>> HOMEpage

Vragen rond een
gevelsteen met een vijzel 1662
Met een voorlopige lijst van Franeker huisnamen

Bron: Register archief waterschap vijf deelen zeedijken, Franeker 1903
Internetuitgave: M.H.H. Engels, april 2017

Secretarissen vijf deelen zeedijken
volgens vermeldingen in bovengenoemde bron

  • Dominicus Meijlema [1612], 1616, 1619, 1621, † Allerheiligen 1622
  • Annius Rienstra 1626, 1627, 1628, 1629, 1630, 1643
  • Jacobus Meijlsma [1660, 1661], 1671, † vóór 22 febr. 1685
  • Freerk Jacobs 1691, 1692
  • Dr. Alardus Scheltinga 1705
  • Sicco Widenbrugh/Wijdenbrug 1713, 1714
  • Johannes Wetzens -1768
  • Hans Willem van Plettenberg 1769-
  • Johannes Alberda -1802
  • M. van der Plaats 1846, 1848
• Jacobus Riencks Meylsma was in 1658 te Leeuwarden getrouwd met Maria Swilda, kerkelijk 14-2-1658 te Britsum. Op 24 oktober 1662 is zij te Britsum gedoopt op belijdenis met attestatie van Harlingen. Mogelijk was zij een dochter van de uit Emden afkomstige med. dr. Joannes Swilda bijgenaamd Flietius, omdat hij in 1646 aan het Noordvliet woonde; dr. Swilda is voor 1659 overleden. Als apotheker kocht Meylsma in 1659 een huis in Harlingen dat hij twee jaar later al weer verkocht. Hij verhuisde naar de Voorstraat [Noordzijde, nu 35], bij het raadhuis: op 22 febr. 1685 verkocht de weduwe dit pand voor 1250 goudgulden. Vermoedelijk heeft Meylsma het apothekerschap opgegeven toen hij secretaris werd van de Vijf deelen zeedijken. In 1659 wordt Meylsma genoemd als burger, apotheker en penningmeester van de in 1636 opgerichte Friese kamer van de Noordse Groenlandse Compagnie in Harlingen, die in 1662 werd opgeheven.
• In museum Martena te Franeker bevindt zich een gevelsteen met een vergulde vijzel, de initialen I M en het jaartal 1662. De vraag is of deze van Iacobus Meylsma in het naburige Harlingen was. Dat een gevelsteen in een andere stad terechtkwam, is niet uitzonderlijk.
• A. Hallema meldt in Franeker door de eeuwen heen, Leeuwarden [1953], op blz. 68 in noot 3 als een van de herbergiers uit het einde van de zestiende eeuw Joannes Jansz. "in den vergulden fijsel". De herberg was volgens het proclamatieboek van 1616 gevestigd in de Sjaardemastraat. Een vijzel is als uithangteken typisch voor een apotheek, maar voor een herberg ook niet vreemd: men bedenke dat apothekers kruidenwijn verkochten en dat de heilige Amandus niet alleen patroon van de apothekers was maar ook van de kruideniers, wijnhandelaren en herbergiers.
• Piet Postma meldt de identificatie van de gevelsteen in Museum Martena, Voorstraat 35-37, op blz. 37 van zijn in juni 2020 verschenen Gevelstenen in Franeker. Deze steen zat oorspronkelijk in het pand Vijverstraat 8. De initalen zijn van Isbrand Melles Mellinga, die daar een apotheek had die was gerelateerd aan de Academie. Deze apotheek is zowel door vader als zoon Mellinga gerund. Helaas geeft Postma in zijn fraaie uitgave geen bronnen. Bij navraag bleek hij de gegevens over deze gevelsteen te hebben van Gerard van der Heide van het Historisch Centrum Franeker, van wie ik nog een opgave van de archivalische bron(nen) verwacht.

Huisnamen Franeker 1587-1682

Bron: MpaginaE en Hallema
Internetuitgave: M.H.H. Engels, februari resp. najaar 2020, juni 2023

    proclamatieboeken 1608-1637
  • in de olifant 1625 203r
  • in de pinas 17-1-1629 8r
    proclamatieboek 1608-1616
  • in de vergulde valk (herberg)
  • in de stad van Soest (herberg); in Soest (herberg) proclamatieboek 1616-1628: 1616 18v
  • in de Prins van Orangen/Orangien (herberg)
  • de twee hammen 1609 23v
  • in het houten wambuis (herberg) 13-11-1609 Korenmarkt Zz 1617 50v
  • de halve maan Coudal
  • in de granaatappel (herberg)
  • in de braadpot (herberg)
  • het witte leeuwtje
  • in het gulden/vergulde hoofd (herberg) Coudal Zz
  • in de trompet (herberg)
  • de vergulde molen Schilbank
    proclamatieboek 1616-1628
  • de hertog van Saksen Hoogstraat/Voorstraat Nz
  • in het vergulde kruis (herberg)
  • in de haringbuis (herberg)
  • de rode hond Korenmarkt 1621 Noord 3
  • in de valk (herberg)
    proclamatieboeken 1638-1667
  • de vergulde maan 11-5-1655, 126v Coudal bij de Brol
  • de blauwe pot 1662, 13v
  • de fole jacht 1663, 36v [jachtende veulens]
  • de vergulde wagen 1667, 93r
  • de vergulde roskam 1667, 107v; 1668-1682: Dijkstraat 12-4-1678
    proclamatieboeken 1668-1682
  • de zwarte waterhond Godsakker Wz 7-4-1676
  • de fortuin Coudal Whoek 5-3-1680
  • de drie roemers Korenmarkt 10-11-1682
    inwoners 1621
  • het witte haantje Oost 6
  • Rozendal Zuid 3
  • de zwarte arend Oost 9
    Hallema, Franeker door de eeuwen heen, p. 68 noot: herbergen eind 16e eeuw
  • in de vergulde vijzel Sjaardemastraat
  • in de drie Friezen
  • in het kromhout
  • in het wapen van Friesland
    herbergiers in proclamatieboeken 1608-1628: aanvulling (deels verdubbeling) juni 2023
  • Gerrijt Clasen herbergier in die stadt van Soest 1608
  • Johannes Piersz Tania herbergier in de Prins van Orangen 1609
  • Frans Hansz. herbergier int houten wambois 1609
  • Lambert Wybesz Ens herbergier in den Granaet Appel 1609
  • Hans Wolters herbergier ende wijnheer int gulden hooft 1610
  • Oene Abbasz herbergier 1611
  • Nanne Jansz herbergier op de Dijck 1612
  • Hans Ludusborn herbergier, in de trompet 1612
  • Jacob Claessen herbergier WZ Vliet 1613, 1614, 1615, 1616
  • Jan Petersz herbergier 1614
  • Epe Leeuwes herbergier in "Haerlem" 1616
  • Joannes Jansz. herbergier op de Syaardemastr. 1616
  • Focke Fockesz herbergier op de Stadtsplaets 1616, 1619, 1622 (in de Valck)
  • Nieske Jan Simens weduwe herbergierse op de Schilbancq in 't vergulden cruijs 1616, 1617, 1620, 1622
  • Gerben Geertsz herbergier in Sast [= Soest?] 1616
  • Wijbrandt Martensz herbergier in de heeringhbuis 1617
  • Hans Wolters int vergulden hooft 1617
  • Jacob Claesz herbergier 1618
  • Rinke Jan Sijmens herbergierse in vergulden cruijs 1618
  • Jacob Claesz herbergier op de noorderhoeck van Sijaerdema strate 1619
  • Frans Gerrytsz. ende Eelck Jansdr, el, burgers en herbergiers 1620
  • Hans Wouters en van Steenkist herbergier int vergulden hooft 1620
  • Wijbren Martins herbergier in de heeringhuijs 1620
  • Seecke Martensz herbergier op de Vischmerckt 1623
  • Ansck Tijepckesz herbergierse int vergulden hooft 1625
  • Joachim Claesz herbergier in de Prins van Orangien 1625
  • Jacob Pijbez Saageman olde wachtmr en herbergier int swart muriaens hooft 1625
  • Eelcke Martensz herbergier wonende te Franeker achter de butterwaegh 1626
  • Joachim Claesz herbergier 1626
  • Frans Gerrijtsz herbergier 1628

>> begin