Deze omstreeks 1900 door Cannegieter samengestelde lijst is hier van juli t/m september 2003 in afleveringen gepubliceerd. Stand: maart 2004.
De kerk is tweemaal geheel gerestaureerd, in 1876 en 1941. Bij de laatste restauratie zijn grafstenen onder de vlonders, die een groot deel (ongeveer driekwart) van de vloer bedekten, teruggevonden en is alles herschikt. Alle grafstenen (bijna 400 stuks, compleet of in fragmenten nog aanwezig) zouden in het zicht komen. De 27 belangrijkste werden in een ongeveer chronologische en kunsthistorische ontwikkelingsreeks langs de wanden opgesteld; de overige verdeeld over koor, kooromgang, zijbeuken en verbindend dwarspad, onder en vóór het orgel. Vgl. Heerma van Voss, De opgezette grafzerken in de Martinikerk te Franeker. In: De Vrije Fries 40 (1950), 19-34, met vier daarop volgende afbeeldingen. Men bedenke dus dat de plaats van een steen volgens Cannegieter tegenwoordig een andere kan zijn. Mede daarom heb ik aan het nummer volgens Cannegieter tussen vierkante haken toegevoegd het nummer volgens het Register grafzerken in (de) Martinikerk te Franeker, dat in 1993 werd samengesteld door G. van der Heide, en het nummer van de dichtstbijzijnde pilaar. Dit register (met plattegronden), dat in de kerk ter inzage en te koop is, telt 332 zerken. Zijn er onder de vlonders waarop de banken nu staan, toch nog grafstenen terechtgekomen? Bekend is welke stenen door de ontvangstbalie links van de (zuidelijke) ingang aan het oog zijn onttrokken.
Cannegieter heeft gebruik gemaakt van aantekeningen van koster J. Bruggink, de beschrijving door Heerke Wenning van 32 grafstenen in "De Friesche Adelaar, no. 7 (Leeuwarden 1889)", blz. 52-56, en "Collectio monumentorum rerumque maxime insignium Belgii Foederati; e templ. et locis pub. urbium et acad., Pars prima" [meer niet verschenen], Amstelodami 1684, waarin op blz. 410-458 Friesland (Harlingen en Franeker) wordt behandeld. Cannegieter heeft historische, heraldische, genealogische en plaatselijke bijzonderheden toegevoegd.
Aan het eind van deze webpagina heb ik het register van namen geplaatst dat betrekking heeft op de beschrijvingen van A.L. Heerma van Voss en D.J. van der Meer (1950-1981) in Tresoar/Rijksarchief Frl.; parallel daaraan de nummers van de bijbehorende foto's.

M.H.H. Engels, juli-september 2003.

>> begin

A. Grafzerken

A 1. [Register 1993: no. 268; tegen de muur, onder het orgel, rechts]
In het koor. Een prachtige grafzerk, waarop een fraai gebouw is afgebeeld, met ongeschonden wapens.
Bovenaan:
CLAES - 1602 - JELLES.
Randschrift:
Int jaer ons Her(en) 1598 de(n) 8 Marty sterf de Edele ErentVheste RIENCK VA(N) CAMMINGHA.
Onderaan in het midden heeft oorspronkelijk een zesregelig Latijnsch vers gestaan, van den volgenden inhoud:
Quis cubet hic si forte rogas uno accipe verbo,
Et cui tuta fides, nobilis ille fuit.
Indole praeclara, magno de stemmate, sed quae
Rarae virtutes undique condecorant,
In dominum sincerus amor, custodia recti,
In patriam et pressos praestita sponte fides.
Dit vers is later uitgekapt en daarvoor in de plaats gebeiteld:
zijn overleden:
Den 8 September 1806, de Juffer JACOBA JOHANNA JAKLES, de dochter van PIER JAKLES en ALIDA BROUWER, van Bolsward, and ruim 16 jaren.
Den 3 December 1812, de WelEerwaardige Heer BARNARDUS BROUWER, R.P.C. en Pastoor alhier, oud 65 jaren.
Den 21 Julij 1816, Mejuffrouw ALIDA BROUWER, Huisvrouw van PIER JAKLES, van Bolsward, oud ruim 63 jaren en leggen alhier begraven.
Den 6 April 1820 stierf te Bolsward den Heer PIER JAKLES, in den ouderdom van 86 jaren, in leven Lid van den raad aldaar en ligt alhier begraven.
Op het midden van den steen de wapens van Cammingha en Botnia, onder het helmteeken Cammingha, zijnde een uitkomende leeuw, welk helmteeken steeds aldus voorkomt op grafsteenen en ook op oude familieportretten, doch niet een uitspringend hert, zooals somtijds nog abusievelijk wordt aangegeven.
Elke hoek heeft twee wapens: rechts boven, een hert met drie kammen (Cammingha), en een klimmende leeuw (Minnema); rechts beneden, drie rozen, 2 en 1 (Stenstra), en gedeeld rechts de halve adelaar, links doorsneden, a. eene lelie en b. een eikel aan een takje met blad (IJdtsma); links boven: geharnaste rechterarm, een zwaard houdende (Botnia) en gedeeld met den halven adelaar, de andere helft doorsneden, a. een omgewende wassenaar, links waarvan twee sterren onder elkaar, b. drie St. Jacobschelpen, 2 en 1 (Hottinga); links beneden, gevierendeeld door een herkruist kruis, I een aanziende leeuwenkop, II en III eene roos, IV eene lelie (Stania) en een adelaar (Heemstra).
Rienck van Cammingha was gehuwd met Margaretha van Botnia (Franeker Archief No. 306) en in 1586 burgemeester van Franeker (Charterboek IV, fol. 648).
De naam Claes Jelles, bovenaan op den grafsteen, is zeker die van den steenhouwer en het jaartal 1602 dat van het jaar van vervaardiging of plaatsing.
Het grafschrift van de familie Brouwer-Jakles is er later op geplaatst en behoort niet op den steen thuis. Waarschijnlijk is de steen in den loop der tijden door het kerkbestuur verkocht, zooals wel meer placht te geschieden, en werd bedoelde familie daarvan koopster.
Opmerking verdient dat een Roomsch Catholiek priester en pastoor in 1812 begraven werd in eene Protestantsche kerk!

>> begin

A 2. [Register 1993: no. 309; t.h.v. pilaar 20]
In het koor. Een zerk met uitgekapte wapens, doch overigens weinig geschonden.
Op den buitenrand:
Den 26 October 1676 is gestorven: IDSARDUS VAN GERROLDSMA, in leven Rekenmeester deser Provintie, Raad ter Admiraliteit in 't Noorder Quartier en Burgemeester van dese Stadt, oudt int 44e jaer.
Op den binnenrand:
Den 9 Marti 1691 sterf vrouw TETTIE VAN GERROLDSMA, Huysvrouw van de Raadsheer SMINIA, out 28 jaer en hier begraven.
In het midden:
A(nn)o MDCLXXXVI des nachts tusken den XV en XVI Marty is gesturven IDSARDUS, een soon van de Raedtsheer SMINIA, out XXXI weecken en leit alhier begraven.
A(nn)o MDCLXXXVII den XI September, 's avondts ontrent VII uuren is gesturven TITIA CATHARINA, een dochter van de Raatsheer SMINIA, oud VIII weecken min II daagen en leidt alhier begraaven.
Ids van Gerroldsma werd in de vroedschap van Franeker gekozen 3 Mei 1658, was wegens die stad gecommitteerde volmacht ten Landsdage in 1660, 1663, 1665, 1668, 1671, 1673, 1674 en 1675, werd 31 December 1659 benoemd tot burgemeester aldaar en bekleedde dat ambt in de jaren 1660, 1661, 1662, 1667, sedert 22 Maart, in 1670, 1671, 1672, 1674, 1675 en 1676.
Hij was een zoon van Frans Pieters Gerroldsma en gehuwd met Idtie van Baerdt. In Maart 1661 waren hij en zijne vrouw door aankoop eigenaren geworden van Botniahuis, aan de Breedeplaats, thans het Diakonieweeshuis te Franeker. Hunne dochter Tethje Gerroldsma huwde met Hobbe Baerdt van Sminia. (De Vrije Fries dl. 16, p. 607 en 608. Zie ook Fran. Arch. no. 1132 en 1263).

>> begin

A 3. [Register 1993: no. 166; t.h.v. pilaar 17]
In het koor. Steen met uitgekapte wapens en randschrift.
Binnenschrift:
JOHANNA CAMPER, gebooren BOURBOOM, overleeden in het LIVste jaar haares ouderdom, den IVden van Louwmaand MDCCLXXVI.
Johanna Bourboom, eerder weduwe van den Harlinger burgemeester Doede Johannes Vosma, trouwde in 1756 met den Franeker professor Petrus Camper, en woonde met dezen op het hem toebehoorend buitenverblijf Klein Lankum, bij Franeker.

>> begin

A 4. [Register 1993: no. 320; t.h.v. pilaar 19]
In het koor.
Buitenrand:
Anno MDCLII den V Oct. starf BERNARDUS SCHOTANUS, J.U.D. en Professor in de Universiteiten Franecar, Utrecht en Leijden, sijns oud. LIV Jaer.
Binnenrand:
Den 26 April A(nn)o 1625 sterf de Eerbare MAEIKE JOANNISDR. Dris Bernardi Schotani Huisfrov. Verder blanco.
In het midden in eene cartouche een manswapen tusschen twee ruitvormige schilden, waarvan de figuren zijn uitgekapt.
Binnenschrift aan den onderkant:
1819 den 18 December overleed de Heer PIETER STINSTRA, in leven rustend Leeraar der Doopsgezinden en Lid van den Raad dezer Stad, geboren te Harlingen den 16 December 1747.
Bernardus Schotanus, geboren te Franeker 7 October 1598, zoon van Prof. Hendrikus Schotanus; 12 April 1622 J.U.D.; werd in 1624 Professor in de rechten te Franeker, in 1635 te Utrecht en in 1641 te Leiden. Hij huwde in 1622 met zijne nicht Maria, dochter van Johannes Schotanus, predikant te Goutum en na haar overlijden met Anna Catharina Althusius.
Pieter Stinstra, van 1771-1800 leeraar der Doopsgezinden te Franeker, van 1800-1802 curator der Hoogeschool aldaar.

>> begin

A 5. [Register 1993: no. 40; tegen de muur, t.h.v. pilaar 4]
In het koor. Fraaie ongeschonden steen met wapens.
Randschrift:
Anno 1623 den 5 November sterf de Edele ende Veste FREDERICK VAN SCHURMAN olt 59 jaer.
A(nn)o 1633 den 19 Febr. sterf tot Uijtr(echt) De Edele en Veste JOHAN VAN SCHURMAN en is hier begraven.
In het midden een wapenschild, waarin een gebladerde boom; helm aanziende, helmteeken een boom tusschen een vlucht).
Hieronder in eene cartouche:
Hier liggen begraven des Edelen ende Vesten SAMUEL VAN SCHURMAN twee Dogterkens.
De wapens op de hoeken vertoonen boven rechts een boom; links drie korenaren paarsgewijze en naast elkaar; beneden rechts drie rozen, 2 en 1; links een linker schuinbalk beladen met drie leliën in de richting van dien balk.
Frederik van Schurman, de vader van de beroemde Anna Maria van Schurman, bij Eva van Harf in echt verwekt, kwam in het jaar 1623 met zijn gezin te Franeker. Hij overleed in datzelfde jaar en zijn lijk werd den 15den November in het koor der St. Martinikerk begraven.

>> begin

A 6. [Register 1993: no. 319; t.h.v. pilaar 18]
In het koor. Een fraaie steen met ongeschonden wapens, de eene zijde een weinig verminkt.
Randschrift:
A(nn)o 1676 den 14 Oct. sterf Juffr. GELLIA MOLL, de tweede huisvrov van JOHAN VERHEL, out int 38e jaer en leit hier met haar D(ochte)r ULCKJE VERHEL begraven.
Binnenzijde:
A(nn)o 1670 den 17 January sterf Juffr. FROUK VAN BONNAMA, eerste huisvrou van JOHAN VERHEL, Gerechtscholtes der Friesch-Nass. Regimenten, out in haar 61e jaar en leit hier begraven.
De wapens: Verhel, een wolf, in het schildhoofd vergezeld van drie leliën naast elkaar; Bonnama, een dwarsbalk, beladen met eene ster, vergezeld boven en onder van een klaver; Moll, een boom op grasgrond, waarover een dwarsbalk, beladen met een omgewenden wassenaar, tusschen twee sterren.
Johan Verhel was bibliothecaris der hoogeschool te Franeker, vroedsman enz. aldaar.

>> begin

A 7. [Register 1993: no. 318; t.h.v. pilaar 13]
In het koor. Een prachtige zerk, op de vier hoeken voorzien van de ongeschonden wapens van Ghemmenich, Lock, Lens en Runnia.
Randschrift:
A(nn)o 1626 den 25 January sterf den Erentph. Achtb. PAULUS VAN GHEMMENICH, in leve(n) Secr(etaris) der Stad Franeker, out 66 jaer.
A(nn)o 1643 den 23en Xber (December) sterf de Eerbare Deughdsame EETS LENS zijn wijf ende leggen alhier begraven, out 66 jaer.
Binnenschrift:
A(nn)o 1662 den 3 8bris (October) sterf de Erentph. Achtb Heer Mr. JACOB VAN GHEMMENICH, J.U.D. int leeven mede munster-commissaris van de Provincie ende Secretaris der Stadt Franeker, oudt 54 jaer ende leit alhier begraven.
Anno 1666 den 17 Augusti is in den Heere gerust de E. Heer CORNELIUS VAN GHEMMENICH, int leeven Burgermr. deser Stede ende Rekenmeester van de Provincie van Frieslant ende leit alhier begraven.
Den 25 Febr. 1682 sterf Juffrow CATHARINA VAN KINGMA, wedu. van de Heer JACOB VAN GHEMMENICH ende leit alhier begraven.
Den 21 May 1692 sterf Juffr. CATHARINA VAN HINDAMA, wede. van den Heer CORNELIS VAN GHEMMENICH, olt 64 jaer en leit alhier begraven.
Het wapen van Ghemmenich op dezen steen wijkt af van dat in den gevel van het Raadhuis, zijnde de keper in den schildvoet vergezeld van het klaverblad en in het schildhoofd van twee toegewende vleugels. De heer Wenning veronderstelt, dat deze vleugels afgenomen zijn van het helmteeken, want op het portret van zijn grootvader Henrick Jacobs van Gemmenich, Ritmeester onder Keizer Karel V, is de zwarte keper op zilver vergezeld in den rechter bovenhoek van een zwarte klaver en bevindt zich op den half aanzienden helm een zwarte keper tusschen een zilveren vlucht als helmteeken. Deze Henrick Jacobs van Ghemmenich was gehuwd met Lysabeth Gijsbertsdr. van Suijlen.
Paulus van Ghemmenich komt als secretaris van Franeker reeds voor op het jaar 1585. Hij was ook administrateur van het Proevenhuis aldaar en volmacht der Vijf Deelen Binnendijks.
Eets Lens, of Eetske Lentz, weduwe van Paulus van Ghemmenich, was in 1638 buitenmoeder van het Proevenhuis.
Mr. Jacob van Ghemmenich was reeds secretaris van Franeker in 1640, administrateur van het Proevenhuis en administreerend kerkvoogd ter genoemder plaatse.
Cornelis van Ghemmenich komt op de jaren 1652, 1653 en 1658 voor als burgemeester voor van Franeker.
Het meergemelde Proevenhuis was eene stichting, op den 2den April 1609 in het leven geroepen door Paulus van Ghemmenich, secretaris van Franeker, hiervóór genoemd en Lambertus Staeckmans, burgemeester aldaar en diens vrouw Evertje van Ghemmenich, "ter liefde en memorie van hun zal. ouders en vrienden".

>> begin

A 8. [Register 1993: no. 330; in het koor, t.h.v. pilaar 16]
In het koor. Een zerk, waarop de wapens zijn geschonden, aan de vier hoeken een boekje met eenige letters.
Randschrift:
A(nn)o 1678 de 15 November is in de(n) Heere gerust SIBRANDUS AGGEÏ BRUINIA, Secretaris van Franekeradeel en regerende Burgemeester deser steede, oudt 42 jaer en(de) leit alhier begraven.
In het midden van 't boveneinde twee uitgekapte wapens, met een uitspringend hert als helmteeken.
Binnenschrift:
Advijs
Met gedult en Sekerheyt
verwacht ick der Beloften waerheijt.
A(nn)o 1788 is de Heer GILIAM SCHULTZ, Advocaat voor den Hove van Friesland in den ouderdom van 60 Jaaren en 2 Maanden op den 21 April overleeden en(de) leit alhier begraven met een kindt.
Sijbren Agges Bruinia werd vroedsman te Franeker in 1676 en tot burgemeester aldaar benoemd 31 December 1677.

>> begin

A 9. [Register 1993: no. 245; tegen de muur, t.h.v. pilaar 29]
Roode steen, het wapen gedeeld, a. de halve adelaar, b. eene lelie.
Gotisch randschrift:
Int jaer ons Here(n) MCCCC en(de) LXXV des darde(n) dages va(n) Mei sterf SIJDS en(de) FOPPA, here DOEGE kinde(r), biddet voer die ziele(n).
In het midden boven het wapen:
Hier is begra(ven) DOUWA ROIDMERSMA MVc... bit voir die zl.
Daarna in ander schrift:
A(nn)o 1589 den 24 Septembris sterf den Eersame(n) JAN JANSZO(ON) MEERHAEGHEN.
A(nn)o 1597 de(n) 23e September sterf de Eerbare AEF BAERNS, Dr. JACOB MEINTES wijf.
Douwe Rodmersma was in 1490 burgemeester van Franeker en in 1497 grietman van Franekeradeel. (Zie over hem: Van Sminia, Nieuwe naamlijst van grietmannen p. 186 en Andreae, Nal. p. 68.)
Aef Barendts was eerder gehuwd geweest met den Franeker professor Petrejus Tiara.

>> begin

A 10. [Register 1993: no. 138; achter het koor, tegen de muur, t.h.v. pilaar 15]
Een fraaie ongeschonden steen met twee wapens, het eene drie eikels, 2 en 1, het andere een ruitvormig schild met een gaanden leeuw.
Int jaer ons Here(n) MDcLVIII den eerste(n) Octobris sterf den eerbaren man SYURDT WYBE ENDVE SOEN en is hier begraven.

>> begin

A 11. [Register 1993: no. 99; t.h.v. pilaar 12]
Randschrift:
A(nn)o 1611 de(n) 22 Marty sterf de(n) Ersam(en) man FOCKE JANSZ. BEIMA, olt int 61e jaer.
Binnenschrift:
A(nn)o 1624 de(n) 16 Juny sterf de(n) Eersamen man JAN FOCKES BEIMA, olt int 50e jaer ende leit hier begraven.
A(nn)o 1652 den 13 September is in den Heere gerust de eersamen BAUKE IPPES, in leven burger en coopman in Franeker, olt in zijn 49e jaer ende leit alhier begraven.
Anno 1656 den 24 Maey is in den Heere gerust de eerbare GEERTJE ..... verder onleesbaar.
Van de wapens is alleen dat in den rechter bovenhoek eenigzins duidelijk, zijnde gedeeld, a. de halve adelaar, b. eene lelie, boven vergezeld van een ster, beneden van een liggenden wassenaar.

>> begin

A 12. [Register 1993: no. 30; tegen de muur, t.h.v. pilaar 3]
Een kleine goed onderhouden steen met ongeschonden wapens.
A(nn)o 1580, de(n) 15 Decembris sterf CATTRIJNE VAN CAM(M)IJNGA, GERROLT CAM(M)IJNGA dochter.
In het midden de wapens Cammingha en Ockinga met den uitkomenden leeuw als helmteeken (Cammingha). Op de hoeken twee wapens in één schild: rechtsboven: Cammingha, (het hert met drie kammen), en Herema (gedeeld, a. een klimmende leeuw, b. drie eikels, 2 en 1). Rechts beneden: Minnema (een klimmende leeuw) en Sjaerdema (met den leeuw). Links boven: Ockinga (gedeeld met den halven adelaar en eene lelie, waarboven twee sterren naast elkaar) en Minnema (een klimmende leeuw). Links beneden: Roorda (gedeeld met den halven adelaar en een barensteel, boven vergezeld van twee rozen naast elkaar, beneden van eene lelie) en Walta (idem halve adelaar en drie ruiten, 2 en 1).
Catharina van Cammingha was eene dochter van Gerrolt van Cammingha en Ath Heresdr. van Ockinga.

>> begin

A 13. [Register 1993: no. 68; tegen de muur, t.h.v. pilaar 8]
JOHANNES VAN DER WAEIJEN Joh. filius, S.S. Theol. Dr. et Professor ordin. Academiae Concionator. Obiit d. IX Decembr(is) Anno MDCCXVI. Aetatis XL.
CORNELIA VETH conjunx JOH. VAN DER WAEIJEN obiit d. XXVI Aug. Anno MDCXCVI, Aet LI.
JOHANNES VAN DER WAEIJEN, S.S. Theol. Dr. et Prof. ordinarius Academiae Concionator ac Historiographus Frisiae, obiit d. IV November Anno MDCCI, aet. LXIII.
Et ALET ALD. VAN DER WAEIJEN ux. D. FR. GUL. MEIJERS, cent. in coh. Praet. Pr. Nas. en Arais &c. cum qua vixit sine querela, ob. XXIX Jun. MDCCXVII. v. a. 32 m. 6 ut & cor. libere.
Met het wapen van Van der Waijen.
Johannes van der Wayen, Johanneszoon, was eerst predikant te Midlum, daarna, in 1701, buitengewoon en in 1704 gewoon Hoogleeraar te Franeker. Hij huwde 24 Maart 1709 met Anna Lucia Meijers, wier vader kapitein was bij het Nassausche regiment te Leeuwarden.
Johannes van der Waeyen, de oudere en vader van de zooëven genoemde, sedert 1677 Professor te Franeker, huwde in tweeden echt "met de schoone en zeer vermogende juffer Cornelia Veth" (van Middelburg).
Een tijdgenoot teekende op, dat Ds. Joh. Thilenus, die vele familiebetrekkingen in Middelburg had en tot de zoogenaamde prinsgezinde partij behoorde, ook naar hare hand wilde dingen, toen van der Wayen hem voorkwam en den "vetten brok" voor den mond wegsnapte.

>> begin

A 14. [Register 1993: no. 293; vóór het koor, t.h.v. pilaar 22]
A(nn)o 1621 den 1 Octobris is in den Heere gerust de(n) Weledelen Jr. DOCO VAN BOTNIA, in syn leven Grytman over Wymbritseradeel, out 52 jaer.
A(nn)o 1641 den 2 April is in den Heere gerust de WelEdele Juffrou YMCK VAN DEEKEMA sijn frou, oudt 57 jaer.
A(nn)o 1624 den 10 September is in den Heere gerust de oudste zoon JULYUS VAN BOTNIA, out 17 jaer.
A(nn)o 1634 den 9 April is in den Heere gerust LUTS BOTNIA, de jonchste dochter out 9 (sic!) jaer.
Doco of Doecke van Botnia was de zoon van Juw, of Julius van Botnia, oldersman te Franeker en Foockel van Walta. Zijne dochter Foockel van Botnia, volgens kwartierbord 22 Februari 1673 overleden, (zij stierf op Botniahuis te Franeker en werd 11 Maart begraven), oud 67 jaar, huwde: a. Juw van Eysinga, overleden 1649 en b. Albartus Sybrandus van Eminga. Haar kwartierbord, dat vroeger in de kerk te Franeker heeft gehangen en thans zich bevindt in het Friesch Museum, evenals dat van haren tweeden man (zie hierna onder de wapenborden, no. 16 en 18), bevat de volgende 16 kwartieren:
vaderszijde, Botnia-Hottinga, Ockinga-Minnema, Walta van Jongema-Hermana en Walta van Juwinga-Heerma en moederszijde, Dekema-Hottinga, Liauckama-Minnema, Tamminga-Ripperda en Sickenga-Ghisens.
Op het kwartierbord van haren tweeden man Albartus Sybrandus van Eminga, op Roordaburch, grietman over Franekeradeel, overleden 9 Januari 1662, komen diens volgende 16 kwartieren voor:
vaderszijde, Eminga-Luinia, Jarla-Tziaerda, Roorda met de baar-Hermana en Walta-Dekema en moederszijde, Roorda van Tzummarum-Hottinga, Naerden-Zuillen, Goslinga-Unema en Tzyarda-Epinga.

>> begin

A 15. [Register 1993: no. 304; in het koor, t.h.v. pilaar 21]
Achteraan in het koor.
Randschrift:
A(nn)o 1664 den 16 February sterf de(n) HoochGeleerde Dr. ARNOLDI VERHEL, Philosophi Professor alhier, oudt 84 jaer.
A(nn)o 1659 den 4 October sterf Juffrou RIEMKE GRAVIUS sijn huisvrou, oudt 54 jaer ende leggen hier begraven.
Binnenschrift:
In tumulum imcomparabilis philosophi
D. Arnoldi Verhel
Conditur hac parva magnus Verhellius urna
Ingenium tanti non habet urna viri,
Quo sophiae doctor per seros claruit annos,
Aeternasque sibi conciliavit opes.
H. Neuhusius.
Behalve de wapens Verhel (een wolf in het schildhoofd, vergezeld van drie leliën naast elkaar) en Gravius (een liggende wassenaar, vergezeld boven van 2 sterren en onder van 1 ster), bevat deze grafsteen zijne acht kwartieren: vaderszijde, Verhel, Louwe, De Wijs en Pijl; moederszijde: Lange, Weeda, Beer en Bijlant.
Volgens Mr. W.B.S. Boeles, Frieslands Hoogeschool enz., 2e dl., p. 114, is Verhel overleden 14 Februari 1664. Riemke Gravius was de tweede vrouw.

>> begin

A 16. [Register 1993: no. 169; tegen de muur, t.h.v. pilaar 17]
Een fraaie en ongeschonden steen.
MVcXLII den XVI Aprilis sterf die Eerbare Juffer HIJLCK, GOROLT VAN HEREMA docht(er).
Vitae sum(m)a brevis spes nos vetat inchoare longas.
In het midden de wapens van Herema en Sjaerdema (leeuw), onder het helmteeken van Herema (een uitspringend hert). Van de vier wapens in de hoeken zijn slechts die van de benedenhoeken te onderscheiden: Roorda (met de baar) en Harinxma (gedeeld a. de halve adelaar, b. doorsneden, boven 3 eikels, 2 en 1, beneden een klimmende leeuw. Hieruit blijkt, evenals uit de wapens op den grafsteen harer ouders (no. 24), dat hare grootouders waren: van vaderszijde Taecke van Herema en Ath Roorda en van moederszijde Tjaert van Sjaerdema en Katrijn van Harinxma thoe Slooten.
[De spreuk is een citaat uit Horatius' Oden (I,4,15): De korte duur van het leven verbiedt het begin van lange verwachtingen.]

>> begin

A 17. [Register 1993: no. 49; tegen de muur, t.h.v. pilaar 6]
Allerprachtigste ongeschonden roode steen. Onder een omgewende uitkomende leeuw als helmteeken, de wapens Sjaerda met den leeuw en Sjaerdema met den pijl.
D. O. M. S.
DOUUO a SYAERDA Senior ex antiqua Frisiae nobilitate oriundus a Brabantiae Duce Equestri dignitate ornatus ac a Frederico IIIo Imp. Dynasta Westergoae per publicum diploma declaratus hic quiescit, qui vivus quievit nunquam. Obiit Anno 1482.
Cura Nob. Dni. Ruardi a Juckema. Anno 1626.
Hieronder de wapens Juckema, gedeeld, a. de halve adelaar, b. doorsneden, boven een ster, beneden eene roos en Cammingha, met het hert en 3 kammen, onder het helmteeken van Juckama, eene uitkomende vrouw, houdende in de rechterhand een takje met 2 rozen.
D. O. M. S., in het hoofd van den steen, beteekent: Deo Optimo Maximo Sanctissimo, dat is: aan den hoogsten heiligsten God; of. Deus Omnium Magister Supremus, dat is: God, opperste Meester van alles. Zie over Douwe Sjaerdema mijn (Cannegieters) werkje "Oud-Sjaerdema en Sjaerdema-Slot en hunne bewoners".
Op eene der klokken in den St. Martinikerktoren met het jaartal van vervaardiging (1450) staat onder andere: "In dien tiden en hadde Douwe Tiaerd Soen Aielva, Sicka Sciaerda dochter Edewaer, die goede, tot enen wive."
Douwe Sjaerdema komt als hoofdeling van Franeker voor in 1456 en ook nog in 1480.

>> begin

A 18. [Register 1993: no. 121; tegen de muur, t.h.v. pilaar 14]
Int Jaer o(n)s Here(n) MVcLIII de(n) XXIII Aprilis sterf de(n) eerbare(n) en(de) eerentvheste(n) M. JARICH VA(N) (DEKAMA).
Int Jaer MVc en(de) LXXXIIII de(n) III April. sterf die eedele Juffrou CATRINA VA(N) KAMSTRA zij(n) wijf.

Jac. 4:
Que tande(m) est ista vita vestra
cui uni prospicitis, uni laboratis
ac molimini? Nimiru(m) vapor
est ad breve tempus appa-
rens ac mox evanescens.

>> begin

A 19. [Register 1993: no. 163; tegen de muur, t.h.v. pilaar 17]
Int jaer ons Heeren MVc en(de) XXIII de(n) XXIIII dach Octobris sterf de eernveste heerschap JW VA(N) DEKAMA.
Int jaer ons Heeren MVc end(e) XXXIX de XV dach May sterf die eerbare CATRINA HOTTINGA sij(n) huysvrow.
In het midden van den steen de wapens Dekema en Hottinga onder het helmteeken van Dekema. Op elken hoek twee wapens, van welke aan de rechterzijde alleen nog worden onderscheiden: no. 1 boven en no. 1 beneden, vertoonende beide in een met den halven adelaar gedeeld schild, twee leliën onder elkaar (Dekema); linker bovenhoek: 1. een klimmende leeuw (Sjaerdema of Albada), 2. een pijl met de punt naar boven, rechts waarvan een halve lelie - rechterhelft -, links eene lelie, waaronder drie sterren, 2 en 1 (Sjaerdema); linker benedenhoek: 1. Hottinga, 2. een klimmende leeuw (Sjaerdema).
Juw van Dekema, zoon van Hette van Dekema en Wick van Albada, was omstreeks het jaar 1510 grietman van Baarderadeel. Trijn van Hottinga was zijne tweede vrouw.

>> begin

A 20. [Register 1993: no. 283; onder het orgel, tegen de muur, links]
Int jaer ons Heeren MVc LIX de(n) III Juni sterf die deuchtsame LUTZ STANYE, JARIGH VA(N) BOTNYA wijf.
Van de acht wapens, die geplaatst zijn op elken hoek twee, zijn die aan de linkerzijde geheel onkenbaar; de andere zijn: rechts boven: 1. Botnia en 2. een adelaar (Jeppema?); rechts beneden: 1. Hottinga en 2. drie kroonen, 2 en 1 (Wijbesma).
Luts Stania, dochter van Jeppe Stania en Margaretha van Heemstra, was de vrouw van Jarich van Botnia, grietman van Franekeradeel en Olderman van Franeker.

>> begin

A 21. [Register 1993: no. 171; tegen de muur, t.h.v. pilaar 18]
Steen met prachtig versierd gotisch randschrift:
Int jaer ons Here(n) MVc XXXIII, de IIII dach Nove(m)bris, sterf den gestrenge(n) erntveste heere TYALYNG VA(N) BOTNYA, R. en R. der K. M.
In het midden de wapens Botnia en Hottinga en op de vier hoeken de wapens, rechts boven: Botnia; rechts beneden: een dubbele adelaar (Jeppema); links boven: gedeeld met den halven adelaar, eene ster (Sybeda voerde in blauw een gouden ster); en links beneden: een klimmende leeuw (Helbada).
Tjalling van Botnia, Ridder en Raad in het Hof van Friesland, was achtereenvolgens grietman van Hennaarderadeel en van Franekeradeel. (Zie over hem Van Sminia en Andreae).

>> begin

A 22. [Register 1993: no. 116; tegen de muur, t.h.v. pilaar 14]
Hyr licht begrave(n) die eerw(eer)dighe FROUCKE, TZALIJNGH BOTHNYA wijf, HOTTINGA, int jaer ons Here(n) MCCCC(XC?) VI, op Si(n)te Wilbords dach.
In het midden de wapens Botnia en Hottinga, onder het helmteeken van Botnia. Op de hoeken zijn nog wapens aangebracht op dezelfde wijze als op den grafsteen van haren echtgenoot (no. 21); rechts boven: Hottinga; rechts beneden: 3 kronen, 2 en 1 (Wijbesma); links boven: een leeuw (Sjaerdema); links beneden: een liggenden wassenaar, boven welks horens rechts een ster, links een lelie (Heslinga).
Frouck Jarichdr. van Hottinga was de tweede vrouw van Tjalling van Botnia.

>> begin

A 23. [Register 1993: no. 317; in het koor, t.h.v. pilaar 13]
Een geschonden steen.
Int jaer (ons Heren) MVcLXXI de XXV January sterf de erentvhesten MINNO VAN CAMMINGA
Int jaer ..... De rest ontbreekt.
Van de twee wapens in het midden van den steen zijn alleen de figuren van het Cammingha wapen en het helmteeken, een uitkomende leeuw, te onderscheiden. Op elken hoek twee wapens, van welke betreffende de rechts geplaatste schilden niets hoegenaamd kan worden opgeteekend. Links boven: een klimmende leeuw (Minnema) en een liggende wassenaar, vergezeld boven van drie naast elkaar geplaatste rozen, beneden van twee naast elkaar geplaatste eikels (Hommema); links beneden: een barensteel, boven vergezeld van twee rozen naast elkaar, beneden van eene lelie (Roorda) en doorsneden, a. drie eikels, 2 en 1, b. een klimmende leeuw (Harinxma). Genoemde vier wapens gedeeld met den halven dubbelen adelaar.
Minne van Cammingha was gehuwd met Luts van Herema en bewoonde met haar het Sjaerdema- of Cammingha-huis, bij de kerk te Franeker, thans de Valk. (Zie hierna no. 24).

>> begin

A 24. [Register 1993: no. 311; in het koor, t.h.v. pilaar 12]
Geschonden grafsteen van Gerrolt van Herema en zijne vrouw Luts van Sjaerdema, waarop van het randschrift betreffende den man weinig meer is te vinden.
Int jaer ons Heeren MVc ende .....
Int jaer ons here(n) MVc en(de) XXXII de(n) eerste(n) Marty sterf de eerbare vrow LUTS VA(N) ZIAERDA, sy(n) huysvrow.
In het midden van den steen naast elkaar vier wapens, die van hunne respectieve ouders: Herema (leeuw en 3 eikels) en Roorda (met barensteel), Sjaerdema (klimmende leeuw) en Harinxma (gedeeld, a. halve adelaar, b. doorsneden, 1. drie eikels, 2 en 1, en een klimmende leeuw). Van de acht wapens op de hoeken zijn die ter linkerzijde geheel afgesleten. Rechts boven: Herema en Harinxma; rechts beneden: Harinxma en Oenema (gedeeld, a. halve adelaar, b. twee vijfbladen aan een steel onder elkaar).
Zie over Gerrolt Herema en zijne vrouw mijn (Cannegieters) werkje "Oud-Sjaerdema en Sjaerdema-slot" enz.

>> begin

A 25. [Register 1993: no. 237 en 225; tegen de muur t.h.v. pilaar 28 resp. 26]
Twee prachtige gothische grafsteenen, die helaas onleesbaar zijn, de eene met de wapens van Hottinga en Sjaerdema (leeuw); de andere met de wapens van Martena en Hottinga; terwijl van de vier op de hoeken alleen dat van Martena en een leeuw zijn te onderkennen (Sjaerdema, of Harinxma thoe IJlst).
Deze steenen zijn zoodanig afgesleten, dat er niet meer van de inscriptie kan worden opgeteekend; evenwel kunnen zij in verband staan met de volgende personen: Hessel van Martena, Ridder, overleden 1517; Raad van de Hertogen van Saksen en van Keizer Karel V; grietman van Franekeradeel in 1505, van Menaldumadeel in 1508; wiens ouders waren Sijtze Martena, Heerschap te Cornjum en diens tweede vrouw Jel van Harinxma thoe IJlst. Zijne vrouw Both. Hottinga, overleden 1541, was eene dochter van Jarich Hottinga te Nieuwland en Swob Sjaerdema. Zie mijn (Cannegieters) werkje: Martena-huis enz.

>> begin

A 26. [Register 1993: no. 107; tegen de muur, t.h.v. pilaar 13]
Int jaer MVcLXXXVII de(n) XII Janu(ari) sterf de(n) Eedele(n) Eerentfesten HERO VAN OCKINGHA.
Int jaer MVcLXIII de(n) XXIX Juni sterf de Eedele ANNA DEKAMA, HERO VAN OCKINGA sijn wijf.
Munde immunde vale tua lubrica dona facessant.
Quae das, momento mors inopina rapit.
En modo non uno quae nomine dicta beata est,
Nunc saxo tegitur pulvis et umbra levis.
Onder het helmteeken van Ockinga, een uitkomende egel, de wapens van Ockinga (gedeeld, a. de halve adelaar, b. eene lelie vergezeld in het schildhoofd van twee sterren naast elkaar) en Dekema. Van de acht wapens op de hoeken zijn alleen die in den linker benedenhoek zichtbaar: Camstra en Hoxwier.
Het latijnsch opschrift is later uitgekapt en daarvoor in de plaats gebeiteld:
A(nn)o 1758 den 23 Julij is in den Heere gerust de Eerb. en deugdelijke BERBER GERRITS URSINGA, huisvr. van JAN FEIKEMA, mede vroedschap der stad Franeker, in den ouderdom van 51 jaeren en agt maanden en leit alhier begraven.
Hero van Ockinga was de zoon van Lolle van Ockinga en Ael van Hermana; zijne vrouw eene dochter van Jarich van Dekema en Trijn van Camstra. (Zie Franeker Archief, nos. 65, 129, 168 en 793).
In het graf van Anna van Dekema werd later begraven Jr. Adam van Paffenrode of Paffenraed, overleden 13 September 1639. (Zie hierna bij de lijkgedichten enz. no. 34.)

>> begin

A 27. [Register 1993: no. 329; in het koor, t.h.v. pilaar 16]
Randschrift:
A(nn)o 1571 de(n) 4 Aprilis sterf RIVERDT VA(N) OCKAMA.
Behalve de wapens Ockinga en Dekema, in het midden van den steen, bevat deze in vier daarbij geplaatste gedeelde schilden nog acht kwartieren, van welke alleen die van Ockinga en Hermana opgeteekend kunnen worden. Later is in het midden van den steen gebeiteld:
A(nn)o 1759 de(n) 9 Augustus is in den Heere gerust de eerbare deugtrijke ANTJE ADAMA, huisvrouw van HARKE HARKEMA, mede vroedschap en fiskaal der stadt Franeker, oud in haer 36ste jaar en leit hier begraven.
Deze Ruurd, zeker een der kinderen van Hero van Ockinga en Anna van Dekema (zie no. 26) wordt niet in het Stamboek van den Frieschen Adel vermeld.

>> begin

A 28. [Register 1993: no. 322; in het koor, t.h.v. pilaar 19]
A(nn)o XVc XXXIII de(n) II Juni sterf ATKE HERAMA dr. met hare vier kinderen.
In het midden de wapens van Hoxwier en Herema, terwijl van de acht wapens op de hoeken, alleen de rechtegeplaatsten te zien zijn: Hoxwier-Dekema en Herema- Sjaerdema.
Ath van Herema was eene dochter van Gerrolt van Herema en Luts van Sjaerdema en de eerste vrouw (gehuwd 1524) van Hette van Hoxwier, die later met Doedt van Holdinga trouwde.
Opmerkelijk is het dat zij tegelijk met vier harer kinderen stierf. Dit wijst op een besmettelijke ziekte [- in 1532 sloeg de pest weer toe in de Lage Landen; "Kroniek van Nederland, [Amsterdam 1987], p. 240" -], of op een ramp.

>> begin

A 29. [Register 1993: no. 315; in het koor, t.h.v. pilaar 12]
A(nn)o XVcXLIII ..... sterf VIC, AESGO VA(N) HOXWIER en(de) IEDWER HEREMA docht(er).
In het midden de wapens Hoxwier en Herema, onder het helmteeken van Hoxwier (eene lelie). Op de vier hoeken de wapens van Hoxwier, Dekema, Herema en Sjaerdema.
Aesgo of Esgo van Hoxwier, de vader van deze Vic, of Wick, was Ridder en grietman van Franekeradeel in 1542.

>> begin

A 30. [Register 1993: no. 114?; nabij de muur, t.h.v. pilaar 13]
Een steentje met dezelfde wapens als onder 't vorige no. beschreven, dat betrekking zal hebben op het overlijden (1540) van een der vroeg gestorven kinderen van Esgo van Hoxwier en Edwert van Herema.

>> begin

A 31. [Register 1993: no. 117; tegen de muur, t.h.v. pilaar 15]
In het koor. Een fraaie steen met het randschrift:
A(nn)o Milles. Qvincent. nones. octavo decimo qvinto kalendas Octobris (15 October 1598) obiit in Christo venerab. vir. Dns. GERARDUS AGRICOLA, ultimus Prior Clari Campo.
In het midden: bovenhelft, een ongeschonden wapen, gedeeld a. halve adelaar, b. doorsneden, boven een boom, beneden een eikel aan een takje); benedenhelft:
Orborum pater Teingua qui doctus ulraque
Hic iacet Agricola qui fuit ante prior.
Quam bene conventunt prior hic sibi parta reliquius
Orbis in Claarcamp qui fuit ante prior.
Gerardus Agricola was de laatste prior van het beroemde klooster Klaarkamp, de Cisterciënser abdij bij Rinsumageest, en de eerste weldoener der weezen van het naar dit klooster genoemde Klaarkampster of Blauw Weeshuis te Franeker. Zie over beide stichtingen en den hier genoemden geestelijke A. Hallema, "Het Klaarkampster Weeshuis te Franeker van 1597-1897" en diens art. "De abdij Klaarkamp in haar nadagen" in "Archief v. d. Gesch. v. h. Aartsbisdom Utrecht".

>> begin

A 32. [Register 1993: no. 123; t.h.v. pilaar 14]
Randschrift:
Den 30 April A(nn)o 1729 is in den Heere gerust de Eerbare Deuchtrijke Jonge Dogter ANNA DOITSMA, oud in haar 43ste jaar en leit alhier begraven.
Binnenschrift:
1697 den 30 Nov. is overleden de Eerbare AELTJE JUCKEMA, huisvrouw van JACOBUS DOITSMA oud 51 jaeren.
1728 den 7 April is overleden de Eersame JACOBUS DOITSMA, in leven in zijn 64e jaar Pedel van de Academie in Franeker, oud omtrent 84 jaeren en legt alhier begraven.
Onder een kroon met parels de wapens Doitsma, gedeeld a. de halve adelaar, d. de linker helft eener lelie, uitgaande van de deelingslijn, en Juckema, een ster en een roos onder elkaar.

>> begin

A 33. [Register 1993: no. 101; t.h.v. pilaar 12]
ANNA HAMBACH vidua PETRI VALCKENIER nata Col. Agr. A(nn)o 1588, 12 Nov., denata Leo..... A(nn)o 1667, 5 Sep. Aet. An. 78. ..... Die 23 Heic Sepulta JOH. VALCKENIER, S. Th. D. et Pr. ..... verder onleesbaar.
Twee wapens: 1. tusschen een wassenaar en een omgewende idem, een loodrecht geplaatste knoestige boomstam; 2. een keper, vergezeld van drie liggende wassenaars, 2 en 1.
Anna Hambach, geboren te Keulen en overleden te Leeuwarden(?), was de weduwe van Pieter Valckenier en de moeder van den Franeker Professor Johannes Valckenier.

>> begin

A 34. [Register 1993: no. 305; in het koor, t.h.v. pilaar 21]
Een geschonden steen.
Randschrift:
Int Jaer MvcLIX de(n) XXIII Aprilis sterf de Eedele en(de) Eerentveste GOFFE VA(N) ROERDA.
Goffe van Roorda is op den grafsteen levensgroot en geharnast uitgehouwen. In de linkerhand houdt hij zijn wapen, het zwaard hangt aan zijn zijde, de helm bevindt zich aan 't boveneinde van den steen, terwijl zijn strijdhandschoenen aan weerszijden door een engel, staande op een bundel pijlen, worden gehouden.
Op elken hoek van den steen bevinden zich twee wapens, van welker figuren niets kan worden onderscheiden.
Goffe van Roorda, zoon van Sijbrant van Roorda en Haring Heresdr. van Hottinga, was gehuwd met Machtelt van Naarden, die hem overleefde.
In 1557 voerde Augustinus Gijsbertsz. Ens, in kwaliteit van administrator der kerkegoederen te Franeker, een proces tegen hem, wegens wanbetaling van 35 Caroliguldens jaarlijksche rente aan de kerk verschuldigd. (Fran. Arch. no. 95.)

>> begin

A 35. [Register 1993: no. 12; t.h.v. pilaar 1, links van ingang]
Randschrift:
A(nn)o 1668 den 12 Febr. sterf Juffr. MARIA FELICITAS ROMPF, wedue van W. D. Heer HERMANNUS ALTHUSIUS, capitain van een comp. sold. te voet, tot Embden, oudt 53 jaren.

>> begin

A 36. [Register 1993: no. 24; t.h.v. pilaar 2]
Randschrift:
Anno 1660 den 11 April sterf de Eerntphesten FRANS PIETERS, in leve(n) burgem. deser Stede oudt int 60e jaer.
Anno 1637 den 4 Juny sterf die eerb. ende Duchtsame TRINTIE IDZES Dr. de Huisvr. ..... bedekt.
Twee wapens, waarvan het eene Gerroldsma is met het helmteeken.
Frans Pieters Gerroltsma werd vroedsman te Franeker 21 November 1657, burgemeester 31 December van dat jaar. Den 16den Maart 1635 kocht hij van Ippe Thomas een graf in de St. Martinikerk.

>> begin

A 37. [Register 1993: no. 158; t.h.v. pilaar 16/17]
A(nn)o 1623 de 9 Oct. sterf de Weledele Erentph. Jr. WIJTZO VAN BEIJEM, in Aldvm. Gecommitt. ter Camer van Finantie in 's Grav. Hag., Burgemr. en Hopman binne Franeker, olt 56 jaer.
A(nn)o 1611 de(n) 13 May sterf de Achtbar. FEDKE DOECKES v. LAMMINGA, Burgemeister WITZE v. BEIEM wijf.
Op de twee bovenhoeken bevinden zich vier wapens, met de namen eronder: Beijmae (twee rozen naast elkander, waaronder twee leliën, eveneens geplaatst), Homien (d.i. Homckama), Lamminga en Franekerae.
Wijtze van Beijma was in 1610 volmacht ten Landsdage wegens Franeker.

>> begin

A 38. [Register 1993: no. 28; t.h.v. pilaar 2]
Randschrift:
A(nn)o XvcLXXII den XX September sterf den Eersamen Man HENRICK JACOBS VAN GHEMMENICH.
A(nn)o MvcLXIX de(n) XXX Nove(m)bris sterf die Duechtsame LYSABETH GYSBERTSDR. VA(N) SUIJLEN, HENRICK JACOBS VA(N) GHEMMENICH wijf.
Binnenschrift:
A(nn)o 1602 de(n) 16 April sterf Mr. WILHELM HENRICKXZ. VA(N) GHEMMENICH.
Daaronder twee uitgekapte wapens met het helmteeken van Ghemmenich, een keper tusschen een vlucht. Het verder binnenschrift luidt:
A(nn)o 1599 de(n) 14 Novemb. sterf ANNA POUWELSDOCHTER LOCK, zijn wijf.
Zie bij no. 7.

>> begin

A 39. [Register 1993: no. 34; t.h.v. pilaar 3]
A(nn)o 1608 den 1 Marty sterf den Eersamen JACOB VAN GHEMMENICH.
Hierop twee uitgekapte wapens onder een helmteeken, gelijk dat op den vorigen grafsteen, en verder:
Hic iacet JO. SCHRADERUS vir C.L. Hist. Eloquentiae et poëseos prof. ordin. defunctus D. XXVI Nov. A. MDCCLXXXIII.

>> begin

A 40. [Register 1993: no. 26; t.h.v. pilaar 2]
Een fraaie steen, zonder jaartal:
SIXTINUS AMAMA, Ling. Hebr. Profess. en sijn kleinsoon HENDRIK AMAMA
Die leggen hier saam onder dees blauwen steen
Voor nijt en sorg bevrijt en rusten vreed bijeen,
Dus denkt gij die hier koomt om dit geschrift te leesen,
Dat gij, gelik als wij, int kort niet meer sal weesen.
Sixtinus Amama stierf 9 December 1629, in den ouderdom van 36 jaren. Hij was in 1617 gehuwd met Meine Adelen van Cronenburg, die hem overleefde.

>> begin

A 41. [Register 1993: no. 331; in het koor, t.h.v. pilaar 15]
A(nn)o 1680 den 15 October sterf de Heer NICOLAUS ARNOLDI, S.S. Theologiae Doctor en Professor in de Universiteit alhier, oud 62 jaeren.
A(nn)o 1700 den 15 Maart sterf Juffrouw ANNA PIBENGA, Huisvrouw van de(n) Heer NICOLAUS ARNOLDI, oud 72 jaeren en liggen alhier begraven.
Den 14 September 1754 sterf tot groote droefheidt sijner ouderen de WelGeboren Heer MARTINUS ARNOLDI, J.U.D. en Advocaat, oud 22 jaeren min 2 dagen en leit hier begraven.
Nicolaus Arnoldi had in den eersten echt Rieme van der Nitzen. De op den grafsteen vermelde Martinus Arnoldi (zoon van Nicolaus en Barbera Knock) was zijn achterkleinzoon uit het eerste huwelijk.
Anna Pibenga, de tweede vrouw van Nicolaus Arnoldi, was eerst gehuwd geweest met den advocaat Fred. Petertille. Zij was eene dochter van den Franeker burgemeester Wybe Jacobs Pibenga en geboren 1 Mei 1628.

>> begin

A 42/43. [Register 1993: no. 102; t.h.v. pilaar 12]
Buitenrand:
Int jaer ons heer(en)MVcXXXI op den XXI dag Marty doen sterf den erbaren man ALLERT PETERZOEN en biddet voer die ziel. Ame(n).
Binnenrand:
A(nn)o MVcXXIII Dec(em)bris sterf die eerbare IMK ALLERTS docht(er).
In het midden:
A(nn)o 1766 den 23 January is in den Heere gerust de Heer DIONISIUS ULENBURG, J.U. Doctor, oud in sijn 67e jaer en leit alhier begraven.
Daaronder:
Anno 1631 de(n) 26e Novemb. sterf die Eerbare ANTJE JACOBS Do(chter), OTTO DOUWES sijn wijf, olt 21 jaer ende leit alhier begraven met haer kint.
Anno 1633 den 14 December sterf die Eerbare HISKE JARICHS Do(chter), OTTO DOUWES sijn wijf, olt int 23 jaer, ende leit alhier begraven.
Daaronder:
Anno 1727 den 14 Juli is in den Heere gerust den Heer JOHANNES ROMKES ULENBURGH, in leven mede vroedschap deeses Steeden, oud 50 jaren, 4 maanden min vijf dagen en leit alhier begraven.

>> begin

A 44. [Register 1993: no. ..; t.h.v. pilaar ..]
Grafsteen van een priester uit de 15de eeuw:
[Anno Domini 1512 12? Kalendas Augusti CIRICUS ecclesiae rector naturae Deoque concedens hic sepultus est].
In het midden twee engelen, houdende een soort schild of bord met zes punten, waarop een onduidelijk figuur; beneden een wapen, waarop een kruis met kromstaf en ter rechterzijde [de initialen van de maker GH?; vgl. W. Dolk, Zestiende-eeuwse zerkhouwers in Friesland. In: De Vrije Fries XLVI (1964), 203-213].

>> begin

A 45. [Register 1993: no. 113; t.h.v. pilaar 14]
In het koor.
Buitenrandschrift:
An(n)o 1688 den 6 October is overleden AGGE ANDRIS, out int 73 jaer en is hier begraven.
Binnenrandschrift:
A(nn)o 1679 den 10 December is overleden TEETSKE HANSES, gewesene Huisfrou van AGGE ANDRIS, out 64 jaren, hier begraven.
Binnenschrift:
A(nn)o 1739 den 16 Febr. is in den Heere gerust de .....LAMBERTUS VAN HOUWERDA, oud sijnde 54 jaeren ende leit alhier begraven.
1772, den 10 7ber (September) is in den Heere gerust de Eerbare IJBELTJE L. VAN HOUWERDA, oud 67 jaeren, 16 dagen en leit alhier begraven.
Een ronde uitgehouwen plaats met twee geschonden wapens en andere figuren. Daaronder:
Den 8sten 9ber (November) 1721 is in den Heere gerustden eersaemen en deugdrijken LAMBERTUS HILARIDES VAN HOUWERDA, in leeven Inspector Burse binnen Franeker en weesvoogd van 't Clara Campster weeshuis alhier, oudt int 45 jaer, leit alhier begraven.
A(nn)o 1740 den21 Augusti is in den Heere gerust de Eerbaere ANNA VAN HOUWERDA, Huisvrouw van Ds. STRIJK, oud zijnde 31 jaeren ende leit alhier begraven.
Do. Strijk is zeker dezelfde als Antonius Strik, of Strick, Johanneszoon, geboren te Enschede in 1692, predikant van 1716-1733 te Edens en Spannum en van 1733-1741 te Tzummarum, overleden 22 Maart 1756.

>> begin

A 46. [Register 1993: no. 174; t.h.v. pilaar 18]
In het koor. Een gebroken steen.
Randschrift:
A(nn)o 1651 den 19 April sterf den eerentphesten Dr. HORATIUS DOMAN, oud 61 jaer en leit alhier begraven.
A(nn)o 1667 den 24 April sterf de eerbare AUCKIEN BOTMA sijn wijf, oud 64 jaer en leit alhier begraven.
In het midden, bovenzijde, alle wapens uitgekapt. Daaronder:

JAN PAUW zoo deugdgezind
Der kindren lieve vrind,
Geacht bij alle braven,
Die onderwees met vlijt,
Stierf na acht maanden tijd.
Zijn lijk ligt hier begraven.

Geboren te Blokzijl den 18 October 1790.
Overleden te Franeker den 19 April 1816.

>> begin

A 47. [Register 1993: no. 136; achter het koor, t.h.v. pilaar 15]
In het koor. Een zerk zonder randschrift, de wapens geschonden:
A(nn)o 1757 den 27ste October is overleden den WelEdele Zeergeleerde Heer HANS GONGGRIJP in leven der beider regten Doctor, in den ouderdom van 28 jaar ende omtrent 7 maanden ende ligt alhier begraven.
A(nn)o 1766 den 7de Febr. is gestorven de WelEdele Achtbare Heer HERMANUS GONGGRIJP, oud Burgemeester & Raad in den Vroedschap dezer Stede, oud zijnde 53 jaaren en 11 maanden en ligt alhier begraven.
A(nn)o 1785 den 8ste Febr. stierf de WelEdele Juffrouw CATHARINA LORÉ, wed(uw)e wijlen den WelEdele Achtbare Heere oud Burgemeester HARMANUS GONGGRIJP, in den ouderdom van 73 jaaren en 9 maanden en ligt alhier begraven.
Harmanus Gonggrijp werd gekozen in de vroedschap den 7den Juli 1737, tot Burgemeester 31 December 1743 en was in 1747 en 1750, wegens Franeker, volmacht ten Landsdage.

>> begin

A 48. [Register 1993: no. ..; t.h.v. pilaar ..]
In het koor. Een zerk met wapens.
Randschrift:
Reverendus vir D. HENRICUS ANTONIDES NERD. S.S. Theol. Doct. ejusdemque in Acad. Fran. Prof. cum hic suas collocat exuvias Anno sal. 1614. Aetat. 69. Prof. 29 Aprl 20. Deo animam offert amicis nomen.
Binnenzijde het navolgend latijnsch vers, dat later is weggekapt en waarvoor het straks te melden grafschrift in de plaats is gekomen:
Hic jacet Antonides, hic musae, hic paxque decusque,
Hic columen nostrae delitiumque scholae.
Quid? cubat ille, jacent istaec; mors una quietem
Huic prompsit, multis exitiumque aliis.
Privatum non ergo malum plorate, sepulchrum
Fati est communis, publica noxa boni.
In de plaats van dit vers werd het volgend grafschrift gebeiteld:
1819 den 6 Mej is overleeden JOHANNES GERRITS, oud 52 jaaren en lecht hier begraven.
Henricus Antonides Nerdenus, geboren te Naarden 13 Februari 1546, werd hoogleeraar te Franeker in 1585, huwde Ludoviva Herberts WIJNCOOP en stierf 14 Maart 1614, of 20 April van dat jaar.

>> begin

A 49. [Register 1993: no. 91; t.h.v. pilaar 10]
In het koor. Een eenvoudige steen, zonder wapens en aan de kanten uitgebrokkeld.
Randschrift:
A(nn)o 1666 den 31 Augusty sterf den eersamen POULUS CORNELIS, in lven coopman binnen Franeker, out 63 jareb en elijt hier begraven.
In het midden:
1669 den 21 Desember is in den Heere gerust de Eerbare RIJCKIEN PIERS SCHOTANUS, wedu(we) van de(n) E. coopman POULIS CORNELIS BOGARDA, olt ontrent 68 jaer en leit alhier begraven.
1680 tusken den 10 en 11 Maert is in den Heere gerust de eersame POULUS CORNELIS BOGARDA, olt inmt 71e jaer en leit alhier begraven.
1689 den 8 January is in den Herre gerust de E. coopman CORNELIS POULIS BOGARDA, olt in sijn 48 jaer en leit alhier begraven.
1714 de(n) 6 7b. (September) is overleeden ..... POULUS TJESMA, Medicine Doctor tot Franeker, oud omtrent 47 jaer en leit alhier begraven.
1761 Den 14 October is in den Herre gerust ..... JACOBUS SCHELTEMA, old secretaris der Stede Franeker, voogd van 't Claarcampster weeshuis en van de St. Martinikerk te Franeker, oud 76 jaer en leit alhier begraven.
Den 16 Aug. 1801 stierf Mr. CORNELIS PAULUSZ. SCHELTEMA, in leven secretaris dezer Stede, oud 75 jaar en 4 ½ maand.
Jacobus Scheltema was secretaris van Franeker van 1712 tot 1753 en Cornelis Paulusz. Scheltema van 1753 tot 1790.

>> begin

A 50. [Register 1993: no. 308; in het koor, t.h.v. pilaar 20]
In het koor. Een zerk zonder randschrift, de wapens uitgekapt.
A(nn)o 1765 den 17 Augustus is in den Heere gerust de coopman PIETER ADAMA, in lven mede Froiedschap der Steede Franeker, in de ouderdom van 50 jaaren, 7 weeken, en 3 daagen en leit alhier begraven.
1788 den 29 Novemb. overleed de moeder van BROER ADAMA, regerent Burgemeester alhier en van TH. ADAMA, V.D.M. te Coudum, JOHANNA BROERS SNIP, gewesen huisvrouw van PIJTTER ADAMA, oud groot 70 jaaren en leit alhier begraven.
Den 5 Mei 1807 is in den ouderdom van 58 jaren overleden de Heer BROER ADAMA, oud Burgemeester van deze Stad.
Den 30 October 1823 is in den hoogen ouderdom van ruim 85 jaren overleden Mejuffrouw ATSKE STEENSMA, laatste vrouw van den Heer B. ADAMA en leit alhier begraven.
Pieter Adama werd gekozen tot vroedsman 11 Maart 1761.
Broer Adama kwam in de voedschap 10 Januari 1771 en werd gekozen tot burgemeester 25 Januari 1788, en was van 1788-1793 volmacht ten Landsdage wegens Franeker.

>> begin

A 51. [Register 1993: no. 50; t.h.v. pilaar 6]
In het koor. Een lelijke en gescheurde steen, waarop het grafschrift onleesbaar en de wapens geschonden zijn. Het grafschrift betreft Francina Potgieter en Henrici Schotanus Starrenga.
Waarschijnlijk wordt hier bedoeld Dr. Henricus Schotanus à Starringa, die lid van de vroedschap werd 21 November 1657 en tot burgemeester werd gekozen 31 December 1658. Zie W.B.S. Boeles, "Frieslands Hoogeschool", d. II, p. 219.

>> begin

A 52. [Register 1993: no. 134; achter het koor, t.h.v. pilaar 15]
Anno 1733 den 9 Februarij is in den Heere gerust Jufvrouw SJOUKJEN VIGLIUS, weduwe van D. JOH. BALK, oud 79 jaren, 5 maanden.
Anno 1690 den 1 October sterf JOHANNES BALK, in leven Medicine Docktor tot Leeuwarden, oud in 't 40 jaar en leit alhier begraven.
Verder een onleesbaar opschrift.

>> begin

A 53. [Register 1993: no. 69; t.h.v. pilaar 8]
Een fraai gebeiteld stukje steen.
A(nn)o 1590 de(n) 13 February sterf den eersame(n) Mr. JOHANNES Joachimi, Conrector deser stede, echte man van S. EBEL JANS dochter.

>> begin

A 54. [Register 1993: no. 104; t.h.v. pilaar 12]
A(nn)o 1582 de(n) 25 November is gestruven den eersame(n) man, scipper PIER RIENCK.
A(nn)o 1582 de 7 November sterf de eerbare vrou GEERT DIRCK d(o)cht(er), scipper PIER wijf.
A(nn)o 1590 de(n) 27 Junius sterf de(n) eersamen DIRCK PIER zo(on), olt 34 jaer.
A(nn)o 1593, den lesten Octob. sterf de eerbare en deuchtsame EBEL JANS d(ochte)r, Mr. JAN JOCHUMS wijf, olt 37 jaer.
A(nn)o 1593 de(n) lesten November sterf EBELKE, JAN JOCHUMS, haer dochter, olt 7 weken.
A(nn)o 1608 den 23 July sterf de eerbare GEERTJE DIRCKS.
Deze steen houdt zeker verband met den vorigen. Ebel Jansdr. komt op beide voor, op de eene als gehuwd met Mr. Johannes Joachimi en op de andere als gehuwd geweest met Jan Jochums, waarmede wel een en dezelfde persoon zal worden bedoeld.
Pier Rienks komt voor in een stuk van 4 December 1560. (Zie Franeker Archief, no. 110.)

>> begin

A 55. [Register 1993: no. 135; achter het koor, t.h.v. pilaar 15]
Een blauwe steen, met duidelijk opschrift en een rond doch geschonden wapen, benevens een verminkt onderschrift:
Int jaer ons Heer MDcL de(n) IIII February sterf den erbaren man PIETER GIJSBERT ENS.
Int jaer ons Heer MDcLIII den 22 May sterf die eerbare JILKE, PIETER ENS wijf.
Anno 1666 den 21 October is in den Heere gerust Dr. NICOLAES HENDEMA, in leven advocaat voor den Hove van Friesland en let hier begraven.
Pieter Gijsbertsz. Ens was in 1537 schepen en in 1544 burgemeester van Franeker.

>> begin

A 56. [Register 1993: no. 192; t.h.v. pilaar 23]
A(nn)o 1634 den 7 Augusti, 's morgens te zeven ure is in den Heere gerust den eerbare seer duechsaam vrouw MARIA VAN VOORDT, int leven echte huisvrouwe van ..... verder onleesbaar.

>> begin

A 57. [Register 1993: no. 192; t.h.v. pilaar 23]
Steen met geschonden wapens.
A(nn)o 1738 den 8 February is overleden SIOERDT SALVERDA, in leven old burgemeester en vroedschap deser stede, oudt 32 jaar en 8 maanden 22 dagen en legt alhier begraven.

Chi more e morira in dolore vivera dopo in pace nel Salvatore.

>> begin

A 58. [Register 1993: no. 215; tegen de muur, t.h.v. pilaar 25]
Roode steen met fraaie letters en een wapenschild, waarop [het volgende] figuur dat ook op de vier hoeken voorkomt: [een kruis met halverwege de onderbalk een balk rechts naar beneden en onderaan een balk links naar boven].
Int jair ons heren MVc ende I, doe starf RIENCK TAKA ZOEN opten Kars- (of Paes)dach. Bijdt doch voer dije siel om God een paetern(oste)r.
D.F. * G.v.S.

>> begin

A 59. [Register 1993: no. 176; t.h.v. pilaar 19]
A(nn)o 1600 den 5 Aprilis sterf de eerbare MAEIJKE JANS D(ochte)r, HUIJBERT CLAAS zo(on) wijf, olt omtrent 22 jaer en leit hier begraven.
A(nn)o 1616 den 13 December is in den Heere gerust DIRCK WILTJES, coopman, out 32 ¼ jaer en leit alhier begraven.
H. [runeteken] C.

>> begin

A 60. [Register 1993: no. 185; t.h.v. pilaar 21/22]
Randschrift:
A(nn)o D(omi)ni MDCIX obiit in Chr(ist)o Cl. vir LOLLIUS AB ADAMA J.D. Gr.L. Primus Dein(de) Philo. in Acad. Fr. Prof. E.....
A(nn)o MDcXCVII die XXII Dec. obi(i)t honesta matro(na) MARIA A DRIESCHE Vervenica Flandra coniux. Ae. XLIX.
In het midden een wapen: gedeeld met den halven adelaar, de andere helft doorsneden, a. een ster, b. twee eikels.
Lollius Adama was hoogleeraar in de wijsbegeerte te Franeker.

>> begin

A 61. [Register 1993: no. 249; t.h.v. pilaar 29]
Steen met gechonden wapens, waarop, voorzooverre leesbaar:
WILLEM NAUTA, gestorven den 25 Decemb. 1768, oud int 80ste jaar, oud burgemeester te Franeker.
Willem Aukes Nauta, gekozen tot vroedsman 20 Februari 1714, tot burgemeester 31 December 1728, was in 1733 volmacht ten Landsdage wegens Franeker.

>> begin

A 62. [Register 1993: no. 145; achter het koor, tegen de muur, t.h.v. pilaar 16]
Fraaie steen met ongeschonden wapen: gedeeld met den halven adelaar, op de andere helft een klisteerspuit(?) en met drie portretjes en een doodhoofd op de vier hoeken.
A(nn)o MDcLIII den I may sterf den erbaren man Meister WILLEM LAMBERTSOEN HOIERUS, VI brenciatus of boeijtatus en
Int jaer MDcLII den XVIII Novembris sterf den eerbare LAMBERT WILLEMSOEN HOIERUS hier begraven.

Hoc Lambertus habet socium [cum] patre sepulchrum
Hoierus docto doctior ipse patre.

Heus puer, heus iuvenis, que(m)q(ue)r & monet ipsa senectus:
Nemo sibi vitae tempora certa putet.
Cu(m) mihi vernare(n)t iuvenili in corpore vires
Ista velut fumus, bullaq(ue) vana fugit.
Hanc igitur vera(m) studiose quaerite vitam
qua cu(m) caelicolis nunc sine fine fruor.

>> begin

A 63. [Register 1993: no. 132; achter het koor, tegen de muur, t.h.v. pilaar 14]
Zeer prachtige zerk, met de wapens: Vervou en Cloquier, en Grumbach en Martena. In het midden van desen steen is een geharnaste ridder met geplooiden kraag uitgehouwen. De helm met vederbos en de strijd: handschoenen liggen aan zijn voeten. Ter weerszijden oorlogstropheeën.
Randschrift:
A(nn)o 1568 den 9 Junii sterf den Eedelen Erentvesten Joncker RAEST VAN VERVOU.
A(nn)o 1580 den 31 Octobris sterf de(n) Edele(n) Erentveste(m) Joncker JAN VAN VERVOU.
Reast van Vervou, een Luiksch Edelman, was de zoon van Jacques van Vervou en Maria, of Anna Maria von Grumbach, dochter van Frits von Grumbach en Luts van Martena.
Diens zoon Jan van Vervou sneuvelde 31 October 1580 nabij Sloten.

>> begin

A 64. [Register 1993: no. 301; vóór het koor, t.h.v. pilaar 21]
SAECKO TJEPKES TJEPKEMA, olt burgemeester der Steede Franeker, mede vroedschap, regerende kerkvoogd van St. Martinikerk ter voors, stede, geboren den 29 Januarius 1662 en gestorven den 26 Martius 1748 en leidt alhier begraven.
Sake Tjepkes Tjepkema was van 1714-1715 stadsbouwmeester van Franeker. Den 19den Mei 1714 werd hij gekozen tot vroedsman en den 31sten December 1721 tot burgemeester. In 1727 en 1729 was hij wegens Franeker volmacht ten Landsdage.

>> begin

A 65. [Register 1993: no. 31; tegen de muur, t.h.v. pilaar 3]
Steen, waarop twee kinderen met de buikjes aaneengegroeid.
Hier legge(n) begrave(n) 2 broeders, soene(n) va(n) DIRCK GOVERTSzoo(n) apteker.
[Volgens A. Hallema, "Franeker door de eeuwen heen". [Leeuwarden 1953], p. 143, is de zerk in 1571 gemaakt door D.B.
Een beschrijving door A. Haller in het Latijn van een tweehoofdige foetus, die met de borst aan elkaar vast werd geboren, gepubliceerd Hannover 1739, bevindt zich onder nummer 156 in de Bibliotheek van het Leeuwarder Collegium Medicum; zie de HOMEpage.]

>> begin

A 66. [Register 1993: no. 292; vóór het koor, t.h.v. pilaar 21]
Geschonden steen, waarop, voorzooverre te ontcijferen:
Ut umbra hominum vita transgressio omnium n..... s.....
mane virens flos est ac fumus sub vespere vita.
Tusschen het uitgebeitelde op de figuren:
1778 den 25 September is overleden [TRIJNTJE] SJOUKJEN A: SALVERDA, oud 35 jaar, 9 maanden en leit alhier begraven.

>> begin

A 67. [Register 1993: no. 97; tegen de muur, t.h.v. pilaar 11]
A(nn)o 1573 de(n) 15 Julii sterf de(n) eersame(n) JOHAN(N)ES GERRITZO(ON) FOGELSANG, olt 45 jaer.
A(nn)o 1571 de(n) 7 February sterf MARY BOUCY ..... e. D. JO(HANN)ES GERRITS wijf.
A(nn)o 1590 de(n) 6 Junius sterf de(n) eersame(n) man KRIJN WIJTZE ZO(EN).
A(nn)o 1581 den 16 September sterf MAIJKE KRIJNS dochter olt 5 jaer.
A(nn)o 1581 den 5 Augusti sterf RINSKE KRIJNS dochter oldt 12 daeghen.

De(n) have(n) des levens heb ik ghefonden
Daer die vreetheijt des Doots sijn swaert,
Met Chr(ist)o, die het leve(n) is, voer ons ghesonde(n),
Mij(n) lichae(m) tot v(er)rijsenis hier wort bewaert.

>> begin

A 68. [Register 1993: no. 161; t.h.v. pilaar 17]
Den 22 October 1731 is de WelEd. Gestr. Heer SUFFRIDUS WESTERHUIS, old Rentmr. Generael der Dom. van Frieslandt, Burgmr. en vroedtsman der Stede Franequer .....
Den 14 Maart 1737 is de Welgeboren vrouw TITIA BOGARDA, weduwe wijl. de WelEd. Gestrenge Heer SUFFRIDUS WESTERHUIS, in den olderdom van 71 jaren en 4 maanden ..... en is in deze kelder bij haar zalige man den 1 April neergeset en sal dese kelder, volgens begeerte in desselfs codicil van den 22 Juily 1736, niet worden geopent als na verloop van 70 jaaren.
Zie over genoemde echtelieden mijn [Cannegieters] werkje "Martena-huis" enz.

>> begin

A 69. [Register 1993: no. ..; t.h.v. pilaar ..]
A(nn)o 1657, den 27 Jan. sterf den Hooghgeleerden Heer BERNHARDUS FULLENIUS, in sijn leven eerst Hebraeae linguae, daerna matheseos Professor in de Universiteit tot Franeker, out in zijn 55 jaer.
A(nn)o 1670, den 21 Decemb. sterf de Eedelen en deughdrijcke Juffrouw EBEL HINCKENA VAN HINCKENBORCH, sijn huijsvrouw, out in haer 65 jaer, en leggen hier begraven.

Caelestes rimate plagas, doctaeque magister
Artis in aethereas quae rapit ante vias
Quam mens corporeis compagibus edita rumpat
Aethera, seque locet nobiliore polo.
Optime Fulleni lateri conjuncte sodalis,
Nos reptamus humi, te capit aula dei,
Colligimur sensim terraeque excidimus oris
Exilium terra est patria chara polus.
C. SCHOTANUS.

>> begin

A 70. [Register 1993: no. 63; t.h.v. pilaar 7]
A(nn)o 1611 den 29 January sterf den eersamen man ABBE FRANSZ., in zijn leven burgemeister, weesemeister en(de) Armevochd in Franeker.
A(nn)o 1627 den 26 April sterf den eersmane PIJTTER ABBES, oude burgemeester deser steede, out int 50 jaer.
A(nn)o 1687 den 10 November sterf SIOUCKE JEROENMUS, de huisvrouw van ABBE PIJTTERS, out int 73 jaer.
A(nn)o 1676 den 5 December sterf REINUKE ABBES, out 35 jaer.
A(nn)o 1691 den 14 Maart is gestorven JEROENMUS ABBES, in leeven Mr. schoenmaecker en saalmaecker, out 51 jaer.
A(nn)o 1701 den 30 Maart sterf YEDTSKE ABBES, de weedue van JAN BOOTES, Mr. wolcammer deser stede, out 63 jaer.
A(nn)o 1719 den 12 Septem. sterf ANTJE ABBES, de weedue van BOUWE ANDRIS, Mr. Brouwer, out 72 jaer en liggen hier begraven.
Pieter Abbesz. komt als burgemeester van Franeker voor op de jaren 1623, 1624 en 1625.
Abbe Fransz. was aldaar burgemeester in 1597 en hopman over de wester- en noorderkwartieren in 1584.

>> begin

A 71. [Register 1993: no. 80; t.h.v. pilaar 9]
1799 den 18 October is in den Heere gerust AUKJEN FONTEIN, Huisvrouw van GEORGIUS COOPMANS, oud 69 jaaren en 6 maanden en is hier begraven.
Op den 3 Mai 1800 is in den Heere gerust GEORGIUS COOPMANS, in leven medicinae Doctor, in den ouderdom van bijna 83 jaaren en legt alhier begraven.
..... METZLER ..... huisvrouw van JAN COOPMANS ..... maanden en is alhier begraven.
1735 den 3 Maart is gestorven AALTJE JANS, huisvrouw van REINER FONTEIN te Franeker, zijnde int 26ste jaar haares ouderdoms en leit alhier begraven.
1736 den 31 Maij is gestroven JAN FONTEIN, zoontje van REINER FONTEIN te Franeker, zijnde int 4de jaar zijns ouderdoms en leit lahier begraven.
Den 2 Junij 1753 is gestroven JACOB BRAAM, der beide regten doctor en mede advocaat voor den Hove van Friesland, int 27ste jaar zijns ouderdoms en leit alhier begraven.
A(nn)o 1760 den 18 April is in den Heere ontslapen JAN IEMES, in den ouderdom van 78 jaren en 11 maanden en leit alhier begraven.
A(nn)o 1761 den 4 Januarij is in den Heere gerust NEELTJE JANS, wed. JAN IEMES, oud ruim 75 jaaren en leit alhier begraven.
A(nn)o 1780 den 2 Maart is in den Heere gerust ANNA KOOL, huisvrou van DIRK FONTEIN, out 31½ jaar, leit hier begraven.
REINER FONTEIN, overleden 5 Maart 1785, out circa 75 jaaren en [leit] hier begraven.

>> begin

A 72. [Register 1993: no. 87; tegen de muur, t.h.v. pilaar 10]
A(nn)o 1607 de(n) 29 January sterf de eersame gheleerde Dr. THEODORIC MANTGUM.
A(nn)o 1606 de(n) X Marty sterf de edele TJAECKE EEUWENS, zijn wijf.

Sum trivii Franekera tui moderatus habenas
Lustra per octo bona dimidiumque fide.
Jam rude donatus, caelique receptus in album,
Laetus ab ore dei pendeo discipulus.
H.A.N.

>> begin

A 73. [Register 1993: no. 229; t.h.v. pilaar 27]
Fragmenten.
1763, 11 October, AALTJE RUERDS, huisvrouw van PIJTTER SIESVERDA, oud 24 jaar, 10 maanden.
1766, 18 Febr. TRIJNTJE FOKKES, huisvrouw van burgemeester PIER HESSELS DIJKSTRA, oud 76 jaar.
1777, 28 Junii, PIER HESSELS DIJKSTRA, burgemeester van Franeker.
Pieter Siesverda werd tot vroedsman gekozen 5 September 1767 en was in 1790 en 1794 volmacht ten Landsdage wegens Franeker.
Trijnte Fokkes werd in de wandeling Trijn Warnders genoemd.
Pier Hessels Dijkstra werd 18 September 1735 vroedsman, 1 Januari 1756 burgemeester en was in 1764 en 1768 volmacht ten Landsdage wegens Franeker.

>> begin

A 74. [Register 1993: no. 52; t.h.v. pilaar 6]
Randschrift:
A(nn)o MVcXCII de(n) IX February sterf die Eedele Ere(n)tveste Juncker ANTONIS VAN EGMONDT VAN MERESTEIJN.
A(nn)o 1605 de(n) 30 Aug. sterf die Eedele Eerbare Juffrow MARGARETA VA(N) BUINAU zij(n) wijf.
In het midden van den steen onder de helmteekens van Egmondt en Bunau de vier wapens naast elkaar van Egmondt, Foreest, Bunau en Nothaft en daaronder het volgend vers:

Quid, cedo, nobilitas, quid opes nisi fumus et umbra?
At pietas verum est perpetuumque bonum.
Qui situs hic, habuit ea juncta, relictus ab istis
Hujus in aetheria praemia sede tenet.

>> begin

A 75. [Register 1993: no. ..; t.h.v. pilaar ..]
A(nn)o 1625, den X Jan. sterf d'Hooggeleerde Dr. SIBRAND LUBBERT. der H. Schrijft Profess. Primar. Aetat. 69. Prof. 40.
A(nn)o 1625, de 8 May sterf d'eerbare seer deuchtsame TRUICKEN VAN OOSTERZEE, sijn huisvrouw, out 74 jaer.

Lubbertus nostri qui lux columenque lycei
Lustra per octo fuit, clauditur hoc lapide;
Clauditur, ast tantum corpus mortale, perennat
Fama viri, vivit mens pia juncta Deo.

>> begin

A 76. [Register 1993: no. ..; t.h.v. pilaar ..]
EPO JUCKEMA
consul Franekerensis,
summis in repub. honorib. functus,
obiit 5 kal. Jan. 1619.
LOLLIA FEDDINGA conjux,
VII kal. Aug. 1613.

Moriendo vivimus.
Conditus heic Epo Juckema sum cum Lollia eodem
Viximus ante thoro claudimur in tumulo.
Claudimur, imo soluti, et cum Christo sumus, ipse
Interitus nobis laetior introitus.
Mortua mors, letum deletum est, commorientes
Vivimus in Christo, mortua turba vale.

>> begin

A 77. [Register 1993: no. 103; t.h.v. pilaar 13]
A(nn)o 1623 de(n) 21 Juny sterf de Welgeleerde JACOB RODRIGIUS DE BECKER.

Hic jacet heu! quondam cultor RODRIGIUS acer
virtutis et scientiae,
Harlemum genuit, musis themidique sacratum
huc Leyda transmisit virum:
ast abiit revocante Deo, fruiturque beato
nunc mens perenni gaudio.

>> begin

A 78. [Register 1993: no. 61; t.h.v. pilaar 7]
D.O.M.
et
aeternae memoriae
JOHANNIS M. STEINBERGII,
sacrarum literarum
magni professoris,
cujus
quod claudi potuit
heic jacet.
SOPHIA POSTHIA
conjugis charissimi
famae orbi notae,
virtuti caelo receptae,
F.C.
Obiit A(nn)o MDCLXX,
XXV Novembris,
Aetatis XLV.
Johannes Melchior Steinberg geboren te Genève 25 November 1625, werd professor in de theologie te Franeker in 1670, was in 1665 gehuwd met Sophia Post en stierf juist op zijn 45sten geboortedag.

>> begin

A 79. [Register 1993: no. ..; t.h.v. pilaar ..]
Monumentum spulchrale,
viro incomparabili
D. JOHANNI JACOBO WISSENBACH Nassovio
J.U.D. et Professori
per XXIV annos in Frisiorum Acad.
celeberiimo,
1665, 16 feb, denato,
a secunda conjuge
RIXTIA DOMANS
erectum.

Hoc saxo tegitur toto celeberrimus orbe
Wissenbach, legum gloria, juris honos.
Ingenio, eloquio, calamo, virtute, secundus
Nulli, quem cathedrae, curia, templa, fora,
Innumerae gentes, Belgae, Germania, lucent,
Frisia tuque virum non habitura parem.
P. MATTHAEUS.

>> begin

A 80. [Register 1993: no. ..; t.h.v. pilaar ..]
A(nn)o 1612, de(n) XI May sterf de Hooghgeleerde JOANNES FUNGERUS rector der schole in Franeker.
A(nn)o 1620, den 25 November sterf de eerbare ende deuchtsame LUDTS WIBES D(ochter) sijn wijf.

Si quem beatum vivida pietas praestat,
Si qui laboris praemium vivi debent.
Doctrina magnum posteris si quem narrat,
Fungerus ille est, conditus hoc saxo, lector,
Scientiarum nulla pars istum fugit.
Floret a cunctar. defaecarat linguarum
Quas ille jugi cura, et artificis dextrae
Ductu fluenta sacro aeviterna depressit.
Quatuor juventae rector urbibus electus
Hoc ille cursu reddigit vitam patri
Fervente quem dilexit et fide et zelo;
Bonis amicus, impiorum odium atque osor,
Aegris medela, egentibus spes et portus,
Illo quiescant omine per cruces quotquot
Pietas labor, doctrina, sic mactant caelo.
W.P.

>> begin

A 81. [Register 1993: no. ..; t.h.v. pilaar ..]
D.S.
AEGIDIO RADAEO
illust. ord. Frisiae
quam celeberrimo typographo,
ac doctissimo
viro GERARDO FOCCENIO
subrectori scholae publicae
genero ejus dilecto.

Qui potuit culto donare charactere doctos,
Et famam ornatis conciliare typis,
Ut velut in solidis spirent monumenta columnis
Illorum quos mors invida diu rapuit,
Tandem etiam genero sociatus, maemore duro
Clauditur, et nomen quod dedit ipse tenet.
Evexit caelo pietas, quid quaerimus ultra?
Hoc est in terris vivere et in superis.

W. Revius P.C. P. Winsemius

>> begin

A 82. [Register 1993: no. ..; t.h.v. pilaar ..]
Hoc tumulo conditus est
rever. cl. vir
D. JOHANNES CLOPPENBURGH,
S.S. Theol. Dr. et Professor,
olim pastor Aelburgensis ab A(nn)o 1616,
Heusdanus ab A(nn)o 1618,
Amstelredam. ab A(nn)o 1621,
Brielanus ab A(nn)o 1620.
S. Theol. in Acad. Harderovicena
Profess. et v.d. Minister ab anno 1640,
et postremo
S. Theol. Professor. ac v.d. Min.
Academiae Frisiorum Franekeranae,
ab A(nn)o 1644.
Natus Amstelred. A(nn)o MDXCII, XIII May.
Denatus Franekerae A(nn)o MDCLII, 30 July.
Hier leit begraven
de deugtrijke Godtsalige matroon
Juffrouw ELIZABETH WESSELS,
weduwe van den Hooghgeleerden
JOHANNES CLOPPENBURG,
in zijn leven theologiae Profess.
tot Franeker.
Gestorven den .. Octobris 1657,
out zijnde 57 jaeren.
Johannes Cloppenburch, hoogleraar in de theologie te Franeker sedert 1644, was geboren te Amsterdam 13 Mei 1592, uit het huwelijk van Dirk Cloppenburch en Johanna Janssonius. Hij huwde eerst Lea Castelein en daarna met Elizabeth Wessels, die hem overleefde.

>> begin

A 83. [Register 1993: no. 151; achter het koor, t.h.v. pilaar 16]
Den 18 Novemb. 1640 is gestorven HENRICUS RHALA, der beijden rechten doctor ende Professor in de universiteit tot Franeker, out 49 jaer.
Den 3 Decemb. 1665 is gestorven ANNA sijn huisvrouw, out 62 jaer en leggen hier begraven.

Juris consulti hic Henrici Rhala sepulchrum est
Incomparabilis viri,
Juris qui in Frisia, et qui praestantissimus olim
Professor eloquentiae,
Nox premit hunc, at fama viri post funera vivit
Majorque post cineres venit.
P.P.J.R.S.

>> begin

A 84. [Register 1993: no. ..; t.h.v. pilaar ..]
Hoc saxo continentur ossa
viri clarissimi
GULIELMI CUP, J.U. D(octo)ris
ejusdemq(ue) facultatis dum viveret
professoris apud Frisios primarii;
nati Bommeliae,
denati Franequerae
XVI Jan. 1669, aetat. 63.
Beatam resurrectionem
cum fidelibus exspectantis
in charissimi patris sui
memoriam
maestus posuit filius
VINANDUS CUP, J.U. Dr.
Guilielmus Cup, zoon van Petrus Cup en Elisabeth van Wely, werd geboren te Zaltbommel 6 Juli 1604. Hij was professor in de rechten te Franeker, huwde eerst met Geertruid Gordon, eene dame van Schotsche afkomst, overleden in 1652 en daarna met Catharina Reneman, wier vader admiraliteitsraad was te Harlingen.

>> begin

A 85. [Register 1993: no. ..; t.h.v. pilaar ..]
Fragmenten. Geschonden steen, waarop, voorzooverre leesbaar:
Anno MVcLIIII, den 23 Decembris, sterf die eerbare .....
Steen met een wapen: gedeeld, rechts een adelaar, links boven een ster, in het midden een klaverblad en beneden een eikel.
Geschonden steen, waarop, voorzooverre leesbaar:
Int jaer ons Heer(en) MDc en(de) XXIII den IV dach ..... sterf den .....
Geschonden steen, in het koor:
Illuce sestinadi ab ..... samma ..... pax iegnat Et jugis tranquillitas rustilat .....

>> begin

A 86. [Register 1993: no. 43; t.h.v. pilaar 4]
Een steen, die uit de voormalige Academiekerk naar de St. Martinikerk schijnt overgebracht te zijn.
Heic caro PASORIS recubat sed fessa labore,
Mens sursum tendens geniis comitata triumphat.

GEORGIUS PASOR
S. Theol. et l. Hebraeae
per annos XIX.
Herbornae,
Graecarum literarum per
annos XI.
Hac in Academia
Professor
Heic gloriosam carnis
praestolatur resurrectionem.

Natus Ellarae Nassow
kal. August. MDLXX.
Denatus Franekerae
IV eid. Decemb.
MDCXXXVII.
George Pasor, een Nassauer, geboren te Ellar 1 Augustus 1570, werd in 1626 Hoogleeraar in het Grieksch te Franeker. Hij overleed aan eene langdurige koorts, gepaard met de gevolgen van een ongelukkigen val.

>> begin

A 87. [Register 1993: no. 23; t.h.v. pilaar 1, bij ingang]
LAURENTIUS BANK,
Norcopensis,
philosophiae et jurium Doctor,
per annos quindecim in hac Acad.
extraordinarius Professor,
hoc saxo conditus
beatam resurrectionem
praestolatur.
Denatus 13 Octob. 1662.
Laurentius Banck, of Bank, geboortig van Norköping in Zweden, werd in 1647 buitengewoon hoogleeraar in de rechten te Franeker.

>> begin

A 88. [Register 1993: no. ..; t.h.v. pilaar ..]
Zeer onduidelijke steen. ..... Jr. ORCK VAN DOYEM, Raed ordinaris in den Hoove van Vrieslandt, obiit den VIII Octobris A(nn)o MDCXLV .....
Zie Wapenbord no. 25.

>> begin

A 89. [Register 1993: no. ..; t.h.v. pilaar ..]
Geschonden grafsteen, waaronder zijn begraven Petrejus Tiara, Hoogleeraar te Franeker en diens broeder Dominicus Tiara.
Petrejus Tiara, geboren te Workum 15 juli 1514, was eerst geneesheer te Franeker, waar hij met Pietrick Anskes, de dochter van een welgesteld houthandelaar, huwde. Later vertrok hij naar Leuven, als docent in de oude talen. In 1555 was hij medicus der stede Delft, vanwaar hij, waarschijnlijk in 1557, weder naar Franeker vertrok. Na den dood zijner genoemde vrouw, vóór 1554, hertrouwde hij met Aef Barendts te Franeker. In 1559 of 1560 werd hij Hoogleeraar in het Grieksch te Douai. Zijne vrouw kreeg daar het heimwee, weshalve Tiara zich in 1565 weder als stadsgeneesheer te Franeker vestigde. In 1574 nam hij het Hoogleeraarsambt in het Grieksch te Leiden aan. In 1585 werd hij in dat ambt beroepen te Franeker, welk beroep door hem werd aangenomen. Hij stierf aldaar 9 Februari 1586. Zijne weduwe Aef Barendts hertrouwde met Dr. Jacob Meintes en stierf 23 September 1597. (Zie hiervóór no. 9.)
(Zie ook de Navorscher 4de jaarg. p. 373.)

>> begin

A 90. [Register 1993: no. ..; t.h.v. pilaar ..]
Randschrift, voorzooverre leesbaar:
Int jaer ons here(n) MV sterf den genrena. en... UBELT ORLOFF ..... karis ocbebore in Mepellen. opten maindach van Karsdach is hu bleve des..ccheet bemoud oat 611 .....
Op den steen een ridder in volle wapenrusting, met een wapen: een visch; helmteeken dezelfde figuur.

>> begin

A 91. [Register 1993: no. 118; t.h.v. pilaar 14]
Kindersteen.
A(nn)o 15.. ..... CAM(M)IGA, GERROLT CAM.zo(on).
In het midden de wapens: Cammingha en Ockinga, met den uitkomenden leeuw als helmteeken. Op de hoeken telkens twee wapens in één schild, rechts boven: Cammingha en Herema, rechts beneden: Minnema en Sjaerdema, links boven: Ockinga en Minnema, en links beneden: Roorda en Walta.

>> begin

A 92. [Register 1993: no. ..; t.h.v. pilaar ..]
Hier lecht begraven ..... Novembris. regelcat.....
Met de wapens: Harinxma thoe IJlst en Sjaerdema met den pijl.

>> begin

A 93. [Register 1993: no. 275; onder het orgel, t.h.v. pilaar 29]
Steen met het wapen van Bunau in het midden, onder de helmen met helmteekens van dat geslacht, en op de hoeken acht wapens, van welker figuren niets meer kan worden onderscheiden.
Randschrift:
Int jaer ons here(n) MVc en(de) XLII de(n) XXX Augusti sterf de eerntveste ROELEF VA(N) BUINAU.
Roelof, of Rudolf von Bunau, zoon van Heinrich von Bunau en Agnes von Nothaft von Wernberg, vrij zeker van een Saksisch geslacht, was gehuwd met Cunira, of Knier van Martena, dochter van Hessel van Martena. Hij was grietman van Gaasterland.

>> begin

A 94. [Register 1993: no. 149; achter het koor, t.h.v. pilaar 16]
A(nn)o 1545 de(n) 4 September sterf den eersamen man CLAES CLAESEN hier begraven.
A(nn)o 1549 den 12 September sterf de eerbare AEF Mr. JACOB ROELEF VA(N) DALE(N) wijf, hier bij haer eerst man begraven.
F.G.E.
Wapen: gedeeld met den halven adelaar, op de linker helft een vleugel, waarboven een ronde schijf. Daaronder:
A(nn)o 1590 de(n) 15 Augustus sterf AEF, Meister JACOBS dog(te)r, GHIJSBERT FRANSZOE(N) ENS vrou, besorgster van den Econemie, omtrent 6 jaer, binne(n) Franeker ende ENS GHISBARTS dog(te)r des selfs jaer den 18 September en leggen hier begraven.
A(nn)o 1615 de(n) .. Novemb. sterf de eerbare GRIET TOM(A)S d(ochte)r, laest wedue va(n) GIJSBERT FRANS ENS end(e) is hier begraven.
Mr. Jacob Roelofsz. van Dalen, of Dalenus, was rector en burgemeester van Franeker. Hij hertrouwde met Jetske Sybesdochter. (Zie Franeker Archief no. 132.)
Gijsbert Fransz. Ens was volmacht ten Landsdage wegens Franeker in 1592. Hij komt met zijn wapen voor in den gevel van het Raadhuis.

>> begin

A 95. [Register 1993: no. 170; t.h.v. pilaar 18]
A(nn)o 1568 den 3 Septembris sterf LIWE DIRCKSZO(ON), Burgemeister in Franeker.
A(nn)o 1583 de(n) 19 Nove(m)b. sterf die eerbare eerentpheste LIWE DIRCK zijn wijf.

>> begin

A 96. [Register 1993: no. 100; t.h.v. pilaar 12]
Randschrift:
A(nn)o 1678 de(N) 12 May is in de(n) Heere gerust d. i.. JORRIJT AGGES BRUINIA, in leven ontvanger der boelgoeden binne(n) Franeker en(de) volmacht wegens Franekeradeel te Landsdagen, oudt 26 jaer 26 dagen, leit alhier begraven.
A(nn)o 1693 den 19 January is in den Heere ontslapen de eerbare YTTJE DIRCKS, de huijsvrou van (den) ontvanger JORRIJT AGGES BRUINIA, out int 50ste jaer en leit alhier begraven.
In het midden twee uitgekapte wapens.

>> begin

A 97. [Register 1993: no. 129; achter het koor, t.h.v. pilaar 15]
Randschrift:
A(nn)o 1654 den 6 Novembris is in de(n) Heere ontslapen den eersamen JEROEN WALINGS MONTELBAN, out 75 jaeren.
In het midden twee wapens: rechts, gedeeld met den halven adelaar, op de linker helft een vleugel, waarboven een ronde schijf (zie bij no. 94) en links, gedeeld met den halven adelaar, op de linker helft een dolk(?). Daaronder:
A(nn)o 1749 den 6 April is in den Heere gerust de deugtrijke JELLE, eerbare MEIJERS wed. wijle(n) YSBRANDT RINSES, in leven mederechter over Franekeradeel, oud zijnde 88 jaeren en 3 maenden.
A(nn)o 1690 den 6 Juny is in den Heere gerust de eerbare JANKE JEROENS ENS, weduwe van JOH. BART MEIJER, out int 77 jaer en leit alhier begraven.
Anno 1703 den .. Juny is in den Heere gerust de eerbare TRIJNTJE JOHANNES BART MEIJER, de huisvrouw van VITUS RINGERS, Phil. Doct. en Predikant tot Ried, oud 44 jaar.
Vitus Ringers hertrouwde met Grietje Reneman, dochter van Daniël Reneman, te Harlingen.

>> begin

A 98. [Register 1993: no. 140; achter het koor, t.h.v. pilaar 15]
Randschrift:
A(nn)o 1648 de(n) 30 Januari sterf de(n) eersame(n) DOUWE HOEIJTES STYCKENBUIER [Onder 1648:] oldt 88 iaeren en(de) 81 daghen.
A(nn)o 1622 de(n) 23 Nov. sterf d'eerbare MAEIJKE DE BLOCQ zijn wijf, old 68 jaren.
In het midden twee uitgekapte wapens en daaronder:
A(nn)o 1611 de(n) 30 April sterf HOEIJTE DOUWESZ. olt omtrent 22 iaeren.

>> begin

A 99. [Register 1993: no. ..; t.h.v. pilaar ..]
Bovenaan:

Manis Lectori.
Forma saver populi fernor iuvenis opesq(ue)
Surripuere bibenocsere quid sit homo et horror
Post hominem vernis post vermea saetd.
Sic hu non hominem vestitur omnis homo.

D.O.M.
GISBERTUS BOURICIUS J.U.D. haud obscuro apud l.vardianos loco natus ingenio, doctrina ac virtute inter Iurisconsultos sui aevi excellens et suprema Curia Frisia in vita Advocat. saeundiss. obiit 30 Janu. A(nn)o a partu virginis 16..
A(nn)o 1646 den 26 Augusti sterf de HoogEdelGeb. Heer HORATIUS VAN MEINSMA, oudt 56 jaer.
A(nn)o 1657 den 28 September sterf de Edele Juffr. ENA VAN TYARA, sijn Ed. Huisvrouw, oudt 68 jaer.

>> begin

A 100. [Register 1993: no. 110; t.h.v. pilaar 13]
Randschrift:
A(nn)o 1752 den 21 April is in den Heere gerust de eersame man PAULUS SCHELTEMA, in leeven oud Burgemr. der stad Franeker, oud 63 jaar en 3 maanden en leit hier begraven.
In het midden:
A(nn)o 1694 den 18 Aug. sturf JAN JANS SCHELTEMA, bedienaar des Godlijke woords onder d'Doopsgesinde deser stad, oud 36 jaer en is hier met drie van sijn kinderen begraven.
A(nn)o 1702 den 12 December sterf TETTZE JACOBS TZESCIA, tot Harlongen, oud 40 jaar en wedu(we) wijllen J.J. SCHELTEMA en is hier begraven.
Paulus Scheltema werd gekozen tot vroedsman 15 Februari 1719, tot burgemeester 31 December 1722 en was volmacht ten Landsdage wegens Franeker in 1722.

>> begin

A 101. [Register 1993: no. 187; t.h.v. pilaar 22]
Steen met twee uitgekapte wapens:
A(nn)o 1620 de 14 Marty sterf de(n) Eersamen SYOUCKE BANTS ende is alhier begraven.
A(nn)o 1618 de(n) 2 February sterf de eerbare BAUCK WIJGARA D(ochte)r, SYOUCKE BANTS wijf.
Tweede rand:
A(nn)o 1613 de(n) 26 Septembris sterf den Eersamen RIVERDT BANTS, olt 38 jaer.
Sjouke Ruurds Bants, volmacht ten Landsdage in 1602, idem der Vijf Deelen Binnendijks in 1613, burgemeester in 1598, 1610 en 1613, hopman over een vendel burgerij en een der vier eerste voogden van het Klaarkampster weeshuis.
[Brieven die Ruurd Bants schreef tijdens zijn studiereis naar Frankrijk, zijn op deze site uitgegeven; zie de HOMEpage.]

>> begin

A 102. [Register 1993: no. ..; t.h.v. pilaar ..]
Een gebroken grafsteen van een Grietman van Franekeradeel, waarop het sterfjaar 1611 en de datum 9 Februari voorkomt, vermoedelijk betrekking hebbende op Feddrick van Offenhuizen.

>> begin

A 103.
In de Sint Martinikerk liggen nog begraven, doch de grafzerken zijn verdwenen:
a. HERO VAN OCKINGA, de jonge, kinderloos overleden in 1544. (De Vrije Fries I p. 111).
b. FRITS VAN GROMBACH, grietman van Barradeel, overleden in 1541. (De Vrije Fries I, p. 114; Mr. A.J. Andreae, Nal. Grietm. p. 73; Alm. Nederl. Familieblad V p. 156.)
c. JAN VAN EGMONDT VAN MERESTEIN, kastelein van Harlingen, echtgenoot van AMALIA VAN GROMBACH, overleden 1546. (De Vrije Fries I p. 115.)
d. SOPHIA VAN VERVOU, eerst gehuwd met WIJTZE VAN CAMMINGHA, heer van Ameland, en daarna met den ridder JOACHIMUS ANDRÉE, hoogleeraar te Franeker. Zij stierf 28 Januari 1671 en haar lijk werd bijgezet in den grafkelder van Martena-huis, waarin ook het lijk van haren vader FRITS, of FREDERIK VAN VERVOU. (De Vrije Fries I p. 130 en 140.)
e. MARIA VAN STERNSÉE, eerst gehuwd met JAN VAN MARTENA, overleden 1584, daarna met SIBOLD AIJLVA te Menaldum. Zij stierf in 1603 en werd op het koor begraven. (De Vrije Fries I p. 213.)
f. AMALIA VAN GROMBACH, huwde eerst JAN VAN EGMONDT VAN MERESTEIN (zie boven, c.) en daarna met RAAS VAN VERVOU. Zij stierf 8 October 1605 en werd 16 dito in het graf van haren laatsten man begraven. (De Vrije Fries I p. 291. Zie hiervóór no. 63.)
g. PIETER VAN CHALLANSI ligt met zijne vrouw ANNA VAN EGMONDT VAN MERESTEIN en zijne kinderen JACQUES, overleden 16 juli 1602, GEORGE, overleden Augustis 1604, en MARGARETHA, overleden vóór haren jongsten broeder, in de St. Martinikerk begraven. (De Vrije Fries I p. 292 en 293.)
h. ALBARTUS TELTING, overleden 23 Juli 1802 en zijne echtgenoote TETTJE SCHELTEMA, overleden 16 Mei 1825, zijn beide bijgezet in den grafkelder van Martenahuis. (De Vrije Fries I p. 161.)
i. HARM VENEMA, geboren in 1697, professor te Franeker, overlden 25 Mei 1787, werd 1 Juni d.a.v. in de groote - of St. Martinikerk ter aarde besteld. (Mr. W.B.S. Boeles, Frieslands Hoogeschool enz. II, p. 407.)
j. JACOBUS AMERSFOORDT, geboren 24 November 1786. Hoogleeraar aan het Rijks Athenaeum te Franeker, overleden 23 October 1824, werd begraven in de Academie-kerk te Franeker, waarna de weduwe, ELIZABETH CONSTANTIA HUIJSINGA nevens zijn graf een gedenkteeken met eene Latijnsche inscriptie liet plaatsen. Bij het afbreken dier kerk in 1850 is zijn gebeente met dien steen overgebrachtnaar de groote of St. Martinikerk. (Mr. W.B.S. Boeles, a.w. II, p. 760.)

Aanvullingen en verbeteringen kunt u sturen naar het contact/mailadres op mijn HOMEpage.

B. Lijkgedichten, gedenkteekenen, wapenborden enzoovoort.

[Vanwege de vele overeenkomsten is hieronder eerst ingelezen: J. Wenning Yz., Wapenborden in de St. Martinikerk te Franeker (1678), uit "De Nederlandsche Leeuw", jrg. IV (1886), no. 5 en 6; vervolgens zijn de extra's (Latijnse gedichten) die Cannegieter geeft, opgenomen; het nummer B .. volgens Cannegieter is vet weergegeven. Ook hier zij nog eens vermeld dat er bewerkingen kunnen volgen.]

B 1. Gedenksteen in den zuider binnenmuur, van Luts van Camminga, overleden den 16 October 1605, dochter van Minno en van Luts Gerroltsdochter van Herema, hetwelk aldaar ter harer eere is opgericht door haren echtgenoot Jonker Carel van Sternsée, die den 14 Mei 1615 stierf, op Maandag den 22 d.a.v. werd begraven en een zoon was van Christoffel (overl. 1 Febr. 1560) en van Cnier Worpsdochter van Ropta (overl. 5 Maart 1555), welke beide laatsten te Metslawier zijn begraven. Op dit gedenkteeken leest men onder hunne kwartieren

het volgende epitaphium:

Hier neffens dit gescrift leggen onder een steen
Minno van Kamming , end' Lutz Herema bi een:
Oick een' dochter van haer, genaemt Lucia, vrou'
Van Karol' Sternsee sijnde geweest getrou':
Die haer ter eeren des' gedacht'nis stellen doet.
De Dood en siet an, noch geslacht, noch macht, noch goet.
Luciae à Kamminga.
Matronae. Nobiliss: ac Lectiss: Conjugi. Dilectae. Quae. Obiit An(n)o vitae LII. Conjugii XXXIV. Christi M.D.CV.
Octob. XVI. Inter III et IV. pomerid.
Karolus A Sternsee Maritus.
M. M. S. P.

Carel woonde met zijne echtgenoote op Sjaerdema-slot (2) in het westen dezer stad, hetwelk later daarom ook wel Sternse-slot wordt genoemd en vermaakte, daar hij geene kinderen naliet, bij testamentaire beschikking Ropta-State, ten noorden van Metslawier, aan Bocke van Humalda, onder voorwaarde dat hij de naam van Sternsée bij de zijne zou voegen, hetgeen hij en zijne nakomelingen dan ook gedaan hebben. Zij hadden tot wapen: Sternsée gekwartileerd met Sigersdorf en als hartschild Humalda.

(1) Hieruit blijkt, dat de moeder van Cnier Ropta niet Anna Schenck van Tautenburgh (zooals het Stamboek zegt), maar Bjuck Sjoertsdochter Aebinga van Humalda, was. Dit komt ook overeen met de kwartieren op hare grafsteen te Metslawier, welke zijn:

(2) In 1771 is dit perceel van stadswege als weiland en moestuin verhuurd aan Nicolaas Sioek, kastelein in 't Heerenlogement, die dit land zeer lang heeft gebruikt en naar wien hetzelve heden nog in de wandeling het Sioekeland wordt genoemd.

>> begin

B 2.
Opschrift aan den pilaar onder den preekstoel:
Hier foijr onder desen witte(n) steen leit begraven de(n) edele(n) Joncker PIET(E)R VA(N) CHALLANSI, sergeant Maior des Vriescen Regimente en(de) is voor die scha(n)se van Mackum ghebleve(n) de(n) 14 Novembris Anno 1580.
Met de wapens van Challansi en Egmond van Merestein, onder eenig lofwerk.
Pieter van Challansi was de echtgenoot van Anna van Egmond van Merestein.
[Zwarte gedenkplaat thans (2003) aan ZZW-kant van pilaar 25.]

>> begin

B 3.
Gedenksteen.
Viro illustri
ABRAHAHMO FREDERICO SCHURMAN
Icto
Ad Aedem D. Mariae Ultraiectinae
Canonici.
vel. vel.
Gentis suae norissimo
coniugi coniux
LURIDA VAN STUIJVESANT
M.P.C.
O. IV Aprilis Anni
MDCCLXXXIII
vixit annos LIII menses XI.
Abraham Frederick van Schurman, zoon van Mr. Johan Abraham - (broeder van Anna Maria, broeders dochter van de beroemde Anna Maria) van Schurman en Jacoba Gercama, werd geboren te Huizum 26 April 1730, kanonnik van het Kapittel van St. Maria te Utrecht, huwde 19 December 1762 Louisa van Stuijvesant, geboren 6 November 1740, dochter van Johannes van Stuijvesant en Christina Louisa Bönninger. Volgens aanteekenibng in een oude bijbel op het Franeker musuem, werd het huwelijk in de St. Geertruida-kerk te Utrecht bevestigd door Ds. Matthijs Daniël Römer.
Bij testament van 31 December 1780 vermaakte Abraham Frederik van Schurman J.U.D., die een korten tijd te Franeker woonde en den 4den April 1783 overleed te Heerenveen, aan de Franeker Academie een legaat van 30.000 Caroli gulden, benevens zijne bibliotheek en de onder hem berustende kunstwerkjes van zijne bloedverwante Anna Maria van Schurman, hare manuscripten en eenige familie-portretten.
Bij conventie van den 19de December 1779 is hij van zijne vrouw gescheiden. Hij stierf kinderloos.

>> begin

B 4. XV. Een lijkgedicht ter eere van den hoogleeraar Petreius Tiara, geboren te Workum den 15 Juli 1514, overleden te Franeker den 9 Februari 1586 en begraven in deze kerk in een graf, waar (volgens grafschrift) later ook zijnen broeder Dominicus is bijgezet (zie: Navorscher dl. IV [1854], bl. 373).
Epitaphium aan een pilaar:

Heus Quicunque teris haec sacri limina templi,
Suspice paulisper verbaque pauca lege,
Sortem disce tuam et quae te quoque fata manebunt,
Ocius aut sero corde reconde tuo.
Hoc saxo tegitur PETREIUS ille TIARA
Ingens doctorum pieridumque decus.
Waldriehem ei patria est Frisiorum littore clara,
Quaeque rudimentis nobilitata viri est.
Artibus Harlemum post pluribus imbuit, atque
Linguis ornavit vim facilem ingenui.
Inde Machaoniam natura doctus ad artem,
Lovanium vix dum factus ephebus adit.
Tandem pergameo, cooque aliisque magistris,
Artis honos cessit summus in Italia.
Hanc deinceps toto coluit faeciliter aevo
Musamque Graiamque Ausoniamque simul
Scilicet insignis medicus summusque poeta
Audiit, et lingua philosophus gemina.
Lovanium expertum est doctorem ipsumque Doacum,
Lugdunum in Batavis, Franekera parva suum.
Haec postquam civem quem multos foverat annos
Grate complexa est et schola docta senem,
Grandaevum et vitae saturum mors abrupit atrox,
Aggregat et civem civibus inde suis.
Discite trigeminas non ulli parcere parcas,
Nec quid in hoc magno stare perenne solo.
Nam pariter doctos rapit indoctosque bonumque
Una falce virum mors metit atque malum.

Natus Waldriehem A(nn)o D(omi)ni MDXIII July XV.
Mortuus A(nn)o ultimi temporis MDLXXXVI, Feb. IX.
Vixit annos LXXII menses VI d. XXV.

DOMINICUS TIARA frater fratri chariss. et JOAN. ARCERIUS Theod. amicus amico, maesti, in memoriam ultimae resurrectionis posuerunt.

Dit epitaphium werd gewijd aan de nagedachtenis van den professor Petrejus Tiara, door diens broeder Dominicus Tiara en professor Arcerius. (Zie grafsteenen no. 89.)
Petrejus Tiara was een zoon van Tjaert Hauckes (overl. 8 Aug. 1558) en van Lisck Doeckesdochter Eninga (overl. 13 Juli 1555) en is tweemaal gehuwd geweest; eerst met Pietrick Anskes en later met Aef Baerents, die 23 September 1597 overleed en ook alhier werd begraven.
Meerdere bijzonderheden omtrent zijn leven en werken vindt men opgeteekend bij: Boeles, Friesl. Hoogeschool, dl. II, Ie helft, bladz. 44.
In het Stamboek komt hij voor op: van Velsen B, aant. 2, alwaar veel van het hier geschrevene kan worden aangevuld.

>> begin

B 5.
Epitaphium:
D.S.
et
memoriae
clariss. viri,
D. SEXTI ARCERII,
medici experientiss.
Graecarum liter. et Hippocrat.
per 18 annos in Acad. Frisiorum.
Interpetis:
Qui
postquam cum laude suum aevum
in coelibatu transegisset,
vixissetque annos 52, mens. VII,
dies XIX, lenta tabe correptus
vivere desiit
kal. August. MDCXXIII.
Frater Paulus et Jaquelina soror
hoc mon. fratri desideratiss.
maesti posuerunt.

Efferat ingenium prisci natura leporis,
Maeonidem laudet Graecia culta suum.
Suavisonos teis moduletur Anacreon ignes.
Pythia Thebanis Pindarus ore tonet;
Hoc uno veteres agnovit Frisia graios,
Hoc uno voluit suada pelasga loqui.
Patria da veniam, mutavit Graecia sedem
Et lyrici nobis iam periere sales.
P. WINSEM[IUS] historiograph[us].

>> begin

B 6.
Gedenkteken in den Oostermuur.
Memoriae Aeternae
D. NICOLAI ARNOLDI,
Lesna Poloni, S.S. Theol. Doct.
et prof. in Academia Franek.
Per annos XXX bene meriti,
pie defuncti XV Octob.
MDC.LXXX Aetatis LXII.

Frisia sis memor Arnoldi qui ostendit Athenis
Christum, quem scriptis post sua fata docet.
Quis fuerit constat, lachrymis agnoscitur urbis,
Frater amore pio, sortis honore pater.
Doctrinae melioris amans, pietasque sub isto
Religioque diu vindice tuta stetit:
Haec ait aut constans hac cum pietate morabor,
Aut mihi jam nullus restat in orbe locus.
Maestus posuit collega
M. Buschius. P.P.

>> begin

B 7. Wapenbord:
D.O.M.S.
Et aeternae memoriae
Illust. et gener. v.
GODTLOBI BERGKA,
l. bar. in Daub. et Leip.
qui Rudolph et Math. Impp.
Regn. Bohem. Max. neg.
Munijsque admot.
Post sereniss. Fraeder.
Rege ejusd. regn.
Optum. suffrag. in Burgrav. elect.
Ita urgente regn. fat.
Prid. kal. Nov. A(nn)o MDCXXIX ipso
Vitae et aetern. natali,
In exil. mortal. impl.
Corp. terr. ment. cael. redd.
Uxor maer. h. monum.
Marito q. opt. desideratiss. - P.C.

Hic jacet illustri Boiorum sanguine cretus,
Bergkanae gentis tot modo clarus avis.
Non semel urgentis protractus in ardua regni,
Lubrica si quando posceret aula virum,
Caesaribus laudata fides, post credita regi,
Sustinuit patriae grande cadentis onus.
Burgravium regno statuit; mox rege caduco,
Exilio comitem sors truculenta dedit.
Quae licet hunc patrio privarit scaeva sepulchro
Nec mausoleis siverit ossa suis.
Irascens fortuna tegi, tamen hospita musis
Templa viri cineres nostra lycea tenent.
Mens summo transcripta polo quae nescia rerum,
Atque acti in terris immemor exilii,
Regna videt nullos fati metuentia ludos,
Jura triumphatae subdita mortis habens.
Ite malae sortes, fluxi ludibria mundi,
Exilium patriae reddidit illae suae.
P. WINSEMIUS, Fris. Hist.

>> begin

B 8. Wapenbord:
D.O.M.S.
et
Aeternae Memoriae
Illustriss. et Generosae D(omi)nae
D(omi)nae MAGDALENAE KATHARINAE
SLAWATAE,
Baronissae in Lhom et Roschenberg
GODTLOBII BERGKAE
Lib. in Daub. et Leippa.
Supremi Quondam
Regni Bohemici Burgravii viduae
Pie ac placide postquam 46 aetat.
Annum numeravit,
Animam creatori die 4to Febr.
Stylo antiquo reddentis
Franekerae in exilio.
Anno 1634.

>> begin

B 9. Wapenbord:
D.O.M.
S.
et
Aet. Memoriae
Nobilissimi reverendi
et clarissimi viri,
D. JOHANNIS MACCOVII, S.S. Theol. D.
Et Profess. per annos XXLIX.
In hac Acad.

Quae dederat Lasco patriam cunasque priores
Doctorum ingeniis inclyta Sarmatiae
Haec eadem aethereo perfudit lumine civem,
Refcit et auguste verba latina loqui,
Sacraque discenti mysteria pandere turbae,
Et quicquid veteres edocuere sophi.
Desine tam clarum plorare Polonia civem.
Ille tibi famam debuit, ille sibi.
Obiit A(nn)o 1644, 24 Juny, Aetat. 56.
PIERIUS WINSEMIUS.

>> begin

B 10. Wapenbord:
LAMBERTUS STACKMANS
civitatis Franek.
Dum vixit
Quaest. coss. ad comitt.
Delegatus etc.
Obiit postrid. kalend. Mart.
A(nn)o R.O. MDCXVII.
Aetat. LVI.

Infidos proceres et vim grassantis Iberi
Et patriae fugiens aspera fata suae,
Heic patriam ipse sibi propria virtute patravit,
Heic priscum exseruit nec tamen omne decus.
Exsulis et civis praeclari et munia summi
Conspectus fuit heic sustinuisse gradus.
Qui martem domuit rabidum fortemque malignam,
Exilio faelix an miser ille magis?
Aemulus exempli patrii, successor honoris,
Parcius ad tumulum debuerimne loqui.

>> begin

B 11. Wapenbord:
EVERGETIS A GEMMENICH
virtut. matronal.
Omnium et sigillatim,
vivum (dum fuit) exemplar,
Obiit XVII kal. Decemb.
A(nn)o R.O. MDCXXXVI.
Aetat. LXXVI.

Nil tulit humanum matrona sanctius ista,
Quae sanctis aetas proxuma fluxit avis.
Aethera quin moribunda sibi spectare patentem,
Ac tolli sursum est visa, deoque frui.
Heic etiam post multa suae discrimina gentis,
Tranquillas habuit cum genitore lareis.
Nacta virum ex voto est; num quis miratur ut illos
Exilium potuit jungere? junxit hymen.
Utque pias jungunt loca nunc sublimia mentes
Sic divulsa prius corpora jungit humus.

Desideratissimis parentibus poneb. [Graece:] Thrènodian,
GULIELMUS STACKMANS,
Dynasta Ruigewartius
Ord. Fris. deputat. etc.

>> begin

B 12. Wapenbord:

Nobilis hipparchos solertes Graecia laudet
Obscuris lucem reddere syderibus,
Doctaque se extollat Ptolomaeo nomine Memphis,
Alphonsum toto vespere fama canet,
Et pandant caelebres rerum miracula tusci,
Dania Tychonis floreat ingenio;
Illustrem hoc uno se jactat Frisia cive,
Gaudet et antiquis Belga tulisse parem.
Quid Meti quaeris tumulum? quaecunque notavit
Visibus, haec sedi vendicet astra suae.

>> begin

B 13. Wapenbord:
Vita circense curriculum.
D.S.
Aeternae Memoriae
Cl. v. MENELAI WINSEMII
Med. Anat. Botan.
Per annos XXIII Profess. celeb.
Fratris un. et desider. maest. P.C.

Jactet Apollineos subtilis Graeciae mystas,
Extollat Coos Pergameosque senes,
Roma suum graiis componat libera celsum,
Et sibi bis natum vendicet Hippocratem,
Hic tibi pergameum donavit Frisia civem,
Hic dedit et Cois te quoque posse loqui.
Hic tibi Romani detexit dogmata celsi,
Nomen ut e graiis duceret et latio.

PIERUS WINSEMIUS.
Illustr. ord. historiogr. el. et histor. prof.
Menelaus Winsemius, geboren te Leeuwarden 25 Januari 1591, zoon van Haijo Piers Winsemius, praeceptor aldaar, huwde 11 Juli 1613 Christina Mulerius, overleden 12 Mei 1637. Hij werd in Maart 1616 hoogleeraar in de geneeskunde te Franeker en stierf kinderloos 15 Mei 1639.

>> begin

B 14. II. Wapenbord:
TACHO A GLINS, juris Professor,
et magnif. p. Acad. rector.
Natus 3 July 1619.
Denatus 11 Feb. 1673.

Glinsius explevit fatum, cui Frisia prisca
Suppeditat clarum nobilitate genus.
Quem comes hinc virtus, comes inde scientia cinxit,
Hunc dolet extinctum Palladis aula ducem.
Sunt generosi aliis exemplo, at Glinsius ipsis,
Illustrans studiis nobilitatis avos.
Sidera si rursus petat impiger Icarus alis,
Tunc Glinsi pennis hac juvat ire via.
Ingemit ipsa Themis tumulo, candorque probatus
Taconis cineres nunc ait esse suos.

Memoriae desideratiss. collegae posuit
M. Buschius, Prof.

>> begin

B 15.
Epitaphium:
Memoriae
HENRICI ANTONIDAE
VAN DER LINDEN,
S.S. Theol. Doctoris,
Qui Nerdae natus
XIII Feb. MDXLVI,
Jussu Albani ducis
Ob religionem proscriptus
MDLXIII.
Carceris periculum
Exilium,
Parentis, soceri, affinium,
In laniena Nerdena, kal. Dec. MDLXXII
Internecionem passus,
Inque omnibus divina clementia
sustentatus et conservatus,
Eccles. Dikhusanae
Frisior. MDLXXIIII.
Dein Enchusanae MDLXXVIII.
Pasturam.
Tandem ad cathedram theologicam
vocatus, Acad. hanc in praesentia
Illustriss. Gubernatoris
Gulielmi Nassovii et illust. ac
Praepot. ord. delegatorum
Inauguravit XXIX July MDLXXXV.
Hanc aedem academicis exercitiis
Initiavit XIII Feb. MDLXXVII.
Et usque ad XX Mart. MDCXIIII.
Verbi divini et verae religionis
Praeconio
Deum liberatorem suum
Glorificavit.

Nepos
JOHANNES ANTONIDES
VAN DER LINDEN
M.D. et prof. ord.
Et Acad. bibliothec.
Secutus voluntatem parentis
ANTONII VAN DER LINDEN
M.D. Amstelodam.
Pietatis causa posuit
XIV Juny MDCL.

Timor Domini
Initium Sapientiae.
Henricus Antonides van der Linden, of Nerdenus, zoals hij zich naar zijne geboorteplaats Naarden noemde, zag het levenslicht 13 Februari 1546 en werd in 1585 hoogleeraar in de godgeleerdheid te Franeker. (Zie grafzerken no. 48.)
Dit epitaphium hing oorspronkelijk in de acedemiekerk te Franeker.

>> begin

B 16. VII. Onder het hoofdwapen van Eminga deze inscriptie:

Den WelEedelgebooren Heer
ALBARTUS SYBRANDUS VAN EMINGA,
op Roordaburch, Grijtman over Franekerdeel.
Obijt 9 Januari A(nn)o 1662.

De kwartieren, die op dit bord voorkomen, zijn:

Albartus Sybrandus van Eminga was een zoon van Pybe van Eminga en van Perck Sijbrantsdochter van Roorda (zie: no. VI), waardoor hij in het bezit kwam van Roordaburgh bij Franeker en waarop hij, volgens bovenstaande inscriptie, dan ook als Grietman van Franekeradeel woonde en stierf. (Zie ook: Sminia, Nieuwe naamlijst van Grietmannen, bladz. 195 en 196, alwaar, zooals ook in het Stamboek, de datum van zijn overlijden niet wordt genoemd).

Zyne beide vrouwen volgen hierna, onder nos. VIII en IX. 1 Dit wapenbord, alsook dat van zijne tweede vrouw Foockel Doeckesdochter van Botnia, berust thans in het Museum van het Friesch Genootschap van Geschied-, Oudheid- en Taalkunde te Leeuwarden.

(3). Wapen: Tjaerda van Rinsumageest. Wanneer men deze kwartieren echter met het Stamboek uitcijfert, dan krijgt men Albada van Poppingawier.

Dat de kwartieren, op wapenborden en grafsteenen voorkomende, niet altijd te vertrouwen zijn, is reeds meer gebleken. De vervaardiger dezer kwartieren zal misschien in de plaats van de moeder van Eelck Bottesdochter Jaerla (gehuwd aan Minne van Eminga) de vrouw genomen hebben van haren zoon Botte van Eminga op Jaerla te Wetsens, die gehuwd was met Syts Sydsdochter van Tjaerda.

(4). Wapen: in blauw een zilveren keper, vergezeld van drie gouden sterren.

(5). Wapen: Sjaerdema met de pijl (zie: Stamboek, plaat 32 n°. 186).

>> begin

B 17. VIII. Maria barones thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg, dochter van Georg-Wolfgang en van diens tweede vrouw Doedt Wilcoosdochter van Holdinga. Zij was de eerste vrouw van Albertus Sybrandus van Eminga voornoemd, testeerde 7 Juli en overleed den 29 October 1646. Hare kwartieren zijn:

Deze kwartieren vindt men ook in het handschrift Adelen van Cronenburgh, en wel van haren broeder Wilco van Holdinga van Schwartzenberg, obiit den 22 Juli 1668 en die het Stamboek abussivelijk in 1618 laat sterven, terwijl zijn eerste kind (Isabella Susanna) 21 September 1639 werd geboren.

>> begin

B 18. IX. De inscriptie, onder het hoofdwapen van Botnia, luidt als volgt:

Hooghgeboren Vrouw
Vrouw Fokel van Botnia, oud 67 jaren.
Obiit den 22 Febr. 1673.

Zij was, zooals uit de onderstaande kwartieren blijkt, eene dochter van Doecke (overl. 1 October 1621, oud 52 jaar) en van Ymck Sickesdochter van Dekema (overl. 2 April 1641. oud 57 jaar) (6) en niet, zooals het Stamboek zegt, van Juw (of Julius Dominicus) en Luts van Meckema. Ook van haar wordt in het Stamboek de datum noch het jaar van overlijden genoemd.

Waarschijnlijk is zij eerst gehuwd geweest met Juw Aedes van Eysinga (overl. 1649), doch in elk geval was zij de tweede vrouw van Albertus Sybrandus van Eminga voornoemd (zie: no. VII).

Hare kwartieren op dit wapenbord voorkomende, zijn de navolgende:

(6). Zie ook: Sminia, Nieuwe naamlijst van Grietmannen, bladz. 196 en vooral de Nieuwe Friesche Volksalmanak van 1858, bladz. 19, alwaar men een fragment vindt van het geslacht Botnia, opgemaakt door den heer Mr. A. Telting.

>> begin

B 19. IV. Jonker Frederik van Vervou stierf den 16 Juni 1621 en is, zooals het Stamboek zegt, te Franeker begraven, ofschoon dit de datum van zijn overlijden niet noemt. Hij was een zoon van Raes en van Amelia Fritsdochter van Grombach en trouwde te Franeker den 12 September 1585 met Jel van Oostheim, die hem overleefde en eene dochter was van Hessel en van Teth Bockesdochter van Burmania.

Behalve een wapenbord heeft er ook een lijkgedicht ter zijner gedachtenis in deze kerk gehangen. Zijne kwartieren zijn:

Zie nader over hem: De Vrije Fries, Ie deel, bladz. 287--290.

>> begin

B 20. V. Mevrouw Saepck (Sophia) van Andrée, geboren Vervou, overleden te Franeker den 28 Januari 1671. was eene dochter van Hessel Raes van Vervou (grietman van Franekeradeel) en van Sjouck Joostesdochter van Ockinga, en eene kleindochter van den zooeven genoemden Frederick van Vervou.

Zij is tweemaal gehuwd geweest, en wel 1°. met Wijtze Sickes van Camminga, heer van Ameland (overl. 24 Januari 1641) en 2°. met Joachim Martijns van Andrée, ridder, hoogleeraar te Franeker, enz. (overl. 11 Mei 1655), weduwenaar van Ansck Poppesdochter van Burmania. Hare kwartieren zijn:

>> begin

B 21. VI. Juffer Perck van Roorda (van Tjummarum) stierf den 18 Augustus 1643, was eene dochter van Sijbrant (die in 1581 te Groningen in ballingschap stierf en aldaar in de Aa-kerk werd begraven) en van Teth Siptsdochter van Goslinga , gehuwd met Pijbe van Eminga, zoon van Syds en van diens tweede vrouw Trijn Johansdochter van Roorda (met de baar). Hare kwartieren zijn:

Het Stamboek vermeldt haar overlijden niet doch zegt dat zij haren echtgenoot overleefde.

>> begin

B 22. III. De Hoog Edelgeboren Heer Barthold van Oostheim (of: Ostheim), Kapitein en Hofmeester van Graaf Hendrick van Nassau, was een zoon vau Hessel en van Wilhelmina Bartholdsdochter van Ghendt, stierf den 16 Januari 1654 en is, volgens het Stamboek, te Franeker begraven.

Hij trouwde in 1645 met Susanna Sophia barones thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg, geboren 1 Juli 1620, overl. 31 Maart 1683, dochter van Frederick en van diens eerste echtgenoote Sybilla van Plettenberg en liet kinderen na.

(Zie: Stamboek op Martena, aanteekening 16, dat de datum van zijn overlijden niet noemt). Zijne kwartieren zijn:

>> begin

B 23. X. Wapenbord:
Nob(ilissimi) D. ORCKIUS À DOYEM,
obiit 30 8ber (October)
1641.
Deze Orck van Doyem was een zoon van den secretaris van Harlingen Orck en van Doedt Hesselsdochter van Aysma en is, volgens aanteekening, gestorven den ,30 8 ber 1641." (Het Stamboek zegt: 31 October).
Hij werd den 29 Februari 1616 aangesteld tot raad in den Hove van Friesland (zie: Naamrol der H.H. Raden 's Hoffs van Friesland, bladz. 34) en was gehuwd met Hiltje Sjucksdochter van Humalda (zie: Wenning no. XI). Zijne kwartieren zijn:

Doyem	Aysma
.....	Aesgema
Popma	Aesgema
Adelen	Beyma

Misschien is hij dezelfde Orck van Doyem, die 4 Juni 1588 met Eilardus Reinalda gelastigde was tot den vrede-onderhandeling met Spanje.

>> begin

B 24. XI. Wapenbord:
Hoogh geboren Vrouwe HILTJE VAN HUMALDA,
Obiit 15 July 1644.
Dochter van Sjuck (afkomstig uit het geslacht Aebinga van Blija) en van diens tweede vrouw Franscke Jeppesdochter van Groestra (of: Grustra), trouwde, zoo het mij in het Stamboek toeschijnt, den 12 October 1603, met Orck Orcks van Doyem voornoemd.

Ook van haar wordt in het Stamboek de datum en het jaar van overlijden niet opgegeven.

Hare kwartieren zijn:

>> begin

B 25. XII. Jr. Orck van Doyem, Raed ordinaris in den Hoove van Vrieslandt, stierf den 8 October 1645 en is in deze kerk begraven. De steen, die zijn graf dekt, is reeds zeer onduidelijk, doch met veel moeite heb ik in het randschrift zijnen naam en de datum van zijn overlijden herkend.

Ofschoon het Stamboek zijn overlijden niet meldt, meen ik hem te moeten en kunnen houden voor den Orck, die aldaar voorkomt als de zoon van Orck van Doyem en Hiltje Sjoertsd. (lees: Sjucksdochter) van Humalda (zie hiervoor n⁰ X en XI) en waarvan in aanteekening 4 op dat geslacht wordt gezegd, dat hij den 19 Februari 1645 werd aangesteld tot raad in den Hove van Friesland (zie: Naamrol, bladz. 39).

Hij is alsdan gehuwd geweest met Luts van Herema (gedoopt te Berlikum, 17 October 1619), dochter van den grietman van Menaldumadeel Tjerck van Herema (overl. 7 Juni 1655) en van diens eerste vrouw Luts Douwesdochter van Walta (overl. 10 October 1619).

Zijne kwartieren zouden dus zijn:

Zijn zoon, mede Orck genaamd, trouwde in November 1669 te Anjum met: [volgt als XIII [B 26].]

>> begin

B 26. XIII. Vrouwe Anna Susanna Barones zu Schwartzenberg en Hohenlansberg, geboren den 22 Juli 1637, overleden den 22 Februari 1675, dochter van Wilhelm Balthasar (overl. 23 Augustus 1639) en van diens tweede echtgenoot Hedwich Elisabeth Hauto van Hautenberg (overl. 2 November 1657).

Het Stamboek zegt, dat zij haren echtgenoot (zie aan het slot van het vorige nummer) overleefde, ofschoon dit. haar overlijden evenmin als dat van haren echtgenoot meldt. Hun beider kwartieren zijn:

>> begin

B 27. XIV. Jr. Theodardus ( Tjaert) Holdinga van Walta, overleed den 11 Januari 1668. Hij was een zoon van Sijbren Tjaerts van Walta en van diens eerste vrouw Franscke Orcksdochter van Doyem.

In het Stamboek wordt hij slechts Tjaert van Walta genoemd en gezegd, dat hij op jeugdigen leeftijd stierf in 1667, en in aanteekening 32 op dit geslacht, dat hij kapitein is geweest. Aldaar wordt ook gezegd (in aanteekening 33) dat zijn neef, eveneens Tjaert genaamd, kornet is geweest, doch volgens Adelen van Cronenburg in 1667 als student te Franeker is overleden.

Het schijnt mij toe, dat het Stamboek de beide neven met elkaar heeft verward en dat in elk geval kornet en kapitein voor de eene aanteekening geldt en student te Franeker, overleden 1667, voor de andere. In dit geval zou onze Tjaert eerst kornet en later kapitein zijn geweest en zou ook Adelen van Cronenburg gelijk hebben.

Hoe het ook zij, A. v. Cronenburg geeft aan "Tjaert Holdinga van Walta, obijt 1668," deze kwartieren:

en als wapen: gevierendeeld, 1. gedeeld: a. Holdinga, b. Walta, 2. Doyem, 3. Feytsma en 4. Humalda.

>> begin

B 28. XVI. Wapenbord van NICOLAUS ARNOLDI, Professor te Franeker, geboren te Lesna (Polen) 17 December 1618, overleden 15 October 1680, zoon van Michaël en van Anna Gertich.
(Zie grafzerken no. 41.)
Hij is tweemaal gehuwd geweest, eerst in 1645 met Riem van der Nitzen (overl. in 1652 en begraven te Minnertsga), dochter van Martinus Carels en van Ath van Offenhuizen en daarna in 1653 met Anna Pibinga (overl. 15 Maart 1700 en bij haren echtgenoot in deze kerk begraven), dochter van den burgemeester van Franeker Wijbren Jacobs en van Elisabeth Paulusdochter van Ghemmenich. (Zie in het Stamboek: Offenhuizen, aant. 6, als ook: Boeles, Friesl. Hoogeschool, dl. II, 1e helft, bl. 203 en vooral Het geslacht Arnoldi in De Vrije Fries, dl. VI, bl. 57).
Bij de eerste vrouw heeft hij geene kinderen verwekt, doch bij de laatste vijf zonen en vier dochters, waarvan slechts drie zonen en ééne dochter tot volwassenheid kwamen.
Dat Riem van der Nitzen eene dochter was van Martinus en niet van Carel (zooals het Stamboek zegt), blijkt uit het navolgende grafschrift (zie: Vrije Fries, bladz. 82) in de kerk te Minnertsga:

Martinus jacet hic & Carolus alter et alter
Gnatus, Avus, Genitor, Nitzenii generis.
Remigia, Catharina soror, jacet Attia Mater,
Offenhuysanae gemina corusca domus.
en daaronder:
Suavissimae Conjugi Remigia a Nitzen posuit
Maritus Nicolaus Arnoldus, S. S. Th. D. & Prof. 1652.

Dat Carel (de vader van Martinus van der Nitzen) gehuwd zou zijn geweest aan Lijsbeth, dochter van Jonkheer Pieter van Rhoon, is mogelijk ook volgens de kwartieren op evengenoemden steen, die tot randschrift heeft:

A(nn)o 1566 de(n) 21 Septembris sterf de(n) Eedele(n) Eeretveste(n) en(de) Gestrenge(n) Heer Caerl va(n) Nitsze(n), Ridder, Raed Kon. Ma. President in den Hove van Vrieslant.

Deze Kwartieren zijn nl.:

>> begin

B 29. XVII. Wapenbord, alsvoren van den professor Arnoldus Verhel, geboren te Amersfoort in 1580:
In obitum
Nobiliss. spectatiss.
clariss. consultiss. et acutiss.
viri
D. ARNOLDI VERHEL.
L.U.D.L.A.M.
Philosoph. Profess. Primar.
In Academ. Franekq. Annos 47.
Nati Amersfortis 1580 et denati
Quarto rectoris magnif. A(nn)o 1664.

Cessisti tandem fatis grandaeve Verhelli,
Vitam Christo cui dicaveras reddis.
Graecia nestoreos extollat laudibus annos,
Prudentiamque praedicet senectutis;
Nestoreum prope cum spatium tua viderit aetas
Virtute eam prudentiaque vicisti.
Si qua fides pietasque fuit, si candor in orbe,
Pars magna tecum condita est sepultura
Collegae venerabilis memoriae.
P.U. Duber.

Verhel komt in het Stamboek voor op: Hoytema, 1e fragment, aant. 31, en nadere bijzonderheden van hem vindt men opgeteekend bij: Boeles, Friesl. Hoogeschool, dl. II, 1e helft, bladz. 112. Beiden zeggen dat hij 14 Februari 1664 stierf (zie echter het hierna volgende grafschrift) en laatstgenoemde meent, dat zijne ouders waren Hendrik Verhel en Anna Groodvelt en dat hij, voor hij Riemcke Gravius trouwde, was gehuwd geweest met Aukje Ansta.
Riemcke was eene dochter van den ontvanger van Wijmbritzeradeel Jan Martens Gravius en van Barber Tietesdochter van Hoytema.
(Zie grafzerken no. 15.)

Onder de wapens van Verhel en Gravius, zijn deze kwartieren geplaatst, allen met de namen er onder:

Mag men deze kwartieren vertrouwen, dan moet zijne moeder eene Lange zijn geweest.

>> begin

B 30. Wapenbord van JOHANNES WUBBENA, Professor te Franeker, overleden 28 Februari 1681. Hij is tweemaal getrouwd geweest, te weten: 1. met ANNA CLOPPENBURCH, overleden 1669 en 2. met RIXT DOMANS, de weduwe van Professor WISSENBACH. (Zie Mr. W.B.S. Boeles, Friesl. Hoogeschool dl. II p. 239.)

>> begin

B 31. Bernardus Schotanus, Professor te Franeker, overleden 5 October 1652. (Zie grafzerken no. 4.)

>> begin

B 32. Johan van Schurman, overleden 19 Februari 1633. (Zie grafzerken no. 5.)

>> begin

B 33. Frederick van Schurman, overleden 5 November 1623. (Zie grafzerken no. 5.)

>> begin

B 34. I. Jonker Adam van Paffenrode (of: Paffenraed), afkomstig uit Gelderland en wiens moeder -- volgens een kwartierbord van zijne kleindochter Ymck (overl. 1677), dochter van zijnen zoon Schelte bij Wick van Dekema verwekt -- eene Renesse moet zijn geweest, overleed den 13 September 1639 en is in deze kerk begraven en wel, volgens aanteekening, in het graf van Anna van Dekema.
Hij was gehuwd met Ymck van Liauckama, die 7 Augustus 1620 testeerde en eene dochter was van Schelte en van diens derde vrouw Jel Jarichsdochter van Dekema.
Men vindt hem en zijne nakomelingen in het Stamboek van den Frieschen Adel op: Dekema, aanteekening 51, dat echter de datum noch het jaartal van zijn overlijden opgeeft.

>> begin

B 35. Mr. Johannis Canutus Vellejus, overleden 11 September 1637.

>> begin

[B ..] Gulielmus Staakmans, overl. 21 Nov. 1640;
den Capitein Moons (Moens?), overl. 1639;
een onbekend wapen met "3 Cuickens op een geel veldt" [geslacht Cuyck?] met het jaartal 1639 en
nog een onbekend waarop de letters I. V. D. en het jaartal 1641.

>> begin

C. Register graven 1678

Archief Franeker no. 1338: register graven St. Martinikerk 1678
[Opm. tuimelaars = soort (vloer)tegels, 9 duim in 't vierkant, 1½ dik; puideuren (Fries: pijdoaren) = deuren in een (glazen) tochtwand.]

Van 't Zuider portaal beginnende tot de Ooster deur, achter 't choor aan de Zuider zijde Oostwerts streckende, tusschen de pijlaren en de Suider want ofte muijr van vrs. kerck.

BAUCKE PIJTERS steen, toebehoren(de) JOHANNES BAUCKES tot Harlingen, GRIETTIE BOONS Erven.
PIETER THOMES, nu de B(urgemeeste)r JAN CLASE DE BACKER, vermogens Acte de dato den 22e Febrivaris 1657.
THOMAS EPES, nu Dr. WIJGERSMA Erven.
Mr. HESSEL TIERXZ WARSTRA, v.f.l., toebehorende SIOERD TIEBBES POPTA Erven ende HAANTIE JANS tot Harlingen.
JAN IPPES steen, nu toebehorende SASKER SIJMENS TICHLER Erven.
IPPE THOMAS, nu de heer GEROLTSMA, blijckt bij Acte van den 16en Martius 1635 door zijn E. vader de B(urgemeeste)r FRANS PIJTERS gecocht.
ULKE BALCK, 2 stenen.
REINER GIJSBERTS ENS.
Professor H. SCHOTANUS, nu de pastoor OBARTUS SIXTY Erven tot Bosum.
Gewesene secretarus van d'Academy alhier Dr. BROER HANIA.
B(urgemeeste)r GIJSBERT FRANSSENS (ENS) Erven.

Jr. WESTHEIMS (OOSTHEIMS?) Legerstede sonder steen,
noch een, deselve met een blauwe steen.
De Exijsmr. NIJSTEN, een steen
ROCHUS BAARNS ROODMERS, nu JANKE MEVES, pedel, erven.
JELTE FOPPES, B(urgemeeste)r MEVES REINS Erven
Jr. JULIUS VAN BOTNIA
Jr. DOMINICUS VAN BOTNIA
RINSE CLASEN OOSTIJNIJER
Jr. MINNE VAN CAMMINGA, nu Jr. DUCO MARTENA VAN BURMANIA, Grietman over Weimbritseradeel en Juffr. EDVERDA LUCIA V. JUCKAMA
ABBE HESSELS, Coopman
JISCK JONE MEILES
LAMBERT SIJMENS
ANSCK HAIJES
Dr. RAPHAËL CLINGBIJL
MARTEN SEGERS, nu PAULIJNTIE POUWELS Ereven toebehorende.
Heer TIALLING V. BOTNIA
Jr. JARICH V. BOTNIA
B(urgemeeste)r LAMBERT ANTHONIS STAAKMAN
Mr. WILLEM V. GHEMMENICH
JACOB V. GHEMMENICH
JACOBUS RODRIGO, neffens de pijller
Dr. SPIJKERHUIS, sonder
HARMANUS DOMAN, gewesene secretaris van dese Academie
SIOERD ROMKES, nu de profess. HUBER, blijckt bij Acte den 21e Augusty 1663.
HENDRIK DOUWES ROMPTA, nu HENDRIK SIPKES Erven.
FOCKE JANSZ BEIJMA
ANNE ROMMERTS BEIJEMA
WIJBE REINS SWINGS, nu Ds. REEN
een grauwe saark, verkocht aan HOTSE DOIEM

B(urgemeeste)r ABBE FRANSSES Erven
SIJTSE JOHANNES WERSTINS
Jr. GOFFO VAN ROORDA Erven

B(urgemeeste)r JOROEN (of HIERONYMUS) WILLEMS
IGE OENES REGNERDA, nu TIEPKE RINTIES ABBAMA Erven
Jr. ANTHONIS VAN EGMONT
Jr. ROELEFF V. BUINAU, nu de Heer EDZERT V. bURMANIA en SIOUK V. BURMANIA toebehorende, met twee kleine steenen aan d'ander zijde

Mr. IDZARDUS NICLAY, pastor
Een grauwe sark, nu d'Rentemr. EIJDSE AGES
de B(urgemeeste)r AGE EIJDZES
2 kleine steenties VAN DOUMA toecomende

TAKE TAKES, met een driehoek beleid, drie dobbelde hooffsteenen
Dr. THEODORUS MANTGUM, Rector
B(urgemeeste)r HOBBE JELLES ANSTA
De Hopman LIEUWE JANS Erven

Een plaats sonder steen
Dr. profess. ARNOLDUS VERHEL Erven
IME DOUWES, nu HILTIE GIJSBERT LAQUERT, nu op OCKE JANSEN, de 20e November 1669
JAN JACOBS DE GROTE, 2 steenen

ANDRIES JANSEN Erven, HESSEL JANS cum sociis. Een legersteed met enige hoffstenen.

GERBEN FOCKES, schoenmaker
EGBERT AARNS ROS, nu d'vroedsman EGBERT JANS, SEERP DOUWES
Mr. GOFFE CLASEN, nu MATHIAS WALSWEER Erven, vercocht an de vendrick JOHAN TER BORCHORST

B(urgemeeste)r WIJTSO VAN BEIJMA
Noch een V. BEIJMA
HERO FRIJSIUS, pastor
HECTOR FEIJONIS JELLAMA, nu de Erffgenamen van de capetein ATLHUSIUS, de 18 Febriwari 1668
ULKE ULKES Erven

TAKE TAKES de oude

Van 't Noorder portaal Oostwerts streckende aan de Deur achter 't Choor, tusgen de pijlers en(de) Noorder meur

MEVES REINS, nu d'burgemr. JOHAN(NE)S PIJTERS
SIOERD JASPERS, nu d'burgemr. WESTRA
CLAAS CLASEN Brouwer

BOCKE DOIJTSES WIARDA, GAUKE DOUWES, nu JAN ISSAX w(eduwe)
DOUWE AGES Erven, Monseur ENNO HAIJENGA Erven
Dr. JOHAN(NE)S FUNGERUS, Rector
Profess. SIXTUM AMAMA, tusgen d'pijlaren

Een onbekende steen, getekent met de naam JAN HEINS
DOUWE MEVES, nu OTTE DOUWES Erven
TAKE SIJBIJS, nu HENDRICK LIEUWES Erven

Een onbekend legersteed, nu d'Raatsheer RALA
B(urgemeeste)r THOMES BOTTES, nu d'heer RALA
Mr. JACOBUS SPANHEMES, nu SIJTSE SAEKES Erven, nu DIRK BAUCKES

Een onbeleid Legerstede, nu RALA vrs.
FOEKE CLASEN, nu EGB. THEUNIS, backer
SEERP HANIA Erven

Mr. JOHAN(NE)S MENALDUM, noch 2 hooffstenen
HANS DOUWES STAPERT
PIJTER INTES KINGMA, tusgen de pijlers

ABBE DOEDES
TAKE ABBES, tot Boer, nu capetein GERRIET AGES BRANIA Erven
Een klein steentie, H.D.S.

SICKE JACOBS, Apoteker, nu GERRIET SCHIK LERDTENUS
TAKE V. HEERMA, nu CLOPPENBURCHS Erven
WILLEM PIJTERS

RUDOLPHUS ARTHOPEUS, nu FOCKE JOHANS Erven
PERTUS HARDENBERCH
Mr. GATTIE PIJTERS, s(ecreta)ris
B(urgemeeste)r JAN FLORIS, SIPKE SICKES en d'deakens
BEERN JANSEN, bode, SIPKE SICKES en d'deakens
JOHANNES À KEPPEL, abbas in Lidlum

B(urgemeeste)r HERO JANSEN, een grauwe sark
HENDRIKUS BELANUS, nu JAN DIONIJSIUS Erven
Dr. TIMEUS FABER, nu d'procureur KANN vrou
S(ecreta)ris PAULUS À GHEM(M)ENICH

C(OR)NELIS SCHELTES LEIJDECKER's Erven
MEVES PIJTERS, pedel, Erven, 1 garuwe sark
MINNE MELLEMA Erven
S(ecreta)ris PAULUS À GHEMMENICH Erven

B(urgemeeste)r GIJSBERT FRANSSES ENS
GIJSBERT FRANSSEN ENS, nu de weduw van HANS MEIJER
EWERT TOE ARKENS Erven

Dr. AUGUSTINUS ADAMA, nu HENDRIK LIJCKLES Erven
Dr. DIRK LIEUWES Erven
JACOBUS DALENUS, nu d'b(urgemeeste)r PETRUS SCHOTANUS
Dr. GIJSB(ER)T FRANSEN ENS, 2 stucken van stenen

CLAAS PIJTERS, moutmaker, Erven
OTTO NYCLAIJ HEXAN, nu HILTIE GERRIET NAMMES w(eduwe)
ALLERT OTTES HEXAN
ALLERT PIJTERS, nu OTTE DOUWES begraven

B(urgemeeste)r TIERK RIEWRDS BANTS, nu JOHANNES ENNEMA
JOOST PIJTERS HEIJXAN, TIERK BANTS wijff
CLAAS JANSE HEIJXAN
JAN CLASEN HEIJXAN

DOUWE HOIJTES, een grauwe sark
DOUWE HOIJTES, een blauwe steen

B(urgemeeste)r SIJMEN CORNELIS D'WEIN Erven
B(urgemeeste)r ADRIAAN VAN CUIJCK Erven
B(urgemeeste)r SIOUKE RIEURDS BANTS, een grote met 3 cleine hooffstenen
Jonge JAN D'BLOCK, een hooffsteen
B(urgemeeste)r JAN D'BLOCK

AEMILIUS WIARDA Erven
Jr. HERO VAN OCKINGA
Noch HERO VAN OCKINGA

B(urgemeeste)r WIJBE JACOBS, 2 grauwe saarken
AGE MEERX Erfgenamen
JANNEKE OLPHARDUS HENDEMA
noch 6 grauwe sarken Jr. JUCKAMA toebehorende, nu bij versterven aan Jr. DUCO VAN BURMANIA, Grietman over Wimbritseradeel en(de) Juffr. EDVERDA lUCIA VAN JUCKAMA

Een grauwe sark
WILTIE JOHANS, Apoteker, nu d'heer MEINSMA Erven
PETRUS HARMANUS, pastor
B(urgemeeste)r JAN JANSEN, nu WILLEM SIJBOUTS LANGWOLT, in coop becomen hebbende van de Rentemr. HETTE LIEUWES, blijckt bij Acte daarvan sijnde den 25e October 1662

Van 't Zuider portaal recht over nevens de orgel tot het Norder portaal en tot de 2e pijlaar streckende

JAN DIRXEN HERZON, Lakencoper, w(eduwe)
LOURENTIUS WOLPHIUS, student, 1626
Dr. SIXTUS ARCERIUS, nu B(urgemeeste)r JOHAN(NE)S ARCERIUS
ROGIER SAPES, een blauwe steen
TRIJNTIE FECKES, Juffr. EUGDONIA, 1595
Dr. MENEALUS WINSEMIUS Erven
PETER SIJMENS DE WEIN
MATHEUS WALSWEER, pastor Franeker, Erven
DOMINICUS WALSWEER, pastor Lutkewierum, Erven
HAIJO JOHANNES WALKENS, pastor Franeker
TAKE AGES BRUNIA Erven

CLAAS JELLES, 5 hooffstenen
Een olde blauwe steen
SIOERD ENNES Erven
HANS FABIAANS DEURING's Erven
Een ledige plaats
Een stuckene witte steen
S(ecreta)ris IDZARDUS BLOEMENDAL
Een grote ruumte
Dr. YMAND CUP
AEGIDIUS RADAEUS Erven
Profess. D'VENO, nu d'profess. VALKENIER
SEBASTIAAN SMID Erven

NIJCLAAS JOHANNES DAMIS, stedent
JAN JANSEN KOEKEBACKER, HENDRIK EWERTS Erven
D'vroedsman HENDRIK LIEUWES, grauwe sark
PIJTER WIJTSES
FOCKE FOCKES, nu HEIN ARIANS, bode
LIEUWE EEKES Erven
CLAAS PIJTER BANTS, 4 hooffstenen, PIJTER TIETES, als curator over ATZO NICLAIJ
Een ledige plaats

Van 't Suider portaal tot het Norder portaal

DIRK BAUCKES
LIEUWE HETTES Erven
SIJMEN PIJTERS BACKER, met witte stenen, de erven en d'diakenen

Jr. JULIUS VAN BOTNIA kockmeid
Profess. GULIELMUS CUP, van DIRK HOIJTES cocht
JAN VAN HOVEN, nu FOCKE OBBES
LAMBERT JANSEN Erven
ANDRIES JOCHUMS KROL
HENDRIK KROL, met enige hooffstenen
IDS PIJTERS
TAMME LIEUWES

ANTHONIS BAMES
Dr. THEODORUS ARENTS
HIS WILLEMS, huisvrou van HENDRIK GERRIETS, tusgen d'2 pijlaren

TIJMEN HOBBES, nuTIARD GERRIETS
GRIETTIE REGNERUS, nu B(urgemeeste)r P. SCHOTANUS
EGB(ERTU)S HEINS SWART, nu JAN HOIJTES
EERNST SIOERDS, nu d'B(urgemeeste)r H.E. KIESTRA
JOOST CLASEN, DOECKE C(OR)NELIS, nu JAN HOIJTES
JAN ANDRIES, nu HEND. PRIGGE
PILGROM JACOBS, nu ESGE PIJTERS, brouwer
FRANS SIJMEN SCHIPPER
PIJTER PIJTERS, promotor
(In margine staat met een andere hand:)
Nu aan SAARA BOUWENS, in coop becomen van de E. Candidatus AENE, 1692, den 24e Augusti.

In 't midden van de kercke tusschen de Suider en Norder pijlaren, beginnende van de 2e pijlaer aff en also Oostwerts aan tot de opganck van 't Choor.

Een met rode tuimelers bedect bij JOUWERKE OOSTERBANS w(eduwe) geoccupeert
JOHAN(NE)S GERRIETS FOGELSANG
CLAAS JANSEN, Grootschipper, nu HARMEN PIJBES
POPPE V. ANDRINGA
PIJTER JANSEN, Coperslager
RUERD CLASEN BANTS Erven

1 ledige plaats met rode tumelers
SIOERD WIJBE LIEUWES EUGDOMA
IPPE WIJBES EUGDOMA
ISBRAND FONGES (FONGERS?)
B(urgemeeste)r REIN WIJBES SWINGH
ROELEFF DIRX, nu JACOB PIJBES SAAGSMAN; deakenij
SIJDS REINS, nu CLAAS REINERS
Een ledige plaats met 1 hooffsteen, LIOETS ABRAMS haar becrodigende
Een onbeleide plaats
1 steen met aarde bedeckt, onder HOTTINGA bank, nu d'heer MATHEUS
JAN JAQUES GARBIJN
JAN JANSEN WRINGER en kinderen
TIALLING FEDRIX ANDLA Erven
RIPPER IGES
ALBERT GIJSBERT ENS
HUBERT CLASEN, Harlingen

PIER RIENKX, 1 grauwe met 1 witte steen
JAN CLASEN ULPENDAM
FRIDS, nu BOUWEN CLASEN ENS
SIOERD PIJTERS ENS
FRIS CLAAS ENS
TIARD MIJLUS WALGMR.
VINCENT LUCAS met 1 hooffsteen, 1567
Vincent Lucas een beeldhouwer van grafsteenen. Zie o.a. Friesche Oudheden, Leeuw. 1875, p. 45.

Een onbeleide plaats
DOUWE JANSEN WRINGER Erven
Dr. EDZ. ENS, nu d'B(urgemeeste)r HENDEMA
B(urgemeeste)r PIJTER LOLLES Erven
KEIMPO JACOBI DUINTERP Erven
Dr. ADRIANUS METIUS
Mr. WILLEM HEIJERIUS
H(eer) JARICH V. HOTTINGA, 1 witte steen
H(eer) JULIUS V. BOTNIA
GATS V. ALUWA
H(eer) HERO V. HOTTINGA
Jr. JAN V. EGMOND
Jr. RAAS VAN FERVOU. (VERVOU)
Dr. LOLLIUS ADAMA
Een ledige plaats
Dr. HECTOR V. HOXSWIER
Heer AESGO V. HOXWIER
Heer DOUWE V. ZYARDA, nu d'Grietman DUCO V. BURMANIA en Juffr. EDVERDA LUCIA V. JUCKEMA
H(eer) FREDRICH VAN GROMBACH
Jr. PIJTER V. CHALANSY
Heer DOUWE V. ZIARDA
Jr. GEROLT V. HERAMA, drie stenen
ANNA V. DEKAMA, nu Jr. ADAM V. PAFFENRADE in begraven zijnde
Jr. JARICH V. DEKAMA
Heer TIALLING V. BOTNIA, 2 stenen
Vrouw EDVERD VAN ZIARDA, nu Jr. D.M.v.B.
SWOB VAN ZIARDA, idem
Frouw BOT VAN HOTTINGA, wed(uw)e V. MARTENA
Heer JUW V. DEKAMA
Heer SCHELTE V. LIAUKEMA

Op 't Choer tot aan de pijdeuren

Mijn Heer ORCK VAN DOIJEM, ses stenen
Dr. THEOD(O)R(US) FOGELSANGH Erven, van de peideuren tot de voet ofte opgangh van 't Choer.
JOHAN V. MARTENA, nu Jr. SIUCK VAN BURMANIA, Grietman v. Wimbritseradeel toebehorende.

Binnen in 't Choer, achter de peijdeuren

S(ecreta)ris PAULUS GHEMMENICH Erven
JHAN(NE)S BUSERETS VAN MERENBERCH
B(urgemeeste)r MEVES REINS
SIJBREN AGES BRUNIA Erven
SIXTUS RIPPERTUS, 5 hooffsteenen

B(urgemeeste)r EPE JACOBS JUCKAMA Erven
De prof. FULLENIUS
Prof. SYBRANDUS LUBBERTY
D'Heer GERROLTSMA
Jr. RIENK V. CAMMINGA
De Baron V. BERHA, nyu d'prof. FUMELIUS [FURMERIUS?] Erven
Heer JOHANNES GELMUIJEN
De Heer HORATIUS DOMAN, 2 stenen
Dr. HENDRICUS BELANUS
Dr. HENDRICUS ANTHONIDES
Heer GERARDUS JACOBI, Abbas
H(eer) GERARDUS AGRICOLA, prior
De Heer HORATIUS DOMAN, 2 stenen
B(urgemeeste)r DOUWE HENDRIX Erven
Jr. SCHUURMANS
Dr. BERNARDUS SCHOTANUS, nu d'heer STARRINGA
Dr. JOHAN(NE)S HACHTINGIUS, nu d'heer STARRINGA
Dr. JOHANNES MACCOVIUS Erven
PAULUS CORNELIS COOPMAN Erven
Mr. JOHANNES CANUTUS VELLEIUS

Bij dit stuk is nog gevoegd de volgende losse verklaring:
Twe wiite dubbelde steenen, CORNELIS BACKERS Erwen toebehoorende, naderhant de Gemeensman LIEUWE EECKES BACKER, nu de vroetsman JOCHUM JOCHUMS (de Brouwer) voor de eene helfte; door coopbrieff van dato den 9 Maij 1667 (van EECO MENALDUM bekomen hebbende,) toebehoorende ende de oude Luitenant JAN HOIJTES door Erfenisse volgens Acte voor de ander helfte ende soo tesamen voor 't geheel, met versoeck dat dese Acte in 't kerckeboeck mach geregistreert worden in forma. Actum Franeker den 4 Augusti 1671.
JOCHUM JOCHUMS BROUWER, 1671; JAN HOEIJTES SWART.
Me praesente
P.D. LOMARS, 1671.

>> begin

D. Grafrechten van lijkdichten en wapenborden tot 1678

Annotatie van de Lijckgedichten en wapenen hangende in Martijnij kercke tot Franeker den 27en 9ber 1678 beginnende van 't Noorder portael aen de Muur met de son-om in de voorsz. kerck - en wat op jeder te quade is tot 't jaer 1678.

1. Mevrouwe Sofia van Andrae wapen den 28 Junij 1671

tot 15 stu: int jaer ............ 5- 5- 0:

2. Een onbekendt wapen sonder jaertal

tot 12 stu: int jaer

3. Capitein Moons 1639

tot 15 stu: int jaer ............ 29- 5- 0:

4. Een onbekendt met 3 Cuickens in een geel veldt 1639

tot 12 stu: int jaer ............ 23-8- 0:

5. De E. Heer Professor Taco Glins den 11en Febr: l673

tot 15 stu: int jaer ............ 3-15- 0:
N.B. Hier comt noch bij 't wapen van de E. Heer Professor Nicolaij Arnoldus Pool 1680 den 15 8ber.

6. De E. Heer Professor Verhel 1664

tot 15 stu: int jaer .............10-10- 0:

7. Vrouw Anna Susanna Baronese zu Swartzenbergh en Hogen Lansbergen den 22 Febr.1675

tot 15 stu: int jaer ............ 2-5-0:

8. 't Wapen van Steernse in de muur gemetselt 1605 den 16en 8ber

tot 25 stu: int jaer ............ 92- 5- 0:

9. Lambertus Staakmans 1617 ende Evergetus à Gemmenich 1636

tot 15 stu: int jaer .........31-10- 0:
Lat.s. 198- 3- 0:

10. Hoogh Edelgeboren Heer Bartold van Oostheim 1654 den 16 Januarij

tot 15 stu: int jaer ............ 18- 0- 0:

11. Sixti Arcerij 1623

tot 15 stu: int jaer ............ 41- 5- 0:

12. Menelai Winsemi

per annos 25 tot 25 stu: int jaer doch sonder jaertal

Item de wapenen hangende aen de Pijlaren begin nemende vant Noorder Portael met de son om in de kerck.

13. 't Lijckgedicht van Petreius Tiara 1586 den 9en Febr.

tot 15 stu: int jaer ............ 69- 0- 0:

14. Adriano Metio 1635 den 16en 8ber

tot 15 stu: int jaer ............ 32- 5- 0:

15. Een groot wapen van Joncker Jan van Verwou 1621

tot 15 stu: int jaer ..........42-15- 0:
Lat.s. 203- 5- 0:

16. dito noch een sonder jaertal

tot 12 stu: int jaer

17. dito een groot Lijckgedicht van Joncker Jan van Vervou 1621 den 16 Junij

tot 15 stu: ..................... 42-15- 0:

18. Joncker Adamum van Paffenraed den 13en 7ber 1639

tot 12 stu: int jaer ............ 23- 8- 0:

19. De Baron Bercka 1629

tot 15 stu: int jaer ............ 36-15- 0:

20. dito noch twee van de Baron Bercka 1634

't een tot 15 stu: .............. 33- 0- 0:
't ander tot 12 stu: int jaer ... 26- 8- 0:
S[umm]a 59- 8- 0:
Nota Hier comt noch bij 't wapen van de E. Heer Professor Wubbena 1681 den 28 Febr.

21. Bernhardo Schotano 1652 den 5 8ber

tot 15 stu: int jaer ............ 19-10- 0:

22. Mr. Johanni Canuti Velleius 1637 den 11en 7ber

tot 15 stu: int jaer ........ 30-15- 0:
Lat.s. 212-11- 0:

23. Dr. Johannis Macovij 1644 den 24 Junij

tot 15 stu: int jaer ............ 25-10- 0:

24. Johan van Schurman 1633 den 19 Febr:

tot 15 stu: int jaer ............ 33-15- 0:

25. dito Fredrich van Schurman 1623 den 5en 9ber

tot 12 stu: int jaer ............ 33- 0- 0:

26. Albertus Sijbrandus van Eminga, Grietman over Franequeradeel den 9en Januarij 1662

tot 12 stu: int jaer ............ 9-12- 0:

27. Juffr. Peerck van Roorda den 18en Augusti 1643

tot 12 stu: int jaer ............ 21- 0- 0:

28. Maria Frijvrouw van Swartzenbergh en Hogen Lansbergh den 29en 8ber 1646

tot 12 stu: int jaer ........19- 4- 0:
Lat.s. 142- 1- 0:

29. Jr. Orck van Doijem Raed ordinaris in den Hoove van Vrieslandt den 8en 8ber 1645

tot 12 stu: int jaer ............ 19-16- 0:

30. Jr. Theotardus Holdinga van Walta den 11 Jan: 1668

tot 12 stu: int jaer ............ 6- 0- 0:

31. Nob: D. Orchius A.Doyem den 30en 8ber 1641

tot 12 stu: int jaer ............ 22- 4- 0:

32. dito een van dato den 15 Julij 1644 met een Eenhoorn staende in een halffmaen met ses sterren

tot 12 stu: int jaer ............ 20- 8- 0:

33. Gulielmus Staeckmans den 21en 9ber 1640

tot 12 stu: int jaer ............ 22-16- 0:

34. Hoogh geboren Vrouw Vrouw Foockel van Botnia den 22 Febr: 1673

tot 15 stu: int jaer ............ 3-15- 0:

35. Een onbekend geteeckent I.V.D. 1641

tot 12 stu: int jaer ............ 22- 4- 0:
Lat.s. 117- 3- 0:
142- 1- 0:
212-11- 0:
203- 5- 0:
198- 3- 0:
[Tot.] 873- 3- 0:

>> begin

Register 1993

Hier volgt met enkele aanpassingen het Register van grafzerken in de Martinikerk te Franeker, 1993.
Dank aan samensteller G. van der Heide voor de toezending van zijn tekst op 3 september 2003.
N.B. Er kan naar Cannegieter verwezen worden, hoewel de betreffende naam niet in diens tekst voorkomt. Cannegieter heeft schriftelijke bronnen samengevoegd en niet (op volledigheid) vergeleken met de stenen zelf.

In totaal bevinden zich in de Martinikerk 332 grafzerken met tekst en/of beeldhouwwerk.
De oudste zerk is uit 1387. De jongste zerk uit 1824. Na 1825 was het verboden om in de kerk begraven te worden.

De linker rij namen is gerangschikt op volgorde van zerknummer, beginnende tegen de westmuur van de zuiderbeuk; MNB resp. MZB staat bij zerken die overeind zijn geplaatst tegen de muur noorder beuk resp. muur zuider beuk.
De rechter rij namen is gesorteerd op alfabetische volgorde van familienaam c.q. patronymicum (vadersnaam). Jaartal achter naam is jaar van overlijden. Alleen de alfabetische naamlijst is maart 2004 aangevuld met namen, overlijdensdata, leeftijden (soms in zijn/haar zoveelste jaar) en beroepen uit de beschrijving van de grafstenen door Heerma van Voss e.a.