>> HOMEpage


ALS PRIJSBOEK BESTEMPELD
VOOR DE BESTEN VAN HET GYMNASIUM

KLEINE TENTOONSTELLING IN DE PROVINCIALE BIBLIOTHEEK VAN FRIESLAND, ZOMER 1991

Een oude traditie die sommige gymnasia in ere hebben gehouden, is de prijs, in de vorm van een boek, die de beste leerlingen van de verschillende klassen jaarlijks krijgen. In vroeger tijden was zo'n boek voorzien van een fraaie band, bestempeld met het stadswapen.
Een stukje geschiedenis: De vier curatoren die sedert 1604 namens de Staten van Friesland moesten toezien op het onderwijs in Friesland, konden jaarlijks beschikken over "vijftigh guldens om enige boecken te copen, waarmede de wel studerende studenten ende scholieren sulx meriterende, vanweghe het Landtschappe sullen mogen worden vereeret." Zowel aan de universiteit van Franeker als op de Latijnse scholen (gymnasia) van Friesland kende men dus het verschijnsel prijsboek.
Tentoongesteld zijn prijsboeken uit de 17de, 18de en 19de eeuw van Nederlandse steden. De gedrukte en/of geschreven oorkonden met de naam van de leerling en de rector zijn vaak weggesneden.

M.H.H. Engels, maart 2003


1 (cat. 23). ALKMAAR.
Ioannes Vossius, Commentariorum sive oratoriarum institutionum libri sex. Lugduni Batavorum 1643. - Buma 728.

2 (cat. 12). AMSTERDAM: voor Henricus Amersfoordt, 1808. Oorkonde voorin.
Centorinus, Liber de die natali. Lugduni Batavorum 1767. - Buma 281.

3 (cat. 26). AMSTERDAM.
Lucanus, Pharsalia sive belli civilis libri decem. Lugduni Batavorum 1728. - Buma 5 s.



4 (cat. 15). DOKKUM.
Phaedrus, Fabularum Aesopiarum libri V. Hagae-Comitum 1718. - Buma 369.

5 (cat. 19). FRANEKER: voor Sjoerd Wyngaerd, 1771.
Phaedrus, Fabularum Aesopiarum libri quinque. Leidae 1727. - Buma 674 bis.



6 (cat. 20). GOUDA, met spreuk: Per aspera ad astra.
Phaedrus, Fabularum Aesopiarum libri quinque. Leidae 1727. - Buma 674.

7 (cat. 16). GRONINGEN.
Aristophanes, Comoediae undecim, Graece et Latine. Lugduni Batavorum 1760. -611 Buma.

8 (cat. 7). GRONINGEN: voor Marcus Janus Baart de la Faille, 1841. Geschreven oorkonde voorin.
Aristoteles, Quaestiones mechanicae. [Grieks], Amstelodami 1812. - Buma 6a.

9 (cat. 9). GRONINGEN: voor Marcus Janus Baart de la Faille, 1841. Geschreven oorkonde voorin.
Virgilius, Opera. Lipsiae 1828. - Buma 183a.

10 (cat. 1). HAARLEM: voor Adriaan Massa, 1638. Voorgedrukte, in handschrift aangevulde oorkonde voorin. Band niet oorspronkelijk: rond 1675 herbonden.
Julius Caesar, [Opera] quae extant. Lugduni Batavorum 1635. - 501 G fol.


11 (cat. 2). HAARLEM, met de spreuk: Vicit vim virtus.
Johannes Voet, Commentarius ad Pandectas. Hagae-Comitum 1704. - 2528 R b fol. Opmerkelijk is dat de rugtitel luidt: C.V. Bynkershoek, Opera.

12 (cat. 27). HOORN.
Lucanus, De bello civili. Lugd. Batav. 1669. - Buma 26 s.

13 (cat. 22). KAMPEN: voor Livius Annaei Buma, 1811/1812. Twee losse oorkonden.
Daniel Georgius Morhofius polyhistor. Lubecae 1747. - Buma 697.
* L.A. Buma legateerde zijn boeken en kapitaal voor de in 1876 gestichte bibliotheek van klassieke taal- en letterkunde, die zijn naam draagt: de BUMA-BIBLIOTHEEK.

14 (cat. 18). KAMPEN.
Claudianus, Opera, quae exstant, omnia. Amstelaedami 1760. - Buma 668.

15 (cat. 6). KAMPEN.
L.C. Valckenaer, Observationes academicae. Traiecti ad Rhenum 1805. - 1186 TL.


16 (cat. 14). LEEUWARDEN.
Eutropius, Breviarium historiae Romanae. Lugduni Batavorum 1762. - Buma 317.

17 (cat. 21). LEEUWARDEN.
Terentius, Comoediae. Amstelaedami 1727. - Buma 681.

18 (cat. 4). LEEUWARDEN.
Terentius, Comoediae. Lipsiae 1827. - 859 TL.

19 (cat. 5). LEEUWARDEN.
Tibullus, Carmina. Lipsiae 1798. - 870 TL.



20 (cat. 10). LEIDEN: voor A. Arnoldi?
Erasmus, Colloquia. Lugd. Batav. 1664. - Buma 259.

21 (cat. 24). LEIDEN.
Florus, Epitome rerum Romanarum. Lugduni Batavorum 1744. - Buma 928.

22 (cat. 25). LEIDEN: voor Leopoldus Petrus Adrianus v. Putkammer, 1785. Oorkonde voorin.
Lucanus, Pharsalia. Leidae 1740. - Buma 4 s.

23 (cat. 11). LEIDEN: handgeschreven oorkonde weggesneden.
Suetonius. Lugduni Batavorum 1751. - Buma 265.



24 (cat. 17). ROTTERDAM.
Adagia sive proverbia Graecorum. Antverpiae 1612. - Buma 660.

25 (cat. 13). UTRECHT.
Renatus Rapinus, Hortorum lib. IV. Ultraiecti 1672. - Buma 313.

26 (cat. 3). UTRECHT: voor Bartholdus Jacobus Lintelo de Geer, 1830.
David Ruhnkenius, Elogium Tiberii Hemsterhusii. Lugduni Batavorum 1824. - 191 TL.

27 (cat. 8). ZWOLLE.
Cato, Disticha de moribus ad filium. Amstelaedami 1754. - Buma 137.


>> begin