodshoofd.
Een sylphester/zijlvester had het toezicht op een syl/zijl (= spui- en inlaatsluis) en was verantwoordelijk voor de handhaving van de gewenste waterstand in de provincie. Vgl. het moderne waterschapsbeheer.
Meer over het interieur van de kerk is te lezen in het informatieboekje van de Protestantse gemeente van Engwierum.
Vermeldingen in AlleFriezen.nl
1610 Pieter Reijners/Reijns sijlvest tot/van Visvliet1615, 1623, 1624 Pieter Reijnszn ende Wolter Arijs sijlvesters van Visvliet ende Burum
1624 Pieter Rintses sijlvest tot Visvliet
1625 Pieter Reijns zijlphest voor d opsicht vande wercken tot Pieters zijl
1625 Pieter Reijns ende Wolter Aerjens sijlvesten van Gerkesklooster ende Burum
1626, 1627, 1631 Wolter Aerjens sijllvest tot Burum
1628 Wouter Aaris ende Pijter Reijns sijlvesten tot Burum
1628 Pieter Reijns sijlvest van Visvliet
1628 Jan Jansen Wederspan sijlvest tot Mackum
1629 Pijter Reins sijlvest tot Vischvliet ende Gercks Clooster
1629 Wolter Aerjens sijlvest
1629 Pieter Reijns sijlvest ter saecke van enige reparatien gedaen aen Pieter sijll
1631 Pieter Reijns sijlvest
1632 Tamme Rompts Sybema leeftijd 70 jaar, overleden op 17-01-1632, zijlvester, gewesen sylfoochd
1633 Aulus van Herekema grietman van Visvliet ende Wolter Aeris gecommiteerde zijlvesten ende opsichter vande zeedijcken van Burum ende t caspel Visvliet
1636, 1638, 1639 Wolter Aeris zijlvest tot Burum
1639, 1640, 1641, 1642 Egbert Johannes sijlvester toe Maccum , 1643 halff jaer tractament 75 £
1641, 1642 Wouter Aris sijlvest van Burum/erlandt
1642 Wouter Aris sijlvester tot Munckezijll
1643 Melis Thonis/Tuenis sijlvester op de Nieuwe Bil(d)zijll, halff jaer tractament 50 £
1644 Wolter Ariens sijlvester tot Burum
1644 Egbart Johannes silvester tot Maccum, over een halff jaer tract(ament) den 28en Martij verleden vervallen 75 £
1656 Roeloff Lijuwes zijlvester van Minnickezijl, over een jaer tractament den 14en xber verleden verschenen 50 £
1656 Haucke Ewerts zijlvester tot Maccum, over een halff jaer tractament den laesten april aencomende te vervallen tot 75 £
1656 Feijo van Scheltema, Grietman over Collumerlandt ende het Nieuwe Cruisland als zijlvester van Munckezijl de somma van tweehondert vier gl 14 st over een jaer tractament al nae meij verleden verscheenen, waerin begrepen bijgaende specificatie ende annexe liquidatie vande heeren reekenmeesters 204 £ 14 st
1656 Jan Minckes zijlvester tot Doccum
1657 Anjum, den 30 iuly is gestu[rven de]n eersamen Cornelis Folkerts Eysema in leven mede sylvoocht out 44 iaer en leit hier begraven
1657 Jan Minckes zijlvester vande olde zijl tot Doccum
1657 Feijo van Scheltema grietmann over Collumerlant ende zijlvester van Munkezijl
1658 Feio van Scheltema grietman van Collumerlant ende zijlvester van Munckezijl
1659 Jan Minckes zijlvester tot Doccum
1659 Feijo van Scheltema zijlvester van Munckezijl ter saecke een jaer tractament, 't sampt vacatien ende expensen volgens declaratie ende liquidatie vande heeren reeckenmeesters à 297 £ 13-
1660 Feijo van Scheltema zijlvester van Munnickezijl
1661 Feijo v. Scheltema grietman over Collumerlant ende zijlvester van Munnckezijl
1662 Feijo van Scheltema zijlvester van Munnicke zijl
1665 Jan Minckes zijlvester vande olde zijl tot Doccum een half jaer tractament den 7en deses verleden verschenen 50 £
1665 Jan Minckes zijlvester tot Doccum
1666 Scheltema als zijlvester van Monkezijl
1668 Jan Minckes zijlvester vande olde zijl tot Doccum
1669 Broersma als zijlvester van Muncke zijl
1670
Broersma als zijlvester van Munckezijl van tractement vacatien ende expensen volgens liquidatie der heeren rekenmeesters 645 £
1671 Gaius Broersma als Sijlvester van Munnickesijl, wegens een jaer tractament sampt vacatien ende expensen volgens liqudatie 160 £
1671 Gaius Broersma als sijlvester van Munickesijl wegens een jaer tractament sampt vacatien ende expensen volgens liquidatie 160 £
1676 Gaius Broersma als zijlvester van Monickesijl
1681 Epo van Aijlva zijlvester van Munnickezijl
1685 Wijger Dirx zijlvester tot Doccum en oud burgerhopman, lijnslager
1749 Durk Dublinga, Quotisatie kohieren Wonseradeel, vermogen: £ 500, zijlvester van 's landszijl tot Makkum, gering man
1749 Douwe Jans, Quotisatie kohieren Oostdongeradeel, Ooststellingwerf, Opsterland, Rauwerderhem, oud zijlvester
1753 De eerzame Douwe (Jans) Sja(a)rda, in leven director in 't maken van de Dockumer-Nieuwe Zijlen bij Engwierum en naderhand sylphester op dezelve, stierf den 12 september 1753 oud 68 jaar en 6 weken
1758 Rintie Hanzes, erflater 01-05-1760, Workum Nedergerecht Autorisatieboek, wijlen Rinite Hanzes, sijlvester tot Workum, volgens test. disp. 18-12-1758
1775 Oenkerk, Jr. Willem Hendrik van Hiemstra grietman en dijkgraaf over Kollumerland en 't Nieuwkruisland, gecommitteerde staat van Vriesland, en zijlvester van Munneker en Kollumer zijlen, geboren op Dronrijp den 20 junij 1696 en overleden op Vogelsangstate te Veenklooster den 18 september 1775; grietman Kollumerland 1743-1775; dijkgraaf; zijlvester
1782 Op den 15 aug 1782 overleed de eersame Durk Sjarda in leven commies collecteur der convoyen en licenten wegens Collum op de Nieuwe Zijlen en zijns vader successor in 't Sylphesterampt, oud 70 jaaren
>> begin