>> HOMEpage

Statenbodes Friesland
Een voorlopige naamlijst

Bronnen: Tresoar en HCL
Internetuitgave: M.H.H. Engels, maart 2017
N.B. Het onderscheid tussen Staten en Gedeputeerde Staten is in de bronnen niet altijd gemaakt!

Zoeken naar een vroege afbeelding van een bode leverde Doctor Petri op: de beeldbank van het Historisch Centrum Leeuwarden identificeert hem met Suffridus Petrus (Leeuwarden 1527 - Keulen 1597), hoogleraar oude talen te Erfurt (1557) en Keulen (1577) resp. geschiedschrijver van Friesland (1590). De gravure is ca. 1616 gemaakt door Jan Petersz. Beerendrecht te Haarlem naar een tekening van Abraham de Bruyn uit 1572. Suffridus Petrus was 45 in 1572 en geen dr. maar mr. (licentiaat) in de rechten. De omschrijving dertigjarige jongeman op nl.pinterest.com lijkt plausibeler. Een andere hypothese: Adam Henricpetri of Petri (Bazel 1543-1586), zoon van drukker Henricus Petri. Deze was in 1564 te Ferrara gepromoveerd tot dr. in de rechten. In 1572 was hij 29 jaar oud. Zijn Niderlendischer ersten Kriegen (Bazel 1575) is in 1579 vertaald als Chronyc, Historie der Nederlandtscher oorlogen. Hij had veel contact met de Nederlanden. De vraag is, had hij dat ook met Kleef? Op het vaandel staat namelijk een zwaan afgebeeld, het waarmerk van de Zwanenburcht in die stad, en de tas draagt het wapen van het graafschap Kleef ten tijde van Willem V de Rijke, na 1543. Identificering van het wapen was mogelijk mede dankzij een opmerking van Richard Deden. De brieventas met wapen ontwikkelde zich tot een insigne, de zogenaamde bodebus; zie de afbeelding uit de achttiende eeuw.




Typographia Batava 2354
Noortwitz [= Leeuwarden], s.n., [Peter Hendricksz. van Campen], 1579 [= 1580]
Dit boek speelde een grote rol in Oranjegezinde kringen, omdat het zich afzette tegen de Spaanse koning Filips II; het werd gebruikt als verdediging van de Opstand.
Lit.: B.A. Vermaseren, Der Basler Geschichtsschreiber Dr. Adam Henricpetri (1543-1586) und sein Buch über den Niederländischen Aufstand ... Basler Zeitschrift für Geschichte und Altertumskunde 56 (1957) 35-65; over Adam Henricpetri is weinig bekend (blz. 37).

Tresoar DTB chronologisch

  • Joel Loovy 25-05-1603 Lwd. vader doop
  • Roelof Claases 08-10-1625 Lwd. bruidegom
  • Isacus de Schepper 08-12-1676 Lwd. bruidegom
  • Jacob Wytses 26-05-1678 Hogebeintum bruidegom
  • Ipe Clasen Bonnema 21-05-1681 Lwd. bruidegom
  • Lieuwe Gosses 28-02-1692 Lwd. vader doop
  • Inte Nauta 13-05-1692 Lwd. vader doop
  • Rienck Gravius 13-09-1696 Lwd. vader doop
  • Mourus Kemp 24-04-1707 Lwd. vader doop
  • Ageus Boltjes 28-09-1710 Lwd. bruidegom
  • Jarich Banga 23-10-1711 Lwd. bruidegom
  • Jan de Haes 05-05-1712 Lwd. bruidegom
  • Yske Doeckema 06-04-1714 Lwd. bruidegom
  • Age Boltjes 06-06-1714 Lwd. vader doop
  • Georg Hendrix Leyber 11-1715 Lwd. bruidegom
  • Jan de Haas 19-02-1716 Lwd. vader doop
  • Fredrik Fronckwyk 18-04-1721 Lwd. bruidegom
  • Age Pyters Boltjes 11-10-1722 Lwd. vader doop
  • Bernardus Boomsma 31-12-1745 Lwd. bruidegom
  • Dirk Velthuis 20-10-1747 Lwd. bruidegom
  • Isack Reytsma 20-12-1754 Lwd. bruidegom
  • Johan Emanuel Dipelius 29-12-1756 Lwd. bruidegom
  • Simon van Esta 25-11-1764 Heerenveen bruidegom
  • Hendrikus van der Meer 16-04-1784 Lwd. bruidegom
  • Johan Adam Smith 25-04-1788 Lwd. bruidegom
  • Johan Adam Schmidt 13-05-1788 Sneek bruidegom
  • Jan Cuperus administrator 14-06-1790 Baarderadeel
  • Johannes Jacobs Heslinga 13-06-1794 Lwd. bruidegom

HCL Boedelinventarissen - bode (chronologisch)

  • Jacob Gerckez. (Stads- 1566) Invent. 63
  • Andries Janssen (Heerebode = Lakei?, 1581) Invent. 71
  • Tielman Staes(sen) (Hof van Friesland 1581) Invent. 95
  • Gerrijt Henricxz., Bode van Leeuwarderadeel (1584) Invent. 230
  • Jan de Vries (Staten, kamerbode 1598) Invent. 544
  • Sijme Michyels (Gedeputeerde Staten 1600) Aestim. 186
  • Luijtzen Sijdtzesz. (Hof van Friesland 1601) Invent. 620
  • Joannes Augustini (Gedeputeerde Staten 1605) Invent. 731
  • Pijeter Hendrixz. (Stads-, van het gerecht, tevens boekdrukker?, 1606) Aestim. 280
  • Boele Jansz. (Gedeputeerde Staten 1615) Invent. 872
  • Roeleff Claesz. (Staten 1616) Aestim. 445
  • Roeleff Claesz. (Staten 1616) Aestim. 446
  • Lambert Harmens (Gedeputeerde Staten 1617) Aestim. 465
  • Homme Jacobsz. (Stads- 1621) Aestim. 527
  • Noeij Noeijsz. (Stads-, gewezen, 1624) Invent. 1110
  • Roeloff Claesz. (Gedeputeerde Staten 1625) Aestim. 608
  • Roeloff Claasz. (Staten 1625) Aestim. 609
  • Simon Juuckis de Geest (Stads-; tevens glasschilder 1628) Invent. 1209
  • Caarll (sic) Everts (Stads- 1630) Aestim. 675
  • Pieter Wlbis (Gedeputeerde Staten 1630) Aestim. 678
  • Warner Jans (Gedeputeerde Staten 1632) Invent. 1279
  • Pieter Ulbes (Bode 1638) Aestim. 783
  • Caerl Everts (Stads- 1643) Invent. 1526
  • Claes Igrams (Staten, kamerbode 1650) Aestim. 922
  • Abraham Hansen (Gedeputeerde Staten 1651) Invent. 1659
  • Jacob Jarichs (Stads- 1656) Invent. 1791
  • Dominicus Hartesius (Hof van Friesland 1656) Invent. 1793
  • Wouter Haen (Staten 1656) Aestim. 989
  • Folkert Martens (Gedeputeerde Staten 1657) Invent. 1846
  • Adam Westerman (Gedeputeerde Staten 1658) Aestim. 1014
  • Gerben Heerts (Gedeputeerde Staten 1654) Invent. 1732
  • Pieter Ulbes (Gedeputeerde Staten 1660) Invent. 1911
  • Mathijs Gerijts (Stads- 1666) Aestim. 1050
  • Matijs Gerits (Stads- 1666) Aestim. 1051
  • Frans Oosterman (Gedeputeerde Staten 1668) Aestim. 1073
  • Abraham Hansen (Bode 1671) Invent. 2172
  • Pijtter Annes (Gedeputeerde Staten 1674) Invent. 2266
  • Keijmpe Riencks (Hof van Friesland 1677) Invent. 2360
  • Frans Oosterman (Gedeputeerde Staten 1679) Invent. 2406
  • Thomas Daniels (Stads- 1679) Invent. 2430
  • Pijter Hettes (Staten, kamerbode 1680) Invent. 2474
  • Jochum van Swichum (Staten Generaal te Den Haag 1684) Aestim. 1177
  • Hesselus Brandenburgh (Hof van Friesland 1685) Invent. 2573
  • Harmannus Eckinga (Staten, extraordinaris 1686) Invent. 2600
  • Jan Feickes (Hof van Friesland 1687) Invent. 2620
  • Johannes Haackma (Stads- 1688) Invent. 2634
  • Wouter de Haan (Gedeputeerde Staten extraordinaris 1693) Invent. 2757
  • Wilhelmus Eelsma (Staten 1698) Invent. 2825
  • Jan Hettes Douma (Staten 1704) Invent. 2907
  • Rommert Poulus Gaickema (Staten 1705) Invent. 2925
  • Wibrandus Heerckes (Staten, extraordinaris 1709) Invent. 2959
  • Egbert Grobbema (Staten van Stad en Lande 1713) Invent. 3015
  • Anthoni Roelofs (Hof van Friesland?, 1718) Invent. 3052
  • Jarigh Banga (Stads-, van het gerecht 1721) Invent. 3082
  • Homerus Heidema (Bode 1730) Invent. 3156
  • IJske Doekema (Staten 1732) Invent. 3172
  • Pieter Ferwerda (Staten 1743) Invent. 3240
  • Gerrijt van der Laan (Staten 1754) Invent. 3300

Tresoar toegang 5 inv.nr. 2692
Betalingsordonnanties voor reiskostenvergoedingen van de landschapsboden 1609-1613

  • Boele Jans
  • Evert Roeliffs
  • Harmen Riencxz.
  • Jan Warners
  • Joel de Quesnoij
  • Reyleff Symonsz. (ook 1616 en 1617)
  • Roeleff Claesz.
  • Salvis Gepckes
  • Taecke Saeckesz.
  • Tyaerdt Feyckes
Extraordinaris: Joan. Dircxz. (GS?) 1609 en 1610, Birde Gatzesz. (GS) 1610, Symon Harmensz. bode van de Admiraliteit te Dokkum 1611; soms een adelborst of een hellebardier, menigmaal een soldaat

HCL database

  • Jan Entes de Vries 1590 proefbrief St. Anth.
  • Lambert Harmensz. 1622 certif.
  • Frans Oostermeer 1666 weesb.
  • Hermannus Eckringa 1686 autoris.
  • Pytter Annes 1671 testam.
  • Wilhelmus Eelsma 1691 autoris.
  • Jacob Wytses 1695 autoris.
  • Jan van Diepen† 1717 weesb.
  • Ynse Heymans 1723 autoris.
  • Yske Doekema 1731 hypoth.
  • Onias Gravius, oud-statenbode ca. 1756 nalatenschap
  • Joh. Memegout 1766 autoris.
  • Bernardus van Hateren, oud-statenbode 1795 autoris.

Boden van 't Mindergetal
Uit het Register der resolutien en placaaten ... Staaten van Friesland ... 1570 [t/m] 1780, Campen 1784

  • Ygram Clasen 24 April 1651
  • Claas Hansen Coopman 25 May 1661
  • Hette Piers 23 April 1670
  • Jan Hettes 29 May 1696
  • Rijk Appeldoorn ...
  • B. Munnix 24 Febr. 1729
  • Hendrik van Theeken 8 Maart 1736
  • Jacobus Valk 26 Febr. 1742
  • P. Heerbels 13 Maart 1772
# Augmentatie tractement Hofs boden van honderd tot honderdveertig guldens geapprobeert, 10 Aug. 1649
# Het tractement der extraordinaris boden geaugmenteerd tot op tweehonderd guldens, 6 Octob. 1650
# Het getal der ordinaris boden gereduceerd op agt, en der extraordinaris op vier, 10 May 1672
# Gearresteerd dat een van de zes[!] extraordinaris boden#plaatsen zal uitsterven, en het tractement van 200 guldens daaraan geannexeerd, komen ten profijte van de vijf resteerende en van de bode van 't Mindergetal; wijders dat de tractementen der tien[!] ordinaris boden van Haar Edel Mogenden bij de eerste vacatuure en begeeving zullen worden verminderd van 800 guldens tot 700 guldens, en zullen voorschreven 700 guldens egaalijk door de genoemde zes boden worden verdeelt en derzelver tractementen mettertijd gefixeert blijven op 700 guldens, 27 April 1726
# ... vier stadsboden ... 5 Maart 1776


De Overijsselse statenbode Arend Loseman met bodebus en brief, eind 18de eeuw

>> begin