>> HOMEpage

Achtergelaten door drie studenten, 1631

Bron: Nedergerecht Franeker, Tresoar toegang 13-13, inv.nr. 134
Internetuitgave: M.H.H. Engels, september 2012


[fol. 134r]
Inventaris den 16en Aprilis 1631 bij den
praesiderenden burgemr. Horatio
Meynsma ende mij Vilhelmo Ghem-
menich secretaris gemaeckt ten versoecke
van Petro Kinghma notario publico
ende procureur postulant voor den
gerechte alhier van alle alsulcke
boecken als bij Johannes Ivarus
Bandulinus, Johannes Swaen ende
Ericus Andreas tot sijnen gewoont
ende alhier in den Academie gestudeert
hebbende, voor hun achterstallige
kaemer-huyren gelaeten sijn.

Lib. in fol.
[1] Operum Aegidii Hunnii theol. tom. 5 vol. 3
- Ecclesiasticae historiae scriptores
- Euclidis elem. geometricorum lib. XV
Tabulae eclypsium Georgii Peurbachii
Tabulae primi mobilis Joannis de Monte-Regio
- Morloratus in Esaïam
[5] Romanae historiae scriptores ex recensione D. Erasmi
- Xenophontis opera Graeco-Latina, Basil. 1568
- P. Merulae cosmographiae generalis lib. 3
[134v}
- Artis cabalisticae tom. Ius [= primus], Basil. apud Seb. Henricpetri
- Historiae Romanae scriptores 2 tom., Aurel. Allob. 1609
[10] Antiquitates Romanae Rosini, Basil. 1583
- D. Gregorii Nysseni opera, Basil. 1572
- Theophylactus in quatuor evangelistas, item in
minores aliquot prophetas, Basil. 1564
- Casaubonus de rebus sacris & ecclesiasticis
Londini 1614
- Pauli Jani Coldingi etymologicum Latinum, Rostoch. 1622
[15] Crescentiensis de agricultura &am; de plantarum animaliumque
naturâ, Basil. 1548
- Abrahami Schulteti Psalm-postill hoogduyts

In quarto
[1] Hartmanni Braun S. concionum decaden XII tom. 2
- Antonii Magini geographiae tum novae tum veteris
volumina duo
- Dictionarium historicum, geographicum, poeticum
- Funebria Friderici Balduini hoogduyts 2 vol.
[5] En Kircke Ordinantz Danicè, Kybenhaffn 1607
- Disputationes theologicae 30 Davidis Lobechii
- Homiliae Polycarpi [Lyseri = Leyser] in historiam passionis, resurrec-
tionis & ascensionis Dni. N. I. Christi, Lips. [1605 of 1610]
- M. Gregorii Strigenici Schull und Kinder Postilla
hooghduyts, Lisp. 1615
[135r]
- Christelijcke lijcke predicatien Jeremiae Ulmanni hooghduyts
[10] Kirchen-Buch D. Philippi Hanen [= Philip Hahn], zuõ Maeghdenburgh 1615
- Historia Papionis D. Hartmanni
Braun, Giessae 1618
- Ses ende vijftich predicatien over den Prediker
Salomonis, Francf. ad Moen. 1618
- Der geistlichen Trawrbinden vierdte Theyl
Valerii Herbergeri, Lips. 1617
- Joh. Winckelmanni 32 predicatien, Lips. 1617
[15] Viertzig christiche Leich-Predigten durch
Matthiam Hoë van Hoenegg, Lips. 1617
- Dictionarium Galluo-Latinum M. Nicod. 1594
- M. Gregorii Strigenitii Christus baptizatus
hooghduytsch, Lips. 1610
- Consiliorum theologicorum decad. VIII, Witt. 1612
- Danmarckis Rigeus Ret [Kiöbenhaffn 1621]
[20] Eliae Reusneri isag. histor. lib. 2, Jenae 1609

In octavo
[1] Joannes Ferus in evangel. Mathaei, Lugd. 1609
- Christ. Beckmannus de orig[inibus] Lat. ling. [Wittebergae 1609 of 1613]
- Mart. Chemnicii [= Martin Chemnitz] examen in concil. trident. Francf. 1606
- Theatrum historicum Hondorffii, Francf. 1616
[5] Explic. catecheticae D. Ursini, Genevae 1608
[135v]
- Alexandri ab Alexandro genial. dierum lib. VI, Parisiis 1565
- Cunr. Theodorici inst. dialecticae, Giessae 1609
- Scaliger de causis ling. Latinae, 1584
- Io. Casae [= Giovanni della Casa] Galataeus [welgemanierdheid]
Dan. Heinsii [Nederduytsche] poëmata
Dionysii Monachi de vitâ sacerdotali [recte] instituenda liber [Antv. 1614]
[10] Paul. Orosii historia adversus paganos, Mog. 1615
- Amandus Polanus in Danielem, Basil. 1606
- Bened. Aretius in Matthaeum, Morg[iis] 1580
- Piscator in psalmos, Herbornae 1611
- M. Terentii Varronis opera quae supersunt, Paris. 1585
[15] Funusd parasiticum Nic. Rigaltii, Lub. 1625
- Lexicon Plautinum Dni. Paraei, Francof. 1614
- D. Martini Lutheri postillae domesticae
- Perkinsii casis conscientiae, Basil. 1609
- Weckeri de secretis lib. XVII, Basil. 1587
[20] P. Terentii comoediae studio Mart. Hayneccii editae
- Compendium theol. patrum Henr. Echardi [= Heinrich Eckhard], Lips. 1617
- Methodus studii theologici Joannis Gerhardi, Jenae 1620
- Historia Indiae occidentalis, Lugd. 1586
- Amand. Polanus de legend. lib. sacr. ratione, Basil. 1604
[25] Antonii de Guevara epistolae ad familiares
[ex hispanica lingua in latinam traductae a Gasparo Ens, Coloniae 1614]
[136r]
- Georg. Cass[andri] de art[iculis] relig. inter cathol. & protest. controversis
consultatio &c. [Coloniae 1577, Lugduni 1608 of 1612] Sulpitius [Sulpicius] Severus cum notis J. Drusii [Franekerae 1607]
- Schola Salernitana [: Regimen sanitatis]
- [Lazarus Sandrub] Historiae & poeticae delitiae hooghduyts
[das ist: Historische und poetische Kurtzweil, Franckfurt am Mayn 1618]
- Balthazar Castilio de Aul... lib. IV, Francf. 1606
[30] [Hans Olufsen Slangerup] Oratio funebris in obitum magnif. viri Nicolai
Kaasii [Domini de Toerupgaard, Senatoris ... habita in Academia Hafniensis 29. Julii 1594]
- Publii Terentii Sechs Freuden-Spiel hooghduytsch [Weimar 1726, i.e. 1626]
- Freigii synopsis historiae, Basil. 1569
- Auli Gellii noctes Atticae, Colon. 1563
- Gemmae Frisii arithmetica, Lips. 1607

In 12o ende 16o
[1] Historiae Augustae scriptores sex, Lugd. Batav. 1621
- Bodini [= Jean Bodin] methodus ad facilem histor. cognitionem [1566]
- Antonii Caucii [= Antoine Cauchie] grammatica Gallica [Antv. 1576]
- Novum Testamentum Graecum ex officinâ Elzevirianâ
[5] Status regni Galliae diversorum authorum
Status regni Poloniae, Lituaniae, Prussiae & Livoniae
Thomae Smithi de republ. Anglorum lib. 3
- Respublica Romanae
Lucii Annaei Flori rerum Romanarum lib. IV
- M. Aul. Plauti comoediae superst. XX, Amsteld. 1619
- Een luytboeck langhwerpigh gebonden

[136v]
Naevolgende wollen ende linnen kleederen sijn meede bij den voorn. drie studenten ten huyse van Kinghma gelaeten ende aldaer bevonden
Vier bedtlaeckens, een students beff
Seeven hembden
Twee dopyes taeffellaeckens
Vier slechte hand-doecken
Twee oorkussens met 2 sloopen
Een oud grauwe mantel
Een fyliemort [= bepaald patroon] karsaeyen [= grof gekeperd laken] broeck met silveren knoopen [in de marge:] Deese broeck heeft de burgemr. Meynsma nae sich genoomen ten reguarde dat hij het stoffe daertoe geleeverd heeft. Actum Franeker den 16en Aprilis 1632. Hoyte Meynsma 16/4 31
Een oud taneyten [= taankleurig] kleed met swarte koorden
Een oud perpetuaenen [= duurzaam en soepel compact wollen garen] deurgesneeden wamboeys
Twee lappen van een oude grauwe broeck
Een witt karsaeyen onder-broeck
Een tinnen schrijff-tuygh
Twee pistolen
Twe Een halff met een heele Hamburger [= bier] tonne
Twee koffers. Een kistie met ijser beslaegen
Een reys-kelder daerinne drie glaesen flessen
Een pulpitum met een boecken-kas
[137r]
Een oud gootlingh [= kookketel]
Twee oude groene hoof-bandenen
Actum ten daege als booven.
In kennisse van ons
Hoyte Meynsma 16/4/31 V. Ghemmenich 1631

Aantekeningen

In tegenstelling tot de meeste andere boedelinventarissen zijn de beschrijvingen van boeken voorzien van plaats en jaar van verschijnen: stadssecretaris Ghemmenich ging zorgvuldig te werk.
Het gaat hier om bezittingen van drie Deense studenten:
ASF 2464 8-5-1628 Joannes Joannis Swaningius, Danus, ling.
ASF 2519 27-11-1628 Ivarus Bandulinus, Danus, theol.
ASF 2566 28-7-1629 Ericus Andrae, Hafnia-Danus, ling. et art.
Hans Svane/Swaning (1606-1668) had de familienaam van zijn moeder aangenomen; zij was een dochter van de Deense geschiedschrijver Hans Swaning (1503-1584). Hij begon zijn studie Oosterse talen te Kopenhagen en bezocht 1628-1635 de universiteiten van Franeker, Wittenberg, Oxford en Parijs. Vervolgens werd hij hoogleraar Oosterse talen te Kopenhagen, in 1646 theologie; in 1655 werd hij luthers aartsbisschop op Seeland. Ook was hij senator en rector magnificus. Bewonderd werd hij als spreker op begrafenissen, zowel in het Deens als in het Latijn: blijkens de achtergelaten boeken in quarto nummers 9 en 12 t/m 15 oriënteerde hij zich daarop al in zijn studietijd. - portret links
Iver Iversen uit Vandel (op het vasteland van Denemarken halverwege Grindsted en Vejle) werd professor aan het gymnasium van Lund in Zweden (ter hoogte van Kopenhagen).
In het studentenregister van de universiteit van Kopenhagen is Ericus Andreae in 1624 ingeschreven als afkomstig van Sorø (in het Westen van het Deense eiland Zeeland); Henny Glarbo, Danske og Norske studenter ved universitetet i Franeker (1592-1803), in: Personalhistorisk tidsskrift, jrg. 53 (1932), p. 53-67. Is hij Ericus Andreae Wattrangius (1600-1670) de eerste lutherse priester wiens geboorteplaats Vattring ligt in Midden-Zweden nabij de kust?
Waarom de drie met de noorderzon uit Franeker zijn vertrokken, beantwoorden de notulen van de senatus judicialis (academierechtbank): op 10/11-8-1629 worden J. Swaningius en onbekende Deense studenten vermeld i.v.m. het verwonden van de studenten Sibrandus Atsma en de kleinste van de tweeling Feicko (2473) en Hermannus (2474) Fockens; op 5 januari 1630 nogmaals J. Swaningius voor het verwonden van Menelaus Gerroltsma (2486), welke zaak echter hoofdzakelijk civiel is behandeld. Vermoedelijk heeft een derde vergrijp hen doen besluiten zich aan de academierechter te onttrekken en met de noorderzon te vertrekken. Svane was in Franeker blijkbaar de aanvoerder bij ongeregeldheden.
Peter Kinghma heeft als secretaris van Franekeradeel in 1620 een huis gekocht aan de zuidzijde van de "Coornmerckt"; in het register van notarissen was hij op 18 februari 1617 ingeschreven als afkomstig van Beverwijk. In 1625 had hij het secretariaat van Franekeradeel opgegeven voor het ambt van notaris en procureur postulant te Franeker.

>> begin