>> HOMEpage

- Excerpta Drusii ex epistolis Erasmi -
DRUSIUS' UITTREKSELS UIT DE BRIEVEN VAN ERASMUS
Lijst met verwijzingen naar de uitgave van Allen

in 1991 samengesteld door M.H.H. Engels; bewerkt voor internet oktober 2002

Erasmus

In de Provinciale Bibliotheek van Friesland, die de boekerij van de voormalige universiteit van Franeker heeft geërfd, bevindt zich een handschrift in quarto met uittreksels uit Erasmus' correspondentie van de hand van Drusius. Johan van den Driesche (Oudenaarde 1550 - Franeker 1616) was de eerste hoogleraar Hebreeuws aan de universiteit van Franeker (1585). Drusius was een Erasmiaans humanist.

Genoemd handschrift is bewaard gebleven als onderdeel van zijn belangrijke verzameling aantekeningen, die in het tweede kwart van de zeventiende eeuw in de universiteitsbibliotheek is opgenomen. Het omvat 38 bladen (moderne potloodpaginering 1-76); Drusius heeft de katernen gemerkt; opbouw: A-H4 I2 K4; huidige signatuur: 728 Hs.

Drusius

Drusius heeft voor de uittreksels waarschijnlijk geput uit Des. Eras. Roterod. Epistolarum opus, Basileae - Froben - 1558. Deze uitgave was in zijn bezit blijkens blz. 15 van de veilingcatalogus van zijn bibliotheek: Catalogus librorum viri clarissimi p.m. Joh. Clem. Drusii, Ebreae linguae pridem professoris, qui auctione publica distrahentur in aedibus viduae ad diem 26. mensis Augusti stilo veteri, Franekerae 1616.

Met het handschrift vergeleken is het exemplaar Hof 604 fol van de Bazelse druk, dat aanwezig is in de collectie van het Hof van Friesland, die ondergebracht is in de Provinciale Bibliotheek van Friesland. In de onderstaande lijst moest enkele malen verwezen worden naar de uitgave Desiderii Erasmi Roterodami Opera omnia ... studio et opera Joannis Clerici ... in decem tomos distincta, Lugduni Batavorum 1703-1706 (afgekort LB), omdat het bewuste citaat niet te vinden is in D. Erasmus, Opus epistolarum. Denuo recognitum et auctum per P.S. Allen et H.M. Allen, Oxford 1906-1958 (afgekort A). Onderaan de lijst staan zes vermeldingen die niet in de druk van 1558 zijn gevonden, maar wel in de verzamelde werken van 1540 (noten 6 t/m 9). Vier citaten tenslotte konden niet getraceerd worden: Nonnihil ... Christianum [Vita Origenis?], Mantuanus / Hi ... colerat [Vita Origenis?], In fluvio ... ponendum sit, Fabula ... civitate. De eerste twee, Drusius' handschrift blz. 5, zijn hieronder in facsimile weergegeven; de laatste twee staan in het handschrift op blz. 76.

facsimile handschrift Drusius

Vermoedelijk heeft Drusius in de bovengenoemde gevallen andere Erasmus-uitgaven ter hand genomen. Van zijn bibliotheek maakten nog deel uit: Operum Origenis tomi 4 (veilingcatalogus blz. 4), de uitgave Lyon 1536; Adagia Erasmi cum Henrici Stephani animadversionibus, per Rob. Steph. 58 (veilingcatalogus blz. 13), de uitgave Genève 1558; Apologiae Erasmi Roterodami, Basil. 22 (veilingcatalogus blz. 14), gedrukt door Johann Froben in 1522 (colofon 1521).

>> begin


Lijst met verwijzingen naar Erasmi epistolae ed. Allen


deel/brfnr.: regelsincipit - explicitblz. in hs.druk 1558regels
A I 113: 153-159Porro-contendere99147-52
A I 182: 128-137Lyra-ducant12/1319213-20
A II 333: 105-135Maiorem-indixit7/87211-34
A II 334: 174-188Nec-concitarunt77013-22
A II 456: 130-142Sed-nata27837-45
A II 475: 14-20Animus-excitavit2230045-50
A II 475: 27-30Utinam-negocium2230052-54
A II 541: 52-66politiores-videantur6[9]18-19
A II 541: 109-111Nam-commendat7[10]7-9
A III 620: 18-21Mihi-imponunt131974-7
A III 660: 16-22Hic-dubita3642712-17
A III 747: 73-80Sed-existimant1420040-45
A III 809: 22-41Nullum-sceleratissimae3/413518-31
A III 821: 18-23Coloniensis-ipsi312920-24
A III 826: 1-9Video-aliquando2/312931-37
deel/brfnr.: regelsincipit - explicitblz. in hs.druk 1558regels
A III 830: 1-4Dissidium-est1218752-54
A III 856: 14-20Cum-est14[201]17-21
A III 856: 54-61Ego-praeditos1420148-53
A III 858: 417-420Queritur-verti658914-5
A III 858: 430-436Est-profitentur6589113-18
A III 858: 464-466Virulentam-intrepidi6589137-39
A III 903: 2-6De-coniurati404783-6
A III 906: 443-462Et-esse1216923-36
A III 908: 1-12Ut-commoditas2435714-23
A III 911: 4-11Est-requirat1723921-27
A III 928: 17-27Cum-officere2025441-48
A III 933: 6-10gaudeo-volunt18243/24452-2
A III 936: 20-23Mihi-gloriosam152472-4
A III 936: 31-35Is-accedere152479-12
A III 936: 48-59Dixeram-scripturarum1524721-30
deel/brfnr.: regelsincipit - explicitblz. in hs.druk 1558regels
A III 948: 15-31Quod-se1724035-47
A III 948: 50-57Olim-est182116-11
A III 948: 66-72Verum-coarguantur1821118-23
A III 948: 170-181perinde-volunt1/224239-48
A III 951: 43-51Rixarum-conterere15/1625214-20
A III 952: 16-35Absoluta-generibus1625330-44
A III 962: 25-31Nihil-didaskaloon2637449-52
A III 967: 48-68Mihi-impingunt25371/37242-3
A III 967: 108-122Horum-principum2637231-42
A III 968: 11-19Apud-agnoscere2025532-38
A III 969: 7-15Bonae-favor20/2125548-53
A III 970: 4-10Nos-resipiscunt2125613-18
A III 972: 7-8Adiecit-profligare2838748-49
A III 973: 1-9Reverendissime-famae2125643-50
A III 973: 11-12Tempus-potest2125651-52
deel/brfnr.: regelsincipit - explicitblz. in hs.druk 1558regels
A III 974: 5-11Non-Aiaci21/2225711-15
A III 980: 6-13Existimabant-diceres18/1924437-42
A III 980: 24-34hucusque-efferantur19[244/245]49-3
A III 990: 44-54Plus-resipiscant1319924-32
A III 991: 37-42Tu-iri131983-6
A IV 993: 1-16Sciebam-volunt22/2338814-26
A IV 993: 53-66Mihi-acerbius23[388/389]52-8
A IV 999: 313-321De-homo2437017-23
A IV 1006: 328-347Consulueris-exitio44/4552310-24
A IV 1007: 36-51Quid-literaturae27/2838248-5
A IV 1007: 58-68His-discere27/2838210-17
A IV 1007: 84-97Quid-multitudinem27/2838229-39
A IV 1016: 4-14Nos-retaliare35/364261-9
A IV 1027: 13-15Cum-nos3642833-35
A IV 1028: 16-21Cum-perrexissent3642849-54
deel/brfnr.: regelsincipit - explicitblz. in hs.druk 1558regels
A IV 1038: 10-24Ait-senserint33420/42146-4
A IV 1039: 3-14Ad-mihi38/3946534-42
A IV 1042: 1-23Quomodo-provoco33/3442123-40
A IV 1049: 2-6Ioannes-organum41/4250338-41
A IV 1053: 388-391Conspiratum-Erasmum455301-3
A IV 1053: 401-401Ad-emissarios4553010-10
A IV 1053: 409-411Asciscunt-fabulam4553016-18
A IV 1053: 412-413Et-disputant4553018-19
A IV 1053: 421-426In-homicidio4553025-29
A IV 1053: 483-492Sed-ferro4653116-22
A IV 1053: 493-498Parum-reciperemus4653124-27
A IV 1053: 504-507Sed-adulteravit4653132-34
A IV 1053: 520-527video-laedunt4653143-48
A IV 1057: 6-14Res-iuvenibus374378-14
A IV 1060: 1-14Nunc-literas31/32419/42045-1
deel/brfnr.: regelsincipit - explicitblz. in hs.druk 1558regels
A IV 1060: 27-49Quid-consulere32/3342011-28
A IV 1066: 63-65Fabulam-scribere1918552-54
A IV 1075: 11-19Ego-mali3442221-26
A IV 1095: 79-87Neque-Fabrum28/2940518-25
A IV 1098: 1-7Serenissime-imitarentur3542332-38
A IV 1098: 8-10Minimum-propicius3542339-40
A IV 1098: 11-17Certe-reflorescere3542341-45
A IV 1111: 75-79vereor/metuoque-venisse4954150-54
A IV 1125: 35-49Prorsus-alienae36/3743042-52
A IV 1126: 203-206Caesareae-falsissima2941126-28
A IV 1126: 334-352Huius-mens29/3041313-26
A IV 1134: 18-20Quid-imitari3947045-47
A IV 1138: 30-37Sed-precemur4150125-30
A IV 1139: 71-78Hactenus-proximi2940733-38
A IV 1139: 115-120Video-instituto294089-12
deel/brfnr.: regelsincipit - explicitblz. in hs.druk 1558regels
A IV 1141: 28-29Quo-barbarie3141427-28
A IV 1147: 89-91qui-habent3844350-53
A IV 1155: 11-17Non-pondus30/3141342-46
A IV 1162: 236-244prorsus-excutere4150025-32
A IV 1164: 37-39Ut-experiri314158-9
A IV 1167: 212-214Sunt-esse3844711-12
A IV 1170: 3-5Adversus-remediun5768349-51
A IV 1172: 1-4Magnifice-pudet39473/47454-3
A IV 1172: 26-27Vere-litigat39473/47419-20
A IV 1173: 22-23Amici-minitantur4047512-13
A IV 1176: 12-15Paulus-furiis4047749-52
A IV 1185: 8-18Tanta-cupiant4047834-41
A IV 1191: 25-28Olim-mentem3947128-30
A IV 1196: 364-383Nunc-prudentiores42/4351210-25
A IV 1196: 405-414Nec-est42/4351240-47
deel/brfnr.: regelsincipit - explicitblz. in hs.druk 1558regels
A IV 1196: 416-423Pessime-exemplum42/4351249-53
A IV 1196: 486-488Scio-displicere45[513]45-46
A IV 1196: 489-499Cum-inauspicatam45[513]47-54
A IV 1196: 641-646Cum-metus4451549-53
A IV 1196: 659-670Ego-aliorum445167-16
A IV 1203: 10-17Atque -ipsis50556/55752-4
A IV 1206: 43-46Iampridem-literaturae5144-46
A IV 1212: 25-41Utinam-possim3846040-51
A IV 1216: 74-76Quod-involantibus4150234-36
A IV 1217: 64-84Homicidii-congrediatur49/5055525-40
A IV 1219: 3-13Scribis-ulciscerentur50/5156028-35
A IV 1223: 14-29Deamo-macerantur4853717-28
A IV 1236: 129-131Verum-me4954552-54
A IV 1236: 132-134traducunt-minitantur49545/54654-2
A IV 1237: 10-15Quod-felicitati154221-25
deel/brfnr.: regelsincipit - explicitblz. in hs.druk 1558regels
A IV 1238: 77-91Palam-alieanat47/4853539-51
A IV 1238: 96-118Vehementer-accersierunt47/48535/53653-1
A IV 1239: 11-18Non-profitentur5/6[8]22-27
A IV 1240: 7-10Mira-dignitati4954650-52
A IV 1242: 32-38Quod-poeniteat4753413-18
A V 1276: 12-14Olim-dedar5773151-52
A V 1309: 42-61Atque-relinquo731126/112753-12
A V 1309: 107-116Et-oblatratio741126/112745-52
A V 1310: 23-32Mihi-submonerem648639-16
A V 1330: 34-35illud-ne5772326-26
A V 1330: 37-41ullum-contingat5772328-30
A V 1334: 596-609In-amittatur75/76116635-45
A V 1334: 8-16excelsi-accidisse75115928-33
A V 1334: 573-582Primun-Christum75/76116619-25
A V 1342: 4-8praesertim-confodiant6587151-53
deel/brfnr.: regelsincipit - explicitblz. in hs.druk 1558regels
A V 1342: 563-568Galliae-omnia6587917-20
A V 1342: 590-593Et-cultoribus6587936-38
A V 1347: 353-358Ab-passim6487117-20
A V 1432: 58-64Hic-fugere60/6178050-54
A V 1432: 88-94dum-calamum60/61[781]18-22
A V 1495: 14-16video-ferat5259334-35
A V 1522: 86-91Hic-demigrarem4604/60552-2
A VI 1556: 8-11Sunt-moliuntur6790514-16
A VI 1556: 18-22Si-voluntati6790521-24
A VI 1562: 6-8An-habeantur5768337-39
A VI 1576: 14-17Hoc-meum587353-5
A VI 1576: 22-30et-occuparit587359-14
A VI 1587: 241-248delatoribus-allatrare58738/73950-1
A VI 1596: 22-29nisi-gratiam55/5666035-40
A VI 1596: 50-53Quod-honorande55/56[661]1-3
deel/brfnr.: regelsincipit - explicitblz. in hs.druk 1558regels
A VI 1600: 5-11Quantum-iugulandus5666240-45
A VI 1600: 20-23Video-studiis166251-54
A VI 1610: 136-142Et-sit566804-8
A VI 1690: 29-38Arbitror-noverit618053-10
A VI 1794: 27-33Crede-legit61/6280848-53
A VI 1796: 16-17Quod-convenit6180944-45
A VI 1796: 21-27A-choragus6180948-52
A VII 1827: 13-18Quod-malicia5158813-17
A VII 1828: 24-30Verum-invidia5463448-52
A VII 1858: 293-301Nam-remedii6689733-38
A VII 1858: 315-325Inhorrescimus-blandiantur6689748-54
A VII 1858: 355-362Talibus-arrogantia66/6789822-27
A VII 1861: 7-11Tumultus-mortales5158826-34
A VII 1870: 3-21Quorundam-humanae51/5258838-52
A VII 1871: 6-7liberum-novit5156221-22
deel/brfnr.: regelsincipit - explicitblz. in hs.druk 1558regels
A VII 1885: 112-123Mihi-ethnicum5771132-40
A VII 1891: 150-158vos-desinit6385015-20
A VII 1902: 30-42Adversus-Berus6282918-26
A VII 1911: 33-36Qualis-venenatos5564248-51
A VII 1968: 14-28Utinam-merebantur54/556382-12
A VII 1968: 32-36Sed-mentionem54/5563815-18
A VII 1968: 39-46Nec-facias54/5563819-25
A VII 1969: 15-23Utinam-pietatis5563852-4
A VII 1973: 9-10Hic-conflaverit5564015-17
A VII 2030: 4-21Astrologi-nos59/6075424-36
A VII 2037: 13-21Ad-lachrymae6485332-38
A VII 2037: 336-340Quid-fuerit6485750-53
A VII 2043: 16-23Olim-medelam58/59[742]27-32
A VII 2046: 368-384Utinam-cautior63[847]21-33
A VII 2048: 47-53Praeter-sterquiliniis607573-8
deel/brfnr.: regelsincipit - explicitblz. in hs.druk 1558regels
A VII 2054: 3-4Nos-nidum597486-7
A VII 2054: 10-13nimium-evangelium5974812-14
A VII 2054: 19-23Audio-conatur5974818-21
A VII 2073: 79-81vulgo-eluctentur45645-7
A VIII 2111: 28-35Duo-Lernaea5975142-47
A VIII 2123: 9-13In-subsistere5261539-42
A VIII 2133: 40-45Ego-dignitas5262019-22
A VIII 2134: 189-192Leviora-conviciis5262448-51
A VIII 2136: 56-75mihi-improbitate536282-15
A VIII 2136: 91-96Haec-moliuntur5362827-31
A VIII 2136: 185-190Nec-seminarium53/5462940-44
A VIII 2157; 111-120mensam-temperarent72111930-37
A VIII 2162: 34-42Meus-formidabiles628171-7
A IX 2379: 250-253Vix-malum6997849-51
A IX 2443: 356-361Praeter-attulere6998111-15
deel/brfnr.: regelsincipit - explicitblz. in hs.druk 1558regels
A IX 2452: 18-23Mihi-spei6999928-31
A IX 2452: 25-26Privatas-haberet6999932-33
A IX 2466: 36-44Faxit-oblatrantes6896644-50
A X 2651: 39-49Scio-subsisto679478-15
A X 2663: 6-23Petrus-fatis67/6895034-46
A X 2750: 95-102At-professoribus69/7010724-9
A X 2795: 1-9mari-velimus69/70[1081]40-46
A X 2795: 12-16Hac-est69/70[1081]48-51
A X 2892: 125-147Atque-depugnant71/72[1089]35-51
A X 2892: 171-179Quid-purum72109013-18
LB III: 1342 ECorpusculum-evocavit (1)74114131-38
LB VIII: 426 C-Dgrammaticam-Donatus (2)4/5115237-43
LB IX: 122 FPuderet-abuti (3)11147 [?][28-31] (6)
LB IX: 283 BNec-diaballesthai (4)9367[?][30-41] (7)
LB IX: 440 FNon-habeo (5)10/11[?][20-30] (8)
deel/brfnr.: regelsincipit - explicitblz. in hs.druk 1558regels
LB IX: 441 BIn-destinato (5)10/11[?][36-41] (8)
LB IX: 442 ADe-depromitur (5)10/11[?][43-45] (8)
LB IX: 442 BValeat-sectamur (5)11[?][ 2-4] (9)

>> begin


NOTEN

(1) In vita Chrysostomi

(2) De vita Origenis

(3) Apologia de "In principio erat verbo"

(4) Apologia in "Annot. Lei novas"

(5) Apologia de loco "Omnes quidem resurgemus"

(6) Opera IX, 1540, 104

(7) Opera IX, 1540, 237

(8) Opera IX, 1540, 365

(9) Opera IX, 1540, 366

>> begin