>> HOMEpage

Album amicorum van Hessel Meckama van Aylva
1631

Bron: microfilm (zwart/wit) Koninklijke Bibliotheek (pdf-kopie Hans Zijlstra) van het origineel dat in privé-bezit is in de USA.
Internetuitgave: M.H.H. Engels, juni/juli 2018
voor Hans Zijlstra, André Buwalda e.a. en ter nagedachtenis aan Sytse ten Hoeve
De microfilm is helaas niet overal duidelijk; de Duitse cursief moeilijk leesbaar. Digitale kleurenopnames van het origineel zouden zeer welkom zijn. Deze transcriptie is onder voorbehoud: men richte verbeteringen aan het mail-adres op de homepage!
De identificering van de inscriptoren laat nog op zich wachten. Bij het online Repertorium Alborum Amicorum (RAA) is dit album aangemeld.

Hessel Meckema van Aylva is in 1608 geboren op Haniastate te Holwerd als zoon van Douwe Ernst van Aylva en Luts Hesselsdr. Meckema. Als kapitein maakte hij een buitenlandse (studie)reis, waarvan zijn album amicorum getuigt; op 14 november 1634 trouwde hij met de Oostenrijkse gravin Elisabeth von Althahn (1597-1663). Hij werd op 5 december 1637 kolonel. Hij was kommandant van de Staatse troepen in Oost-Friesland. Na 1650 was hij drost van Leer. Op 11 april 1652 is hij tot baron van het Heilige Roomse Rijk verheven. Bij een executie te Lich in Hessen werd hij op 21 april 1660 door boeren doodgeslagen. Hij en zijn vrouw waren sedert 1640 eigenaar van Brandstede te Holwerd; beiden zijn in de dorpskerk begraven.
De bijdragen in het album amicorum zijn hier en daar besmuikt, geen wonder gezien het militaire milieu.


Album amicorum van Hesselus Meckama de Aylva, Friesch Kapitein, cohortis militaris apud Frisios Capitaneus;
te Orleans (Aureliis), Genève, Parijs,
1 Nov. 1630 - 7 Nov. 1631,
Delfzijl 1635.

Naamteekeningen, met en zonder bijschrift in verschillende talen [Latijn, Nederlands, Frans, Duits, Spaans] van:
bijdragejaarmaanddagplaats
1. Meckama zelf 16301101 Orléans
2. Andreas graaf van Lesne Paltsgraaf, Heer van Buranow, Wlodawa en Radziwin (Polen) 16310129 Genève
3. Nic. de Conari (Polen) 16310000 X
4. Vosse [Goffe] van Camstra (Friesland) 00000000 X
5. Douwe van Aylva 16310520 X
6. [Hans Heinrich] Staney [Stammer](London? [Emden]) 16310117 Emden
7. [Orpheus] van Schoterbos 16310513 X
8. J[oachim] Priswitz (Seindem?) 16310630 Orléans
9. Phil[ippes] Cuno de Tichuslatl 16310202 Orléans
10. S[iegfriedt] van [von] Luttich[au], ridder 16310716 Orléans
11. Lod. [Ludovicus] de Voocht (Arnhem) 16310912 Orléans
12. J[ohan] van Middelcoop (Utrecht) 16310916 Orléans
13. J[acob] van Staverden (Arnhem) 16310916 Orléans
14. R[egnerus] Ravens (Friesland) 16310931 X
15. Heijmans (Leeuwarden) 16310931 Orléans
16. A[ndreas] Gaylichius (Friesland) 16310916 Orléans
17. J[oannes] Lentemans (Dokkum) 16310916 Orléans
18. S[ymon] van Heyningen (Leiden) 16310916 Orléans
19. Hero tho Nansum (Oost-Friesland [Groningâ Frisius]) 16310920 Orléans
20. [Wilh...eus] van Caban [Cabau] (den Haag[?]) 16310000 Orléans
21. [M.] de Vosberger [Volberger?] (Haag † 1630 [okt. 1631]) 16310927 Orléans
22. H[arm]. de Wyttenhorst in Sonsvelt (Leiden) 16310927 Orléans
23. Henry d'Essen (Essera?) Gelderland 16310927 Orléans
24. J[an] Aysma (Friesland) 16311024 Orléans
25. Reisel [I.N.G.p.t. = in de natie van Germaanse (= Duitse en Nederlandse studenten) tegenwoordig] Procurator (Meissen) 16310724 Orléans
26. [Hans Heinrich] Schärtlin van Bartenbach [Burtenbach] 16310803 Orléans
27. H. [And. Hesselt] de Dinter (den Haag) 16310919 Orléans
28. A[brahamus] Oyens (Amsterdam) 16310920 Orléans
29. A[dr.] Havermans (Breda) 16311000 Orléans
30. [Bartholomaeus] Teellinck (Zeeland) 16310920 Orléans
31. H[enricus] Bor [J.U.D.] (Utrecht) 16310920 Orléans
32. J[ohannes] Koel (Hamburg) 16310922 Orléans
33. J. [F?] van den Brouck (Heusden) 16310922 Orléans
34. R[udolff] Bicker (Amsterdam) 16310925 Parijs
35. P[etrus] Codde (Amsterd. Med[ic]. D[octo]r.) 16310926 Parijs
36. J[ohan Frederic] van [zu] Naurath (Nassau) [Geldria] 16311001 Parijs
37. T[heodorus] Schout (Haarlem) 16311023 Parijs
38. J[ustus] Nobelaer (den Haag) 16311000 Parijs
39. W[illem] Backer (Amsterdam) 16311023 Parijs
40. P[etrus a Loemel] van Lommel (Utrecht) 16311024 Parijs
41. P[aulus] van de Moere Biscop [Amsterdam] 16311025 Parijs
42. N[ic]. v[an] d[er] Schuijer (Utrecht) 16311025 Parijs
43. C[ornelius] v[an] Loo (Haarlem) 16311026 Parijs
44. J. [Isaacus] van Duijvelandt (Delft) 16311026 Parijs
45. Heyman[nus] Niportius (Utrecht) 16311028 Parijs
46. J. v[an] Velthoven (Bergen op Zoom) 16313010 Parijs
47. B[astien] Nissepat (Zeeland [Goes] [pharma.. et medicinae studiosus Goesaneus]) 16311101 Parijs
48. R[odolphus] Pathuys (Groningen) 16311102 Parijs
49. A[lbertus] Wiarda (Groningen) 16311103 Parijs
50. H[ermannus] Bolck 16311107 Parijs
51. P[etrus] van den Anckersse (den Bosch) 00000000 X
52. S. Aitsema 16350424 Delfzijl
53. J[ulius] F[ridericus] Perrenon (J.U.D. Mombelgardensis) 16310922 Orléans
54. G[uilhelmus] Ulrici (Livorno [? Livonus]) 16311102 Parijs

Wapens van no.s:
2, 3, 4, 5, 6, 7, 9, 11, 18, 24, 26

[1]
Rien sans peine (1)
Hesselus Meckma de Aijlva
A Orleans le 1 november 1630
(1) Niets zonder moeite.
Devies van Guillaume de Poetou (ca. 1528-1567), dichter en koopman uit Bethuné; tolk van de Franse kooplieden naar de Noordduitse Hanzesteden en Denemarken.
[2]
Stimulos dabit aemula virtus.(1)
Ou rien, ou bien. (2)
S. A[ve] V[ale] S.
Andreas Comes in Lesno, Palatinides Belsensis, Dominus in Baranow, Wlodaneus, et Radziwin.(3)
Genevae 29 Janvier 1631
[Door andere hand:] Polen
(1) Een wedijverende deugd stimuleert; Lucanus, Pharsalia, I, 120: ... dedit ...
(2) Doe helemaal niets, of doe 't goed; vgl. tout bien ou rien
(3) Le livre du Recteur de l'Académie de Genève (1559-1878) vol. 6 p. 179 no. 45: Andreas, Comes in Leszno, Palatinides Belcensis, Dominus in Baranow et Wlodowa, 31 maii ao. 1630.
[3]
A. D. 1631.
Videmus meliora probamusque
Deteriora sequimur.(1)
Memoriae ergo lubens apposuit Nobilissimo Dno. possessori.
Aurelijs
Nicolaus de Conari Slupeckj [Stupeckj] (2)
[Door andere hand:] polen
(1) Video ... proboque ... sequor; Ovidius, Metamorphoses, 7, 20; Ik zie het betere en sta daar achter, maar toch volg ik het slechtere.
(2) Vgl. Le livre du Recteur p. 178 no. 7: Georgius de Conari Stupecki l. b[aro] Polonus, Genevae d. 7. jun. ao. Dni. 1628
[4]
Vive l'amour et ma metresse
Goffe van Camstra(1)
tousiours au service des dames
[Door andere hand:] Frisius
(1) Album studiosorum Leiden 29/06/1623: Godfridus a Camstra, Frisius
[5]
Rien sans Dieu.(1)
Douwe van Aijlva
le 20 de Maij 1631
(1) Niets zonder God
[6]
Diesses schreib ich dem wohl Edlen undt Gestrengen Hern Hesselo Meckema v. Aijleva Capitein, meinem besonders[?] hochgeehrten[?] ..... zur stets wehrenden Angedencken
ihn Emden den 17 Jannijuar An[n]o 1631
Hans Heinrich Stam[m]er(1)
(1) Disputeerde 1620 en 1621 in de rechten aan de universiteit van Wittenberg.
[7]
Taire et faire(1)
Orpheus van Schoterbos
le 13 de Maij 1631
(1) Zwijgen en doen
[8]
Nobilitas Musis et Armis conjuncta Triumphat.(1)
Symb.
Fürchte Gott
Thue recht
Scheue Niemandt.
Dieses schreib ich zur stets wehrendem gedachtniss in Orleans den 30 JunyA[nn]o 1631
Joachim Priswitz(2) [door andere hand:] Seindem[?]
(1) De adel verbonden met de muzen en de wapenen triomfeert.
(2) Volgens het journaal van Constantijn Huygens jr. was een zekere Priswitz op 14 februari 1692 bij hem op bezoek.
[9]
La vertu, l'amour et l'honneur
Sont les trois flambeaux de mon coeur.(1)
Pour tesmoigner l'affection, que ie porte à Monsieur le possesseur de ce livre j'ay escrit cecy a Orleans le 2. Febvrier l'an 1631
Philippes Cuno de Telinclatt m[anu] p[ro]pria
(1) De deugd, de liefde en de eer zijn de drie fakkels van mijn hart
[10]
Il n'y a rien de si haut ou le bras de la vertu ne
puisse atteindre(1)
Est multum nasci clare, plus vivere recte.(2)
O[mn]ia sed superat morte perire pia[?](3)
Dem Wohl Edelen Gestrengen Vesten Herren Meckma seinem hochgeehrten Freundt verliess dieses wenige zu immerwehrender gedächtnis in Orleans den 16. Jull. 1631
Siegfriedt von Lütichau, Eq[ues] Misnius[?](4)
(1) Er is niets zo hoog of de arm van de deugd kan het bereiken
(2) Het is veel waard beroemd geboren te worden, maar meer om rechtvaardig te leven
(3) Maar een vrome dood te sterven overstijgt alles
(4) Ritmeester uit Meissen? Siegfried Hannibals von Lüttichau (Zschorna, Sachsen 1606 - 1661) komt in 1639 als ritmeester voor.
[11]
Pietate et Justitia(1)
Ludovicus de Voocht
Orleans le 12 Septimbre, Anno 1631.
[Door andere hand:] Geldrus d'Arnhem.(2)
(1) Met vroomheid en rechtvaardigheid: motto van een goede vorst
(2) Later burgemeester van Arnhem (Mr. Louis de Voocht)
[12]
Plus tost [= Plutôt] sans vie, que sans amour(1)
In signum Amicitiae posuit
Nobillis. Dno. Hesselo de Meckama Cap. Aurel. 16 7bris 1631
Johan van Middelcoop
Ultraiectinus Geldrus
(1) Liever geen leven dan geen liefde
[13]
A la Cour, a l'amour, a la chasse
Chacun n'a pas ce qui'l pourchasse(1)
In perpetuum Amicitiae Symbolum haec paucula posuit Nobiliss. ac strenuiss. Viro Viro Hesselo de Meckama Cappitaneo
Aurel. 16 Septembris 1631
Jacob van Staverden
Arnhemio Gelrus
(1) Aan het hof, in de liefde en op de jacht, krijgt ieder niet wat hij najaagt
[14]
- - Hic murus aheneus esto,
Nil conscire sibi, nulla pallescere culpâ.(1)
Conscience vaut en essence,
De mille tesmoins la presence.(2)
Adscripsit in perpetuum amicitiae symbolum Nobilissimo, strenuissimo viro D. Hesselo De Meckama, Capitaneo ordinum Frisiae praestantiss.
A[nn]o 1631. Die 21 Septemb.
Regnerus Ravens
[Door andere hand?:] Frisius
(1) Horatius, Epistolae, I, 1, 60-61: Laat dit je muur zo hard als koper zijn, niets op je geweten te hebben, geen schuld om van te verbleken
(2) Quintilianus, Institut. orat.: Een goed geweten is duizend getuigen waard
[15]
Licet superbus, ambules pecuniae, fortuna non mutat genus.(1)
Soleil leve matin, femme parle latin
Enfant nourri du vin, font rarement bonne fin.(2)
Haec, strenuissimo ac nobilissimo iuveni Hesselo Meckema de Aylva Ordinum Frisiae capitaneo in sui memoriam, et perpetuae amicitiae signum appangebat
Aurelys, vigesimo die Septemb. A[nn]o 1631.
A. Heymans [door andere hand:] Frisius Leovard.
Symb.
Secretum meum mihi.
(1) Ook al ga je prat op je geld, fortuin verandert je afkomst niet.
(2) De zon die vroeg in de morgen schijnt, een vrouw die Latijn spreekt, een kind gevoed met wijn, maken zelden een goed eind
[16]
Optima vivendi ratio discendi cupiditas (1)
C. apud Julianum 20, ff. de fideicom. Libert.(2)
Haec in perpetuam recordationem Nobiliss. ac strenuiss. Juveni viro Capitaneo Hesselo de Meckama descripsit a Orleans den 16 Septemb. a[nn]o 1631.
Andreas Gaylichius
Stauriens. Frisius
(1) De beste manier van leven is gretigheid om te leren; Axiomata juris uit de Pandecten
(2) ff = Πανδεκτης
[17]
Praestat suppellex sobria
rectèque parta recula
quam rapta per vim divitum
fastidiosa copia.(1)
Haec paucula in perpetuum amicitiae signum Nobiliss. ac Strenuiss. Viro Juveni Capitaneo Hesselo a Meckama ceret[?] reliquit
16 7bris Aurelijs 1631
Joannes Lentemans
Docc. Frisius.
(1) Psalm 37, 16.
Vondel: Het kleen bezit der vromen,
Rechtvaardiglyk bekomen,
Is verre beter dan het goedt,
Des ryken vreks vol overvloedt
[18]
Rien par force Tout par l'amour.(1)
Het AA 10 is 11: 8 Soekt die 20.(2)
Sunt homines humeris quos si quis portat ad urbem
Ausoniam: Domiti quae caput orbis erat
Nec tamen ad portam placidè deponat eosdem
Gratia praeteriti nulla laboris erit.(3)
In perpetuae amicitiae symbolum haec paucula posui Nobiliss. ac strenuiss.
Capitaneo Hesselo de Meckama
Aurelys 16 die Septembris 1631
Symon van Heyningen Lugdunobatavus
(1) Niets met geweld, alles met liefde
(2) Raadsel: men leze de getallen in het Frans (dix, onze, huit, vingt) en voor de dubbele A paar A, met als resultaat "Het Paradis is ons: wie 't zoekt, die vindt"; opschrift onder een afbeelding van 'Adam en Eva in 't paradijs' aan een luifel te Lekkerkerk - in de provincie Zuid-Holland, net zoals Leiden waaruit van Heyningen stamde - volgens J. van Lennep en J. ter Gouw, De uithangteekens, tweede deel, Amsterdam 1868, blz. 407.

(3) Er zijn mensen die als iemand ze op zijn schouders draagt naar de Italiaanse stad, die hoofdstad van de veroverde wereld was, en hoewel hij diezelfden netjes bij de poort afzet, dank voor het voorgaande werk zal er niet zijn. Philip Melanchthon, Epigrammata II, 61 (De ingratitudine hominum); Opera vol. 10, Halle 1842, Carmina III, 215
[19]
Aut arte, aut Marte.(1)
V[ale]. V[ale]. V[ale].
Vertu surpasse richesses.(2)
In verae et perpetuae amicitiae signum haec paucula strenuissimo ac Nobiliss. Dno. Hesselo de Mekkema scripsit Aureliis
20 die Septemb. anno 1631.
Hero Tho Nansum
Groningâ Frisius.
(1) De in alba amicorum veelvuldig voorkomende spreuk Arte et/vel Marte clarum fieri licet: door kunst/cultuur en/of krijgsdienst mag men beroemd worden
(2) Deugd gaat boven rijkdom
[20]
Qui ne fait, quant il peut,
ne fait, quant il veut.(1)
Vive l'amour apres souper.
Wilh. Zeus[?] van Cabau
A[nn]o 1631 [door andere hand:] Hagius
(1) ... quand ...; Wie niet handelt, wanneer hij 't kan, krijgt niets voor elkaar, wanneer hij 't wil
[21]
Vive l'amour et ma maistresse etc.(1)
A.I.
M. de Volberger
Commandeur de Buijren
Parisijs le 27 Septemb. 1631
[door andere hand:]
Hagius
gestorven den 18[?]
october 1631 ende
te Paris begraven
(1) Chanson Vive le vin, vive l'amour
[22]
Par guerre ou par amour
je fineray mes jours(1)
Harm. de Wyttenhorst zu Sonsvelt [door andere hand:] Leiden
Parisijs le 27 Septemb. Anno 1631
(1) Door oorlog of door de liefde zal ik mijn dagen beëindigen
[23]
Si fortune me tourmente
l'esperance me contente.(1)
Henrij d'Essen [door andere hand:] Geldrus
Parisys le 27 Septemb.
1631.
(1) Als het geluk me kwelt, stelt de hoop me tevreden/gerust
[24]
16 Rien sans Dieu 31
Jan Aijsma [door andere hand?:] frisius
Paris le 24 Octobre
1631

[25]
De femme volage et friande,
De galand, qui muet demande,
De prescheur, qui se recommande,
De proces, ou gist grosse amende,
De notaire, à qui l'or commande,
De table et brigade gourmande
En tout temps bon-heur nous defende.(1)
Zur[!] dienstfreunlichen andencken wolte ich dieses wenige meinem hochgeehrten lieben hern[?] und werthem freundt schreiben in Orleans den 24 Julij 631[!] [door andere hand:] Meisener[?]
D. Reisel I[n] N[atione] G[ermanica] p[ro] tem[pore] Procurator
(1)Tegen een lichtzinnige en begerige vrouw,
Tegen een vrijer zonder woorden,
Tegen een bedelende prediker,
Tegen een rechtszaak die een vette geldboete oplevert,
Tegen een notaris die beheerst wordt door geld,
Tegen een overvolle tafel en geldzuchtige compagnie,
Verdedigt ons te allen tijde het gelukkig zijn
[26]
Pour acquerir la grace d'une Dame galante
et rendre un jeune cheval obeissant
Il les faut travailler avec patience
milles caresses pour un peu d'obeissance(1)
Pour l'honneur il ne faut pas craindre la mort [door andere hand:] Symb.(2)
Jetzundt ein Student
jetzundt ein Soltat,
machen zu Ehren
Gehelffen satt.(3)
Zu dienst schuldigem angedencken verlisse dies wenige dem woledlen und ghestrengen Monsieur Meckema als seinen hoch geehrten, werden Freundt geschriben
Ihn Orleans den 3 Augusti 1631
Hans Heinrich Schärtlin von Burtenbach [zoon van Hans Sebastian]
(1) Om de genegenheid te verwerven van een galante dame en een jong paard gehoorzaam te maken, moet men ze behandelen met geduld, met duizend liefkozingen voor een beetje gehoorzaamheid.
(2) Voor eer moet men de dood niet vrezen
(3) Nu een student, dan een soldaat, maken tot eer voldoende helpers
[27]
Immortalis beneficentia(1)
And. Hesselt de Dinter [door andere hand:] Hagius
Aurelijs 19 Septemb.
A[nn]o 1531
(1) Weldadigheid is onsterfelijk. Vgl. Erasmus, Adag.: amicitias immortales esse oportet
[28]
Prudentibus et Paucis.(1)
Abrahamus Oijens
Amstelodamensis.
A Orleans
20 Septemb. A[nn]o 1631.
(1) Met voorzichtige en weinige woorden? Vgl. paucis et prudentibus interrogationibus: met weinige en voorzichtige vragen
[29]
Clarescunt Marte vel Arte viri.(1)
Adr. Havermans [door andere hand?:] de Breda
Aurel. 12 Cal. Octob.
a[nn]o 1631
(1) Berucht/beroemd worden mannen door de oorlog of de kunst; vgl. 19.
[30]
Un bonne[!] courage surmonte touts les fates d'hasards.(1)
Non est mortale quod opto.(2)
Bartholomaeus Teellinck, Zeellandus.
Aurelijs 20 7embris. a[nn]o 1631.
(1) Met goede moed komt men alle wederwaardigheden teboven
(2) Niet van sterfelijke aard is datgene wat ik wens.
[31]
Chacun se doit connoistre et par long exercice
Cultivant la vertu defraciner son vice(1)
[Symb.:] Post haec meliora(2)
Henricus Bor J.U.D. Ultraiectinus.
Aurelijs 20 7bris
1631
(1) Iedereen kenne zichzelf en roeie, door lange oefening zijn deugd te cultiveren, zijn ondeugd uit
(2) Hierna betere tijden; Petrarca, Africa 3. 774, 138: ... sequuntur tempora
[32]
Contentement passe richesse, & vertu noblesse.(1)
Libere, laete, probe: probo.(2)
Zu dienst frundtlicher gedachtniss verliss Dieses wenige dem wolledelen gestrengen besten Herren Meckma seinem hochgeehrten freunde in Orleans den 22. 7bris Anno 1631.
Johannes Koel Hamb.
(1) Tevredenheid gaat boven rijkdom, en deugd boven adel
(2) Vrij, blij en rechtschapen: dat waardeer ik. Vgl. Horatius: laete & libere & sine invidia vivimus; laten we blij, vrij en zonder afgunst leven
[33]
Ubi perpetua concordia, ibi augetur imperium(1)
Generoso, nobili et strenuo viro
D. Hesselo de Meckama de Alua apud Frisios Capitaneo, amicitiae suae testandae ergo posui, Aurelijs 22 7temb. Anno 1631
F. van den Brouck Heusden [door andere hand:] Brabandu[s]
(1) ... crescit ...; Appianus Claudius in oratione (Johann Heinrich Alsted, Encyclopaedia 1630, Lib. XXIII, 1480; Waar altijd eendracht is, daar groeit het rijk.
[34]
Par vertu, armes, ou amour
Mon ceur sera content un jour.(1)
Omnibus suavis, paucis familiaris
nemini gravis.(2)
Paucula haec strenuissimo D. Capitaneo Hesselo de Meckama in amicitiâ signum reliqui Parisijs 25 Septembr. 1631
Rudolff Bicker Amstelo Batavus.
(1) Door deugd, wapens of de liefde zal mijn hart op een dag tevreden zijn.
(2) [Wie geliefd wil zijn, zij] Voor allen aangenaam, voor weinigen familiair, voor niemand grof; vgl. Kurtzer Tractatus Von deß Teutschen Adels, Esslingen 1673.
[35]
Pro Deo et Patria(1)
Trudere non tantum laus est, pertingere fundum
hoc opus hic labor est ipsumque implesse foramen,
fac igitur medium globuli sigantur in antrum
in medio consistit honos et gloria ludi.(2)
Hos ego versiculos Generoso et strenuo viro D. Hesselio de Meckema d'Aijlua Capitaneo fortissimo inscripsi in alma urbe urbium Lutetia 26 Sept. 1631
Petrus Codde(3) Amstelodamensis
Medic. Doctor.
[door andere hand?:]
Dextra tenet calamum,
magnum tenet altera vitrum,
scribimus et bibimus
sic bene vadit opus.(4)
(1) Voor God en vaderland
(2) Indringen is niet alleen loffelijk, de bodem bereiken, hét werk dé inspanning is het de opening te vullen, laat derhalve het midden van de kleine bal in het hol afstempelen, in het midden ligt de eer en roem van het spel.
(3) Pieter Adriaensz. Codde (ca. 1606-1667) is misschien te Reims tot doctor in de geneeskunde gepromoveerd; later was hij toneeldichter; NNBW III, 245.
(4) In de rechterhand houdt hij een pen, in de andere een groot glas, wij schrijven en drinken, zo gaat het werk ras.
[36]
En Dieu seul gist mon Esperence(1)
Pour l'honneur que je porte et doits au tres Noble et plus Genereux
Cavaillier Monsieur Hessel de Meckema d'Aijlva, Capitaine de Frisia p. j'ay escrit cecy à Paris le 1 Jour d'Octobre l'An 1631
Jehan Frederic zu Naurath
natif du pays de Nassau [door andere hand:] Geldria
(1) Op God alleen is mijn hoop gevestigd
[37]
Dum Incerta petimus
Certa amittimus(1)
Pauca haec D[omin]o Capitaneo strenuissimo Viro Amicitiae testandae gratia reliqui Parisijs 23 Octob. 1631
Theodorus Schout Harlemo batavus
(1) Omdat we naar het onzekere streven, verliezen we het zekere; Plautus, Pseudolus, 685.
[38]
Post tenebras spero lucem(1)
c'est a dire en bon francais
un bon fouteur demand repos(2)
Haec pauca in amicitiae symbolum huius libri possessori generoso ac nobili domino capitaneo reliqui Parisijs [datum opengelaten] octobris 1631
Justus Nobelaer Hagae comitanus
(1) Na de duisternis hoop ik op licht.
(2) En goede n..ker vereist rust.
[39]
Medium tenuere beati(1)
Qui voit son bien et ne le veut
A tort et puis apres se deult.(2)
Pour temoignier l'affection que je porte a Monsieur Capitain Meckama de Aylva j'ay escrit icy sus mon nom
Willem Backer, Amstelo batavus.
A Paris ce 23 d'Octobre 1631.
(1) Gelukkig zij die de middenweg houden; Vgl. Codrus, Bologna 1502, Sermo duodecimus (exemplaar Österreichische Nationalbibliothek met hss. aantt. in de marge (Google books); Cursum medium tenere, Cicero in Vatinium
(2) Wie zijn goed ziet en het niet wil, heeft ongelijk en berouwt 't bovendien later.
[40]
Per Angusta ad Augusta.(1)
Hauc paucula viro Nobiliss. et Cappitaneo Hesselio de Meckama ab Aylua scripsit
Petrus a Loemel Ultrajectinus
Parisijs 24me jour d'Octob.
(1) Devies van Ernst van Brandenburg; door benauwenis naar het verhevene
[41]
Tam malum est habere nummos, non habere quam malum est.
Tam malum est audere semper, quam malum est semper pavere.
Tam malum est tacere multum, quam malum est multum loqui.
Tam malum est foris amica, quam malum est uxor domu.
nemo non haec vera credit, nemo non contra facit.(1)
In perpetuae memoriae signum nobili ac strenuo viro D. Hesselo Meckama de Aylua apud Frisios capitaneo haec inscripsit
Paulus van de Moere Biscop, Amstelo Batavus
die 25 octobris Anni 1631 Lutetiae Parisiorum
(1) Zo slecht als het is geld te bezitten, zo slecht is het ook niets te hebben
altijd te wagen, altijd te schromen
veel te zwijgen, veel te praten
een vriendin buiten te hebben, een echtgenote thuis
niemand gelooft dat dit niet waar is, niemand bewijst het tegendeel
Lucius Annaeus Florus, Carmina; ook toegeschreven aan Petronius (XXIII Sapientiae praecepta); vgl. The Oxford book of Latin verse: 296 A study in antitheses
[42]
Hooge bergen beclimmen
Jonge Jufferen beminnen
Harde noten te kraken
Sijn voor een out man drie sware saecken
Ter eeren de heer Cap. Hessel van Meckema van Aijlua hebbe ick onders. dese veersiens alhier gestelt
Nic. van der Schuijer Ultraiectinus
In Paris dese 25en Octob. 1631

[43]
Pietatem colite et Justitiam(1)
Eo omnia Unde.(2)
Paucula haec in signum perpetuae memoriae Nobili ac Strenuo viro Domino Hesselo Meckama de Aijlua apud Frisios Capitaneo scripsit ac reliquit, tuus
Cornelius van Loo, Harlemo Batavus
Lutetiae Parisiorum die 25 Octobris Anni 1631
(1) Betracht rechtschapenheid en rechtvaardigheid; Plautus Asinar., III, 1, v. 6.
(2) Alles gaat terug vanwaar het kwam
[44]
Audi, vide et tace, si vis viv[e]re in pace.(1)
Isaacus a Duijvelandt, Delphensis.
Parijs[!] die 26 Octobris Anno 1631
(1) Hoor, zie en zwijg, als je wilt leven in vrede; Walther, Proverbia sententiaeque, nr. 1720.
[45]
Sustine et abstine.(1)
Scavoir, avoir, voir et ouir
font en tout temps un homme resouir(2)
Haec paucula viro nobilissimo et Capitaneo Hesselio de Meckema ab Aijlva scripsit
Heijmannus Niportius, Ultraiectinus
Die 28 Octobris 1631, Lutetiae Parisiorum
(1) Lijd en mijd; verdraag en verzaak; Aulus Gellius, Noctes Atticae 17, 19, 6; Erasmus, Adagia, nr. 1613.
(2) Telkens een letter minder: Weten, hebben, zien en ..., maken dat een mens zich altijd verheugt
[46]
Qui bien fout passe par tout(1)
En signe d'amitie et bien veillanse que je porte a Monsieur le sieur Hessel Meckama de Aylua Capitain Frison j'ai ecrit cecy pour temoigner que je suis et serai son tres affectionné serviteur, a Paris An[n]o 10/30 1631
J. van Velthoven van Bergen op den Zoom
(1) Wie goed n..kt, komt overal.
[47]
Summum ne metuas diem, nec optes.(1)
Ce petit mot d'escrit est pour tesmoignier l'affection que je porte a Monsr. Hessel Mackama[!] d'Aylua capitaine comme ayant eu l'honneur de le frequenter en Compaignie des Messrs. contenus dans ce livre.
A Paris le I Novemb. Monsr. Vostre tres humble et affectionné serviteur
Bastien Nissepat Zeelandois Pharmac[..] et medicinae studiosus Goesanus
(1) Vrees je laatste dag niet, maar verlang er ook niet naar; Martialis, Epigrammata, 10. 47, 13.
[48]
Rodolphus Pathuys Groningensis
Aij(1) in Parijs den 2 November Anno 1631
(1) Je l'aij escrit?
[49]
Invidia fortunae comes(1)
Tout avec le temps(2)
Paucula haec in signum perpetuae memoriae nobiliss. ac praestantissimo Viro Domino Hesselo Meckama de Aylua apud Frisios capitaneo scripsit ac reliquit
Albertus Wiarda Gronninganus[!]
Lutetiae Parisiorum 3 die Novemb. 1631
(1) Vgl. Invidia felicitatis/gloriae comes = Afgunst is de begeleider van het geluk; Cornelius Nepos, Chabrias 3, 3.
(2) Alles op z'n tijd
[50]
Hoere liefde, en brandent vlas
blaeckent seer, verandert ras
Hermannus Bolck
Parisijs 7 No[vembris] 1631

[51]
L'on faist du bon pottage dens ung veiuex pot(1)
Illustrissimo domino Hesselo Mekama ab Aijlua amicitie[!] ergo posuit
Petrus van den Ancker[...], Silveducensis.
(1) Men maakt een goede soep in een oude pot. Vgl. Op een oude fiets ...
[52]
Quo fortuna, eo est favor hominum inclinator(1)
Le temps se change en peu d'heure
Tel rit le matin que soir pleure.(2)
Nobili ac strenuo viro D. Hesselo Meckema d'Aylua cohortis militaris apud Frisios capitaneo in perpetuae gratiae signum scripsi Delfsijl 24 Aprilis 1635.
S. Aitsema
(1) Waar geluk is, daar is de gunst van mensen de aangever
(2) De tijd verandert in een oogwenk: zo lacht de morgen, zo huilt de avond.
[53]
Omnia si perdas, famam servare memento.(1)
J'ayme mieux qu'en mourrant la terre me pourrisse
Que vivant sans honneur la terre me nourrisse(2)
[Symb.:] Mas vale callar
Que mal hablar.(3)
Viro Strenuo ac Nobilissimo, Dn. Hesselio Meckama de Aylua, Capitaneo Frisio fautori et patrono suo honorando, hisce paucis se, suamque memoriam recommendare merito voluit, debuit
Aurelijs 22. Sept. A[nn]o 1631.
Julius Fridericus Perrenon, Mombelgardensis(4). I.U.D.
(1) Zelfs als je alles verliest, denk eraan je reputatie te behouden; de auteur van dit distichon is onbekend.
(2) Gestorven heb ik liever dat de aarde me verrot, dan dat bij leven de aarde me zonder eer voedt.
(3) Spaans; Het is meer waard te zwijgen dan kwaad te spreken.
(4) Montbéliard, Frankrijk
[54]
Augustinus.
Qui amicitiam fingit, peior est illo, qui adulteratam excudit
monetam, quia ille in rebus, iste in anima fraudem committit.(1)
Symb.
Gedencke meiner mein Gott im besten.
Paucula haec Nobilissimo et strenuo Dno. possessori in amicitiae verae signum apposuit.
Parisijs di[e] 2 Novemb. 1631.
Guilhelmus Ulrici m[anu] p[ropria], Livonus[?].
(1) Wie vriendschap veinst, is slechter dan hij die vals geld munt, omdat de laatste in zaken, de eerste in de geest fraude pleegt; Gregorius.



>> begin