Admiraliteit in Friesland - Dokkum 1601

Notulen- en resolutieboek van het
zeekantoor voor convoyen en licenten
- bewaard gebleven dankzij van Beyma thoe Kingma -
uitgegeven door M.H.H. Engels
Leeuwarden, ME, 2001


© M. Engels
AiF 1601Tekst  Toelichting Termen  Namen * Kalender  >> Homepage
01 02 03 05 06 07 08 09 10 12 13 14
15 16 17 19 20 21 22 23 24 26 27 28
29 30 31 02 02 03 04 05 06 07 09 10
11 12 13 14 16 17 18 19 20 21 23 24
25 26 27 28 03 02 03 04 05 06 07 09
10 11 12 13 14 16 17 18 20 21 23 04
06 07 08 09 10 11 20 21 22 23 24 27
28 05 07 08 09 11 12 13 14 15 16 18
19 20 21 22 23 25 26 27 28 29 06 15
16 17 18 19 20 22 23 24 25 26 27 29
30 07 01 02 03 04 06 07 08 09 10 11
13 14 15 16 17 18 20 21 27 28 29 30
31 08 01 03 04 05 06 07 08 10 11 12
13 14 15 17 18 19 20 21 22 24 25 26
27 28 29 31 09 01 02 03 04 05 07 08
10 11 12 14 15 16 17 18 19 21 22 23
24 25 26 28 29 30 10 01 02 03 05 06
07 08 09 10 13 14 15 16 17 19 20 21
22 23 24 26 27 28 29 30 31 11 03 04
05 06 07 09 10 11 12 13 14 16 17 18
19 20 21 23 24 25 26 27 12 03 04 07
08 09 10 11 12 14 15 16 17 18 19 21
Hieronder via ankertje terug naar begin!

Onse hulpe bestaet in den name des Heren [die] hemel, aerde, zee mitt all tgene daerinne is, geschaepen ende gemaeckt heeft.

Josaphat de Coning Judae vermaent de Richters

[2] Paralip. 19 vers 6 ende 7 in dese maniere.

Siet toe wat ghij doet, want ghij houdet het [gerichte] niet den menschen, maer den Here ende hij is [met] u int gerichte. Daeromme laet de vrese des Heren [bij] ulieden sijn ende hoedet u ende doett het. Want bij [den Here] onsen Godt is gheen onrecht noch aensien [der] personen noch aenneminge des geschenckes.

O Enighe ewighe Godt, barmhertige hemelsche vader, ghij die de wijsheytt, licht ende volheytt all[er] dinghen zijtt ende een oprechte regierder ende rechter d[er] geheeler werelt, dewijle u beliefft heeft [ons] te beroepen ter administratie ende beleydt van [enige] saecken ter zee, mistgaders om recht ende [justitie te] pleghen tuschen die onder onse dist[ricte offte bewynd] sijn staende, ende wij [nu alhier sijn vergaedert omme op] saecken uwer eere [ende der gemeene landen] welvaert consernerende [oock mede om recht te doen ende] spreecken, die [onrecht lijden, wij bidden u] wilt ons [huyden ende alle de tijt onser] bedieninge deur [uwe Godlijcken genade verlichten] e[nde bijstaen, dat wij in onse ampt ons getrouwelijcken quiten, sien, verstaen, resolveren ende doen mogen t'geene best t'uwer eeren, slandts rust ende welvaren meest [verso] dienende is, wij den armen soewel als den rijcken, vreemdelinghen als ingesetenen ten rechte helpen. Sulcx dat wij sonder ter rech[ter offt slincker] handt aff te wijcken offt deut enigen [uytterlijcke schijn] van gunst, haet offt andere affectien ons [te laten bewegen] offt ons ievers in bij enige oersaecke te [vergeten in] allen onse handel anders niet voer ooghe en hebben nochte en doen als tgene t'uwer eere, t'welvaert der gemene landen ende tot rechterstoel als Coning der coninghen, Heere der heeren ende Rechter der rechteren souden verschricken ende onbeschaempt moghen verschijnen, ende met allen uyttvercorenen van u ontfanghen het einde onses gelooffs naemptl. onser sielen salicheytt. Dat bidden wij oetmodel. doer uwen enigen welbeminden sone Jesum Christum onse Heere ende salichmaecker in wiens name wij u anroepen ende besluyten totten gewoentlicke gebede twelcke Hij ons selver heeft geleert, aldus spreeckende: Onse Vader, etc.


// Fol. 1 //

Anno 1601

Den 2. Januar.

Steyn praeses - Reyns - reliqui absentes

Is binnengestaen >>> Touw Berents backerse van >>> Embden geassisteert met Mr. >>> Jacob. Sartorio hare postulant remonstrerende hoe dat haer ene merckel. summa van penningen was competerende van den capit. >>> Cleys Bauckes die hij al overlange haer beloefft hadde t'betalen, sonder dat zij nochtans tot noch toe t'effect van dien belofften hadde gesien, versueckende derhalven dat d'raedt gelieffde, insiende dat zij soe langen tijtt haer penningen hadde gemist ende moeten nalopen, haer aen der betaelinghe van haer deuchdel. schult t'verhelpen. Op welck versueck gedelibereert wesende is goet gevonden d'vs. comparante an te segghen dat de raedt wel geneigt is haer in de billickheyt ende gerechticheyt te helpen, maer dat sulx niet en can geschieden soelanghe sij niet en sal hebben uytgebracht des capit. handschryfft met verclaringhe daerbij dat hij lijden mach dat haer d'versochte betalinghe werde gedaen ende d'penningen angetelt ende dat hem die wider werden in sijn ordonnantie gededuceert ende affgetoghen ende dat sij daeromme wel doen sal ende sien van den capit. alsulck bescheydt t'becomen, twelck soe haest niet sal vertoent werden gestelt offt daer sal sulcken ordre gestelt werden dat zij wel aen haer penningen sonder dilay sal geraecken.

Sijnde daernae getreden [in d'e]xaminatie van de staten van collect[e der] convoyen ende licenten, ende daermede [den] gehelen dach gecontinueert.


Den III. Januar.

Steyn praeses - Reyns

Is alnoch gebesoigneert int visiteren van de registers van den ontfanck der convoyen, soe voer als nae de noen.


Maendach, den V. Januar.

Reyns praeses - Steyn - caeteri absentes

Nae lecture van seeckere brieff comende van de officiers te >>> Groninghen inhoudende advertentie dat zij loeffwaerdich bericht sijn dat seeckere vijfftich vaten boeter, die ten comptoire waren angegeven naer >>> Hollant t'sullen gaen, op >>> Bremen waren gefuert, sonder dat daervan heller offt penninck ware betaelt, mitt versueck daerbij dat d'raedt soude gelieven ymant naer >>> Bremen aff te veerdighen om extract uyttet tollbueck aldaer te lichten ten einde daerdoer de fraude te beter mach ondeckt werden etc., is geresolveert d'vs. officiers te rescriberen dat men goed gevonden heefft om t'lant met gheen nodelose costen t'beswaren, te verwachten [de] wedercompste des cerchers [....] zij schrieven naer >>> Hollant [....] om hem op de saecke [....] // Fol. 2 // volcomel. t'informeren, ende dat zij t'bescheydt twelck hij sal medebrenghen gesien hebbende mette anderen sullen adviseren offt nodich sal wesen ymant naer >>> Bremen te senden om aldaer naerder bewijs t'becomen, ende dat zij sulx dienstich bevindende daertoe een van de beide cerchers sullen gebruycken die't best geleghen sal wesen dien reyse an te nemen, die tot verfallinghe van sijn reyscosten sall toegelecht ende gepast werden een Car. gulden s'daegs.

Sijnde daernae geresumeert de examinatie van de registers van de collecte der convoyen ende licenten.


Dingsdach, den 6. Januar.

Reyns praeses - Steyn

Is gecontinueert den gehelen dach in den bovengaende besoigne van de staten offt dubbelen des ontfangs te visiteren.


Woensdach, den 7. Januar.

Reyns praeses - Steyn

Is voorts ende voorts gebesoigneert.


Donderdach, den VIII. Januar.

Reyns praeses - Steyn

Terwijlen het weder sich geheel scheen aen een doey te geven, in voegen dattet apparentel. binnen corten daghen wel open water sal worden, is bij de praesente heren naer voergaende communicatie mette heren >>> Onema ende >>> Buttel, die vermits hun indispositie niet en conden compareren daerover gehouden, goed gevonden een van de capit. behoirl. met volck geassisteert ende versterckt nae den >>> Verschen Eems aff te veerdigen ten einde bij faute van goede toesicht aldaer slants dienst niet en soude mogen verachtert werden, nadien d'commys >>> Douwe Scheltes aldaer gelaten om slants recht te bewaren niet assistentie ende volcks genoech en hadde, waerop d'capit. >>> Doncker ende >>> Pieter Claeses voergeslaghen sijnde, als die noytt in dien dienst gebruyckt sijn geweest, is geadviseert om den enen niet meer als den anderen te favoriseren, dat men d'saecke bij lottinghe sal laten uytgaen, ende het lot dienvolgens gelecht sijnde, is t'selve gevallen opten capit. >>> Doncker, die daerop van >>> Oostmahorne met het oirlogschip op ontboden is ende angeschreven om dat schip sonder enich dilay hier binnen te brenghen ende alsdan te verstaen de naedere last die men hem mett sijn onderhorich crijsvolck sal geven ende waertoe ende op wat plaetse men hem voer sijn persoen met sijn onderhebbende matrosen voorts gedenckt te gebruycken. // Fol. 3 //

Sijnde mede ten selvigen tijde de capit. >>> Crabbe persoenlijck angeseytt dat vermits d'capit. >>> Doncker van >>> Oestmahorne wert gelicht om elders geemployeert t'werden, dat hij hem mit noch twe soldaten sal hebben te verstarcken, ende hem voorts een patent gegeven, waernaer hij hem sal hebben te reguleren, t'weten daerinne gelast dat hij met sijn oirlogschip tuschen >>> Ameland ende >>> Oestmahorne ende die quartieren daeromtrent, daert nodich sal wesen, sal hebben te houden ende in sulx doende het oge neerstel. hebben op alle frauden, ten einde d'selve soevoele doenl. moghen geweret werden.

Is daernae wederomme gebesoigneert in de staten van de maentlicke ontfanck der convoyen t'examineren.


Vrijdach, den IX. Januar.

Compareerde schipper >>> Romcke Gryoelszn. van >>> Leuwerden verclarende dat hij hadde affgestaen het arrest bij hem gedaen opte coeppenningen precederende van de coep van seecker schuyte bij hem eerst aen de capit. >>> Cleys Bauckes, ende d'capit. wederomme aen enen schipper van >>> Embden hadde vercofft ende daervan het coepbrieff gestelt in handen van >>> Touw Berents backerse binnen >>> Embden tot verseeckerheytt vant schuldt haer van den vs. capit. competerende, mogende lijden dat haer opte assignatie des capit. d'penningen bij de raedt werden angetelt.


Saterdach, den X. Januar.

Is alnoch gecontinueert in de dubbelden to visiteren.


Maendach, den XII. Januar.

Steyn praeses - Reyns - caeteri absentes

Opten missive des cerchers t'>>> Harlingen, schrievende dat >>> Joannes goudtsmidt als borghe voer ene >>> Frans Gerryts van >>> Franicker angesproecken sijnde om d'betalinge van de penningen, daerover hij hem hadde borge gestelt, voer antwoert hadde gegeven, hem uytstal van de raedt becomen t'hebben etc., is geresolveert te rescriberen , dat men mett verwonderinge verstaen heefft dat sij het bloet naeckt allegeren gelove hebben togestelt, sonder daervan naeder bescheydt gesien t'hebben ende dat men hun daeromme belast sonder conniventie mitter saecke voer te varen, etc.

Sijnde daernae gebesoigneert int examineren van de registers van den ontfangck der convoyen.


// Fol. 4 //

Dingsdach, den XIII. Januar.

Steyn praeses - Reyns

Is geadviseert ende geresolveert den commys >>> Douwe Scheltes an te schrieven dat men d'capit. >>> Tymen Jacobs Doncker heeftt gecommitteert ende gelast om met sijn onderhebbende soldaten te gaen opten >>> Verschen Eems ende aldaer met sijn assistentie neerstel. toe te sien ende sorghe te dragen ten einde t'lant in haer gerechticheytt niet en werde vercortet, mitt belastinghe aen denselven commys dat hij d'capit. voernoemt behoerl. sal hebben daerinne te respecteren ende t'erkennen, ende met hem tot slants dienst alle goede correspondentie houden gelijck men d'capit. oeck heefft angesecht ende gelast dat hij sal doen, ende dat hij de vier soldaten, die opt schip van oirloghe in winterdienst op halve souldie sijn gebleven, sall overnemen.

Sijnde ten selven tijde >>> Jacob Rommerts collecteur in >>> Delffzijll gelast om d'capit. >>> Doncker, soe haest hij met sijn volck aldaer sal sijn gearriveert offt voer sijn vertreck vandaer naer den >>> Verschen Eems, te monsteren ende sijn besoigne mitten eersten gelegentheytt over te senden.


Woensdach, den XIIII. Januar.

[geen tekst]


Donderdach, den XV. Januar.

Steyn praeses - Reyns

Is geresolveert d'officiers te >>> Coeverden te rescriberen dat zij die twe armen brandewijn bij hunlieden angehouden ter eerster gelegentheytt herwaerts aen sullen hebben te senden ende dat men goed vindt, ten einde die wijn t'beter maer over wech come, dat de collecteur, die verschreven is om sijn reeckeninge t'doen, daerbij opten wech blieve ende met hem alhier brenge.

Sijnde daernae voorts gebesoigneert in de dubbelden te visiteren soe voer als nae de middach.


Vrijdach, den XVI. Januar.

Steyn praeses - Reyns

Is geadviseert ende geresolveert d'capit. >>> Doncker an te schrieven dat men met verwonderinghe compt t'verstaen dat hij sijnen ouden provoest alhier sonder dienst heefft gelaten ende enen anderen in sijn plaetse angenomen ende dat tegenst den expressen belastinge hem in persoen gedaen, mitte verclaringe dat men hem niet int goede can affnemen, dat hij des raedts bevelen soe weinich is achtende, ende dat men hem oversulcx wel heefft willen ontbieden, dat men hem niet en gedenckt deselvige persoen in sijn ordonnantie van costpenningen goedt t'doen nochte oeck dien soldaet enige souldie te passeren, maer dat men verstaet dat hij tott sijn last alleen sal comen ende wel lijden maer dat hij wert gelicentieert ende affgedanckt, gelijck men oeck sijnen // Fol. 5 // gewesenen provoest op sijn versueck van sijnen eedt ende dienst heefft ontslagen sonder dat men nochtans hem capit. consenteert ende toestaet, dat hij ene andere in des affgaende plaets weder sal mogen annemen, vermits men achtet dat hij al enen wel starck genoech is sijn last ende dienst aldaer uyt te vueren, ende dat men voorts de capit. voernoemt wel eernstel. heefft willen vermanen dat hij hem soe siet te draghen datter gheen clachten over sijn handelinge en comen, offt dat men andersins veroersaeckt sal werden daerinne tot sijn leetwesen te versien, etc.

Ende is daernae gecontinueert int examineren van de staten van de collecte der convoyen ende licenten.


Saterdach, den XVII. Januar.

Steyn praeses - Reyns - Ulpianus

Ontfangen ende gelesen sijnde seeckere brieff comende van de heren Gedeput. van de stadt >>> Groninghen ende Omlanden, is goed gevonden de collecteur in >>> Delffzijll >>> Jacob Rommarts te veradverteren dat men seeckere advertentie van goede handt becomen heefft dat de vrijbuyter >>> Jacob Thomas met twe schepen op de >>> Wadden neffens d'eylanden angecomen ende van de eylanden oeck gesien soude wesen, ende alhoe men tegenst sijn attentaten geerne soude versien, dat men hem wel expressel. wil belast hebben dat hij geen costen en sal sparen ende vernemen neerstel. off d'vs. vrijbuyter op den >>> Wester Eems off daeromtrent mach sijn, ende sulcx verstaen hebbende, dat hij d'capit. >>> Doncker van des raedts weghen wel eernstel. sal hebben an to seggen ende to lasten dat hij niet nae en late den viant te gaen besuecken, mit hem nemende soevoele soldaten uyttet garnisoen van >>> Delffzijll tot sijn assistentie als bevonden sal worden tott geluckighe volbrenginge van dat exploict nodich t'wesen, dewijle men acht dat d'commandeur van dier plaetse gheen swaricheytt sal maecken d'capit. >>> Doncker daeromme mitt sijn volck bij to staen nochte t'lant lichtel. enich dienst weigeren, ende dat hij soevoele ende alsulke schepen sal mogen huyren als zijluyden tott uytvueringe van dien tocht achten sullen allerbequaemst t'wesen, etc.

Ten selven tijde geresolveert d'heren Gedeputeerde van de stadt >>> Groninghen ende Omlanden te rescriberen dat men haer Ed. schrieven soe haest niet en heefft ontfangen offt men heefft d'capit. >>> Doncker tegenwoerdel. opte >>> Verschen Eems leggende belast dat hij den vrijbuyter >>> Jacob Thomas sal gaen suecken ter plaetse daer hij denselvigen sal menen toe vinden, bewilligende den commandeur in >>> Delffzijll hem tot beter effectuatie van dien aenslach soevoele van sijn soldaten bij te vueghen, dat hij den viant getroest sal wesen ende offt sij melcander mochten comen te rencontreren, affbreuck conen doen, ende dat men metenen gelast heefft den collecteur der convoyen aldaer dat hij d'voernoemde capit. alle bevorderinghe sal hebben te doen om dien assistentie t'becomen als daeraen slants dienst ten hoechsten gelegen is, ende daertoe bequame schepen aldaer te huyren.


// Fol. 6 //

Maendach, den XIX. Januar.

Ulpianus praeses - Steyn - Reyns

Alsoe men verstonde dat de vier soldaten die verleden somer onder d'capit. >>> Tyaerd Tyebbes gedient hebben ende opt schip van oirloge tot bewaringe van t'selve waren gebleven, soe haest d'capit. >>> Doncker op dat schip arriveerde, uytten dienst sijn gescheyden, omdattet hun gants niet gelegen en was onder d'voernoemde capit. in dienst te continueren, is geresolveert d'capit. >>> Doncker an toe schrieven, dat niettegenstaende hem op sijn vertreck van hier gelast was die vier soldaten in dienst over te nemen, nochtans naerdien sij verclaerden niet gesinnett t'wesen om hun onder d'vs. capit. onder te stellen ende in dienst te blieven, dan dat sij liever hun affscheydt ende pasport souden begeren ende versuecken, dat men niet verstaet dat hij in plaetse van de affgaende vier desen tijtt gheen andere wederomme sal annemen, dan daermede ophouden ende d'saecke laten in sijn geheel tot naeder dispositie, vermits ment daervoer houdt dat hij mette personen, die met hem van hier sijn gegaen, alsnoch voer een tijtt in dese conjuncture sijnen last aldaer wel sal conen uyttvueren.

Is voorts gebesoigneert in d'examinatie van de collecte der convoyen soe voer als nae de noen.


Dingsdach, [den XX. Januar.]

Ulpianus praeses - Steyn - Reyns

Is ontfangen een brieff van de convoymeester in >>> Delffzijll, ende daerbij de monsterolle des capit. >>> Doncker adviserende hij collecteur metenen datt zij last hadden van de Generael >>> Boner om de peerdecoper >>> Jan Folckertszn. uytte >>> Omlanden an te houden soe wanneer hij doer >>> Delffzijll soude comen toe passeren, om alsoe t'beter te becomen d'betalinghe van vijffhondert Car. gl. daerinne hij bij de raedt gecondemneert was ende dat sij dienvolgens d'capit. >>> Doncker t'selve hadden angedient ende daertoe versocht, die daerop d'vs. peerdecoper, menende naer >>> Embden te reysen, hadde geapprehendeert ende denselvigen in verseeckerheytt was houdende op sijn schip, ende dat sij daeromme versochten te weten wat d'raedt gelieffde in desen gedaen t'hebben, om hun daernae te reguleren. Nae lecture van welcke brieff is geresolveert te rescriberen dat men goed vint dat de peerdecoper >>> Jan Folckerts opt oirlogschip in goede verseeckerheytt verblieve tottdat dienaengaende naeder sal sijn gedisponeert, etc.

Ten selven tijde insgelijcx ontfangen een brieff van >>> Sijn Gen. inhoudende advys dat de vrijbuyter >>> Jacob Thomas hem op de >>> Wadden met twe schepen hadde sien laten, dwelcke gelesen sijnde is geresolveert >>> Sijn Gen. voer antwoert te schrieven, dat men op gelijcke advertentie van de heren Gedeputeerde der stadt >>> Groninghen ende Omlanden all saterdach verleden dien ordre heefft gestelt dat d'capit. >>> Doncker voer enige dagen van hier nae den >>> Verschen Eems gegaen sijnde, belast is allen vlijtt ende neersticheytt an te wenden, ende gheen costen te sparen ten einde hij den vrijbuytter voernoemt soude mogen attraperen ende achterhalen mitt vorder verhael van tgene wijders dienaengaende d'heren Gedeput. vs. is anges. // Fol. 7 //

Is daernae d'examinatie van de staten van de ontfanck der convoyen weder bij der hant genomen.


Woensdach, den XXI. Januar.

Ulpianus praeses - Steyn - Reyns

Opt schrieven van >>> Sijn Gen. tenderende ten fine de welgeboren here grave van >>> Swartsenburch die gunste mochte bewesen werden ende geconsenteert twe offt drie grauwe appelpeerden, die d'welgemelte here graeff ene burger van >>> Embden >>> Conraerdt Krutenar last hadde gegeven tot sijn behueff in d'>>> Omlanden te copen, convoy- ende licentvrij uytt te vueren, is goed gevonden d'officiers der convoyen binnen >>> Groningen an te schrieven, dat men den welgemelten here graeff d'versochte exemptie ende immuniteytt heefft geaccordeert, mitt belastinghe dat sij de voernoemde agent t'effect vandien sullen hebben t'laten genieten ende hem daerop twe offt drie grauwe appelpeerden sondermeer laten uytt het lant vueren, etc.

Is daernae gecontinueert int visiteren van de dubbelden.


Donderdach, den XXII. Januar.

Ulpianus praeses - Steyn - Reyns

Sijn verscheyden specificatien van de expensen bij enige capit. extraordinarie tot slants dienst gedaen, gevisiteert ende daerop ordonnantie gepasseert.


Vrijdach, den XXIII. Januar.

Ulpianus praeses - Steyn - Reyns

Is de novo getreden in de visitatie van de maentlicken ontfanck der convoyen.


Saterdach, den XXIIII. Januar.

Ulpianus praeses - Steyn - Reyns

Is voorts ende voorts gecontinueert in den bovengaende besoigne, daert gelaten was.


Maendach, den XXVI. Januar.

Ontfangen een brieff van de heren >>> Gedeputeerde Staten deser lantschappe inhoudende advertentie van dat de viant voer enighe dagen omtrent >>> Coernwerdersant tegenover >>> Zurich een schip soude hebben genomen, etc. Waerop geresolveert is te rescriberen ende voereerst haer E. aen to schrieven den ordre die tegenst d'invasie ende invall des vrijbuyters >>> Jacob Thomas opte >>> Wadden tott securiteytt van de navigatie ende onderlinge handelinge gestelt is, gelijck voerdesen >>> Sijn Gen. ende d'heren Gedeput. der stadt >>> Groningen ende Omlanden is geschreven, ende voorts t'adverteren dat men verstaen hebbende van des viants attentaten op de zeecusten van deser lantschappe, niet onderlaten sal // Fol. 8 // soe haest als de tegenwoerdighe gestaltenisse van wind ende weder sulcx sal lijden, tot verseeckerheytt van de goede ingesetenen ende de zeevaert daertegens mitt alle mogelijcke middelen te versien, ende dat men eerstdaegs d'heren Raden ter Admiraliteyt binnen >>> Hoern offt >>> Enckhuysen residerende sal versuecken dien ordre mede opte >>> Vliestromen te stellen dat d'viant den entree ende inganck opte binnenstromen soevoele doenlicken daerdoer mach geweeret werden.

Ten selven tijdt goet gevonden de voernoemde heren Raden den bovenverhaelde advertentie aen toe schrieven, mitt verhael, alsoe de zee voer de vrijbuyters wel dient intijts bevrijdet, tott bevorderinghe van de onderlinge commercie ende traffycque ende van degenen die de zee moeten frequenteren, dat men derwaerts gedestineert heefft een schip van oirloghe, mitt intentie om soe geringh als de gelegentheytt van tijtt sal willen toelaten, t'selve daernaertoe te senden, ende daeromme haer Ed. sal versuecken opte >>> Vliestromen alsulcken ordre te stellen dat d'viant daerdoer niet en sal conen insluypen ende opte binnenwateren comen, ende met enen wege de zeevaert voer de vrijbuyters bevrijdet.

Gelesen sijnde d'brieff bij de magistraet van >>> Harlingen geschreven in faveur van enen >>> Joannes Gerloffs burger aldaer als borghe voer enen >>> Frans Gerryts van >>> Franicker gecondemneerde, tenderende ten fine d'executie bij d'officiers der convoyen t'>>> Harlingen tegenst d'voernoemde borghe gedirigeert, den tijt van tien offt twaelff dagen soude mogen gesurcheert ende opgeschort werden, mitt presentatie van dat zij naer expiratie van dien tijtt d'executie tegenst d'vs. borghe weder int warck toe stellen geerne ende onweigerl. sullen hanthaven etc., is goed gevonden daerop te rescriberen, dat men opten gedane presentatie haer E. in hun versueck wel heefft willen gratificeren ende gelieven ende dienvolgens de vs. borghe de versochten uytstal van twaelff dagen geconsenteert ende toegestaen, des dat hij midlertijtt daerop verdacht sij ende sijn saken daernae anstelle, dat d'penningen daervoer hij hem borghe heefft geconstitueert, sonder naeder bedwanck in handen van de officiers aldaer opgebracht werden offt dat men anders ende bij faute van dien, de vergunde termijn van dilay overstreecken sijnde, genoetdruckt sal werden, d'officiers te belasten, mitter executie datel. ende sonder vorder traineringhe voer te varen, sonder dat men d'selve alsdan langer sal conen uytstellen, opdat anders d'sententie die al in Jan. verleden is gepronuntieert, niet en werde illusoir gemaeckt.

Ten selvigen tijde insgelijcx geresolveert d'officiers der convoyen te >>> Harlingen an te schrieven d'boven verhaelde resolutie opt voerschrieven des magistraets der stede >>> Harlinghen tot vorndele van den goutsmidt >>> Joannes Gerloffs genomen mit belastinge dat sij de vergunden tijtt van uytstal sullen hebben uyt te wachten, om te sien offt hij daerentuschen d'penningen sonder nader rigeur sal raden, doerdat men verstaet, dat sij, blievende daervan d'vs. >>> Joannes in gebreecke, mitter executie sullen hebben datel. voer te varen, etc.


// Fol. 9 //

Dingsdach, den 27. Januar.

Is geresolveert d'officiers der convoyen binnen desen lantschappe te verschrieven om hare respective reeckeninghen voer het verleden jaer van 1600 te doen, sijnde dienvolgens aen deselve brieven gedepescheert bij d'welcke >>> Aleff Ailva gelast is opten darden Februar. naestcomende, d'wedue van wijlen >>> Bruinsvelt opten 5., d'burgemeester >>> Symen Pieters te >>> Staveren ende >>> Dyrck Dyrckszn. van >>> Sloten op den 7., >>> Meye Franszn. ende >>> Pieter Styp op den 9. desselvigen maents alhier ten fine vs. te compareren, d'stucken tott fournissement van een yeders reeckeninghe dienstich mede te brenghen mitt alle die penningen, d'welcke onder hunlieden noch mogen berusten.

Sijnde daernaer wederomme gebesoigneert int doersien van de dubbelden offt staten van de maentlicke opcomsten der comptoiren.

**** Naer noen, eodem die

Alsoe d'convoymeester >>> Dyrck Dyrckszn. alhier was gecomen om sijn reeckeninge te doen, is men geprocedeert tott auditie ende sluytinge van de reeckeninghe.

Terwijlen >>> Mathijs Onema gewesene raedtspersoen ende nu als gestelde collecteur der convoyen ende licenten opten haven te >>> Maccum, genoechsame cautie ende borchtochte hadde geconstitueert voer sijn administratie, ende vermits sijn indispositie niet persoenlijck int collegy conde compareren om den behoirl. eedt te doen, is d'here >>> Bijma gecommitteert om hem >>> Onema den eedt aff te nemen, die sich dienvolgens tott sijnen huyse heefft verfuegtt in wiens handen d'vs. >>> Onema als convoymeester den eedt daertoe staende praesente secretario heefft gepraesteert.


Woensdach, den 28. Januar.

Is binnengestaen >>> Dyrck van de Burch cercher binnen >>> Groningen, verclarende dat niettegenstaende hij allen vlijtt ende neersticheytt heefft angewendet, om te descovreren ende t'ontdecken de fraude die gesecht wort gepleegt ende begaen t'sijn bij een schipper van >>> Groningen int uytvueren van seeckere vijfftien vaten boter, d'welcke, hoewel ze op >>> Hollant ten comptoire waren angegeven, desniettemin op >>> Bremen souden gescheept sijn, dat hij nochtans echter t'>>> Amsterdam nochte t'>>> Enckhuysen daervan gheen seecker bewijs en hadde conen becomen, exhiberende tot dien fine het bescheydt bij hem vandaer medegebracht, ende dat hij allenen wel verhoept dat men uytt het tolbueck der stadt >>> Bremen meerder seeckerheytt van desen sake soude conen krijghen. Waerop nae deliberatie geresolveert is dat men d'vs. cercher naer >>> Bremen sal affvaerdigen om te sien offt men uytt het tol // Fol. 10 // bueck aldaer offt andersins soe voel lichts ende probatie soude weeten t'becomen en daeruytt men stoff ende fondament soude mogen hebben om den calenge en de actie, die men tegenst de defraudateurs sal institueren, wel te fonderen.

Ende dat men hem voorts om t'beter daertoe te geraecken sal mede geven brieven van addresse aen den magistraet der stadt >>> Bremen daerbij haer Ed. versocht sullen [werden] d'vs. cercher daertoe allen assistentie ende behulp te praesteren ende te leysten, mitt praesentatie vansulcx weder t'verschuldigen ende verclaringhe dat men achten sal den bevorderinghe, die d'voernoemde officier dienaengaende bij haer Ed. sal gedaen werden, d'raedt selffs gedaen t'wesen, etc.

Is daernae gebesoigneert int doersien van de dubbelden van de collecte der convoyen.


Donderdach, den 29. Januar.

Compareerde d'burgemeester >>> Hans Ericxzn. van >>> Harlingen als specialen last ende procuratie hebbende van de wedue van wijlen >>> Nicl. Ericxzn. sijn broeder versoeckende betalinghe van de vijffhondert ses ende dartich Car. gl. dien d'wedue bij accort, aengegaen mitten heren Doct. >>> Ulpiano ende >>> Bijma, voer haer competentie van interessen toegeleytt sijn, mitt noch van seeckere vierduysenteenhonderttachtich Car. gl. achtien stu. als regten van de hoofftsomme van een ende tachtich duysent seshondert acht ende dartich Car. gl. acht stu. haer competerende van de leverantie van 27000 ponden buspulver bij wijlen heure man ende sijne compagnie opten reductie der stadt >>> Groningen aen de Generaliteytt vercofft, mits praesenterende van sijn ontfanck van verhaelde somma absolute quitantie te passeren. Op welk versueck geresolveert is dat men d'burgemeester in voergaende qualiteytt voereerst sal ordonnantie doen hebben van de 586 ll. ende dat men nopende de anderen sommen mitten burgemeester sal in reeckeninge treden om te sien offter niet meer daerop betaelt en is, ende, bevonden sijnde bij liquidatie d'wedue d'vs. 4180 ll. 18 st. alsnoch suyver toe resteren, is hem daervan insgelijcx ordonnantie gepasseert ende dat in volle betalinghe van de 21638 vs.

Heefft voorts d'voernoemde burgemeyster nomine quo voert passeren van de eintelicke quitantien aen den raedt versocht acte van garand tegenst alle alsulcke personen van den compagnie, als opte uytlatinge ende affstandt van interessen bij een yeder int sijne gedaen, bij den raedt selffs betaelt sijn, twelk bij d'raedt gedifficulteerd ende daertegenst geallegeert sijnde dat men hem in handen sal stellen ende overleveren d'principale obligatien mitte quitantien, daerbij zijluyden hun praetensien van interessen int ontfangen van de hoefttsumme hebben geremitteert ende affgelaten, ende dat d'wedue daermede genoech tegenst haer aenspraecke is verseeckert ende dat men niettemin tevreden is (ten einde d'wedue speuren mach dat men haer niet en soeckt in desen int minste te vercorten) haer handt te vrijen ende garanderen van alle de maninge ende saninghe die bij >>> Claes ten Buer ende d'compagnie van >>> Boelens in toecomende tijden soude mogen gemaeckt werden vermits men in twijffel getrocken wort offt // Fol. 11 // bij hun mede beneffens den ontfanck van de capitaelsumma in de quitantie van de interessen renuntiatie is gedaen, ende is de burgemr. eintel. nae voele ende verscheyden propoesten daerover aen widersijden gevallen, eintel. soe verre gecomen, dat d'burgemr. hem heefft laten genoeghen ende tevreden gehouden mett een acte daerbij d'raedt heeft beloefft ende angenomen (indien d'quitantien bij d'voernoemde >>> ten Buer ende >>> Boelens aen de wedue gepasseert niet en mogen melden van dat d'interessen bij hunlieden sijn geremitteert ende quijtgelaten) in sulcken gevalle d'wedue t'indemneren costeloes ende schaedeloes t'ontheffen van de molestatie die bij d'vs. >>> ten Buer ende >>> Boelens haer soude mogen werden aengedaen, etc.

Opt geproponeerde ende voerstel van >>> Douwe Meyes Nienhuys die versochte insgelijcx betalinge van de interessen, dien hij praetendeerde hem te competeren uytt crachte van sijn cessie ende transport verkregen van Doct. >>> Jan Loo, is geresolveert dat men om alle moyte ende verdere costen te schuwen, hem voer alle sijne praetensie van interessen eens voerall sal toelegghen d'somma van hondert Car. gl. twelck d'vs. >>> Nienhuys angesecht sijnde, ende hij daerbij verclarende dat hij daerover sijn actie niet en conde quycteren, maer dat hij alleer hij sijn recht soude rechtel. vervolgen, voel liever op hondertvijfftich offt uyterlijck vijff ende twintich Car. gl. soude verlaten, begerende daerop dat d'raedt d'saecke eens wider gelieffde in deliberatie te legghen, twelck gedaen sijnde, is verstaen, dat men alsnoch sal persisteren bij het bod van hondert Car. gl. ende d'voernoemde >>> Nienhuys anseggen, dat men t'selve niet en gedencke te verhogen offt yets meer te geven, t'selve hij horende heefft ten laesten dien praesentatie van hondert Car. gl. accepteert ende angenomen daervan hem oeck dienvolgens ordonnantie is gepasseert.


Vrijdach, den XXX. Januar.

d'Convoymrs. binnen deser lantschappe daer gepraefigeert sijnde om hunnen respective reeckeningen van den verledene jare van 1600 te doen, is goed gevonden dat men de collecteurs der convoyen ende licenten binnen de fortressen >>> Reyde, >>> Bellingwolde ende >>> Burtange residerende tegenst seeckeren tijtt, ten fine vorn verhaelt sal beschrieven, als naemptl. >>> Vryelsma tegens den XII., >>> Saecke Saeckes tegenst den XII. ende >>> Amama tegens den 14. Februar. naestvolgende, mitt vermaninghe daerbij ende belastinghe dat sij instruct sullen hebben te comen ende hun respective reeckeningen te fourneren mitt alle de nodighe behuefften stucken ende verificatien, mede niet vergetende d'penningen, die onder haer noch mogen gebleven sijn, etc.

Daernae gebesoigneert int uyten ende termineren van enighe processen bij forme van intendit ongedecideert voer d'raedt hangende.

D'welcke affgedaen sijnde is goed gevonden met affixie van billjetten te vercondigen dat [men] opten [datum niet ingevuld] gedenckt te houden een openbaer venditiedach van butter, kees, haringh ende andere goederen.


// Fol. 12 //

Saterdach, den 31. Januar.

Opt request bij >>> Taecke Lieuwes burger alhier gepraesenteert, daerbij hij versochte betalinghe van enige ponden d'capit. >>> Jan Eppens opt schip van oirloghe tott slants dienst gelevert, is geappostilleert: d'suppliant sal hem desenaengaende hebben t'addresseren aen de capit. selfs als dewelcken al ordonnantie van sijn extraordinaris expensen is gepasseert.

Sijnde voorts enighe andere requesten affgedaen, daervan niet nodich is geweest enighe notitie ten recesbueck toe houden.


Maendach, den II. Februar.

Naer noen, eodem die

Ontfanghen ene brieff van de capit. >>> Rienick Hittingha tegenwoerdel. commanderende in de fortresse van >>> Bellingwolderzijll, adviserende dat hij opt versueck ende eernstich aenhouden der convoymrs. aldaer geduyrende desen langduyrighen vorst tott verscheyden tijden hadde enighe van sijn soldaten uytgesonden om te sien offt sij enighe defraudateurs souden conen attrapperen ende achterhalen, overmits hij niet en twijffelde offt daer werden dagelijcx wel enige frauden gepleegt ende verscheyden goederen uyttgesteecken daerbij ende onbehoirlicken weeghen bij desen occasie dat men vermits desen harden starcken vorst ende weder over alle de morassen ende plaetsen die anders onbruyckbaer sijn, nu can ende mach vrij ende francq passeren, ende dat sij eintelicken hadden gerencontreert ende betrapt sommige sleeden geladen met seeven tonnen butter ende acht mudden garst, toebehorende ene coopman van >>> Embden >>> Eppe ende dat sij daerbij gheen convoycedulle bevindende d'selve quantiteytt van goederen hadden angehouden ende in de fortresse van >>> Bellingwolderzijll gebracht, d'welcke hij commandeur mitte selvighe sleeden daer zij op geladen waren ende de voerluyden de raedt waren toesendende om daermede gedaen t'werden naer behoren, etc.

Naer lecture van welcken brieff is goed gevonden, d'sake datel. voer te nemen om d'coopman van alle nodelose costen te subleveren, ende heefft daerop d'advoc. fiscal sijn actie tegenst d'coopman ende de voerluyden geintenteert, ende sijn eysse gedaen achtervolgende d'placaten.

**** Naer noen, eodem die

D'sake voer de middach voldonghen sijnde, heeft d'raedt geadviseert over het uytten vandien. // Fol. 13 //


[Dingsdach, den III. Februar.]

Compareerden >>> Gerbrant Gosses ende >>> Bincke Gabbes burgemrs. deser stede, proponerende dat de magistraet geloeffweerdel. onderricht was dat d'here Doct. >>> Ulpianus seeckere remonstrantie aen de heren Volmachten opte tegenwoerdigen lansdach hadden overgegeven, verfatende onder andere poincten, dattet gants nodich ende oeck voert lant dienstich is dat t'collegy van hier werde getransfereert ende voertaen binnen d'stad >>> Harlingen gehouden, etc. Ende alsoet t'selve desen stad nadelich soude wesen ende d'magistraet niet en weet dat sij d'raedt a[l]sulx hebben bejegent dat sij tott het vertrecken ende scheyden van hier de minste oersake hebben gegeven, waren sij comparanten bij d'magistraet gecommitteert om t'onderstaen wat van desen saecke mochte sijn ende ende offt de bovenverhaelde remonstrantie bij d'voernoemde Doct. >>> Ulpiano propriu motu vel privatim dan off zo vanweghen ende uytten name des raedts ware gedaen, waerop gedelibereert sijnde, is geresolveert d'vs. burgemeesteren an te seggen dat de raedt met verwonderinghe hun vs. geproponeerde ende voerstel verstaen heefft, als van het doen van hare vs. medebroeder gheen kennisse gehatt hebbende voer ende alleer haer t'selve doer aendieninghe van de affgesanten is voergecomen, met verclaringhe dat nopende het verlegghen deses collegii noytt enighe resolutie genomen en is, nochte hare confratri van hier naer >>> Leuwerden gaende enich last publice gegeven, om opte translatie vant collegii bij d'heren Volmachten an te houden, maer dat al tgene bij hem dienaengaende gedaen is, propria auctoritate is gedaen, twelk bij d'vs. burgemeesteren verstaen ende gehoert sijnde, sijn zij met goed contentement ende genoeghen uytten raedt gescheyden, om t'selve aen hun principalen te rapporteren.

Sijde daernae voorts gecontinueert int revideren van de processe tegenst d'coopman van >>> Embden ende de voerluyden, daert op gisteren gelaten was.

**** Eodem die, naer noen

Opt versueck bij >>> Hansken uytten name ende vanweghen >>> Jan Folckerts tegenwoerdel. opt schip van oirloghe bij d'capit. >>> Doncker sittende, gedaen, is geresolveert d'capit. voernoemt aen toe schrieven dat men goed gevonden heefft ende wel lijden mach dat d'vs. >>> Folckarts van sijn hechtenisse werde ontslagen soe haest als hij in bare ende gerede penninghen sal hebben opgebracht de gerechte dardenpenningen van seeckeren vijffhondert Car. gl. daerinne hij bij d'raedt is gecondemneert, ende voer de resterende twe darden deelen tot borge gestelt de herbergier in de >>> Rode Lieuwe in de fortresse van >>> Delffzijll met namen [niet vermeld] om die op Mey ende >>> Jacobi daghen naestcomende t'betalen onder renuntiatie beneficii discussionis ende onder parate ende gerede executie telckens als een van vs. voergaende termijnen sal sijn geexpireert ende overstreecken gelijck men gewoentl. is slants penningen te innen.


// Fol. 14 //

Woensdach, den IIII. Februar.

Ontfangen een missive van de heren >>> Gedeput. Staten der stadt >>> Groningen ende Omlanden mett seecker requeste daerinne versloeten ende bij >>> Folckart Harmens gepraesenteert ten einde hij doer haer E. intercessie bij d'raedt van sijn apprehensie gerelaxeert ende costloes ende schaedloes gevrijet soude werden ende het inhouden van beyde gelesen sijnde, is geresolveert daerop te rescriberen dat men des suppliants vs. angeven sulxc bevint dat hij haer Ed. doergaens te milde heefft bericht ende de oprechte waerheytt van tgene in d'saecke gepasseert is, versweeghen ende dat daeromme opt onwarachtich subreptiis ende sinistre wergeven des vs. >>> Folckerts niet en behoert gelett t'werden vermits sijn sone niet opte bloete denuntiatie des capit. >>> Jan Eppens sonder behoirlyck bewijs, ende onverhoort, soe d'suppliant t'onrechte te kennen geefft, niet en is gecondemneert, dan beschuldicht sijnde van dat hij int uytvueren van twaelff peerden t'lant in haer recht van convoyen off licenten hadde gedefraudeert, is daerover bij d'advoc. fiscael gecalengeert ende in rechte betrocken geweest, ende ten dage dienende partijen geordonneert te dienen van eysch, antwoert etc., waernae t'proces geconcludeert sijnde, is in faicten geappoincteert, >>> Jan Folckerts selffs verhoert ende tegenst d'voernoemde capit. geconfronteert, ende voorts verscheyden getuyghen geexamineert.

Ende naedat partijen van vordere productie gerenuntieert ende post interlocutoriam hadden geconcludeert, heefft de raedt wel neerstel. alle d'stucken totten sake dienstich ende bij partijen ingebracht, gevisiteert ende doergesien ende op alles rijpel. gelett ende geconsidereert hebbende, ende bevindende dat d'vs. >>> Jan Folckerts twaelff peerden, sonder slants middelen der convoyen t'betalen, uyt d'>>> Omlanden hadde gevuert, in de summa van vijffhondert Car. gl. hebbende daernae opt versueck des triumphants den succumbeerde doen summeren omme binnen seeckere gepraefigeerde tijtt d'vs. summa op te brengen, doch alsoe de deurwaerder hem nergens in d'>>> Omlanden conde vinden, heefft d'sommatie aen sijne vader gedaen, die wel rondel. verclaerde hem met sijn soens saken niet te willen bemoeyen, daerbij adderende dat sijn sone noch een vrijgeselle was ende gheen fixum domicilium in d'>>> Omlanden en hadde aengesien dan d'succumbeerde niet in dese quartieren, maer binnen >>> Embden sijn woenplaetse is hebbende ende nae sijn eygen vaders seggen geheel fugityff is, die nae alle rechten op alle plaetsen daer se bevonden werden, besonder om saken t'lant concernerende, heefft d'raedt (naedat d'commys generael van dese quartieren d'officiers in >>> Delffzijll last hadde gelaten om d'succumbeerde soe wanneer hij doer dien fortresse geraecken mochte te passeren, aldaer te doen arresteren) uytt crachte van de macht haer van de Ed. vermogende heren >>> Staten Generael gegeven, ten einde hare sententien niet illusoir anders en souden werden, een van haeren capiteyns te water belast, om d'succumb. met gheen // Fol. 15 // overgroete costen te beswaren, hem aen te houden hen ter tijtt toe ende soelanghe hij d'selve sententie solde hebben voldaen. Doch naderhants d'capit. belast op des succumbeerdes versueck dat hij denselvigen sal los ende vrij laten als d'succumb. de juste dardepart van de 500= daerinne hij is gecondemneert, contant sall hebben opgebracht ende voer de twe andere darden deelen genoechsame cautie sal hebben gestelt, van die op Mey ende >>> Jacobi dagh naestvolgende t'betalen, mitt verclaringhe voorts dat men d'raedt in desen sake niet anders en heefft gedaen, dan alhier achtervolgende huren commissie, instructie ende eedt gehouden sijn te doen, ende dat zij noytt in haer E. provintie ene andere voet ende manier van procederen hebben voergenomen tegenst de defraudateurs van de middelen der convoyen, als zij dagelijcx hier in >>> Vryslant sijn gebruyckende, ende dat men derhalve haer E. vruntl. is versueckende d'voernoemde >>> Folckert Harmens nochte enighe andere in hun subreptiis ende onwarachtich angeven gheen gehoir ende geloeve meer te geven, etc.

Ten selven tijde geresolveert d'capit. >>> Doncker an te schrieven dat men over enige dagen heefft verstendicht dat mit de gevangen >>> Jan Folckerts betalende contant de juste dardepart van de condemnatie mitten resterende twe deelen atterminatie ende uytstal heefft vergunt tott Mey ende >>> Jacobi naestcomende, des dat d'herbergier in de >>> Rode Lieuw binnen >>> Delffzijll, dien hij tot borge praesenteert, sal annemen als principael debatteur die termijnen te hoeden ende voer d'betalinge vandien in te staen, doch indien hij hem beswaert soude vinden, daervan sijn eygen schult t'maken, dat hij capit. d'vs. gevangene sal hebben an te seggen dat men lijden mach dat hij alhier tot sijn costen voerder gebracht, soet hem verdriet opt schip langer te sitten, mitt belastinge aen de capit. dat hij d'vs. >>> Folckerts in sulcker gevalle in goede verseeckeringe sal doen overbrengen, etc.


Donderdach, den V. Februar.

Bijma praeses - Reyns - Steyn

Is geresolveert d'heren Raden ter Admiraliteit binnen >>> Enckhusen off >>> Hoern residerende an toe schrieven, dat d'raedt all lange voer desen clachten sijn voergecomen van dat d'>>> Amelanders gheen convoy en souden betalen van de goederen, die zij vandaer naet eylant vueren, mitt versueck daerbij om te bemiddelen ten einde die van >>> Amelant daer ter plaetse niet meer als hier te lande exempt mogen sijn, opdat anders de immuniteytt, dien sij aldaer genieten, niet en strecke tott verminderinghe van de neeringe alhier ende dat men op dat versueck niet en heefft willen doen nochte haer E. daerover begrueten soelanghe men daervan gheen seecker bescheydt ende blijcken en hadde, ende dat men t'selve nu becomen hebbende (als te sien uytten pascedulle bij haer E. officiers aen enighe coopluyden van >>> Amelant gegeven, die men tot dien fine is oversendende, daeruytt geblijckt dat aldaer d'>>> Amelanders t'recht van convoyen off licenten niet en wert affgeeyst) niet en heefft conen onderlaten haer E. vruntl. ende nabuyrl. t'versuecken d'selve gelieve (om d'gemene slants middelen van convoyen ende licenten te beneficieren) dien ordre te stellen op haer E. comptoiren dat d'ingesetenen van >>> Amelant verstaen niet meer vrij vant convoy gehouden en werden ten einde andersins bij dien middel van exemptie de trafycque uytt dese landen niet en werde geweeret ende elders // Fol. 16 // gediverteert, twelk ongetwijffelt geschieden sal indien die eylanders geconsenteert ende toegelaten wort d'goederen vandaer sonder convoy t'moghen naert eylant uytvueren, daer sij ter contrary gheen coopmanschappen ende waren uyt dese landen daernaetoe mogen vueren, tenzij daervan voereerst t'recht daertoe staende werde betaelt ende dat overmits zij onder d'ingesetenen van de >>> Geunieerde landen niet en werden gereeckent nochte haer selffs oeck daervoer uyttgeven, maer veel meer voer neutralen dragen ende voer sodanighe mede bij d'viant gehouden werden, achtende d'raedt dat sij tot noch toe de verhaelde vrijheytt aldaer hebben genoten bij erreur omdat men se onder d'ingesetenen van de vermelde >>> Nederlantsche Provintien mede heefft begrepen ende dat derhalve haer bedunckens redelijck ende billijck is dat zij int stuck van convoyen ende licenten niet en behoren verschoent, dan dienaengaende gelijck alle d'andere neutralen getracteert t'werden opdat den enen van gheen beter conditie en zij als de andere, ende dat men hierop haer E. antwoert is verwachtende, etc.

Is d'capit. >>> Jan Eppens (die surrogeerde tegenst versueck bij >>> Pieter van Crimpen soldaet onder >>> Sijn Gen. compaignie gedaen om t'hebben restitutie van rijcxdalers aen de capit. verstreckt, dat sijn schriever die penningen aen de soldaten hadde gerefundeert ende voldaen, ende hem d'selve in reeckeninghe werde gebracht, in persoen belast van sijn gealligeerde solutie binnen veerthien dagen naestcomende behoirl. te proberen ende te bewijsen offte bij faute vandien claechloes te stellen, offte dat d'raedt anders gheen volcomen bewijs daervan siende d'voernoemde soldaet aen sijn penningen sal genoetsaeckt werden te verhelpen.

**** Eodem die, naer noen

Is opt verschrieven des raedts gecompareert de wedue van mr. >>> Jan Bruinsvelt in levene collecteur der convoyen opte haven tot >>> Maccum om reeckeninghe t'doen van den ontfanck sampten uytgave die haer wijlen man daertegens in den jare van 1600 verleden heefft gedaen, ende is daerop de reeckeninghe bij der hant genomen.


Vrijdach, den VI. Februar.

Bijma praeses - Reyns - Steyn

Is gecontinueert in de bovengen. reeckeninghe t'hooren examineren ende calculeren, diewelcke dienvolgens oeck is gesloten ende behoirl. bevesticht.

**** Naer noen. eodem die

Is metten ontfanger generael >>> Henrici liquidatie ende staet gemaeckt om te weeten hoe hoech mochte monteren d'betalinghe bij hem gedaen soe aen de respective capiteyns als hun ondergehat hebbende scheepscrijsvolk ende dat vanweghen de souldie bij de selvigen verleden somer verdient, ende d'voernoemde ontfanger daervan ordonnantie te depescheren.


// Fol. 17 //

Saterdach, den 7. Februar.

Bijma praeses - Reyns - Steyn

Ontfangen een missive van de heren Raden ter Admiraliteit binnen >>> Hoern residerende, wesende responsyff opten brieff bij d'raedt geschreven van de schade bij een >>> Duynkercker opte >>> Vliestroom gedaen, mitt versueck om daertegenst sulx te versien dat diergelicke inconvenienten mogen verhuedet werden etc., daerbij haer E. rescriberen tselve tegenwoerdelicken vermits het besloeten water niet mogel. t'sijn, dan dat haer E. soe haest het open water sal werden datel. een schip van oirloge gedencken naet >>> Vlie te senden om aldaer de recherche opten uytvarenden schepen te doen, met daerbij enighe convoyers om de coopvaerders te beschermen, waermede haer E. achten dat de viant in sijn quaed voernemen genoech verhindert sal werden, etc.

Daernae is de besoigne van liquidatie int voergaende bladt naeder gementioneert, geresumeert ende wederomme voergenomen, ende bij goeden slott van reeckeninghe bevonden sijnde hoevoele bij d'ontfanger generael soewel aen de capiteyns als de soldaten ter cause van hun verdiende souldie ware betaalt, is hem ontfanger van dien somma dienvolgens ordonnantie gepasseert om hem in sijn reeckeninghe voer uytgave gevalideert daerover gedaen ende geleden t'werden.


Maendach, den 9. Februar.

Reyns praeses - Steyn - Bijma

Is de reeckeninge des convoymrs. opten >>> Niewe Biltsijl gesloeten.


Dingsdach, den X. Februar.

Reyns praeses - Steyn - Bijma

Is de reeckeninghe gehoert ende gesloten van de collecteur der convoyen ende licenten in de fortresse >>> Reyde sijnde ten selven tijde op sijn requeste daerinnen hij versochte augmentatie van tractement, geappostilleert dat hij voer het verleden jaer van 1600 hem met sijn gagie sal hebben te contenteren, die hij genietende ware, doch niettemin toegelecht voer ditt lopende jaer van 1601 voer gagie ende huyshuyr t'samen d'somma van driehondert Car. gl. die hem in den eerste te doene reeckeninghe sullen gevalideert werden.


Woensdach, den XI. Februar.

Reyns praeses - Steyn - Bijma

Is gebesoigneert in de ordre toe stellen in wat manieren d'goederen in commissien verfallen, ende daervan de dach van venditie op morghen was gelecht, tot meesten dienst vant lant vercofft souden mogen werden.


Donderdach, den XII. Februar.

Reyns praeses - Steyn - Bijma

Is geprocedeert tott venditie van boeter, kees, haringh ende andere geconfisqueerde coopmanschappen.


// Fol. 18 //

Vrijdach, den XIII. Februar.

Steyn praeses - Bijma - Reyns

Is repartitie ende verdeilinghe gemaeckt van de penningen, opgecomen van de publycque venditie ende vercopinghe van verscheyden partijen van goederen op gisteren gehouden.


Saterdach, den XIIII. Februar.

Reyns praeses - Steyn - Bijma

Is gebesoigneert in d'auditie ende examinatie van de reeckeninghe des ontfangers der convoyen ende licenten op >>> Coverden, d'welke dienvolgens oeck gesloeten ende bevesticht is.


Maendach, den XVI. Februar.

Reyns praeses - Steyn - Bijma

Is de reeckeninghe des collecteurs der convoyen ende licenten in den >>> Bourtanghe bij der hant genomen, gecalculeert ende gesloten.

Remonstreerde ten selvigen tijde d'vs. collecteur hoe dat zij geen schepen comende van >>> Embden laten naet styfft van >>> Munster passeren voer ende alleer die int dorp gevisiteert sijn, maer alsoet dickmael gebeurt dat hij tweemael op enen dach derwaerts ten fine voren verhaelt moet gaen om d'schippers ende coopluyden te gerieven dat zij niet lange werden opgehouden, ende hij qual. dien dienst langer, vermits de distantie van de plaetse, sonder peerdt doen conde, ende dattet daeromme gants nodich ware ende dienstich dat bij t'lant daertoe een peerdt werde gehouden, ten einde hij t'elckens to peerden soude conen over wech geraecken ende oeck metenen d'coepluyden beter expedieren ende voorthelpen, opdat anders bij faute van visitatie t'lant in hun gerechticheytt niet en werde geinteresseert nochte d'schippers in hun voyagie verlett ende verachtert, versochte derhalven dat d'raedt gelieffde aldaer tot hare costen een peerdt te houden offte hem een stuck gelts toe te legghen daervoer hij praesenteerde op sijn costen een peerdt te houden. // Fol. 19 //

Vertoende insgelijcx datter behalven de herenwech doer de schants lopende, mitter tijtt gemaeckt is ene bijwech, waerover men nu tegenwoerdel. met geladen wagens conde passeren voerbij de schants, ende dat voele lorringdrayers dien occasie waernemende over dien wech voele goederen bij nacht ende ontijde uytsteecken sonder daervan slants gerechticheytt t'betalen ende dat oversulx om d'selve frauden voer te comen gants noedich was datter een sluytboom ten uytcompste van de wech werde gemaeckt, ende daervan de sloetels in handen des wachtmrs. aldaer gestelt met belastinghe om niemant daer doer te laten dan met consent van hem remonstrant.

Op welk geproponeerde voer desen tijtt niet en heefft conen geresolveert werden vermits d'absentie vant meestendeel des raedts, dan sijn de twe poincten in advys gehouden tottdat t'collegy in competente getal sall vergadert sijn.


Dingsdach, den XVII. Februar.

Reyns praeses - Steyn - Bijma

Is gebesoigneert int hoeren, verstaen ende sluyten van de reeckeninge des convoymrs. opten haven tot >>> Worcum.


Woensdach, den XVIII. Februar.

Reyns praeses - Steyn - Bijma

Opt versueck uytten name van >>> Berendt van Wesel coopman binnen >>> Groningen gedaen tenderende ten fine de vaten brandewijn te >>> Coverden angehouden ende tegenwoerdel. te >>> Groningen sijnde om herwaerts aen gevuert t'werden, uytten arreste mochten ontslaghen ende hem gerestitueert werden onder genoechsame cautie bij hem te >>> Groningen voer het lichten van wijn te stellen etc., is geresolveert d'officiers der convoyen te >>> Groningen an te schrieven, datt zij d'voernoemde coopman dien brandewijn wel sullen mogen laten volghen mits dat d'coopman eerst ende alvoren gehouden sal wesen ten comptoire soevoele penningen te nampticeren ende consigneren als de waerde van de wijn is bedragende.

Ten selven tijde goed gevonden den hopman >>> Heckman tegenwoerdel. commanderende in de fortresse van de >>> Burtange an te schrieven dat men verstaen heefft uytt het schrieven des contrerolleurs aldaer dat hij van meninge soude wesen sijn lieutenant in des contrerolleurs woninghe te logieren ende hem te doen verhuysen ende weder trecken in des lieutenants logys ende dat t'selve sijn voernemen den raedt seer vrembe dunckt, overmits sijn praedecesseurs ende die voer hem aldaer in garnisoen hebben gelegen, diergelijcx noytt en hebben onderstaen te doen nochte sulx den contrerolleur gevercht offte tevorengelecht, dan hebben de lieutenants van soevoele compagnien als daer garnisoen gehouden hebben hun altoes tevreden gestelt ende laten met het logement genueghen daer // Fol. 20 // hun spitsbroeders waren uytgetrocken sonder d'contrerolleur over d'ontruyminghe van sijn woenplaetse enichsins gemolesteert t'hebben, ende dat men hem daeromme sal versuecken gheen nieuwicheytt in desen t'willen anrichten, maer sijnen lieutenant t'accommoderen in een van de huysen daer d'lieutenanten van de andere compaignien voer hem haer innen hebben beholpen ende onthouden ende d'lieutenant daertoe te houden dat hij d'contrerolleur over het deslogeren van sijn woninghe niet meer molest ende moyelik en valle met infectie van de gewoentl. clausule van praesentatie van widerverdiensten.


Donderdach, den XIX. Februar.

Reyns praeses - Steyn - Bijma

Is geresolveert d'collecteur der convoyen in >>> Delffzijll te rescriberen dat men goed vind dat >>> Keimpe Keimpes in sijn brieff genomineert op slants costen eerstdaegs sich alhier verfueghe om hem naerder persoenlyck te verstaen opte frauden, die daer bij verscheyden peerdecopers in uytvueren van een groet antal peerden gepleecht sijn, om de gelegentheytt van de sake gehoert, voorts dienaengaende gedisponeert t'werden soet ende als tot meesten dienst vant lant sal bevonden werden, met belastinge aen de voernoemde officier, dat hij d'vs. >>> Keympe sal hebben an toe dienen dat men sijn compste alhier opt spoedicxt is verwachtende.

Insgelijcx geresolveert d'vs. convoymr. >>> Jacob Rommarts an to schrieven dat men >>> Willem Pieters Nes coopman in den >>> Dam uyt gratie heefft geconsenteert ende gegunt uytstal den tijtt van veerthien dagen om binnen denselven aen sijn handen op te brenghen ende t'betalen d'eerste gerechte dardepart van de driehondert Car. gl. daerinne hij all overlanghe is gecondemneert mits nochtans eerste ende allvoren stellende genoechsame borghe voer de gehelen summa van 300 ll. van die t'sullen fourneren ende voldoen op alsulcke termijnen als hij metten generael >>> Boner is overcomen ende verdragen ende passerende acte soewel hij >>> Nes als sijn borghe, in behoirlicke forma, daerbij annemende ende beloevende als voren ende dat sij lijden moghen ende tevreden sijn dat bij faute van betalinghe van een yeder termijn, naedat die overstreecken sal sijn, d'penninghen telckens geinnet werden met inlaghe van soldaten offte alsulke andere middelen als men gewoontl. is te gebruycken in saken t'lant concernerende.

**** Naer noen, eodem die

Sijn verscheyden specificatien gevisiteert ende affgedaen, ende daerop dienvolgens ordonnantie gepasseert.


Vrijdach, den XX. Februar.

Reyns praeses - Steyn - Bijma // Fol. 21 //

>>> Henryc Sanders contrerolleur der convoyen ende licenten binnen deser stede heefft verreeckent alle de penninghen bij hem geduyrende den vier eerste maenden van den jare 1600 verleden ontfanghen ende daertegenst wederomme uytgegeven, ende bij goeden slott van reeckeninghe bevonden sijn uytgaeve te stijghen boven den ontfanck, ende het lant hem alsoe schuldich te blieven d'summa van 19 Car. gl. enighe stu., daervan hem dienvolgens ordonnantie datel. is gepasseert ende daermede d'schuldt gedoodet.

**** Ditto, naer noen

Is mitten collecteur der convoyen ende licenten binnen deser stede staet gemaeckt van den ontfanck bij hem gehat voer de acht laeste maenden des verleden jaers van 1600, daer d'ontfanck des contrerolleurs heefft opgehouden, mitsgaders van de uytgaeve bij denselven ontfanger voer den vs. tijtt van maenden daertegenst gedaen.


Saterdach, den XXI. Februar.

Is de bovenverhaelde reeckeninge van ontfanck ende uytgaeve des collecteurs deser stede, daerop gisteren de besoigne gelaten was, geresumeert ende vorder bij der hant genomen ende daerop oeck eintel. geslooten.


Maendach, den XXIII. Februar.

Steyn praeses - Ulpianus - Reyns

Ontfangen een missyff van de heren Raden ter Admiraliteit residerende binnen >>> Hoorn, waerinne haer Ed. antwoorden opt schrieven van de raedt belangende den immuniteytt ende exemptie van convoyen ende licenten, d'welcken die van >>> Amelant opte comptoiren aldaer sijn genietende, dat zij de redenen in des raedts vs. brieff verhaelt verstaen hebbende ende voernamentl. dat d'>>> Amelanders onder d'ingesetenen van de >>> Geunieerde landen niet en sijn ressorterende, dan voer neutralen te houden etc., dien ordre sullen stellen bij d'ontfangers onder hun districte ende bewindt staende, dat sij verstaen gheen goederen meer naer >>> Amelant sullen laten passeren voer ende alleer het recht van convoygeldt daervan betaalt sal wesen, ende dat in conformiteytt van allen anderen neutralen die tott betalinghe van dien gerechticheyt gehouden werden.

Sijnde daernae gebesoigneert int visiteren van enighe specificatien, ende daerop ordonnantie toe depescheren.

A prandiu feriatum


Dingsdach, den XXIIII. Februar.

Steyn praeses - Ulpianus - Reyns // Fol. 22 //

Gelesen sijnde seeckere brieff comende van de heren >>> Volmachtighe Staten deser lantschappe, waerbij haer Ed. den raedt adverteren dat sij enighe personen gecommitteert hebben om bij burgemeesteren ende raedt der stad >>> Hamburch enighe saecken ten dienste van desen lantschappe te verrichten ende daeromme versuecken dat ter eerster gelegentheytt een oirlogschip toegerust werde waermede de gecommitteerde verseeckert derwaerts mogen geconvoyeert werden etc., is geresolveert daerop te rescriberen dat de raedt geerne op haer Ed. schrieven die voersienicheytt datel. soude hebben gedaen, datter een schip van oirloge gereedt hadde mogen wesen ten dienste van de gecommitteerde, die nae >>> Hamburch sullen gaen ende allen anderen die enighe goederen derwaerts souden begeeren te scheepen, bij soeverre de tegenwoerdighe dispositie ende gelegentheytt van weder ende oeck de tijtt vant jaer sulx hadden toegelaten, d'welke sodanich is, (behalven dat te beduchten staet dat er wateren ende stroomen principal. in dien quartiere vermits desen langhduyrigen vorst alsnoch niet bruyckbaer en sullen wesen) dat niet geraden en is hier opt water te begeven vanweghen een pericul ende gevaer, die daerinne geleghen is, soe lange die tonnen ende baeckens allenthalven niet wederomme sijn opgestelt ende gelecht, d'welcke apparentel. noch soe haest niet en sullen gestelt werden, tenminsten niet voer ende alleer enige oegenschijn-bare veranderinge van weder gespeurt sal worden ende voer ooghen gesien dat de lucht tott doeyen inclineert. Sulx dat d'raedt (regard nemende opten ongestadicheytt van wind ende weder ende gestaltenisse van saisonen voer haer advys soude raetsamer vinden, in die d'sake, tot verrichtinge van dewelcke d'gecommitteerde affgeveerdicht werden, snellicheytt is vereyschende ende gheen langer uytstal en can lijden, dat zij de reyse te lande annaemen, welken wech men acht dat in desen conjuncture van tijtt seeckerder is, veerdiger ende oeck wel eerder sal conen volbracht werden, temeer soe naet oghe alsnoch weinich apparentie is dat men de stroemen soe haest sal conen gebruycken ende in desen contreyen al open water sijnde, de wateren aldaer noch wel enige dagen daernae gemeenl. bevonden worden besloeten te legghen, ende dat men niettemin midlertijtt daerop verdacht sal sijn dat soe geringe de wateren enichsins vaerbaer sullen wesen, een oirlogschip reede ende veerdich werde gehouden tot gerieff van haer Ed. gecommitteerde, ingevalle die alsdan noch niet en moghen verreyst sijn, ende allen anderen, die naer >>> Bremen offt >>> Hamburch enige coopmanschappen sullen willen vueren, om d'selve naer dien plaetsen ende vandaer weder herwaerts over te convoyeren, mitt verhael daerbij dat men haer Ed. al eerder desen antwoert soude hebben laten toecomen, maer dat men d'selve enige dagen heefft opgehouden om toe sien off daerentuschen enighe veranderinghe van weder hadde mogen vallen, daernae men sich dan naeder soude hebben gereguleert ende geschickt, maer dat men de vorst nae als voren continuerende, gheen middel en siet, hoe men haer Ed. voer desen tijtt in haer versueck sal conen gelieven // Fol. 23 // twelk men anders het weder daertoe dienende, niet soude hebben nagelaten te doen, gelijck men oeck alle voergaende jaren d'ingesetenen van deser provintie ende alle andere des versocht hebbende met een convoy altoes int voerjaer ende voorts doergaens geassisteert ende geriefft heefft, soe wanneer de vorst heefft affgelaten ende de wind ende weder tot sulcx propys is geweest, etc.

**** Eodem die, naer noen

Praeses et praesentes qui ante prandium

Opt request bij >>> Henryc Pantel gewesene schriever des capit. >>> Viltshuysen gepraesenteert ten fine d'capit. gelast werde hem te doen hebben betalinghe van seecker veertich dagen costpenningen, die hij suppliant niet en hadde genoeten ende nochtans bij d'capit. op sijn hoefft waren getrocken, is geappostilleert: Sij gestelt in handen van partije advers om hierop t'segghen sijn tegenbericht binnen twe dagen nae d'insinuatie deses, om sulx gesien voorts in d'sake gedisponeert t'werden naer behoren.

Insgelijcx geappoincteert opten requeste van >>> Douwe Bockes burger deser stede, daerinne hij als cessie ende transport hebbende van enen >>> Jelmer Pieters van >>> Bolswart betalinghe van de laesten termijn van de penningen die d'voernoemde >>> Jelmer bij mijn heren >>> Staten Generael voer sijn praetensien waren toegelecht, soe volcht: d'suppliant sal eerst ende alvoren exhiberen ende hier bijvueghen de principale stucken daertoe hij sich is refererende, om d'selve gesien voorts op d'suppliants versueck gedaen t'werden soe ende als bevonden sal werden t'behoren.

Sijnde voorts enige andere requesten affgedaen, daervan niet nodich is geweest enighe notitie te houden.


Woensdach, den XXV. Februar., naer noen

Steyn praeses - Ulpianus - Reyns

Opt schrieven des magistraets der stad >>> Groningen in faveur van een van hun burgers >>> Pieter Borger genaempt, tenderende ten fine seecker peerdt d'vs. >>> Pieter toebehorende ende bij d'officiers der convoyen aldaer angehouden, soude mogen uytten arreste gerelaxeert ende ontslagen werden onder genoechsame cautie, die hij binnen >>> Groningen praesenteerde te stellen, soe voer de waerde vant selve peerdt als alsulken anderen vorderen actie als d'advoc. fiscal tegenst hem soude gedencken t'institueren, geresolveert d'officiers der convoyen an toe schrieven dat de raedt ten aensien van de boevenverhaelde voerschrievinghe d'voernoemde >>> Pieter consenteert sijn peerdt t'moghen lichten, ende dat sij hem t'selve daerop sullen laten volghen, mits daervoer goede sorghe dragende, dat eerst ende alvoren de borchtochte, invuegen die hem gepraesenteert is, in behoirl. forma werde gestelt.


// Fol. 24 //

Donderdach, den XXVI. Februar.

Steyn praeses - Ulpianus - Reyns

Naedat d'saken opten rolle haden gedient, is >>> Bocke Douwes burger deser stede, die voldoende seecker apostille (waerbij hem gelast was exhibitie van de principale munimenten, uytt crachte van de welke hij als cessie ende transport hebbende van enen >>> Jelmer Pieters van >>> Bolswart, sijn betalinge versochte) d'selve stucken was overleggende, daerop ordonnantie gepasseert in volle betalinghe ende voldoeninge van de seshondert Car. gl. die d'voernoemde cessionant >>> Jelmer Pieters bij mijn heren >>> Staten Generael voer sijn praetensien waren toegeleytt, ende daermede dien schuldt doodt ende toe niete gedaen.

**** Eodem die, naer noen

Eodem praeside - praesentes qui supra

Compareerde >>> Sycke van Dijcxtra vertonende hoe dat enen >>> Jan Femmes verleden soemer voer hooghboetsman onder d'capit. >>> Doncker gedient hebbende, tot verscheyden tijden soe schryfftlijck als montlijck toesaghe ende belofften is gedaen geweest van dat men hem bij d'eerste gelegentheyt tot een capiteynschap offt lieutenantschap soude avanceren ende daerop versueckende uytten name vanweghen d'vs. >>> Femmes dat de raedt soude gelieven hem >>> Femmes dienvolgens een capit. offt lieutenantsampt alsnu toe te segghen ende daertoe van nu aen voer enen ander to houden voer gerecommandeert, om daermede tegen tijde als d'commissien sullen uytgegeven werden, versien t'werden. Op welk versueck gedelibereert ende d'acte daertoe hij sich refereerde besien ende gelesen wesende, luydende in generalibus terminis dat op sijn versueck van tot een van de bovenverhaelde staten gepromoveert ende opgetrocken t'mogen werden, tot gelegener tijtt sal gelett werden, is goed gevonden d'vs. >>> Dijcxtra an te seggen dat men alsnoch persisteert bij het inhouden van de gepasseerde acte, ende de belofftenisse, in vuegen die daerinne gedaen is, bij gelegentheytt sal nacomen, sonder dat men sich dienaengaende naeder in specie can verobligeren ende verbinden mitt welke verclaringhe d'voernoemde >>> Dijcxtra hem heeft tevreden gehouden ende d'raedt daervoor vanweghen d'vs. >>> Femmes bedanckt.


Vrijdach, den XXVII. Februar.

Steyn praeses - Ulpianus - Reyns

D'officiers der convoyen ende licenten binnen >>> Groningen senden over seecker brieff bij den cercher >>> Dyrck van der Borch aen haerlieden uytt >>> Bremen geschreven, inhoudende advertentie dat hij nae naerstich ondersoeck in ervaringe gecomen was datter opten eersten vorst voel boeters aen den >>> Veghesack waer angecomen ende vandaer met wagens voorts nae >>> Bremen gevuert, ende bij enen // Fol. 25 // >>> Dieter Cooper burger aldaer ontfangen, ende dat hij dien advertissement ende bescheydt becomen hebbende, daerop hem datel. nae de >>> Vegesack heeft verfuegt om van alles daer noch pertinenter ende claerder bewijs te krijghen, ende aldaer van goeder handt seeckerl. verstaen dat een schipper van >>> Groningen met namen >>> Willem Bolleman tuschen de t'sestich ende t'seventich vaten boeter hadde gelost ende op wagens nae >>> Bremen doen brengen, ende dat mitsdien nae sijn beduncken gants nodich was dat men d'vs. >>> Bolleman mitt behendicheytt sage te verseeckeren om hem aff te vangen wie de coopluyden sijn dien de butter is toebehorende.

Waerop gedelibereert sijnde, is goed gevonden dat men tegenst den persoen van den voernoemden >>> Bolleman niet en sal attenteren noch voernemen, maer d'saecke laten berusten, totten wedercompste des cerchers >>> van der Burch, om te sien wat hij voer probatie ende bewijs desenaengaende sal medebrengen, etc.

Alsoe d'wedue van wijlen >>> Bruynsvelt gewesene convoymr. in sijn leven opten haven te >>> Maccum, die bij goeden slot van reeckeninge bevonden is enen merckelicken summa van penningen aen den lantschappe schuldich gebleven t'sijn, op haer eernstich versueck geconsenteert haer t'achterheytt op twe termijnen te mogen betalen, t'weten t'elckens de gerechte helfft vandien, ende daerop uytstall gegunt metten enen helfft tot halff >>> Vasten offt 14 dagen daernae inbegrepen, ende mitt den anderen paye tott >>> Joannis offt >>> Jacobi ancomende ten langsten.

**** Ditto, naer noen

Is binnengestaen >>> Joannes Hylckes cercher binnen >>> Groningen overleverende een beslooten missyff van de officieren der convoyen aldaer, mitt het bewijs bij den cercher >>> van der Burch van >>> Bremen gebracht, inhoudende verclaringhe van de voerluyden dat enen schipper van >>> Groningen >>> Bolleman genaempt hun anbetaelt heefft ses ende t'sestich tonnen butter van den >>> Veghesack naer >>> Bremen te vueren, ende hoevoele vaten eenyeder op sijn waghen gehat heefft, alsmede de confessie van de factoer >>> Dieter Cooper, bekennende hem dien butter van den schipper >>> Bolleman ontfanghen t'hebben, ende geadviseert wesende hoe men voorts gevueglicxt tot nader kennisse van de waerheytt soude moghen geraecken, is gheen expedienter ende bequamer middel gevonden dan ymant uyttet middel van d'raedt te committeren, om den magistraet der stede >>> Groningen voereerst toe vertoonen den enormen overgrooten fraude bij enen schipper van >>> Groningen >>> N. Bolleman int uytvueren van wel ses ende tsestich vaten butter gepleegt, ende soe swaerl. het lant in haer gerechticheytt is gelaedeert ende gedefraudeert dat daervan heller noch penninck ten comptoire voer convoy offt licent is betaelt, ende voorts te remonstreren, alsoe te bevresen staet dat doer diergelijcke handelingen meer de generale middelen tot stuyr ende onderstant van de oirloge ter zee ende bevrijdinghe vandien gedestineert ende ingewillicht, lichtel. souden conen comen te verfallen, hoe nodich het is dat daerop intijts wel // Fol. 26 // wort gelett, ende tegenst het contremineren ende de behoirlijcke proceduyren van de lorringdrayers behoirl. versien, terwijlen de convoyen ende licenten niet min dan de middelen tot uytvueringhe van den oirloghe te lande geconsenteert, dienen ongenivleert ende als sacrosanct ende heilich ongeschendt te blieven, ende daerop eernstel. bij den magistraet voernoemt aen te houden dat d'vs. >>> Bolleman met sijn knecht neerstel. mach werden geexamineert ende gevraecht op alsulcke articulen als hunlieden sullen voergehouden werden, tenderende ten fine de bovenverhaelde fraude te beter sal mogen werden gedescovreert ende ontdeckt, ende de coopluyden, dien de boeter is toecomende, naemhafftich gemaeckt, om sulx gedaen tot bewaringhe ende conservatie van slants recht tegenst de defraudateurs geprocedeert t'werden achtervolgende d'placaten, ende ingevalle d'voernoemde schipper ende sijn knecht onwillich mogen sijn ende blieven om t'openbaren ende verclaren tgene hun van de sake bewust is, ende der waerheytt getuychenisse te geven, de magistreat te versuecken dat haer E. gelieve d'affgesanten des raedts toe consenteren, dat de schipper met sijn knecht in goede verseeckerheyt herwaerts over sal mogen gebracht werden om te sien offt sij hier wesende te beter tot bekentenisse der waerheytt sullen conen gebracht werden, ende de coopluyden, die hun mitten butter vervracht hebben, alsdan melden.

Sijnde tot effectuatie van tgene vs. is, gecommitteert d'here >>> Steyn mitten advocaet fiscal ende daerop instructie gearresteert, bestaende in substantie in de boven verhaelde poincten, ende een brieff van credentie geadresseert aen den magistraet der stad >>> Groningen medegegeven.

Daernae insgelijcx binnengestaen >>> Keimpe Keimpes wonende in >>> Delffzijll, die opt schrieven des collecteurs aldaer van dat hij enige saken sonder weten aen te geven, daer t'lant ten hoochsten aen geleghen was, tot slants costen alhier verschreven was, ende heefft angedient dat uytt d'>>> Omlanden bij nachte ende ontijde doer onbehoirlicke weghen grote menichte van paerden ende andere waaren wort gevuert, sonder dat daervan t'recht van convoyen behoerl. is betaalt, ende dat hij wel middel wuste om te verhinderen ende te verhueden, dat sulx hiernae niet meer en geschiede, hebbende maer alleen daertoe commissie ende voer desen sijnen dienst ende moyte reedelijck tractement genietende, op welck voerstel is nae deliberatie goed gevonden dat men d'vs. >>> Keimpe met commissie in forma sal versien, uytt crachte van de welke hij geauctoriseert ende gelast sal werden goede opsicht te nemen dat bij niemand enighe paerden ende andere goederen meer als voren uytten >>> Omlanden gevuert en werden, ende voorts alle neersticheytt an te wenden, soe wanneer enige fraude mach sijn begaen, om die fraudateurs t'achterhaelen ende desen collegie te denuntieren etc. ende dat bij provisie voer de tijtt van de ses eerste volgende maenden, van den eersten Mart. ancomende to beginnen, op de gagie van twintich Car. gl. ter maent (waervoer hij gehouden sal wesen int exercieren van desen sijnen last tot bevorderinge van slants dienst sijn eyghen schuytte met all sijn toebehooren te gebruycken) mitsgaders op andere alsulke profijten ende emolumenten als de denuntiateurs volgende de placaten sijn competerende. // Fol. 27 //

D'voernoemde >>> Keimpe Keimpes van de advoc. fiscal gevraecht sijnde, heefft ten selven tijde in de vergaderinghe van de raedt geconfesseert ende bekent dat hij int laeste van de maent Februar. anno 99 laestleden selffs heefft uytgevuert seeckere elff peerden toebehorende enen >>> Abel Jacobs peerdecoper in d'>>> Omlanden ende dat enen omtrent dien tijtt als >>> Jan Folckarts van den capit. >>> Jan Eppens werde achterhaelt.


Saterdach, den XXVIII. Februar.

D'commissie opten persoen van >>> Keimpe Keimpes daervan hierboven verhaell gedaen, gedepescheert, gelesen sijnde, is alsnu gearresteert ende daerop bij hem ten selven tijde den behoirl. eedt gepraesteert van dien commissie getrouwelicken t'sullen exerceren ende bedienen ende t'inhouden derselver in alle sijne poincten nae te comen.

Compareerde daernae >>> Joucke Epes schipper van >>> Bolswart te kennen gevende hoe dat hij voerhans gheen middel en wuste, om die penningen daerinne hij gecondemneert was, over een bordt op te brenghen ende te raden, voer ende alleer hij een reys twe offte drie naer >>> Hamburch offt >>> Bremen soude hebben gedaen, versueckende oversulcx een gratieuse atterminatie ten minsten respijtt hen ter tijtt toe ende soelanghe hij dien reysen soude hebben volbracht, overleggende daerbeneffens specificatie van seeckere costen bij hem aen diversche personen te >>> Bolswart betaalt, dwelke hij tot laste vant lant offte van de nuntiateur behoirde te comen mitt versueck dat hem die betalinge soude mogen affslach strecken in de costen vant proces, daerinne hij mede was gedoempt, welke specificatie gevisiteert ende overgesien sijnde, is bevonden d'costen daerinne gestelt niet van sodanich natuire te wesen dat t'lant offt de denuntiateur die gehouden is int geheel, dan in alle gevalle niet wijders als voer een deel te hueden ende te draghen, ende derhalven verstaen dat men hem sal consenteren om de verhaalde costen, voer soe voele die t'lant offt den denuntiateur te laste conen gelecht ende angereeckent werden, t'moghen deduceren ende affcorten ind'betalinghe bij hem t'sij van de principael offte van de costen te doene sijnde hem sijn versueck van uytstall affgeslagen, ende angesecht dat men buyten wille ende consent van de tot praejuditie van degenen die doer de sententie recht hebben verkreeghen, d'sake niet voel langer sal conen traineren ende ophouden, maer totten executie procederen ende daermede oock voertvaren ingevalle hij de penninghen promptel. niet en schickt t'betalen ende dat hij derhalven wel sal doen om vordere costen, die in executione sullen comen te vallen, t'mogen ontgaen.


// Fol. 28 //

Maendach, den 2. Mart.

Ulpianus praeses - Reyns

D'officiers der convoyen ende licenten opten >>> Bourtange schreven dat sij int visiteren van seeckere neghen vaten butter, die bij enen coopman van >>> Osenbrugge d'officiers binnen >>> Groningen voer witte butter waren angegeven ende daervoer geconvoyet, daeronder bevonden hebbende vier vatt goede roede butter, ende vermits dien fraude alle de negen vaten hebben angehouden, mitt versueck om te weten waernae sij hun voorts in desen sullen hebben te reguleren.

Schrieven insgelijcx dat de commandeur aldaer, hopman >>> Heckman, hem onderstaet d'saken van convoyen ende licenten te becroedigen ende daerop d'voernoemde coopman doen arresteren, versueckende dat daerinne sulx doer des raedts authoriteytt maer werde versien, dat d'commandeur hunlieden in haer bedieninge niet meer en turbere noch verhindere dat binnen de limiten ende palen van sijn commandement mach gehouden werden.

Waerop geresolveert is d'vs. officiers te rescriberen ende voereerst opt eerste poinct, dat men goed vindt dat de negen tonnen butter bij hunlieden opgeslagen, in goede bewaringe, aldaer verblieven totdat d'coopman in sijn desentie daertegenst gehoort sijnde naeder dienaengaende sal sijn gedisponeert.

Ende belangende het andere poinct, dat men daervan tegenwoerdel. aen den voernoemden commandeur is schrievende, ende hem vermanende dat hij behoort te blieven binnen de bepalinghe van sijn commandement ende hem metten convoyen ende licenten als onder sijn bewyndt niet staende niet te bemoyen, ende haerlieden gheen empeschement ende beletsel te doen in dien saken die haer bevolen sijn ende de coopman vrij. los ende ledich laten gaen om sijn sake hier toe comen vereedighen, ende dat men niet en twijffelt offt hij sal op dit anschrieven ende vermanen, hen die saken verstaen niet meer annemen ende daerop oeck datel. d'coopman uytten arreste relaxeren, ende dat men niettemin om daervan verseeckert t'wesen ter eerster gelegentheytt van sijn doen ende laten in desen advertentie is verwachtende.

Ten selven tijde mede goed gevonden den commandeur in de veste opten >>> Bourtanghe te schrieven als dat men uytten missyff van de officiers der convoyen ende licenten aldaer verstaen heefft, dat hij sich soude vervorderen d'saken der convoyen ende licenten te onderwinden ende tott een beginsel ende proeffstuck in arreste hadde doen houden seecker coopman van >>> Osenbrugge wiens butter ter cause van de fraude, daerinne hij bevonden was, bij d'officiers ware angehouden, mitt verclaringe dat men sich over t'selve sijn doen niet genoegh en can verwonderen, vermits hij acht dat hij selffs wel weet dat d'saken van convoyen ende licenten hem int allerminste niet en sijn concernerende dan dat d'opsichte vandien d'vs. officiers bevolen is, als die soewel in d'vs. fortresse van de >>> Bourtange als elders gestelt sijn om daervoor goede sorghe te dragen dat // Fol. 29 // t'lant in hun recht daerteneffens niet en werde gedefraudeert ende vernadelet gelijck oock d'andere commandeurs die voer hem aldaer in garnisoen hebben geleghen, wel wetende wat der vs. officiers last ende ampt was, hun noytt met dien sake en hebben gemoyet, maer d'officiers altoos daermede rustel. ende vaderl. laten geweerden ende doen achtervolgende hunne instructie, ende dat men sich des tot hem insgelijcx is versiende ende verlatende op vasten hope ende vertrouwen dat hij in desen hem mede niet meer sal willen annemen als sijn praeddecesseurs ende voorsaten hebben gedaen, ende tot een proeve vandien d'hopman uyt sijn hechtenisse sall relaxeren ende ontslaen om sijn sake alhier te conen comen verdedighen etc.

**** Ditto, naer noen

Opt versueck des capit. >>> Jan Eppens is >>> Hans Gruys burger van >>> Harlingen ordonnantie gepasseert van twehondert Car. gl. die d'capit. bekende hem schuldich t'wesen ter cause van verscheyden vivres ten behueff ende onderhout van sijn scheepscrijsvolk verleden somer bij den voernoemden coopman gelevert, des dat gelijcke summa d'capit. sal gededuceert ende affgetogen werden in d'affreeckeninghe van de costpenningen, dien hij alsnoch aent lantschappe heefft staende.

Sijnde daernaer noch enighe andere requesten ende versuecken van cleyne importantie affgedaen.


Dingsdach, den III. Mart.

Gelesen sijnde de brieff gecomen van de hopman >>> Heckman tegenwoerdel. commanderende in de vestinge van de >>> Bourtanghe, meldende dat hij doer versueck des contrerolleurs aldaer hadde doen in verwaerde handt stellen neghen vaten met butter, omdat daeronder bevonden waren enige rode butter, tegenst het inhouden van de pascedulle, die alleen was spreeckende datter negen tonnen witte butter bij enen coopman van >>> Osenbrugghe daerinne genomineert, verlicentet waren, ende dat hij geerne soude weeten wat de raedt gelieffde in desen wijders gedaen t'hebben etc., is geresolveert d'voernoemde superintendent daerop t'antwoerden dat men all voer de receptie van sijn brieff bij d'officiers der convoyen aldaer is verstendicht van het verseeckeren van de vs. neghen vaten butter ende dat men d'selve daerop datel. weder heefft geschreven dat men goed vondt dat alle dien butter daer voert eerste wel werde bewaert totdat nae genomene kennisse van saken dienaengaende anders soude sijn geordonneert. // Fol. 30 //

Ten selven tijde insgelijcx geresolveert d'officiers der convoyen an toe schrieven dat men all een brieff aen de commandeur >>> Heckman hadde reede ende veerdich gemaeckt om aen denselvighen aff te veerdigen, hem daerinne vermanende dat hij hem metten convoyen ende licenten als onder sijn bewindt niet gehorende niet en behoort te bemoyen, dan d'officiers daermede te laten geweerden ende doen volgende hunne last ende instructie als d'welcke d'opsichte vandien alleen bevolen is, ende mede d'coopman vrij ende los t'laten gaen om hem alhier t'mogen verantwoerden, maer dat men verstaen hebbende dat d'coopman all uytten arreste ware ontslaecht, ende dat hij hem die sake niet en hadde becroedicht wijders als ten versueck van de contrerolleur aldaer, ende dat hij bij sijn brieff begeerde te weten wat mitten butter soude vorder te doen staen, hem op sijn schrieven heefft gerescribeert dat men haerlieden hadde angeschreven dat d'butter tot naeder dispositie aldaer soude bewaert werden ende mitsdien te rade gewerden dien missyff voer desen tijtt noch op te houden op hope dat hij hem d'saken van convoyen hiernae niet meer sal annemen mitt belastinge aen de vs. officiers, indien hij binnen de limiten van sijn commandement niet blievende, optnieu geraken mochte de landen in de convoyen ende licenten te slaen, dat sij niet nalaten en sullen d'raedt van sulcx intijts te verstendighen, om daertegenst met behoirlicke middelen versien t'moghen werden.


Woensdach, den IIII. Mart.

D'heere >>> Steyn ende d'advoc. fiscal wedergecomen sijnde van >>> Groningen, doen rapport van hun wedervaren, dat d'magistraet van >>> Groningen haer alle bevorderinge ende mogelicke assistentie hadde gedaen ende op hun versueck datel. ontboeden opt stadthuys toe comen de schipper >>> Bolleman mitt sijn knecht, ende dat de knecht daerop gecompareert sijnde, bij enige committeerde van de magistraet geexamineert was opten articulen bij den advoc. fiscal overgegeven, maer dat d'schipper >>> Bolleman soe haest hij gehoort hadde van haer ancompste aldaer ende gissende veellicht ende oock wel gedenckende tott wat einde sij gecomen waren, hem hadde versteecken ende ten tijde hij bij de magistraet geroepen werde, niet te vinden en was, ende soe daer gesecht werde, oock uytten stadt heimelijck vertrocken was, sonder dat men doentertijtt alsnoch conde geweeten, waer ter plaetse hij mochte latiteren ende schuylen. Ende alsoe uytten depositie bij den knechte gedaen, bevonden werde dat enen schipper van >>> Groningen >>> Claes Scheltes genaempt de ses ende t'sestich vaten butter hadde uytten stadt gevuert ende die ten comptoire angegeven naer >>> Hollant te schepen, ende diesniettegenstaende al enen wel d'vs. >>> Bolleman op de >>> Wadden was aen voortgevaren ende alle dien butter in sijn schip // Fol. 31 // overgesett die daermede vandaer voorts naer >>> Hamburch was geseylt, ende de butter aldaer aen enen facteur hadde gelevert, ende men verstonde dat d'voernoemde >>> Claes Scheltes tegenwoerdel. binnen >>> Harlingen met sijn schip gereed lach om ter eerster gelegentheytt ende mitt het eerst open water vandaer to seyle te gaen, is geadviseert hoe men best de namen van de coopluyden, die d'butter verfracht hebben, soude conen gewaer worden terwijlen de knecht verclaert hem die niet te weeten ende men gheen onderrichtinghe can gekrijgen van de schipper >>> Bolleman vermits hij fugityff is, ende verstaen, dat >>> Claes Scheltes d'coopluyden soewel als >>> Bolleman sal conen denomineren ende nader anwijsinghe vermits van den gelegentheytt van den gantschen handel doen als die d'butter te >>> Groningen van de coopluyden ontfangen ende d'selve d'vs. >>> Bolleman met alle bescheydt aen boordt heefft gebracht, ende dat men oversulx met alle middelen daernae behoort te arbeyden ende te trachten ten einde d'vs. >>> Scheltes met sijn knecht opt spoedicxt op all tgene in desen gepasseert is, mach werden gevraecht ende verhoort ende metenen te procureren ende t'bemiddelen dat sijn schip t'>>> Harlingen bij provisie met alle d'inhebbende goederen mach werden gearresteert ende angehouden om hem alsoe t'eerder tot bekentenisse der waerheytt te brenghen, ingevalle hij enige subterfugia ende uytvluchten soude moghen soecken ende niet geerne daertoe comen als men vermuedt dat hij sal doen, ende om t'selve te bevorderen ende teweghe te brenghen, is gecommitteert d'advoc. fiscal ende daerop de bovenverhaalde poincten gearresteert om hem te dienen voor instructie, d'welken oock behoirlicke brieven van credentie sijn medegegeven aen de magistraet van >>> Harlingen om tot corter expeditie te geraken.


Donderdach, den V. Mart.

Ulpianus praeses - Steyn - Reyns

Heefft d'sake van den coopman van >>> Osenbrugge, wiens butter in de >>> Bourtanghe is angehouden, gedient. Die vertoende nadat hij enighe voerluyden hadde gehuyrt om neghen vaten witte butter nae >>> Westvalen te vueren ende sijnen facteur last gelaten om die ten comptoire an te geven ende te verlicenten, van >>> Groningen was vertrocken ende dat de voerluyden int laden ende opnemen van de butter in sijn absentie doer misgrijpinghe hadden angefast vier vaten rode butter, die bij de witte butter waren staende ende hem remonstrant oeck toebehorende, dan die hij niet van meninghe ware geweest uyt te vueren alleer het open water soude wesen, ende daeromme in de wage hadde laten blieven, ende dat sijn facteur dienwegens op neghen tonnen witte butter van de officiers te >>> Groningen convoycedulle hadde gelicht niet denckende dat de voerluyden haer in de butter mistasten souden. Ende alsoe hij seyde daeruytt toe geblijcken dat hij in desen gheen animum fraudandi en hadde gehatt, maer datter gepasseert was bij erreur ende misverstandt van de voerluyden waer geschiedt, die de rode butter voer witte onwetende hadden opgeladen, versochte hij dat d'raedt gelieffde sijn butter uytten arreste t'ontslaen ende daerop d'officiers in d'>>> Bourtanghe te lasten hem d'butter vrij ende onverhindert t'laten weghen mits praesenterende t'betalen ende te suppleren tgene // Fol. 32 // ten regard van de vier rode vaten te weinigh is gegeven, waerop geadviseert ende verscheyden discoursen ende propoesten daerover aen wedersijden gevallen sijnde, is d'sake vermits de swackheytt des collegii in advys gehouden ende om d'coopman met gheen noodlose onnutte costen te matteren ende hier lange op te houden, is goed gevonden d'here >>> Eysingha tegenst morgen te verschrieven.

**** Ditto, naer noen

>>> Johan van Jeveren coopman van >>> Osenbrugghe te kennen gevende bij requeste dat de witte butter, soe die langhe in de >>> Bourtange bleeff staen, hem gheen halff gelt sal opbrenghen, vermits de nieuwe witte butter alrede dagelijcx op de hant ende vast aen de merckt was comende, versochte dat de vijff tonnen witte butter provisionaliter mochten gerestitueert ende toegestaen werden, des dat de vier vaten rode butter tot securiteytt ende verseeckerheytt van slants gerechticheytt ad finem litis werden gedefineert, op welk versueck gedelibereert sijnde, is verstaen dat men alsnoch sal persisteren bij den resolutie desenaengaende voor de middach genomen ende d'ancompste des heren >>> Eysinga als principal. om desen sake ontboden sijnde, t'verwachten.


Vrijdach, den VI. Mart.

Ulpianus praeses - Steyn - Reyns

D'here >>> Eysingha opte verschrievinghe des raedts niet comparerende vermits sijn occupatien, is d'sake des coopmans van >>> Osenbrugge, die op gisteren totten compste des voernoemden heren was uytgestelt, op sijn eernstich aenhouden geresumeert ende weder bij der hant genomen, ende daerinne eintel. geresolveert dat men hem accordeert sijn versueck op gisteren bij geschryffte gedaen van de vijff vaten witte butter t'mogen lichten mits dat de vier tonnen rode butter in de >>> Bourtanghe tott uytdrachte van de sake verblieven, ende daerop d'officiers der convoyen aldaer sal anschrieven, dat men d'vs. coopman om redenen geconsenteert ende vergunt heefft die vijff vaten witte butter t'mogen verfueren mits dat sijluyden de rode butter in goede bewaringhe sullen houden tot naeder ordonnantie, ende dienvolgens belasten dat sij dien coopman de witte butter vrij ende onverhindert sullen laten volghen wel verstaende nochtans dat de coopman eerst ende allvoren gehouden sall wesen procureur acceptant t'stellen ende denselven volcomen instructie t'laten om sijn sake tegenst des advoc. fiscaels aensprake in rechte toe vereedighen, die daertoe Doct. >>> Petrum Jacobi heefft gemachticht ende mede ten huyse van sijn vs. gemachtichde domicilium citandi geeligeert.


// Fol. 33 //

Saterdach, den VII. Mart.

D'advocaet fiscal wedergecomen sijnde relateert sijn wedervaren, twelk gehoort sijnde is geresolveert den magistraet der stadt >>> Harlinghen an to schrieven dat men uytt sijn rapport seer geerne verstaen heefft dat haer E. hem in conformiteytt van des raedts brieven van credentie met soe goede corte expeditie hebben bejegent op tgene hij van des raedts weghen haer ten dienste van de gemene sake heefft voorgehouden, mit verclaringhe dat men d'selve voor dien faveur ende goede genegentheytt is bedanckende ende alsoe hij fiscal onder andere mede gerapporteert heefft dat haer E. op sijn versueck hebben doen arresteren het schip van >>> Scheltes vs., vermits de schipper selfs voer d'ancompste des fiscals van >>> Harlingen vertrocken was, tevreden sijnde dat soewel t'schip als de knecht van de voernoemde schipper alhier werden gevuert, dat men haer E. wel heefft willen verstendighen dat men d'capit. >>> Crabbe derwaerts is sendende, mitt last om d'vs. knecht mittet schip herwaerts wel verseeckert over te brenghen, ende mitsdien vruntel. versuecken d'vs. capit. die onverhindert t'laten weghen ende tott uytvueringhe van sijnen last voorts alle bevorderinghe te doen.

Sijnde ten selven tijde mede goed gevonden d'capit. >>> Crabbe toe schriven dat men goed gevonden heefft, dat het schip van >>> Claes Scheltes mitt sijn knecht t'>>> Harlingen tegenwoordel. in arreste angehouden alhier gebracht werde, ende hem oversulx ordonneert dat hij met sijn schip van oirloge hem datel., soet doenl. is offt anders soe haest het open water sal wesen, naer >>> Harlingen sal hebben te verfueghen, ende hetselve schip sampt den jonghe daerop sijnde mitsgaders den knecht, die bij den wachtmeyster aldaer in bewaringe is, alhier te brenghen.


Maendach, den IX. Mart.

Reyns praeses - Ulpianus - Steyn

Geadviseert wesende opt versueck bij Mr. >>> Jacob Sartorium postulant gedaen uytten name ende vanwegen de schipper >>> Claes Scheltes tenderende ten fine sijn knecht, schip ende daerinne geladene goederen altans binnen >>> Harlingen gearresteert, vrij ende los gelaten soude mogen werden mits dat hij praesenteert te denomineren de coopluyden dien de vijff ende t'sestich vaten butter bij hem sonder convoy uyt >>> Groningen gevuert, waren toecomende, is geresolveert d'vs. >>> Sartorio // Fol. 34 // an te segghen dat men tevreden is den voernoemden schipper saufconduyct ende vrijgeleydt te gunnen, waerbij hem geconsenteert sal werden vrij ende francq hier ter plaetse t'mogen comen, ende weder vertrecken, soe wanneer hij achtervolgende sijn praesentatie de coopluyden naemhafftich sal hebben gemaeckt mits blievende niettemin midlertijtt t'schip in arreste, sonder dat hem enighe molestatie sal werden angedaen ten respecte van tgene bij hem int uytvueren van enige vaten butter tegenst d'placaten is mishandelt ende misdaen, twelk bij d'voernoemde postulant is geaccepteert geweest ende daerop beloofft d'vs. >>> Scheltes hier eerstdaegs t'sullen sisteren.

**** Ditto, naer noen

Alsoe het weder sich geheel tott een doey scheen an te stellen ende de langduyrighe vorst gants aff te laten, invueghen datt nae s'menschens ogen binnen corten daghen wel open water sal wesen, is geresolveert dat opten 18. deser ancomende een convoyer nae den >>> Weeser ende >>> Elwe sal affvaren ende dat, om daervan allomme de weete te doen, billietten hier te lande ende elders, daer men gewoonlicken is anpleckinghe ende publicatie te doen, sullen werden geaffigeert ende angeslaghen.

Sijnde ten selven tijde insgelijcx goett gevonden d'heren >>> Gedeputeerde Staten van deser provintie an te schrieven, dat men acht haer E. niet onbekent t'wesen dat d'heren >>> Volmachtighe Staten deser lantschappe ons seeckeren tijtt geleden hebben veradverteert dat sij enighe personen hadden gecommitteert om sich nae >>> Hamburch te verfueghen, ende bij de regenten aldaer te verrichten enige saken, daeraen d'ingesetenen van desen lantschappe ten hoochsten geleghen was, mitt begeerte dat ter eerster een gued oirlogschip toegerust soude mogen werden, waermede de gecommitteerde verseeckert nae >>> Hamburch ende vandaer nae uytvueringe hunder last wederomme herwaerts over geconvoyeert soude moghen werden ende dat d'raedt haer Ed. daerop hebben gerescribeert dat men dien ordre soude stellen dat soe haest de stromen, die doentertijtt vermits de langduyrighe vorst noch geslooten lagen, vaerbaer ende gebruycklijck soude wesen, een schip van oirloge gereedt soude gehouden werden ten dienste van de committeerde ende allen anderen die op >>> Bremen offt >>> Hamburch enige coopmanschappen souden begeren te schepen. Ende dat men haer E. alsoe het weder nu tegenwoerdel. naer alle apparentie ende de tijtt vant jaer geheel tott een doey inclineert ende dattet verhoepentl. voertaen open water sal blieven, wel heefft willen verstendigen, vermits d'heeren Volmachten all gescheyden sijn, datter een convoy is uytgeschreven ende met affixie van billietten alomme de weete gedaen van datter opten 18. deses naestcomende een convoyer van // Fol. 35 // >>> Oestmahorn op >>> Bremen ende >>> Hamburch sall afvaren, opdat d'gecommitteerde indien zij alsnoch niet mogen gereyst sijn ende te water begeren mede derwaerts te gaen, hun midlertijtt moghen gereedt maken ende hare affairen ende saken daernae anstellen, etc.


Dingsdach, den X. Mart.

Reyns praeses - Ulpianus - Eysingha - Steyn

Sijn binnengestaen de twe schippers >>> Claes Scheltes ende >>> Henr. Bolleman, verclarende dat sij opt geleyde van de raedt alhier waren gecomen om volgende de praesentatie bij Mr. >>> Jacob Sartorium uyt hunlieder name op gisteren gedaen, aen te wijsen d'coopluyden, dien de ses ende t'sestich vaten butter bij hun op >>> Bremen gevuert, waren toebehorende ende voorts de gantsche gelegentheytt van dien handel ende all wat dienaengaende gepasseert is, synceerl. ende warachtel. t'ontdecken, ende is dienvolgens den enen voor ende den anderen nae eenyder onder solemnelen eedt geexamineert ende verhoort opte articulen bij d'advoc. fiscal tot dien fine ende tot elucidatie van de sake overgegeven, ende hebben daerop verclaert als te sien.

**** Ditto, naer noen

Compareerde >>> Claes Scheltes geassisteert met Mr. >>> Jacob. Sartorio sijnen postulant remonstrerende hoe dat in schip to >>> Harlingen angehouden verscheyden goederen waren diversche coopluyden binnen >>> Groningen toebehorende, tott bewijs vandien exhiberende seeckere attestatie, daerinne d'coopluyden bij manne waerheytt in plaetse van eedt verclaren tgene vs. is warachtich te wesen ende dat hun de goederen die in des remonstrants schip tegenwoerdel. geladen sijn, zijn toecomende, specificerende metenen wat goederen eenyder van hunlieden daerinne is hebbende, versueckende derhalven dat d'raedt gelieffde sijn schip uytten arreste t'ontslaen ende hem te consenteren dat hij met het schip ende inhebbende goeden sall mogen naer >>> Groningen varen, praesenterende onder handtastinghe ende verbant van sijn goederen mitsgaders submissie van deselve sampt sijn persoen, t'schip alhier soe haest het gelost sal sijn, weder te leveren, etc. Op welk versueck geadviseert sijnde, is geresolveert d'vs. >>> Scheltes an te segghen datt men d'raedt sich totten versochte ontslaeckinghe sal verstaen ende daerop het arrest affdoen, des dat hij eerst ende allvoren gehouden sal wesen genoechsame borghe te stellen ter somma van vijffhondert dal. ende dat binnen deser stede, die in communi et debita forma annemen ende beloeven sal t'schip binnen veerthien daghen hier ter plaetse wederomme te leveren offte bij faute vandien sonder enige contradictie ende tegensegghen daervoor inne te staen ende d'vs. 500 dal. op te leggen ende t'betalen. // Fol. 36 //

Ende alsoe d'voernoemde >>> Scheltes mede versochte dat sijn knecht uytt sijn hechtenisse soude gerelaxeert werden dewijle d'raedt bij de verclaringhe van hem comparant ende d'schipper >>> Bolleman in alles van de gelegentheytt deser sake ware onderricht, om d'welke te weeten de knecht werde gedetineert, is verstaen dat men de knecht tot een poene van sijn meneedicheytt sal oplegghen voordat hij sijn eere ende eedt vergetende, gesocht heefft toe verduysteren den waerheytt, die hem bij solemnelen eedt is affgevraegt ende soe stoutel. heefft darven ontkennen tgene sijn meyster >>> Scheltes selffs in de vergaderinghe van de raedt heefft bekent, toe weeten, dat hij gehouden sal wesen in persoen hier in de collegycamer te erschijnen, ende bekennende sijn schuldt te bidden God ende de justitie om vergevenisse ende daerenboven t'betalen de misen van justitie, ende dat men sulx gedaen ende volbracht wesende hem vrij ende los sal laten gaen.


Woensdach, den XI. Mart.

Reyns praeses - Ulpianus - Eysingha - Steyn

Bij >>> Claes Scheltes sufficiente cautie gestelt sijnde, daer de raedt aen genuegt, ter somma van vijffhondert dal. voordat sijn schip hier ter plaetse wederomme binnen een tijtt van veerthien dagen sall gelevert werden, ende bij denselven >>> Scheltes versueck gedaen wesende ten einde d'capit. >>> Crabbe gelast werde hem sijn schip t'laten volghen, is goed gevonden d'capit. >>> Crabbe op sijn versueck aen te schrieven, dat men om redenen t'schip van >>> Claes Scheltes heefft gerelaxeert ende ontslacht ende denselven geconsenteert sijn schip mitten inhebbende goederen t'moghen naer >>> Groningen vueren, ende hem capit. oversulx sal lasten dat hij d'vs. >>> Scheltes sijn schip vrij ende onverhindert metten goederen sal laten nae >>> Groningen vaeren brengende niettemin sijn knecht wel verseeckert hier over.

Is daernae de reeckeninghhe des collecteurs der convoyen opten haven te >>> Staveren bij der handt genomen ende daerinne soe verre geprocedeert dat d'selve reeckeninghe ten selven daghe oock geslooten is.


Donderdach, den XII. Mart.

Reyns praeses - Ulpianus - Eysingha - Steyn

Nadien de tijtt voorhanden was tegenst d'welcken het convoy op >>> Bremen ende >>> Hamburch uytges. is ende daeromme gants nodich waer datter gedacht werde datt een van de capit. weder in dienst angenomen werde om t'selve convoy t'doen, is goed gevonden (ten einde niet en schijne als offt men den enen capit. soude suecken meer als den anderen te vorderen) d'sake bij lotinghe t'laten affgaen, ende dan diegenighe, dient t'lott sal willen geven, vooreerst. // Fol. 37 //

Waerop t'lott getrocken sijnde, is t'selve gevallen opten capit. >>> Jan Eppens, denwelken dienvolgens is angesecht dat men hem tottet eerste convoy gedenckt te gebruycken mitt [aantal niet ingevuld] bootsgesellen ende dat hij hem mitsdien mit sijn volck tottet getall van de bovenverhaelde coppen sal schycken gereedt te houden tegenst den 18. deser ancomende, om alsdan monsteringhe te passeren.

Sijnde daernae gebesoigneert int horen ende verstaen van de reeckeninghe des convoymrs. >>> Aylva opten haven te >>> Harlinghen.

**** Eodem die, naer noen

Is optnieuw getreden in de examinatie van de vs. reeckeninghe, die oock ten selvighen tijde geslooten is.


Vrijdach, den XIII. Mart.

Reyns praeses - Ulpianus - Eysingha - Steyn

Opt request des cerchers t'>>> Oterdum >>> Jan Gerryts Radijs, versueckende augmentatie van gagie offt op een ander plaetse tot sijn verbeteringe getransfereert t'werden, is geappostilleert: d'Raden ter Admiraliteyt sullen d'suppliant ter eerster gelegentheytt tottet eerst verfallende cerchersampt houden voer gerecommandeert.

>>> Dominicus Novaesius voldoende seeckere apostille, daerbij hem gelast ende opgelecht was van sijn angeven naeder te doen blijcken, exhibeerde schrifftelicke attestatie des >>> J. Sacama ende des generaels >>> Boner, daerbij verclarende hij >>> Saeckma hem noch wel indachtich t'wesen dat op het aendienen >>> Novesii van dat d'heren >>> Gedeput. Staten deser lantschappe geresolveert waren te procederen tott vercopinghe van de hutten in d'schantse >>> Oestmahorne, in de raedt wel enighe woorden sijn gevallen, dat men ter gelegentheytt, soe wanneer >>> Novaesius sijn dienst soude comen t'verlaten, met hem aengaende de huysinghe daerinne hij woonde, souden handelen, sonder dat hij eigentl. soude weeten toe segghen wat eintel. daerinne gedaen ende geresolveert was, ende d'generael >>> Boner daerbeneffens verclarende boven tgene vs. is ende daerbij adderende dat wijlen >>> Cl. Wabbes ende hij gecommitteert sijnde om eens te vernemen nae de prijs ende waerdye van des >>> Novaesii huys, ende tgene zij daervan verstaen hadden, gerapporteert hebbende, hunlieden daernae van de raedt in last is gegeven hem >>> Novaesio an te segghen dat d'raedt niet gesinnet en was sijn huysinge van de heren Gedeputeerde te coopen, doch bijsoeverre de vercoepinghe immers sijn voortganck mochte nemen, hij t'huys alsdan selffs soude mogen // Fol. 38 // coopen, ende indien het t'enighen tijde soude moghen gebeuren, dat men sijnes dienstes niet meer van doen soude hebben, dat men alsdan sien soude, hoe ment met hem maaken soude, versueckende hij >>> Novaesius dat d'raedt regard nemende opt inhouden van de vs. attestatien soude gelieven met hem dienaengaende in alle redelickheytt ende billickheytt te handelen, is verstaen dat men d'voernoemde >>> Novaesio sal toelegghen eens voer all s'summa van vijfftich Car. gl. des dat hij daermede sal affstaen alle sijn praetensien ende bij t'ontfanghen van de penningen belove dat hij desenaengaende d'raedt niet meer sal molesteren, zijnde op dien conditien hem ordonnantie van de vs. penningen gepasseert ende bij hem t'gelt oock ontfanghen.

**** Eodem die, naer noen

Is repartitie gemaeckt van de vierhondert Car. gl. die bij >>> Johannes goutsmidt, burger binnen >>> Harlingen als borghe voor enen >>> Frans Gerryts van >>> Franicker condemneerde sijn gefurneert ende opgebracht.

Alsmede van seeckere hondert Car. gl. daerinne enen >>> Joucke Epes schipper van >>> Bolswart gecondemneert was.

Nadien niet te twijffelen en stonde offt enighe lorringdrayers souden suecken tuschen het doeyen ende vriesen ende soe haest het open water sal wesen verscheyden goederen onverconvoyet ende onverlicentet over de >>> Wadden uyt te steecken, op hope van [rest pagina leeg]


// Fol. 39 //

Saterdach, den XIIII. Mart.

Is >>> Meynte Hayes gewesene provoost opten pinasse, die versochte onderhout als sijn gesontheyt in slants dienst verloren hebbende, gearresteert twemael ende toegeleytt d'somma van vier Car. gl. ende dat ter tijtt toe hij weder sal sijn gecureert, ende genesen sijnde is hem toegeseytt dat men hem datel. onder een van de capit. sal onderstellen.

Opt schrieven des contrerolleurs ende cerchers der convoyen te >>> Maccum adviserende dat niettegenstaende sij bij den collecteur >>> Mathijs Onema gecommitteert waren om geduyrende sijn indispositie het comptoir aldaer toe bewaren ende de penningen voor dien tijtt te vallene t'ontfanghen, d'wedue des overledenen collecteurs >>> Bruynsvelt haer onderstaet, is geresolveert te rescriberen dat men goed vindt dat zij bij provisie in den ontfanck van de penningen continueren totdat dienaengaende naeder sal sijn gedisponeert, des nochtans dat men verstaet dat sij alle 14 dagen d'penningen sullen hebben over te senden aen den ontfanger generael offt op sijn assignatie uyt te keeren, ende daerop verdacht wesen dat zij aen niemant enich gelt uytt en tellen als op assignatie des vs. ontfangers, op poene dat soe zij contrary doen, sulx tot haer eigen last sal comen nochte haer gevalideert werde.

Sijnde insgelijcx geresolveert den wedue van den overledenen collecteur der convoyen >>> Bruynsvelt an te schrieven, dat men acht haer noch wel indachtich t'wesen dat int sluyten van haer reeckeninghe haer uytstal gegunt is mitten penningen die sij bij slott bevonden is schuldich gebleven t'sijn, voor den enen helfft tot halff Vasten ende mitten anderen helfft tott >>> Joannes ancomende. Ende alsoe d'eerste termijn nu voor de doere is, ende men het gelt nu wel grotelijcx tott uytrustinghe van de schepen van doene heefft, dat men haer wel heefft willen vermaenen, haer daernaer toe schycken dat den eersten helfft binnen vier daghen nae de receptie des brieffs sal overcomen in handen des ontvangers generaels, ende dat men haer mede wel heefft willen verstendighen dat men goed gevonden heefft dat sij tot des raedts nader dispositie de pasporten mitten contrerolleur ende cercher aldaer sal uytgeven ende daervan pertinente opteyckeninghe te buecke doen, haer niettemin onthoudende van den ontfanck van de penningen, dan tot slants dienst alle goede correspondentie mitten vs. officiers houdende.

Is verstaen, alsoe d'capit. >>> Doncker nu mits het open water de >>> Versche Eembs vaerbaer is, niet wel sal conen bewaren den dienst daertoe hij aldaer gestelt is, datt hij om slants dienst anders niet te verachteren, sal verstarcken tott // Fol. 40 // een ende twintich coppen, sijn eigen persoen sampten lieutenant daerinne mede begrepen, twelk d'capit. >>> Doncker persoenl. angesecht is, alsmede dat d'raedt hem voor lieutenant heefft gestelt >>> David Kylo, die verleden soemer bij hem in qualiteytt als lieutenant gedient heefft.


Maendach, den XVI. Mart.

Bijma praeses - Reyns - Eysingha - Ulpianus - Steyn

De tijt voorhanden wesende dat men d'capit. weder in dienst soude annemen, is geadviseert ende geresolveert terwijlen d'here >>> Sybrantszn. Reyns nu is affgaende, hem voor capiteyn te stellen opten pinasse, ende als lieutenant bij te vueghen den gewesenen capit. opt selvige schip >>> Jelmer Harmens ende dat mitt t'sestich coppen, hijselffs daeronder mede gereeckent.

Sijnde mede goed gevonden dat d'capit. >>> Pieter Claeses ten oirloghe sal dienen opt boott, daer de capit. >>> Jan Eppens verleden soemer d'landen mede gedient heefft, starck mitt sijn eygen persoen veertich mannen. D'capit. >>> Claes Bauckes mitt twintich mannen opten crabschuyte, daerop d'capit. >>> Doncker verleden jare gedient heefft.

Ende dat d'capit. >>> Tyaerd Tyebbes mitten dienste sall uytwachten ende ledich staen totten eersten Maii naestcomende om te sien offt midlertijtt d'raedt sal aenges. werden om een schip opten >>> Rhijn offte >>> Waell te houden, alwaer men hem alsdan sal senden mittet oirlogschip daer capit. >>> Cleys Bauckes verleden somer mede opten >>> Wael gedient heefft, welverstaende nochtans indien het gebeuren mochte dat voor den eersten Maii d'raedt dienaengaende van >>> Sijn Ex.tie gheen schrievinghe en ontfinghe ende van dien tocht ende dienst ontslagen conde werden, dat men in sulker gevalle d'vs. capit. opten >>> Verschen Eems sal gebruycken.

Sijnde ten selven tijde insgelijcx geresolveert dat soe wanneer d'capit. >>> Tyaerd Tyebbes in dienst sal angenomen werden, dat >>> Tyebbe sijnen sone bij hem voor lieutenant alsdan sal dienen.

Opt request bij de gewesenen capit. >>> Aucke Tyebbes gepraesenteert, ten fine hij weder voor capit. soude moghen angenomen offte anders tottet eerste t'verfallene capiteinschap voor gerecommandeert gehouden werden, is geappostilleert: alsoe tegenwoordich gene capiteinschap is vacerende, sullen de heren d'suppliant ter eerster gelegentheytt in recommendatie houden.


// Fol. 41 //

Dingsdach, den XVII. Mart.

Opt request bij de t'samentlijcke capiteyns gepasseert, daerinne sij vertoonden dat d'capit. in >>> Hollant op yder hooffd voor costpenningen s'daegs waren treckende vijff stuvers, ende dat hunlieden daerteboven noch vier penningen alle daghen op yder cop in hare extraordinaris expensen werden gepasseert, ende daerop versochten in conformiteytt van de >>> Hollantsche capit. getracteert t'werden aengaende hun costpenninghen offt tenminsten d'selve geaugmenteert t'werden tott vijff stu. s'daegs, is geappostilleert die Raden verbeterende d'costpenninghen, dien d'supplianten op yeder soldaet sijn genietende, accorderen d'supplianten ende legghen d'selve toe op yeder cop s'daegs vijff stu. min een oertyen, ende dat voor haer toecomende diensten.

Is >>> Henryc Sanders contrerolleur deser stede op sijn versueck om redenen sijn gagie geaugmenteert ende verbetert met twintich Car. gl. jaerlijcx.

Opt versueck bij den clercq >>> Heteren gedaen, tenderende ten fine d'raedt soude gelieven hem een recompens toe te leggen voor tgene sijn praedecesseurs ende hij plaghen te genieten opten reeckeninghe van de respective collecteurs der convoyen ende licenten ende nu in enighe reeckeninghen niet en ware gepasseert, is geresolveert t'appoincteren: die Raden verhooghen d'suppliant sijn gagie jaerlicx met vijfftien Car. gl. ende dat in recompens van tgene hij ende sijn voorsaten eertijts opten reeckeninge van de respective convoymrs. genoeten ende getrocken hebben.

Ten selven tijde is het tractement des camerboden >>> Laeses insgelijcx met vijfftien Car. gl. sjaers vermeerdert, ende dat uytt gelijcke oersake ende consideratie als des clercqs gagie verbetert is.

Ontfangen ende gelesen sijnde seecker brieff comende van mijn heren >>> Staten Generael mitten lijsten daerbij gevuegt van de convoyen soe opten innecomende als uytgaende specerien bij haer Ed. Mog. gearresteert, sampt mede daerbij de lijsten van licenten van de specerijen gaende op vyands lande, is geresolveert die voersieninghe te doen dat die lijsten allenthalven daert behoort behoirl. in treyn gebrocht moghen werden ende daerop de respective convoymrs. d'selve lijsten toe te senden mit belastinghe [einde tekst]


// Fol. 42 //

Woensdach, den XVIII. Mart.

Is de here >>> Eysingha gecommitteert om de nieuwe crijchsluyden bij den capit. >>> Doncker tott sijn verstarckinghe angenomen, te monsteren, in eede van den lande te brenghen ende voorts een maendt souldie te doen betalen.

Twelk gedaen sijnde is voorts gebesoigneert in de staet te maecken van enen vollen ende geheelen maendt souldie voor den anderen soldaten die verleden winter op halve souldie gedient hebben, dewijle verstaen is dat haer dienst op halve souldie soude comen te cesseren mitten monsteringhe, ende dat die heele souldie van dien dach te reeckenen ingaen sall.

Alsmede van een maendt costpenningen op een ende twintich hooffden daerbij geaddeert het oertyen, twelk d'capiteyns tot verbeteringhe op yeder cop off soldaet s'daegs meer is toegelecht.

Compareerde d'capit. >>> Doncker versueckende betalinghe van de hondertvijfftien Car. gl. wesende de laeste termijn van tgene hem comparant noch vant lant competeerde ter cause van de wandelinghe van seecker heude tegenst dien crab-schuytte, daer hij nu enighe jaren op gedient hadde, versueckende mede dat d'raedt gelieffde hem te verschieten op sijn achterstallighe costpenningen ende bij te legghen d'somma van vijff ende t'achtich Car. gl. om daermede t'mogen betalen enen >>> Lieuwe Laeses den termijn, dien hij aen den vs. >>> Lieuwe schuldich was ter cause van de coop van de vs. crabschuyte, op welk versueck is geresolveert dat men d'voernoemde capit. >>> Doncker ordonnantie sal passeren van de versochte twehondert Car. gl., des dat de 85. Car. gl. hem in verminderinghe van sijn resterende costpenningen verstreckt, hem weder daerinne sullen gecort werden, soe wanneer hij van sijn naestendighe costpenningen betalinge sal ontfanghen, sijnde daerop d'capit. voernoemde ordonnantie van dien beyde sommen gepasseert, ende bij d'capit. aen de raedt een absolute quictantie in behoirlicke forma gedepescheert daerinne hij t'lant van goede betalinghe [einde tekst]


Donderdach, den XIX. Mart.

Is partijen, die voor recht toe doen hadden, audientie gegunt.

**** Naer noen

Is gebesoigneert int affdoen van verscheyden specificatien ende daerop ordonnantie gepasseert.


// Fol. 43 //

Vrijdach, den XX. Mart.

Opt request des capit. >>> Doncker daerinne hij versochte dat enen >>> Albert Botyenter, die tegenwoordel. onder hem was dienende ende den gehelen winter op halve souldie bij hem in dienst hadde geweest, opte rolle mochte werden gestelt ende geannoteert als door erreur, abuys ende vergetelheytt gepraeterieert ende overgeslagen sijnde, is geapostilleert: d'Raden verstaen, alsoe d'capit. dien soldaet int request genomineert tegenst expressen bevel heefft angenomen, dat hij [einde tekst]

Daernae heefft d'sake van eenen >>> Berent van Wesel burger binnen >>> Groningen, die all vuer langhe geciteert was ende nu eerst compareerde, ende gecalengeert werde van datter twe vaten brandewijn voor >>> Rijnse wijn waren bij sijn voorluyden angegeven, gedient.

**** Eodem die, naer noen

Is d'here >>> Steyn gecommitteert om de scheepscrijsluyden bij den capit. >>> Jan Eppens angenoomen te monsteren, in eede van de landen te brenghen ende voorts een maendt te doen hebben.

Welke besoigne affgedaen sijnde is d'sake van den voernoemden >>> Berent van Wesel coepman van >>> Groningen bij der handt genomen, die op huyden tegenst naemiddach verdachvaert was om te verantwoorden ende te vereedighen seeckere drie peerden die gesecht werden onverconvoyet uytte landen bij hem gevuert t'wesen, ende partijen naedat se int lange bij monde gehoort waren, eintel. geordonneert te dienen van geschryffte de triduo ad triduum.


Saterdach, den XXI. Mart.

Bijma praeses - Eysingha - Steyn

Bij den here president >>> Bijma geproponeert sijnde dat gants nodich was ende slants dienst grotelijcx vereyste dat het collecteursampt opten haven te >>> Maccum doer den dootlicken affganck van wijlen >>> Mathijs Onema in sijn leven collecteur aldaer nu tegenwoordel. vacerende, niet langhe open ende ledich en bleve, dat opt spoedixt met een bequaem persoone weder diende versien, dewijle mitts dit open water voele goederen dagelycx daerdoer werden gescheept, ende mede verhaelt sijnde dat d'here >>> Buttel ende hij met melcanderen geslooten waren dat soe wanneer van het vergeven van dat vs. ampt soude gesproocken // Fol. 44 // werden, hij uytt hun beider naeme de raedt soude verclaren, dat sij verstonden, (ingevalle d'here >>> Sybrant Reyns, die men gesinnet was beneffens noch enen ander bequaem persoen tott dien staet te nomineren, met behoirlicke commissie mochte versien werden) dat >>> Jelmer Harmens tottet capiteynschap opten pinasse alsdan vacerende niet soude geavanceert werden, maer dat een ander bequaem zeevarende persoon daerop tott capiteyn gestelt werde, latende d'voernoemde >>> Jelmer in qualiteytt als lieutenant, ende dat in conformiteytt van de resolutie tevoren dienaengaende genomen.

Op welk voorstel naedat daerover verscheyden discoursen ende propoosten aen wedersijden waren gevallen, eintel. is geresolveert dat soe wanneer d'here >>> Sybrant Reyns opte nominatie tot dat vs. vacant ampt bij mijn heren >>> Staten Generael sal gecommitteert werden, dat in sulker gevalle [einde tekst]

**** Eodem die, naer noen

>>> Henryc Baert exhiberende recommendatiebrieven van de heren Gedeputeerde in sijn faveur geschreven, ten fine hij voer enen anderen geavanceert mochte werden tottet schriversampt der convoyen binnen >>> Harlingen, doer den dootlicken affganck van >>> J. Hottingha tegenwoordel. vacerende, versochte ten aensien van de vs. brieven van voorschryfft voor allen anderen daertoe gecommitteert t'werden, op welk sijn versueck geresolveert is t'apostilleren.

Alsoe gheen schrievers op enighe convoycomptoiren hier te lande en sijn, maer dattet schrieven bij officiers van de respective comptoiren wort bewaert, verstaen d'Raden etc. het vacant ende ledich schrieversampt niet impetrabel t'wesen, verclarende dat zij anders op de voorschrievinghe van de voornoemde heren Gedep. geerne souden hebben behoirl. gelettet.

Is >>> Jan Folckerts uytten >>> Omlanden peerdecoper, (die versochte dat hij soude mogen defalcqueren ende afftrecken in sijn twede termijn van de betalinghe van sijn condemnatiepenninghen seeckere seeven ende twintich Car. gl. bij hem aen de capit. >>> Doncker voor sijn montcosten betaelt geduyrende den tijtt hij bij d'voernoemde capit. opt schip van oirloghe in apprehensie geseten heefft,) geaccordeert ende vergunt sijn versueck, ende geresolveert dat de 27 Car. gl. den capit. >>> Doncker // Fol. 45 // sullen angereeckent ende gecortet werden mits genietende thien Car. gl. daervoor, die hem toegelecht sijn voor dat hij d'vs. >>> Jan Folckerts op sijn schip enigen tijtt lanck in cost ende dranck heefft onderhouden.

D'here >>> Sybrant Reyns heefft achtervolgende sijn commissie de nieuwe angenomene scheepscrijchsluyden des capit. >>> Viltshuysen gemonstert, geedicht ende een maendt souldie doen uytreycken.

>>> Lambert Janszn. van >>> Sneeck broeder des heren >>> Frans Janszn. bij enighe heren op sijn vs. broeders recommendatie beneffens d'burgemr. >>> Sybr. Reyns genomineert sijnde tottet vacerende convoymrs.ampt t'>>> Maccum ende nochtans bij de meeste stemmen den burgemr. voornoemt in de nominatie niet geadiungeert (ten einde des h. >>> Frans Janszn. recommendatie gesondert op de menichfuldighe belofften van avancement hem vanwegen sijnen broeder gedaen, niet geheel vruchtloes en werde) dat men d'voernoemde >>> Lambert Janszn. voer ymant anders tottet eerst te verfallene contrerolleurschap sal houden voor gerecommandeert.


Maendach, den XXIII. Mart.

Reyns - caeteri absentes

>>> Jan Scharff burger deser stede remonstrerende dat sijn swager >>> Douwe Hylckes burger van >>> Harlinghen comende met sijn schip omtrent den noordwester custe van >>> Schotlant, aldaer van wilden overvallen [einde tekst]

// Fol. 46 verso [recto: blanco] //

[zonder dag/datum: maandagmiddag of dinsdag?]

Reyns praeses - caeteri absentes

Gelesen sijnde seeckere brieff van >>> Sijn Gen. inhoudende versueck om de bagagie van soeven compaignien te velde gaende, van hier voorts nae de quartieren van >>> Overijssel ende >>> Gelderlant daerinne naeder gedesigneert, met bequame schepen te doen brenghen etc., is geresolveert te rescriberen, dat men niet lievers soude gedaen hebben, dan dat men >>> Sijn Gen. in sijn versueck hadde conen gelieven, ten ware sake sodanighe schipvrachten niet tot laste van desen collegy en conden comen, maer uytte middelen te lande gedestineert behoeren verfallen t'werden, gelijck diergelicke costen oock niet bij den anderen collegien van der Admiraliteyt gedraghen en worden, maer bij de respective provintien op wiens repartitie d'compaignien sijn staende, behalven dat nu tegenwoordel. hier ter plaetse gheen commoditeytt van schepen en is, waermede de bagagie van soe voele compaignien bequamel. soe enen langen wech sal conen gevuert werden als sijnde d'schepen, die daertoe propijs souden wesen, mitt dit open water allenthalven vertrocken, ende dat daeromme >>> Sijn Gen. versocht wort dien ordre te stellen dat de baga- // Fol. 47 // gie, soe die noch niet van >>> Groninghen mach sijn affgevaren, op >>> Harlinghen offt >>> Leuwerden werde gescheept, alwaer bequame schepen genoech sullen te becomen wesen om die bagagie over wech te brenghen, ende daerbeneffens d'heren Gedeput. an te schrieven dat aldaer tott bevorderinghe van dien reyse schepen bestelt ende gehuyrt mogen werden mitt verhael daerbij dat men niet sal onderlaten (ingevalle d'schepen met bagagie geladen voor de receptie deses van >>> Groningen te seyle gegaen sijnde, alhier mogen arriveren sonder van >>> Sijn Gen. dien vs. last ontfangen t'hebben) de bagagie mitten schepen van hier voorts op >>> Leuwerden te doen brenghen, mitt brieven aen de heren Gedeputeerde, ten einde haer Ed. gelieven te procureren dat de bagagie ter gedesigneerde plaetse opt spoedicxt mach gevuert ende gebracht werden.

Sequentibus diebus nihil actum ob absentiam dominorum.


Maendach, den VI. April.

Eysinga praeses - Reyns

D'lieutenant van de capit. >>> Sael heefft overgelevert seeckere missive van de heren Raden tot >>> Amsterdam, daerinne haer Ed. door begeerte van haren vs. capit. versochten dat d'capit. >>> Jan Eppens belast mochte werden d'voornoemde cap. >>> Sael t'betalen de soeventich Car. gl. dien d'capit. >>> Eppen van de capit. >>> Sael anno 1599 op den >>> Rhijn leggende, geleent hadde. Waerop d'lieutenant voor antwoort gegeven is, dat d'capit. >>> Jan Eppens tegenwoordel. uytt was op een convoy nae >>> Bremen, doch soe haest d'raedt in competenten getale soude vergadert sijn ende d'capit. >>> Eppen wedergekeert dat men alsdan alsulken ordre stellen soude dat d'capit. >>> Sael aen sijn achterwesen soude mogen geraken. // Fol. 48 //

Opt schrieven van de heren Raden ter Admiraliteyt binnen >>> Amsterdam, inhoudende clachte over den collecteur der convoyen in >>> Delffzijll, van dat hij t'onrechte ende tegenst het inhouden van de seste art. der placaten opt stuck der convoyen ende licenten gemaeckt, soude hebben geexigeert ende gevordert het convoygelt van twe schepen comende van >>> Embden met coopmanschappen op >>> Amsterdam gemunt om aldaer gelost ende ontladen t'werden, mit versueck van restitutie van de ontfangene penningen ende verbott aen den vs. officier om sulx niet meer te doen, is geresolveert te rescriberen dat men uytt lecture van de placaten niet bevinden en can bij den officier voernoemt int ontfangen van de penningen anders gedaen t'sijn dan hij achtervolgende d'placaten ende lijsten schuldich ende gehouden is geweest te doen, dewijle het seste art. wel expressel. secht dat van de goederen, die de soete wateren offt stroemen affcomen, het recht van convoyen offt licenten moet betaalt werden aen de eersten comptoiren, daer de waren arriveren, sonder dat daerop regard genomen wort offt de last aldaer gebroken wort offte niet, ende dat t'selve in desen plaets heefft, overmits gelijck recht moet gestatueert werden daer gelijcke redenen utiliteren, ende dat in desen quaestie niet te letten en staet [einde tekst]

[Fol. 48 verso: blanco]


// Fol. 49 //

Dingsdach, den VII. April.

Eysingha praeses - Reyns - Bijma

Opt request van >>> Jacob Claeses cercher in de >>> Soltcampen ende nu dienende op den caech onder d'capit. >>> Crabbe, versueckende augmentatie van sijn gagie om redenen int request naeder geexprimeert, is geappostilleert: d'Raden etc. augmenteren ende verhoegen des suppliants gagie met veertien Car. gl. t'sjaers, wel voerstaende dat d'selve verbeteringhe eerst sal ingaen ende haren cours ende loop hebben van den X. Mart. laestverleden, op welcken dach des suppliants tractement verschenen is.


Woensdach, den VIII. April.

Eysingha praeses - Reyns - Bijma

Is gebesoigneert int hooren ende examineren van de reeckeninge des collecteurs der convoyen ende licenten in den fortresse van >>> Bellingwoldersijll.


Donderdach, den IX. April.

Eysingha praeses - Reyns - Bijma

Is de bovenverhaalde reekeninghe des convoymrs. in >>> Bellingwolderzijll geresumeert ende weder bij der hant genomen, die daerop oock eintel. geslooten is.

**** Eodem die, naer noen

Praeses et praesentes qui supr.

[Tekst tot onderaan de bladzijde doorgehaald:] Is >>> Meynardo Scheltonis [Aitzema] secretarys deser stede versueckende in album advocatorum geadmitteert t'werden sijn versueck geaccordeert ende dienvolgens geconsenteert voor desen collegy mede t'moghen postuleren mits doende eerst ende alvoren den eedt van trouwe ende // Fol. 50 // heeft d'voernoemde secretarys stracx daernae ten selvighen tijde den behoirl. eedt gepraesteert.

Sijnde voorts gebesoigneert int depescheren van verscheyden ordonnantien.


Vrijdach, den X. April.

Eysingha praeses - Reyns - Bijma

Is geresolveert den collecteur der convoyen in >>> Delffsijll >>> Jacob Rommarts te rescriberen dat men goed vindt dat het angehouden schip, daerinne de >>> Fransche wijn ende capravens geladen sijn, metten selvighe goederen ontslagen werden, mits dat bij den schipper allvoren betaalt werde tot een amende d'somma van ses dal. reserverende hem sijn regres tegenst d'coepluyden, om die penningen te mogen repeteren ende weder vant selve eyschen, indien hij vermenen sall tegenst haerlieden goed recht t'hebben ende door hun last ende bevel d'goederen versweeghen heefft ende dat men niettemin verstaet dat d'eigenaeren van de coopmanschappen gehouden sullen wesen boven den vs. amende t'betalen de costen hierover gevallen, sonder dat daervan yets tot laste van de schipper sal comen ende dat men wijders mede goed vindt den voorslach bij hem gedaen nopende de assistentie die den opsiender >>> Keimpe Keimpes tot bevorderinghe van slants dienst nodich is, ende oversulx tevreden is, de noodt ende slants dienst sulx vereyschende, ende lijden mach dat hij versocht[?] ende[?] van de opsiender daertoe gebruyckt de twe personen in sijn brieff gedenomineert, offte andere bequame mannen die te betrouwen sijn, ende dat op alsulke dachgelden als hij opt naust met hunlieden sal conen bedinghen.

Is d'here >>> Sybrant Reyns gecommitteert om de scheepscrijsluyden bij d'capit. Claes Bauckes angenomen, te monsteren, in eede van de landen t'brengen ende voorts een maendt souldie te doen verstrecken.

Twelk gedaen sijnde is verstaen dat d'voernoemde capit. commissie in forma sall gepasseert werden, mitt daerbeneffens het patent, inhoudende bevel, waernaer hij hem int convoyeren van de schepen nae den >>> Weeser ende >>> Elve sall hebben te reguleren.

Sijnde mede [einde tekst]


// Fol. 51 //

Saterdach, den XI. April.

Sijn de commissie ende patent voer d'capit. >>> Cleys Bauckes naer lecture beide gearresteert ende bevesticht.


Maendach, den XX. April.

Steyn praeses - Eysingha - Reyns - Doyem

Ontfangen een brieff van mijn heren >>> Staten Generael mitten resolutie inhoudende verbott van enighe molensteenen op viands lande te mogen uytvoeren, mitt vermaninghe van dien voorsieninghe te doen daert behoort, dat haer Ed. Mog. goede meninghe in desen mach nagecomen werden, nae lecture van dewelke geresolveert is d'officiers van de convoyen binnen >>> Harlingen, >>> Maccum, >>> Groningen ende >>> Delffsijll tgene vs. is aen toe schrieven ende daerop te belasten dat sij gheen molensteenen op viands lande sullen hebben te laten uytvoeren tot naeder ordonnantie.

Ten selven tijde noch ontfanghen een missyff van de voornoemde heren >>> Staten Generael tenderende ten fine d'commisen generaels, die voor dit lopende jaer weder van den enen provintie in den anderen sullen reysen, in de bedieninghe van haerlieder officie de behulpelicke hant geboeden ende behoirlicken gerespecteert mogen werden. Waerop geresolveert is dien ordre te stellen dat haer Ed. Mog. goede gelieffte mach werden geeffectueert.

// Fol. 52 //

**** Naer noen, eodem die

Steyn praeses - Bijma - Eysingha - Doyem - Reyns

Alsoe d'capit. >>> Jan Eppens sijn schip van oirloghe, twelk onderweghen leck geworden was, alhier heefft ingebracht, om weder dichtgemaeckt t'werden ende dattet apparentel. wel sal enige dagen anlopen, allere die reparatie sal conen geschien, is goed gevonden, ten einde bij faute van goede opsichte slants dienst niet en werde verachtert, een bequaem schuytte alhier te huyren, ende d'capit. >>> Eppens te lasten dat hij daermede een tocht sal doen over de >>> Wadden nae den >>> Wester ende Oester Eems om te sien offt hij op sijn wech enige frauden soude conen ontdecken offt den viant ontmoeten ende affbreuck doen. Ende voorgeslagen sijnde het schip van >>> Ritske Minnes als daertoe seer propijs sijnde, is hij daerop ontboden om te verstaen offt hij hem tot sodanigen exploict met sijn schip soude willen laten gebruycken, ende sijn persoen ende schip tot sulken dienst angeboden hebbende, is hem daervoor s'daegs toegelecht d'somma van ses ende veertich Car. gl. ende dat vrijgelt boven de cost dien hij bij d'capit. sal genieten twelk bij d'voernoemde >>> Ritske geaccepteert sijnde, is hem voorts angesecht dat hij sijn schip datel. sal schicken gereedt te maken.

Terwijlen het nu soe hoech int jaer was dattet meer dan tijtt waer dat d'schepen die tot bevrijdinghe van de vaert buyten duyns gedestineert sijn, in zee gesonden werden, is bij pluriteytt van stemmen gued gevonden, d'capit. >>> Jelmer Hermens, die men verstonde dat bij >>> Sijn Excellent. was gecommitteert om als capit. opten pinasse te commanderen, aen te segghen dat men hem in dienst anneempt om in qualiteytt van capit. te dienen opten pinasse mett een ende t'sestich mannen, sijn eyghen persoen daerinne mede gereeckent.

Ende dat d'capit. >>> Pieter Claeses sal ten oirloghe opt boott dienen met een ende veertich mannen, hijselffs daeronder mede gecomprehendeert ende begrepen.

Sijnde d'voornoemde twe capit. insgelijcx angesecht dat sij hun sullen hebben gereedt toe houden tegenst den naestlaesten deser ancomende offt soe geringh als enichsins doenlicken sal wesen, om alsdan monsteringhe toe passeren.

Ten selven tijde geresolveert den magistraet van >>> Harlingen te versuecken, datt haer E. gelieve d'capit. >>> Jelmer Hermens (die men affgeveerdicht heefft mitt last om opt spoedicxt alles gereedt te maken wes tot uyttrustinghe van de pinasse nodich sal bevonden werden) t'laten // Fol. 53 // volghen ende doen hebben de twe metalen stucken, die d'magistraet der stadt >>> Groninghen den raedt te leene heefft geconsenteert ende verleden soemer in haer E. stad opgelecht sijn, om opten pinasse gebracht ende geaccommodeert t'moghen werden, mits weder overnemende die twe stucken die haer E. verleden jare den raedt tott uytrustinghe van de pinasse gelevert hebben.

Is voorts het patent voor den capit. >>> Jan Eppens gedepescheert daerbij hem belast is, dat hij hem datel. sall hebben te begeven opt schip van >>> Ritske Minnes burger deser stede, ende daermede loopen nae den >>> Abtt offt >>> Amelander gatt ende vandaer voorts over de >>> Wadden nae den >>> Oester ende Wester Eems des dat hij gehouden sal wesen t'einde acht dagen wederomme hem voor >>> Oestmahorne ende vandaer hier ter plaetse te verfueghen soe wind ende weder daertoe enichsins dienende sijn.


Dingsdach, den XXI. April.

Is binnengestaen >>> Jan Janssen burger van >>> Groningen geassisteert met Mr. >>> Jacobo Sartorio versueckende uytt crachte van sijn last ende procuratie, dien hij seyde t'hebben, dat d'raedt gelieffde d'coopluyden in genadighe compositie t'ontfanghen nopende de mishandelinge bij hun begaen int uytvueren van seeckere 66 vaten butter, sonder t'recht van convoyen daervooren betaalt t'hebben, ende dienvolgens ymant uytt hun middel te committeren, die met hem dienaengaende in vruntlicke onderhandelinghe soe treden.

Op welke versueck gedelibereert wesende, sijn nae lecture van sijn procuratie d'heren >>> Eysingha ende >>> Doyem gecommitteert om eens te besuecken offt t'lant bij middel van vruntlijck accord soevoele soude conen doen, waerop d'voernoemde heren commissarissen in besoigne getreden sijn, ende partijen aen wedersijden int lange gehoort sijnde, is geresolveert den vs. volmachtichde van de coopluyden an te segghen dat d'raedt niet gesint is sich wijder int enich accoerd in te laeten ten sij saecke hij sijn bodt verhoegende hem tott tweduysent Car. gl. sterck maecke. Welke resolutie hij comparant verstaen hebbende, heefft versocht tempus deliberandi op naemiddach. // Fol. 54 //

Geduyrende de bovenverhaelde besoigne der vs. heren committeerde sijn gevisiteert ende affgedaen de specificatien bij capiteyns ende constapels van de pinasse ende boott overgelevert, spreeckende van de behuefften tott uyttrustinghe van de respective oirlogschepen nodich.

**** Naer noen, eodem die

Is wederom gecompareert d'vs. volmacht >>> Jan Janssen verclarende hem soe beraden t'hebben dat hij totten tweduysent Car. gl. sal comen alleer hij sien soude dat de begoste handelinghe van transactie bij faute vandien soude te niete lopen daerbij versueckende dat d'saecke mochte affgedaen werden stellende die voorts tott des raedts discretie des dat hem naedat daervan een uytsprake sal gedaen wesen, sijn beraedt den tijtt van een ure gegunt werde. Op welke submissie de sake geresumeert sijnde is naedat verscheyden discoursen daerover waren gevallen, eintel. gesloten d'voernoemde agent an te segghen dat d'raedt bevint dat d'coopluyden ter cause van tgene bij hun misbreuckt ende misdaen is tegenst d'placaten in de butter onverconvoyet uytten lande te vueren, sullen opleggen ende betalen d'summa van vier ende twintich hondert Car. gl. ende daerenboven gehouden wesen te voldoen t'recht van convoyen daertoe staende ende dat sij daermede van des fiscaels calengie ende ansprake sullen wesen gelibereert ende gevrijet ende alle actie doot ende te niete, welke uytsprake d'vs. agent gehoort hebbende, heefft verclaert, naedat hij hem daertop hadde gedelibereert dat hij denselvighen niet conde annemen nocht acquiesceren, dewijle hij hem tot alsulken excessiven somma tgeen hij seyde, te geven niet gelast en vonde, welke verclaringe gedaen sijnde, is verstaen dat men voorts rechtel. in d'sake sal plaideren.


Woensdach, den XXII. April.

Alsoe door resignatie van >>> Tyepke Botes schipper opt boot, dien staet was vacerende, is daertoe gepromoveert ende tott schipper daerop gestelt >>> Mathijs Janssen, die op t'selve oirlogschip voer adelborst soude hebben gedient.

Ende is in des vs. >>> Mathijs Janssen plaetse weder gesurrogeert >>> Cornelis Jacobs van >>> Sneeck om in qualiteytt als adelborst opt boott te dienen op de gagie van twaelff Car. gl. ter maent.

Sijnde daernae gebesoigneert int examineren ende termineren van den processe tegenst >>> Jan van Osenbrug ongedecideert hangende.


// Fol. 55 //

Donderdach, [den XXIII. April.]

Steyn praeses - Reyns

Opt brieff van de officiers der convoyen binnen >>> Groningen inhoudende advys dat verscheyden coopluyden hun hebben angedient dat sij voorgenomen hadden diversche coopmanschappen van >>> Embden op >>> Delffzijll te doen vueren, soeverre sij van een goed convoy mochten verseeckert wesen, ende versueckende dienaengaende ordre gestelt t'werden, etc., is geresolveert d'vs. officiers te rescriberen dat men tegenwoordel. is schrievende aen den commandeur in >>> Delffsijll ende den collectuer aldaer ten einde t'elckens als enige coopmanschappen te >>> Embden sullen gereedt legghen om aff te varen, dat asldan een convoyer veerdich sall wesen om die in verseeckerheytt over te brenghen, soe wanneer d'collecteur vs. maer intijts daervan sal veradverteert wesen, ende daeromme hun belast wil hebben dat sij d'coopluyden die daeraen geleghen is, datel. de weete sullen hebben te doen, om haer saken daernae t'mogen schicken.

Ten selven tijde geresolveert d'collecteur >>> Jacob Rommerts an te schrieven dat men des datel. compt te verstaen van de officiers te >>> Groningen dat diversche coopluyden van >>> Amsterdam van meninghe sijn van >>> Embden op >>> Delffsijll verscheyden waren toe schepen als sulx alleenl. met goede verseeckerheytt soude mogen geschien.

Ende alsoe men acht dat daerdoor de comptoiren grotelijcx sullen werden gebeneficieert, dat men het voorstel der coopluyden niet onbillijck gevonden heefft ende oversulx aen den commandeur sijn schrievende, ten einde hij tot bevorderinghe van slants dienst onbeswaert sij, telckens als hij van hem versocht sal werden, d'opsichter >>> Keimpe Keimpes bij te vueghen thien off twaelff soldaten, mit assistentie van dewelke men verstaet dat d'vs. >>> Keimpe alsulke goederen als t'>>> Embden gereedt sullen legghen, vandaer op >>> Delffsijll sall convoyeren, ende dat yder soldaet voer dien dienst sal trecken ende genieten op haer eigen cost ende dranck thien stuvers s'daegs, ende dat men goed vindt dat hij d'soldaten naer gedane reyse onder heur recepis dien somma sal mogen betalen ende dat hem die betalinghe in sijn reeckeninghe sal gevalideert werden. // Fol. 56 //

Ende sal insgelijcx d'commandeur in de fortresse >>> Delffsijll versocht werden, alsoe men den opsiender >>> Keimpe Keimpes heefft gedestineert om mitt behulp van enich aentall soldaten van sijn garnisoen verscheyden schepen mitten geladenen goederen van >>> Embden op >>> Delffsijll in salve over t'brengen, dat hem gelieve tot bevorderinghe van slants dienst den voornoemde >>> Keimpe, soe dickmal als hij van de collecteur der convoyen daertoe sal versocht werden, te adiungeren ende doen hebben thien off twaelff goede weerachtighe mannen die de vs. >>> Keimpe sullen helpen d'schepen van >>> Embden tot >>> Delffsijll wel verseeckert convoyeren ende geleyden mits genietende yder soldaet voor dien arbeytt ende moeyte thien stu. s'daegs, ende dat men d'voornoemde collecteur gelast heefft d'soldaten t'elckens als di[e] reyse ende convoy sal volbracht werden, t'betalen.

Gecofft van >>> Pieter Tymenszn. schipper deser stede seeckere vier vaten bussecruydt, des dat hij die op de gewichte gehouden sall wesen uyt te leveren, yeder pondt voer vijff ende veertich Car. gl. t'betalen op driemael drie maenden, daervan d'eerste termijn op huyden date deses ingaen sall.


Vrijdach, den XXIIII. April.

Steyn praeses - Reyns

Nademael >>> Claes Scheltes sufficiente borghe binnen deser stede gestelt hadde van sijn schip binnen den tijtt van veerthien daghen wederomme hier ter plaetse te leveren, ende dien termijn nu all langhe overstreecken is sonder dat die leverantie bij hem voltrocken is, is verstaen dat men den borghe sal sommeren om de vijffhondert dal. d'welke hij als principael debiteur onder alle behoirlike renuntiatie angenomen heefft op te leggen ende t'betalen bij faute dat de schuytt hier binnen den vs. tijtt niet weder sall gelevert werden, te fourneren ende op te brengen binnen thien dagen naestcomende ende dat bij poene van executie.

Is geresolveert dat het oirlogschip, daer capit. >>> Cleys Bauckes verleden somer opten wal mede geweest ende gedient heefft ende nu tegenwoordel. te >>> Harlinghen is leggende, sal eerstdaegs behoirl. gerepareert ende geca[l]fatet werden om tott enen legger opten >>> Verschen Eems gebruyckt t'werden, ende dat het schip van oirloghe daer capit. >>> Doncker nu is op dienende, weder sal // Fol. 57 // geleytt werden in >>> Borckumer balch om aldaer goede wacht toe houden.

Opt versueck van enighe coopluyden te kennen gevende dat sij vast besich waren alle dagen om kees op >>> Bremen ende >>> Hamburch te scheepen ende versueckende oversulx dat eerstdaegs een convoy gereedt mochte wesen, is geresolveert alomme daert nodich is, de weete toe doen met affixie van billietten dat opten sesten Maii naestcomende een convoyer van >>> Oostmahorne nae den >>> Weeser ende >>> Elwe sal affvaren.


Maendach, den XXV[II]. April.

Reyns praeses - Steyn

Alsoe d'capit. >>> Pieter Claeses hier gecomen wesende van >>> Harlingen verclaerde dat de pinasse ende het boott voor sijn vertreck vandaer al in de >>> Jettingh waren gebracht, ende dat sij alles gereedt gemaackt hadden, wat tott uytrustinghe van dien schepen nodich was, soe datter niet en resteerde om mitten schepen in zee te loopen, dan dat sij opt spoedicxt mochten gemonstert werden, sijn d'heren >>> Steyn ende d'advoc. fiscal gecommitteert om hun op morghen naer >>> Harlinghen te verfuegen ende daer gecomen wesende te monsteren de nieuwe angenomene soldaten der capiteynen >>> Jelmer Hermenszn. ende >>> Pieter Claeses, d'selve in den eedt vant land te brenghen ende voorts een maent souldie te doen verstrecken.

Is d'capit. >>> Tyaerd Tyebbes angeseytt dat hij vijff ende twintich mannen sal in slants dienst mogen annemen, uytgenomen den lieutenant ende schriever, ende hem schicken gereedt te houden tegenst over acht dagen, om alsdan naeder last te ontfanghen wat hem te doen sal staen.


// Fol. 58 //

Dingsdach, den 28. April.

Reyns praeses - Steyn

>>> Hermen van Epen heefft in de vergaderinghe van de Raden verclaert in peersoen dat >>> Hermen Boudewijn coopman binnen >>> Groningen door de schippers >>> Claes Scheltes ende >>> Bolleman van >>> Groningen op >>> Bremen heefft doen brengen ende aldaer vercopen twintich vaten butter in Novemb. laestverleden ende dat hij comparant t'gelt daervan gecomen wesende heefft overgebracht ende aen >>> Boudewijn selffs getelt.

>>> Jan Janssen seepsieder binnen >>> Groningen comparerende in de vergaderinge van den raedt heefft ten selven tijde verclaart dat >>> Hermen Boudewijn tegenst hem comparant bekent heefft, dat hij int schip van >>> Scheltes ende >>> Bolleman voornoemt omtrent sestien, achtien offt twintich vaten butter gescheept heefft op >>> Bremen.

[ Fol. 58 verso: blanco]


// Fol. 59 //

Donderdach, den VII. Maii

Steyn praeses, Reyns

Opt schrieven des commys >>> Douwe Scheltis, adverterende dat de graeff van >>> Oestfrieslant hem hadde laten verbieden de schepen meer tot >>> Halte te besichtighen, is geresolveert t'antwoerden ende den commys te lasten, alsoe de visitatie duslanghe voor enigen tijtt te >>> Halte is geschiedt om d'coopluyden ende schippers voornaemtl. te gerieven dat hij voortaen bij provisie ende tot naeder dispositie d'schepen sal hebben te visiteren op alsulke plaetsen als hij tot meesten dienst vant lant ende mede gerieff van de schippers ende coopman bevinden sal bequaemst te wesen.


Vrijdach, den VIII. Maii

Steyn praeses - Reyns

Is gebesoigneert int maken van de staet hoe voele soude mogen bedragen een maendt souldie aen de capiteynen >>> Jelmer Hermens ende >>> Pieter Claeses mitt hun onderhorighe soldaten ende bootsgesellen versterckt mitsgaders twe maenden costpenninghen voor yder van de voornoemde capiteyns, ende nae besondere calculatie van beide partijen ordonnantie gepasseert.

Sijnde daernae voorts enighe specificatien affgedaen ende dienwegens aen verscheyden personen ordonnantien gepasseert.


// Fol. 60 //

Saterdach, den IX. Maii

Steyn praeses - Reyns

Is geresolveert den magistraet der stede >>> Groningen te rescriberen dat men met verwonderinghe uytt haer Ed. missyff verstaen heefft dat des viants vrijbuyters sich in tamelicken antall op de >>> Wadden souden hebben sien laten, terwijlen men all overlanghe tot bevrijdinghe van de coophandel over de >>> Wadden alsulcken ordre heefft gestelt int convoyeren nae den >>> Weeser ende >>> Elwe dat het ene oirlogschip stracx het ander is gevolcht ende de >>> Wadden sedert sonder convoyer noytt sijn geweest, soedat men niet en twijffelt offt des viants attentaten op de >>> Wadden sullen daerdoer belett conen werden ende de varende luyden bevrijet behalven dat men voer enighe dagen twe wel gemonteerde oirlogschepen in zee heefft gesonden, mitt last om tuschen het >>> Vlie ende >>> Hilligerlant ende mede voor den >>> Eems te houden ende voorts daer sij den viant enichsins vermueden sullen, ende dat men oversulx verhoopt dat doer haer goede toesicht de viant den intree ende inganck hier te lande sal verhindert werden, ende offt hij aldaer wel gelegentheytt soude mogen vinden de >>> Eems in te comen, dat men tott verhuedinghe van sulx heefft geordonneert een gued weerachtich oirlogschip om in >>> Borkummer balch ende andere plaetsen daeromtrent daer de nood vereyschen sal, tegenst des viants streuperien goede wacht te houden.


Maendach, den XI. Maii

Alsoe d'capit. >>> Viltshuysen op de >>> Wadden hadde achterhaelt seeckere schipper van >>> Franicker >>> Thijs Janssen genaempt, ende in sijn schip bevonden negenthien vaten butter mitt 60 canterkeesen, daermede hij uytten haven van >>> Harlingen gevaren was, niettegenstaende de pascedulle hem bij d'officiers der convoyen aldaer gegeven, alleen was meldende datt hij drie vatten butter hadde verconvoyet sonder meer, is geresolveert d'voornoemde officiers t'gene vs. is an te schrieven, mitt verclaringhe daerbij dat men sich niet genuech can verwonderen over de slappe visitatie bij den cercher gedaen, te meer soe de butter ende keesen alleen sijn bedeckt geweest mitt calffvellen ende mitsdien lichtel. sijn te tellen ende t'ondecken geweest ende nadien die grouwe negligentie // Fol. 61 // ende onachtsaemheytt grotelix is streckende tot slants achterdeel, dat men d'vs. officiers wil belast hebben dat zij sullen sien beter devoir te doen int besichtigen van de schepen ende den cercher daertoe eernstel. hebben te vermanen ende oock te houden dat hij voortaen niet meer soe negligent ende slaperich en sij int bedienen van sijn ampt dan dienaengaende meerder vlijtt ende neersticheytt mitterdaet bethoenen offt dat men andersins ende bij faute vandien veroorsaeckt sal werden daerinne tott des cerchers leetwesen te versien.


Dingsdach, den XII. Maii

Steyn praeses - Reyns

Compareerden >>> Reyn Wybes ende >>> Claes Foppes burgers van >>> Franiker versueckende dat het schip van >>> Thijs Janssen schipper van >>> Franiker mitten inhebbenden goederen bij d'capit. >>> Viltshuysen op de >>> Wadden achterhaelt ende hier binnengebracht, aen de wal soe alst tegenwoordich geladen is, soude mogen blieven legghen, sonder dat d'goederen souden opgeslagen werden, tenminsten hen ter tijtt toe ende soelanghe d'raedt, die nu swak is, in competenten getale vergadert, anders dienaengaende soude hebben gedisponeert, mits praesenterende onder verbant van hare respective goederen daervoor inne te staen dat de coopmanschappen midlertijtt nochte oock het schip niet en sullen werden gerept nochte geruert, ende ingevalle daervan enighe goederen boven haer toeversicht souden mogen verfuert werden, d'selve wederomme hier ter plaetse te leveren offte bij faute vandien de juste aestimatie ende waerde derselver op te legghen ende t'betalen. Op welk voorstel is nae deliberatie goet gevonden dien praesentatie t'accepteren ende hun daerop haer versouck t'accorderen, twelk d'comparanten aengeseytt sijnde, is bij hunlieden dienvolgens de gepraesenteerde acte van borchtochte gestelt. // Fol. 62 //

Opt versueck van enighe coopluyden is geresolveert een convoy uyt te schrieven tegenst den XXII. deser naestcomende ende daervan de weete alomme daert nodich is, door affixie van billetten te duen.


Woensdach, den XIII. Maii

Steyn praeses - Bijma - Doyem - Reyns

>>> Pieter Janssen van den >>> Dam alias hinckende >>> Pieter, heefft in collegio bij solemnelen eedt verclaert ende bekent, dat hij op den X. Mart. laestverleden niet verre van >>> Delffzijll opten >>> Uytterdijcken voort opgaen van de sonne ingenomen ende nae >>> Embden gevoert heefft met sijn schipp twaelff vette peerden, van dewelcke de vier >>> Henryck Frycx, wonende bij >>> Delffsijll, d'andere vier >>> Jacob van Rijge bij >>> Loppersum ende de resterende vier peerden coopman >>> Evert van Loppersum toequamen, sonder dat d'selve peerden op enighe comptoiren angegeven offte verconvoyet waren, seggende daerenboven dat >>> Claes Jops in den >>> Dam ende >>> Ebel tot >>> Farmsum hem de postulant d'vs. peerden doer last van de voornoemde coopluyden aent boort gebracht ende anbestedet hebben, hebbende hij de postulant voort overbrenghen te vracht genooten van de twaelff peerden niet meer dan thien rijcxdal. niettegenstaende hem twaelff gelijcke dal. daervoren beloofft waren.

Welke verclaringhe bij den voornoemden >>> Pieter gedaen sijnde, is goet gevonden hem sijn schuyte bij provisie ende tot naeder dispositie te restitueren, ende d'selve uytten arreste t'ontslaen, onder handtastinghe bij d'vs. >>> Pieter gedaen dat hij tot vermaninghe den schuytt weder in >>> Delffsijll t'allen tijden sal leveren, ende dat d'collecteur >>> Jacob Rommerts daerop sal angeschreven werden dat hij hem den angehoudenen schuyte sal laten weghen.

Ten selven tijde insgelijcx geresolveert missiven te depescheren aen >>> Idts Pieterssen te >>> Franicquer als borghe principal voer >>> Dyrck Thijssen aen >>> Cornelis Hilles burger binnen >>> Worcum, sampt >>> Gerrytt Gerrytszn. wonende op >>> Amelant ende daerbij hun te belasten dat sij het gewijsde tegenst enen yder van hunlieden gedaen binnen thien dagen nae de receptie sullen hebben te voldoen ende toe betalen op poena dat men bij faute vandien sonder enich langer dilay mitten executie gedenckt voort te varen.


// Fol. 63 //

Donderdach, den XIIII. Maii

Steyn praeses - Bijma - Doyem - Reyns

Naedat d'saken opten rolle gedient hadden, is voorts den geheelen dach soe voer als nae de noen gebesoigneert int visiteren ende termineren van enighe processen voer den raedt ongedecideert hangende.


Vrijdach, den XV. Maii

D'here >>> Buttel doende overleveren seeckeren brieff bij den magistraet der stad >>> Groningen aen sijn E. geschreven, dede metenen versuecken dat in conformiteytt van t'selve schrieven haer E. soude mogen becomen extract uytten registers der convoyen van desen collegii, waerop geresolveert is dat men den E. raedt van >>> Groningen de versochte copie sal laten volgen, mits hebbende alvoren insgelijcx openinghe ende extract uytte dolbuecken van de pontcamer der vs. stede inhoudende den naem van dengenigen die enich guet uytvuert ende wien t'guet is toebehorende mitten dach van de uytvueringhe sampt mede de plaetse, waerwerts de goederen sijn gaende.

Is >>> Joanni Adriani opsiender op >>> Schiermonnickoghe ordonnantie gepasseert van sijn verschenen tractement, op conditie nochtans dat men hem daermede voortaen sijn dienst ontseytt ende dienvolgens van sijn eedt oeck ontslaet.

Alsoe d'collecteur der convoyen in d'>>> Burtanghe ten tijde sijnder reeckeninghe onder anderen poincten remonstreerde dat hij tot slants dienst ende gerieff van de schippers ende coopluyden wel grotelix een peerd van doene hadde om redenen alsdoen bij hem verhaelt, is geresolveert dat men het peerdt verleden soemer tot behueff deses collegii gecofft ende tegenwoerdel. hier opten stalle staende, hem sall datel. toesenden, ende doen hebben mitt een sael ende toem om daermede dien dienst toe bewaren, des dat men nochtans verstaet dat hij den tijtt van drie naestvolgende jaren dat peerd op sijn eigen costen sal schuldich wesen te houden ende dat men d'voernoemde officier tgene vs. is, sall anschrieven om hem daernae te reguleren.

Sijnde voorts gecontinueert int doersien, examineren ende decideren van de proceduyren, die voldingt ende gefurneert waren ingebracht.

// Fol. 64 //

**** Naer noen, eodem die

Steyn praeses - Bijma - Doyem - Tyessens - Reyns

D'here >>> Worp Tyessens comparerende in de vergaderinghe deses collegie exhibeert sijn commissie op sijn persoen als Raedt ter Admiraliteyt in >>> Frieslant gepasseert, d'welke gelesen sijnde, is bevonden in dorso vandien geannoteert te staen, dat d'vs. here >>> Tyessens al opten XV. Maii verleden styl. nov. den eedt aen handen van mijn heren >>> Staten Generael selffs hadde gepraesenteert.

Waernae geresumeert ende weder bij der hant genomen is de visitatie ende decisie van den processen die voer middach niet en hadden conen affgedaen werden.


Saterdach, den XVI. Maii

Alsoe enighe coopluyden claechden dat sij hier ten comptoir soe voele moesten betalen voor de wracken ende quade seynen, die sij int lant vuerden, als voer de goede, niettegenstaende op andere comptoiren dienaengaende wel enighe discretie ende moderatie gebruyckt wort ende onderscheydt gemaeckt tuschen de goede ende quade, is geresolveert om gelijckheytt ende eenparighen voet int betalen van t'recht van convoyen op alle comptoiren toe houden, dat voortaen voor yder seyn soe guedt als quaed offte wrack den enen door den anderen sal betaelt werden anderhalff stuver, ende dat de respective officiers der convoyen de bovengaende resolutie sall anges. werden ende belast dat sij bij provisie ende tott naeder dispositie dien vuet sullen hebben te volghen ende hun daernaer te reguleren.

Alsoe d'capit. >>> Tyerd Tyebbes achtervolgende d'ordonnantie hem voor enigen tijtt gedaen, in slants dienst hadde angenomen vijff ende twintich soldaten, hebbende open gelaten het lieutenantsampt, ende nu gereedt was om monsteringhe te passeren, ende vermits dien nodich was dat de plaets van de lieutenant becleedet werde met een bequaem persoen, ende men verstonde datter grote quaestie ende onlust ontstaen ende geresen waer tuschen >>> Paul. Buytenpost ende >>> Tyebbe Tyaerdtszn. om het vs. lieutenantschap vanweghen de verscheydenheytt ende contrariteytt van de resolutien op hun beyde personen nopende de bedieninghe van dien staet bij den raedt genomen, // Fol. 65 // is geresolveert het geresen geschill wech te nemen ende te slijten bij lothinge ende doer dien middel van stellen den enen tot lieutenant ende den anderen tot commissarys ende schriever opt schip bij den capit. >>> Jan Eppens, dewijle >>> Henryc Pantel tegenwoordel. voer schriever op dat schip dienende tottet selve ampt vermits sijn indispositie onbequaem is, ende dat op de souldie van XX ll. ter maent, die een yeder sal genieten, t'sijn oock welk van de beide staten hij sal mogen becomen ende dat sij daerom sullen looten wie van hun beyden lieutenant ende wie commissar. sal wesen, mit verclaringhe aen denselvigen te doene dat een yeder sal moeten tevreden wesen met dat officie, twelk hem het lott sal geven, ende scharpe belastinghe dat d'ene den anderen daerteboven niet en sal molesteren, waerop het lott getrocken sijnde, is het lieutenantschap te deele gevallen >>> Tyaerd Tyebbes ende het commissarys ende schrieversschap >>> Paul. Buytenpost.

Is mede geresolveert dat men >>> Henr. Pantel, die vermits sijn cranckte onbequaem is het schrieversampt bij d'capit. >>> Jan Eppens te bedienen, hout voer gecasseert, ende metenen van sijnen eedt ontslaet.

D'burgemr. >>> Sybrant Reyns heefft in qualiteytt als collecteur der convoyen opten haven van >>> Maccum den eedt daertoe staende in handen des heren praesidents ter vergaderinge van de raedt gepraesteert, van dat hij hem int bedienen van dat sijn ampt wel ende getrouwel. sal quijten, welken eedt gedaen sijnde heefft d'vs. collecteur versocht dat hem voer sijn vertreck ordonnantie soude mogen gepasseert werden van sijn gagie sedert den 2. April. verleden tott opten dach van huyden verschenen, op welck versueck goet gevonden is dat de collecteur voornoemt sal genieten voer tractement de twee Car. gl. s'daegs, die d'heren van de raedt sijn treckende totten V. Maii laestleden, ende dat van dien dach aff sijn gagie, als collecteur, ingaen sall.

Voerts alsoe d'burgemr. >>> Sybrant Reyns naer >>> Maccum was gaende om in de bedieninghe van sijn vs. ampt te treden, is gued gevonden den contrerolleur ende cercher aldaer te lasten, dat hem voer collecteur sullen hebben an te nemen ende t'erkennen ende daerbeneffens dien staet rustel. ende vredel. laten administreren, hem tot dien fine overleverende alle de stucken totten ontfanck dienende ende t'lant toebehorende mitt wijder belastinghe dat die van hun beiden het bewindt van slants penningen naet overlijden van wijlen >>> Math. Onema gehat heefft, binnen vijff dagen alhier sal comen om van sijn ontfanck reeckenschap te doen.


// Fol. 66 //

Maendach, den XVIII. Maii

Steyn praeses - Tho. Dyrcx - Syrck Saeckes - Doyem - Tyessens

Ontfangen enen brieff van >>> Sijn Ex.cie inhoudende belastinghe om enen goede pleyte voer een musquet scheutvrij gemaeckt, ende versien met twee gootelingen elck schietende vier offte vijff pont ijsers ende gemant met enen goeden capit. ende vijfftich soldaten, die matrosen sijn, gereedt te doen maken ende voer >>> IJsseloort te senden tegenst den 7en offt achsten Jun. naestcomende styl. nov.

Waerop geresolveert is den here >>> Steyn die doch naer >>> Hollant dochte te gaen, te committeren, om bij >>> Sijn Ex.cie an te houden ende met alle middelen die hij weet hiertoe dienstich toe wesen, soevoele teweghe te brengen dat ditt collegium van het equipperen ende toerusten van dien pleytte in vuegen vs. mach gedeschargeert ende ontslaghen werden, sullende tot beter uytvueringhe van desen sijnen last hem tegenst sijn vertreck instructie in forma medegegeven werden.

Sijnde insgelijcx geresolveert om d'sake te beter te doen faciliteren, dat men >>> Sijn Ex.cel. sall vereeren met ses halve vaten rode butter ende tweeduysent pont soetemelckskees, soe haest die [einde tekst]

Waernaer affgedaen is d'sake van de coopluyden ende schipper van >>> Franicker, wiens guedt ende schip hier was angebrocht ende een tijtt lanck geleghen hadde.

**** Naer noen, eodem die

Praeses et praesentes qui ante prandium

Het buspulver van >>> Pieter Tymenszn. burger deser stede gecofft, opten waghe gebrocht sijnde, is bevonden, affgetogen de tara, toe weghen ende uyt te maken suyver tweeduysent driehondert ende twee ponden, yeder pondt tott vijff ende veertich Car. gl. gereeckent, belopende alsoe de tweeduysent driehondert ende twee ponden pulver in alles d'somma van eenduysent drie ende dartich Car. gl. achtien stuvers, welk vs. aentall van bussecruydt bij d'ontfanger generael deses collegie ende equippagiemr. ten dienste vant lant ontfangen sijn, blijckende bij sijn hantschryfft daervan sijnde.


// Fol. 67 //

Dingsdach, den XIX. Maii

Steyn praeses - Dyrcxs - Saeckes - Doyem - Tyessens

Compareerde >>> Jan Willemszn. burgemr. der stede >>> Harlingen overleverende de recepisse, dien d'raedt verleden soemer aen den magistraet der vs. stadt hadde gepasseert, daerbij bekennende seeckere twe metalen stucken tot uytrustinghe van de pinasse van haer E. te leene ontfangen t'hebben, ende metenen versueckende recepis van seecker hondert coegels die sijn medebroeders die van de magistraet voernoemt d'capit. >>> Jelmer Hermenszn. int uytvaeren opten pinasse hadden gedaen, waertegenst bij den praesident geallegeert sijnde dat sij wel behoorden in betalinghe te nemen seeckere tachtich coegels die verleden jaer beneffens de twe metalen stucken van >>> Groningen op >>> Harlingen aen de collecteur >>> Ailva waren gesonden ende bij den magistraet voornoemt opgeleytt, ende bij hem comparant verclaert wesende dat sij wel de twe stucken geschuts maer daerbij gheen coegels hadden ontfangen, is hij comparant voorts versocht d'sake soelanghe uyt te stellen tottdat men van >>> Ailva verstaen sal hebben waer de 80 coegels gebleven sijn, twelk bij hem geconsenteert sijnde is daerop geresolveert d'collecteur >>> Ailva an te schrieven dat hij d'raedt sal hebben over te schrieven wat van desen sake is, ende van de gelegentheytt vandien t'verstendigen.

Is Doct. >>> Petro ende >>> Sartorio postulanten voer desen collegye binnen ontbooden sijnde, angesecht dat d'raedt (gehoert hebbende het versueck bij hun aen sommighe heren int particulier gedaen ten fine dat d'sake van >>> Claes Scheltes ende den anderen coopluyden van >>> Groningen mochte uytgestelt werden tott op morgen nae de noen vermits sij hun principalen verschreven hadden hier te comen) haerlieden dat versueck accordeerde mit verclaringhe daerbij, ingevalle sij voer dien tijtt t'proces niet gefurneert innebrachten, dat d'raedt dochte mitten sake alldaer wel voer te varen ende recht toe doen.

Sijn d'heren >>> Tyessens ende d'advoc. fiscal gecommitteert om de scheepscrijsluyden bij d'capit. >>> Tyaerd Tyebbes angenomen, te monsteren, in eede van de landen te brenghen ende voorts een maendt souldie te doen verstrecken.

**** Naer noen, eodem die

Praeses et praesentes qui supra

Is gedepescheert het patent voer d'capit. >>> Tyaerd Tyebbes waerbij hem gelast is dat hij hem datel. mett sijn onderhebbende schip van oirloghe sal hebben // Fol. 68 // te begeven ter plaetse daer d'capit. >>> Doncker tegenwoordel. opten >>> Verschen Eems is leggende ende aldaer gecomen wesende bij inventarys over toe nemen het oirlogschip van den vs. capit. >>> Doncker mitt het lants geschut ende alle de provisie van pulver ende scharp daertoe behorende ende daerop nu alrede wesende hem >>> Doncker in plaetse vandien latende insgelijcx bij goede ende pertinente specificatie sijn schip versien met het ophebbende geschutt, pulver ende andere behuefften daertoe dienende, om daermede opten >>> Verschen Eems sijn dienst nae als voren toe continueren, ende dat dien permutatie ende wandelinghe van de respective schepen mitsgaders vant lants geschutt mitt sijn toebehoren in vuegen boven verhaelt gedaen sijnde hij capit. >>> Tyebbes hem voorts bij provisie tot nader dispositie sal verfueghen naer den >>> Borckumer balch ende aldaer blieven goeden wacht houden tegenst des viants streuperien ende invasien tot naeder ordonnantie.

Waernae weder gebesoigneert is int oversien ende revideren van ongedecideerde processen, die voer desen niet en hadden conen affgedaen worden.


Woensdach, den XX. Maii

Steyn praeses - Dyrcxs - Saeckes - Doyem - Tyessens

Is d'sake van enen coopman >>> Reeckenaer genaempt, die bij monde belangende de confiscatie van enighe baeyen gedient hadde, affgedaen.

Daernae insgelijcx affgedaen het montlijck plaidoy gevallen tuschen d'advoc. fiscal ende enen coopman van >>> Embden >>> Henryc Jacobs van Embden ende in factis geappoincteert.

**** Naer noen, eodem die

Is gebesoigneert int visiteren van de processen tuschen d'schipper >>> Claes Scheltes ende d'andere coopluyden van >>> Groningen bij d'advoc. fiscal geinstitueert.


Donderdach, [den XXI. Maii]

Nihil actum ob ferias ascensionis Domini.


Vrijdach, den XXII. Maii

Steyn praeses - Dyrcxs - Saeckes - Doyem - Tyessens // Fol. 69 //

Is geprocedeert tott het arresteren van de sententien in d'sake van de schipper >>> Claes Scheltes ende d'andere coopluyden van >>> Groningen.

**** Naer noen, eodem die

Naedat d'sententien tegenst de boven verhaalde persoenen gepronuncieert waren, is voorts gebesoigneert int doersien ende affdoen van enighe specificatien.


Saterdach, den XXIII. Maii

Is geresolveert den generael >>> Lucas Syoertszn. naer >>> Groningen gaende t'auctoriseren om t'inhouden van de sententien hem copiel. ter handen te stellen, den personen daerinne benoempt, te doen insinueren ende d'succumbeerde daerop voorts doen sommeren om binnen thien dagen nae d'insinuatie t'gewijsde te voldoen ende bij d'officiers der convoyen aldaer te vernemen offt enighe van de succumbeerde van meninghe souden wesen met hun goederen van >>> Groningen op te breecken ende te vertrecken, ende sulx verstaende bij d'magistr. der stede >>> Groningen t'versuecken an te houden ende soevoele teweghe te brenghen ten einde d'selve personen met haer goederen mogen in goede verseeckerheytt gehouden werden hen ter tijtt toe ende soe langhe zij het gewijsde sullen hebben voldaen, ende indien enige van de succumbeerde voor sijn ancompste te >>> Groningen soude alrede vandaer mogen vertoghen wesen, dien ordre opten comptoire van >>> Delffsijll, >>> Reyde ende andere toe stellen, tot wat tijtt ymant van dien plaetsen sal geraken mogen toe passeren, dat hij in sulcker gevalle bij d'officiers aldaer mitt hun bijhebbende goederen mogen gearresteert ende tot naeder ordonnantie van de raedt verseeckert werden.

Daernae is affgedaen het proces tegenst >>> Boumeyster van >>> Groningen herbergier geinstitueert, doch goed gevonden dat d'sake om redenen sall uytgestelt werden den tijtt van een maendt ende dat van de hondert vijff ende twintich Car. gl., daerinne hij tot enen amende is gecondemneert, de vijff ende twintich Car. gl. sullen comen tott profijtt van de armen om [einde tekst] // Fol. 70 //

Is d'here >>> Steyn geauctoriseerd gaende naer >>> Hollant om enighe partijen van munitie van oirloghe volgende den specificatie bij den equippagiemr. daervan overgegeven ende den annotatie in margine vandien gestelt, binnen >>> Amsterdam ten dienste van de landen te coopen.


Maendach, den XXV. Maii

Tyessens praeses - Steyn - Dyrcxs - Doyem

Is >>> Jochum Laurenszn. tott opsiender gestelt opt eylant >>> Schiermonnickoghe, om goed regard ende toesicht te nemen dat gheen schollen ende andere waren vant eylant uytgevuert en werden voer ende alleer die behoirl. angegeven ende t'recht van convoyen daervan betaalt sal wesen ten comptoire alhier offt op enich ander comptoir.

Is geresolveert dat van seeckere ses ende dartich Car. gl. (daerinne enen schipper van >>> Bremen >>> Snel genaempt tot enen amende ware gecondemneert) de ses gl. sullen comen tot profijtt van de armen.

Is >>> Hans van Meyburch burger deser stede tott provoest generael van desen collegye, met advys des heren >>> Buttel, angenomen, opten gagie van acht Car. gl. ter maent, die men verstaet dat van nu aff voorts ingaen sall, sullende hem tot beter uytvueringhe van sijn ampt een trawant tott sijn assistentie bijgevuegt werden, d'welke vo[er] tractement maentlijck genieten sall ses Car. gl.

**** Eodem die, naer noen

Praeses et praesentes qui ante prandium

Opt brieff van >>> Sijn Ex.tie ontfangen, waerbij de raedt angeschreven is, enen goeden pleyte, scheutvrij voer een musquet gemaackt, versien met twee gotelingen, schietende elck vier offte vijff pont ijsers, ende gemant met enen goeden capit. ende vijfftich soldaten, die matrosen sijn, gereedt te doen maken ende voer >>> IJsseloort t'senden tegenst den 7. // Fol. 71 // offte achten Jun. naestcomende styl. nov. praecisel., is geresolveert >>> Sijn Ex.tie te rescriberen dat men niet lievers soude hebben gedaen dan dat sij >>> Sijn Ex.cie schrieven hadden conen nacomen, ten ware sake mijn heren >>> Staten Generael haer voor enigen tijtt hadden angegeven dat zij (om te verhueden dat de schipper ende coopman niet weder van den viant beschadicht mogen werden op de >>> Wadden nochte in gelijcke inconvenient van plunderie als voordesen bij >>> Amelant geschiedt, en geraken) boven die oirlogschepen die men ordinarys tot nu toe in dienst heefft gehat, noch twee schepen ter wacht soude senden ende houden voer >>> Amelant ende in de >>> Borckumer balch, wesende de twee zeegaten doer d'welke d'viant bij gelegentheytt is insluypende. Maer alsoe tott verseeckerheytt van de navigatie ende traffycque, die niet alleen bij d'ingesetenen van dese provintien, dan oock bij die van >>> Hollant ende andere >>> Geunieerde provintien op >>> Embden lancx dese custen gedreven wort, gants nodich is dat de >>> Wadden van des viants incursien ende streuperien mogen bevrijet werden, ende men dienaengaende alsulcken ordre nu heefft gestelt dat men verhoopt dat s'viants vordere attentaten opten >>> Watten daerdoor sullen geheel verhindert werden ende d'opcomsten van dese comptoiren niet soe groot sijn dat ze bestant sijn om t'seffens ende tegelijck t'conen verfallen de costen van beyde de toerustingen den raedt opgelecht, dat men daeromme >>> Zijn Ex.cie dienstel. sal versuecken dat d'selve gelieve ten aensien van dat d'raedtt tegenwoordel. boven d'ordinarisse lasten meer als in voorgaende jaren vanweghen d'vs. extraordinarys uytrustinghe heeft te houden ende te dragen, desen haren excusatie int goede an te nemen ende hun dienvolgens mitten toerustinghe van de pleytte voor dit jaer t'verschoonen.


Dingsdach, den XXVI. Maii

Tyessens praeses - Dyrcxs - Saeckes - Doyem

Is geresolveert te schrieven aen den collecteur ende contrerolleur der convoyen te >>> Staveren datt d'raedt in gewisse ervaringhe is gecomen van dat verscheyden qualiteytt van kalck, touwerck ende andere waren uytten haven aldaer dagelijcx wort gevuert sonder dat daervan pasport gelicht wort ende dat onder decxsel dat die goederen op >>> Hollant gescheept worden, d'welcke nochtans niet derwaerts maer elders sijn gaende, ende dat men daeromme d'vs. officiers sal lasten, alsoe t'lant daerdoor grotelijcx in hun recht van convoyen wort gefrustreert ende vernadelet, dat zij tott bevorderinghe van slants gerechticheytt noemant uytten haven met enighe goederen sullen laten varen, voor ende alleer sij pascedullen van haerlieden sullen // Fol. 72 // hebben gelicht, die men verstaet dat oock gehouden sullen wesen binnen alsulcken tijtt als sij haer sullen in de redelickheytt ende billicheytt praescriberen, weder te brenghen ende toe vertoonen attestatie, waer ter plaetse die goederen gelost sijn.

Insgelijcx geresolveert met anpleckinghe van billietten allenthalven te doen publiceren ende vercondighen dat opten VIII. Jun. naestcomende een convoyer van de >>> Cromballch voorbij >>> Oestmahorne nae de >>> Weeser ende >>> Elwe sal affvaren.

Sijnde voorts gebesoigneert int affdoen van enige requesten daervan niet nodich is geweest enighe notitie te houden.


Woensdach, den XXVII. Maii

Tyessens praeses - Dyrcxs - Saeckes - Doyem

[geen tekst]


Donderdach, den XXVIII. Maii

Tyessens praeses - Dyrcxs - Saeckes - Doyem

Is >>> Henryc Jacobs coopman van >>> Embden op sijn versueck vergunt om de drie ende twintich webben (daer proces om voer den raedt is hangende, twelk apparentel. soe haest alst eerst wel gesien was, niet sal conen affgedaen werden, vermits daer enighe productie van overzee sall gedaen werden) t'mogen lichten onder genoechsame cautie van het gewijsde te voldoen.

Welke acte van borchtochte gepasseert sijnde, is d'voornoemde coopman voorts pasport gedepescheert om vrij ende onverhindert mett sijn webben naer >>> Embden t'mogen passeren.


// Fol. 73 //

Vrijdach, den XIX. Maii

Tyessens praeses - Dyrcxs - Saeckes - Doyem

Is geresolveert d'capit. >>> Viltshuysen an te schrieven datt d'raedt met verwonderinghe compt t'verstaen dat d'>>> Hollantsche capit. d'schepen van >>> Amsterdam naer >>> Embden convoyerende bij sich behouden de pascedullen ende niet lijden en willen nochte d'capit. van desen collegie toe en staen die schepen te visiteren, ende daerop d'capit. voornoemt te belasten, alsoe sulx is streckende tot merckelijcke schade van slants gerechticheytt, dat hij gheen scheepen sal laten voorbij passeren voer ende alleer hij die sal hebben besichticht ende dat men verstaet dat hij enige grouwe faute bevindende, die schepen sal hebben an te houden ende hier over te brenghen om daerop gedisponeert t'werden.

Insgelijcx goet gevonden d'vs. capit. bij patente t'ordonneren ende te belasten, dat hij hem somwijlen sal hebben te verfueghen naer die >>> Vliestroomen, ende verseeckeren alle die schepen, die hij aldaer vinden sal, sonder regard te nemen, van waer zij sijn ende offt sij een convoyer bij haer hebben offte niet, ende bevindende dat de geladene goederen wel angegeven ende verconvoyet sijn, dat hij capit. d'selve schepen in sulker gevalle vrij ende onverhindert ter gedestineerde plaetse sal hebben laten te passeren.


// Fol. 74 //

Maendach, den XV. Jun.

Doyem praeses - Saeckes - Bijma - Tyessens

Is >>> N. juffr. Buttels d'suster des heren >>> Buttel (die versochte restitutie van seecker coffer, d'welcke onder andere goederen van >>> Amelant alhier gebracht was) haer versueck geaccordeert ende daerop de coffer gerestitueert ende ter handen gestelt vermits sij verclaerde daerinne niet anders te wesen als clederen tott haer ende haer mans lijff behorende, ende dat sij voer het affvaren d'officiers binnen >>> Amsterdam sulcx te kennen gegeven hebbende, zijluyden voor antwoert gaven dat clederen gheen convoy schuldich en waren.

Compareerde >>> Jan ten Buir hem seggende last t'hebben van >>> Harmen Boudewijns van >>> Groningen ende versueckende [einde tekst]


Dingsdach, den XVI. Jun.

Opt request van >>> Rintse Gerbens wever int dorp >>> Ee, is geappostilleert: d'Raden etc. remitteren d'suppliant ten respecte van sijn armoedt ende povre staet het convoy, twelk hij anders voer sijn meublen bij hem uytt te vueren, gehouden soude wesen t'betalen.

Opt request bij >>> Joachim Lourens opsiender opt eylant van >>> Schiermonnickoghe gepraesenteert, die versochte te weeten hoe hij hem soude hebben te dragen ende waernae te reguleren int vorderen vant convoy off licent van de neutralen, die enich schelvisch geraecken sullen uyttet eylant te vueren offt op de stroomen te coepen, is geappoincteert: d'Raden ordonneren ende belasten d'suppliant goede opsicht te hebben ende dengenen, die enich schelvisch naer neutrale plaetsen sullen vervueren, daertoe te houden, ten einde voor yder hondert betaelt werde drie stuvers ende dat soewel van visch die in zee offt op de stroomen vercofft als opt eylant gebracht ende vandaer uytgevuert sal werden. // Fol. 75 //

Sijnde voorts geresolveert dat men den voernoemde opsichter sal tosenden enighe billietten, verfattende tgene vs. is, mitt belastinghe van d'selve t'affigeren ende aen te plecken ter plaetse daer se van enen yegel. sullen conen gelesen werden, ten einde niemant daervan enige ignoratie sal hebben te praetenderen.

Opt request bij >>> Jan ten Buir vanwegen >>> Harmen Boudewijns burger binnen >>> Groningen overgegeven, tenderende ten fine de sententie tegenst hem gepronuntieert soevoele soude werden gemodereert dat [einde tekst]


Woensdach, den XVII. Jun.

Doyem praeses - Saeckes - Bijma - Tyessens

Is gecompareert >>> N. Hoorntyes raetsheer der stadt >>> Groningen versueckende vanweghen juffr. >>> Aelsop sijnen suster restitutie van seeckeren coffer (die metten andere goederen van >>> Amelant hier binnen is gebracht) omdat daerinne niet anders bevonden en is als verscheyden clederen tott haer lijff gehorende, ende daervan gheen recht van convoyen betaelt en wort. Op welk versueck gedelibereert sijnde, is geresolveert den vs. raetsheer an te seggen datt d'advoc. fiscal op morgen sijn actie sal institueren salff hem comparant sijn defentie daertegenst.


// Fol. 76 //

Donderdach, den XVIII. Jun.

Doyem praeses - Tyssens - Bijma - Saeckes

Hebben verscheyden saken opten rolle gedient, daervan enighe definitivel. sijn affgedaen.

Ende onder anderen d'sake des raetsheer >>> Hoorntyes, denwelken, in contradictorio iudicio gehoort sijnde, de coffer om redenen bij hem op gisteren geallegeert, is gerestitueert.

**** Eodem die, naer noen

Is binnengestaen >>> Frederick Rijckens [einde tekst]


Vrijdach, den XIX. Jun.

Doyem praeses - Tyssens - Bijma - Saeckes

Sijn >>> Geeske van >>> Embden haer geconfisqueerde partijen van goederen pro deo ende om godes wille gerestitueert, mits betalende tot een amende de somma van vier Car. gl. die men verstaet dat onder de matelosen des capit. >>> Viltshuysen sullen gedistribueert werden.

Is de sententie tegenst d'schipper >>> Claes Scheltes gegeven om redenen soevoele gemodereert dat hij sall mogen volstaen, mits in baren gelde betalende offt stellende genoechsame citatie van binnen veertien dagen t'betalen d'somma van seevenhondert Car. gl. offte dat hij bij faute vandien alhier ter plaetse gehouden sal wesen, soelanghe te verblieven tottdat de penninghen ten volsten sullen sijn voldaen ende betaalt, ende ingevalle hij gheen van de bovenverhaelde conditien geraaken sal nae te comen, dat d'raedt alsdan gedenckt bij den sententie te persisteren ende te verblieven.

Is de huysvr. van >>> Hermen van Epen angeseytt dat het affdoen van hare sake noch voer enen tijtt om redenen wort uytgestelt, des dat d'executie daerentuschens sal werden gesuspendeert.

// Fol. 77 //

**** Eodem die, naer noen

Is geresolveert ende verstaen dat de vijff ende twintich Car. gl. daerinne enen schipper van >>> Embden >>> Ryuert Sybrants genaempt tott enen amende is gecondemneert, sullen comen alleen tott profijtt van de capit. >>> Viltshuysen ende sijn onderhebbende matelosen sonder dat daervan emant anders sall participeren, dan d'armen daervan ses g. genieten.

Is binnengestaen >>> Claes Scheltes, praesenterende enen houtcoper binnen deser stede tot borghe te stellen versueckende dat hij soude mogen angenomen werden, die daerop voer sufficient is gekent ende dienvolgens angeteyckent.

Is d'here >>> Tyessens gecommitteert om d'capit. >>> Claes Bauckes ende sijn onderhorighe scheepscrijsluyden tegenwoordel. mettet schip van oirloghe voor >>> Oestmahorne leggende, te monsteren.

Is geresolveert d'collecteurs der convoyen binnen >>> Groninghen ende >>> Delffsijll te verschrieven om hun reeckeninghe te doen vant verleden jaer, t'weten d'convoymr. >>> Jacob Rommerts in >>> Delffsijll opten 6. ende >>> Hero Pieters tegenst den 13. Jul. naestcomende.


Saterdach, den XX. Jun.

Saeckes vicepraeses - Bijma

Is d'capit. >>> Crabbe gelast de drie schepen bij >>> Coert Nederhoff cum sociis op >>> Bremen verfracht, tott aen >>> Blixem te convoyeren, ende sulx gedaen sijnde terstont weder terugge te keeren, ende dat opt eernstich versueck van den voernoemde >>> Nederhoff, die verclaerde hem mett dat oirlogschip op dien reyse wel gedient t'wesen blijckende bij het requeste tot dien fine overgegeven ende bij hem ende sijn consorten onderteyckent.

Bij occasie vandien is mede goet gevonden dat alomme sall werden gepubliceert mett affixie van billietten, datter opten lesten deses een convoyer sall affvaren uytten >>> Crombalch voorbij >>> Oestmahorn over de >>> Wadden naer de >>> Weeser ende >>> Elwe.


// Fol. 78 //

Maendach, den XXII. Jun.

Doyem vicepraeses - Tyessens

Ontfangen een brieff van >>> Sijn Ex.cie wesende responsyff op des raedts brieff van excuse, inhoudende iteratyff eernstich versueck om de pleyte geequippeert ende gemant als in den voorgaenden brieff verhaalt, terstont sonder enich langer vertreck naert leger voor >>> Rijnberck te senden, ende is nae lecture vandien goed gevonden d'sake uyt te stellen tott op morgen, alswanneer d'raedt in competenten getall vergadert sal wesen.

Sijnde voorts gebesoigneert int visiteren ende affdoen van enighe specificatien van cleine importantie, sampt van sommighe specificatien, ende daerop dienvolgens oock ordonnantien sijn gedepescheert.


Dingsdach, den XXIII. Jun.

Doyem vicepraeses - Tyessens

Compareerde Mr. >>> Frans mitt de dochter van >>> Symen Tacx schipper van >>> Middelburch, versueckende dat de proceduyren bij d'advoc. fiscal tegenst hem geinstitueert nopende de confiscatie van enige sijne meublen ende huysraedt alhier aengehouden, souden mogen uytgestelt ende gesurcheert werden den tijtt van ses weecken om daerentuschen te bewijsen dat sijn huysraedt behoirl. angegeven ende verconvoyet sijn, waerop die comparante angesecht is dat de proceduyren sullen in surcheantie gehouden werden voor den tijtt van een maent ten lancgsten, mitt verclaringhe dat nae expiratie van dien termijn bij faute van probatie de proceduyren sullen bij der hant genomen werden.

Waernae verscheyden andere sollicitanten sijn geexpedieert soe voor als nae de middach.


Woensdach, den 24. Jun.

Doyem vicepraeses - Tyessens - Bijma - Dyrcxs

Is geresolveert dat de respective collecteurs der convoyen binnen >>> Groningen ende >>> Delffsijll sullen verschreven werden om hun reeckeninghe te doen t'weten >>> Hero Pieters tegenst den 13. Jul. ende >>> Jacob Rommerts tegenst den 6. derselver maent naestcomende.


// Fol. 79 //

Donderdach, den XXV. Jun.

Doyem vicepraeses - Tyessens - Bijma - Dyrcxs

Is geresolveert dat de ene helfft van de dubbelde convoyen, van de drie partijen daerinne ener >>> Henryc Lucas is gedoempt, sal gerepartieert werden onder d'capit. mitt sijn onderhorige crijsluyden, sullende den anderen helfft blieven tott profijtt van den lantschappe.

Sijnde daernae voerts den gehelen dach gebesoigneert int termineren van verscheyden plaidoyen, die voer de raedt gedient hebben.


Vrijdach, den XXVI. Jun.

Doyem vicepraeses - Tyessens - Bijma - Dyrcxs

Is gebesoigneert int affdoen van verscheyden requesten gepraesenteert bij dengenen die op gisteren gecondemneert sijn geweest, sonder dat bevonden is nodich t'wesen daervan enigen notulen te houden.


Saterdach, den XXVII. Jun.

Doyem vicepraeses - Tyessens - Bijma - Dyrcxs - Saeckes

Is geresolveert d'collecteur der convoyen binnen >>> Groningen >>> Hero Pieters an te schrieven dat men goed vindt dat hij d'>>> Groninger flabben ende stuvers niet hoger sal ontfangen als ze bij d'placaten gestelt sijn ende gesett, ende hier te lande haer cours hebben, mitt belastinghe om hem daernae te reguleren.

Waernae gebesoigneert is int affdoen van enighe specificatien ende daerop ordonnantie te passeren.

**** Naer noen, eodem die

Doyem vicepraeses - Tyessens - Bijma - Dyrcxs - Saeckes

In deliberatie gelecht wesende hoe men best soude conen verhinderen het maken van het paelwerck bij d'stad van >>> Embden over de >>> Dollart voorgenomen, is gheen bequamer ende expedienter middel gevonden om daertoe te comen, dan d'sake mitten heren >>> Gedeputeerde Staten van de provintien van >>> Frieslant ende sonder >>> Groningen ende Omlanden te communiceren. Sijnde tot dien fine gecommitteert den here >>> Tyessens om te gaen naer >>> Leuwerden ende d'here >>> Bijma naer >>> Groningen, ende d'selve voer instructie medegegeven, dat haer E. de respective heren Gedeputeerden sullen remonstreren dat d'raedt in er- // Fol. 80 // varinghe gecomen is dat die van >>> Embden onderstaen de rivier de >>> Dollart te bepalen ende toe te sluyten, sijnde alrede soeverre int werck getreden dat binnen corten tijtt de toepalinghe sal conen voltrocken werden; ende alsoe haer E. selffs wel weeten, hoevoele de beyde provintien daeraen geleghen is dat het werck, invueghen het begonnen is, niet en werde volfuert, dan dat tenminsten enen vrijen pas voor d'schepen den >>> Verschen Eems opgaende werde gelaten, daer anders bij faute vandien de vrije trafficque ende neringhe van beide provintien seer sal werden gecrenckt ende vernadelet ende mede d'opcomsten van de comptoiren grotelijcx sullen werden vermindert, die toe bevresen is dat daerdoer wel soude mogen comen te declineren ende geheel te verfallen. Daer nochtans haer Ed. als die verstendighe selffs oock wel weeten, daer de traffycque ter contrary wel behoort met alle gevueglicheytt gevordert ende de penningen van convoyen ende licenten als sacrosanct ende heilich geacht ende gehouden t'werden, als gedestineert tot vervallinghe van de oirlogslasten te water, glijck d'andere middelen van contributie tot stuyr vant oirlog te lande, ende daeromme met allen mogelicken vlijtt daernae behoort getracht t'werden dat de vrije traffycque ende neringhe sampt d'vs. middelen van convoyen ende licenten mogen ongevioleert ende ongecrenckt blieven, immers soevoele doenl. met alle gevueglicke weghen gebeneficieert werden, sullen d'heren >>> Tyessens ende >>> Bijma bij den respective heeren Gedeput. opt vlijtichst ende eernstichst anhouden ende versuecken dat haer Ed. gelieven d'importantie ende gewichticheytt van de sake te behartigen ende in sulx doende ymant uytt haer Ed. middel te committeren, die beneffens de committeerde van desen collegie sullen sien d'sake bij onderlinge conferentie in alle vruntschap soe te beleyden dattet angevangen werck tot praejuditie ende interest van de landen soe aengaende de commercie ende neringhe als de verhaelde middelen van convoyen ende licenten gheen voortganck mach hebben, dan een middelwech gevonden werde waerdoer soewel d'stadt >>> Embden in haer voornemen sal moghen geriefft werden als des provintien in heure vrije handelinge ende recht van convoyen ende licenten niet en sullen mogen werden gepraejudiceert ende vercortet.


// Fol. 81 //

Maendach, den XXIX. Jun.

Saeckes praeses - Doyem - Dyrcxs

Is gebesoigneert int visiteren ende affdoen van verscheyden requesten mitsgaders diversche specificatien ende daerop voorts ordonnantie gepasseert.


Dingsdach, den XXX. Jun.

Saeckes praeses - Doyem - Tyessens - Dyrcxs

D'here >>> Tyessens van >>> Leuwerden wedergecomen sijnde doet rapport van sijn wedervaren, ende onder andere propoosten verclarende dat d'heren >>> Gedeput. Staten van >>> Frieslant d'sake vonden van soe een gewichte t'wesen dat die eerstdaegs sonder wijder dilay ende vertreck wel diende bij der hant genomen ende in alle vruntschap mett die van >>> Embden affgehandelt, ende dat haer Ed. tot dien fine hadden gecommitteert van harentweghen de heren Doct. >>> Decama ende >>> Frans Franszn., tegenwoordel. in de forten van de >>> Omlanden in commissie sijnde, twelk gehoirt sijnde, is goet gevonden d'sake uyt te stellen tott wedercompste des heren >>> Bijma om alsdan naer gelegentheytt daerinne voorts gedaen t'werden.

Sijnde daernae als ook des nanoens verscheyden requesten geapostilleert.


Woensdach, den I. Jul.

Is de specificatie van >>> Jan lijnslager deser stede geciteert ende affgedaen, ende dienvolgens hem daeraff ordonnantie passeert.


Donderdach, den II. Jul.

Saeckes praeses - Doyem - Tyessens - Dyrcxs

Hebben verscheyden saecken opten rolle gedient, die daernae bij montlijck plaidoy vast alle den enen nae den anderen sijn voldongen ende daerop voorts getermineert.


Vrijdach, den III. Jul.

Saeckes praeses - Doyem - Tyessens - Bijma - Dyrcxs

D'here >>> Bijma van >>> Groningen alhier wederomme gearriveert sijnde, rapporteert sijn wedervaren van dat d'heren >>> Gedeput. Staten van stad >>> Groningen ende Omlanden hun beswaert vonden om redenen bij sijn E. int lange verhaelt ymant uytt haer middel voer desen tijtt te committeren, doch dat sij daermede niet verstonden de decreteerde legatie aen de stad van >>> Embden in enigerley maniere op te houden, // Fol. 82 // dan alleen dat sij voer haer advys raetsamer bevonden dat d'sake eerst mitten heren >>> Staten Generael werde gecommuniceert ende naedat haer Ed. Mog. sullen te rade bevinden voerts aengelecht, om alsoe met meerdere auctoriteytt ende respect uytgevuert te conen werden, waerop daernae gedelibereert sijnde, is verstaen (dewijle d'sake nu gheen meer in sijn geheel is, als sijnde bij d'heren >>> Gedeputeerde Staten van >>> Frieslant hun gecommitteerde alrede anges., dat sij d'commissarissen van desen collegii binnen >>> Groningen, alwaer die eerstdaegs bij hunlieden sullen comen, souden verwachten,) dat men mett de besendinghe aen de stad van >>> Embden sal voortgaen, sijnde dienvolgens gecommitteert d'heren >>> Orck van Doyem ende >>> Ennius van Bijma om sich eerstdaegs te verfueghen bij d'heren gecommitteerde van >>> Frieslant Doct. >>> Sicke van Decama ende >>> Frans Franszn. tegenwoordel. te >>> Groningen sijnde ende mitten selve voerts te trecken naer >>> Embden ende bij den magistraet aldaer te verrichten den last haer E. gegeven, bestaende in effect in de volgende poincten.

Als voereerst om den magistraet voornoemt te remonstreren naer gedane behoirlicke begruetenisse ende aenbiedinghe van alle goede nabuirschap ende onderlinge correspondentie dat men in ervaringe gecomen is dat sij de >>> Dollart trachten met paelwerck gants ende geheel te sluyten, ende alrede soe verre int werck getreden sijn dat die toepalinghe binnen corten tijtt sal conen voltrocken werden.

Ende metenen te verhaelen dat dese provintien niet lijdlijck en is dat het werck invueghen het begonnen is, werde volfuert, als streckende tot merckel. interest ende praejuditie soe van vrije trafficque ende neringe deser provintie als d'opcompsten van de comptoiren der convoyen ende licenten vandien, d'welcke daerdoer grotelijcx souden werden gecranckt ende gemindert, immers soeseer, dat te bevresen is dat ze mittertijtt geheel wel souden mogen comen toe declineren, aff te nemen ende t'verfallen.

Daer men nochtans ter contrary sulx van de stadt >>> Embden soe vanweger de goede nabuirschap, die men altijtt met haer gehouden heefft ende noch voerts geneicht is te houden als ten aensien van de faveur hunlieden t'anderen tijden bij dese provintien bewesen, sulx niet en hadden verwacht nochte gemeint dat sij yets souden voornemen, twelk de welvaert van de >>> Geunieerde provintien int gemeen ende van dese provintien int particulier enichsins praejudiciabel ende nadelich soude sijn geweest, als het begost paelwerck is, daermede d'ingesetenen derselver de navigatie van dien rivieren genoech onnutt ende onbruikbaer wort gemaeckt, niettegenstaende het gebruyck fluminis publici yder man commuyn is ende gemeen, ende mitsdien niemant behoort ende oock nae rechte can belettet werden.

Ende hoewel nu mitt het angevangen werck d'provintien wel oersake gegeven was om dat beletsel mit andere middelen aff te schaffen, dat men nochtans om mitt nabuyren ende vrunden vruntel. ende nabuirl. te handelen d'sake bij besendinghe // Fol. 83 // van de heren gecommitteerde wel heefft willen bij der hant nemen om te sien offt die met onderlinge conferentie in alle vruntschap soude conen affgehandelt werden, ende hunlieden tot dien fine bij d'vs. heren commissarissen laten begrueten ende in enen weghen versuecken dat haer gelieve mittet angevanghen werck te supersederen ende op te houden offt tenminsten dien ordre te stellen dat het werk alsoe voerts volmaeckt werde datter enen openen plaetse gelaten werde, daerdurch d'schepen den >>> Verschen Eems opgaende vrij ende onverhindert sullen mogen passeren ende repasseren, sonder dat d'schepen tott groten ongerieff van de coopman ende passegiren onder des stadts muyren sullen behoeren te varen.

Temeer omdat t'selve een middelwech is, waerdoer soewel d'stadt >>> Embden in haer voornemen sal conen werden geriefft als dese provintien in heure traffycque vrije handelinghe ende recht van convoyen ende licenten sullen mogen blieven onvercort ende onvernadelet.

Mitt expresse verclaringe daerbij ende denuntiatie aen de vs. magistraet bijsoeverre ende indien sij daeromme enige swaricheytt sullen maken ende daerop voortvaren de riviere geheel met paelwerk te sluyten, dat men in sulker gevalle geresolveert is t'selver voornemen mitt alle mogelicke middelen voor te comen ende t'beletten, daertoe men nochtans niet anders als bij refuys van dit versueck doer den uyttersten nood daertoe gedronghen wesende om den trafficque ende de middelen van convoyen ende licenten van beyde provintien bij sluytinge van de >>> Dollart niet te sien verloren gaen, mitt protestatie daerbeneffens dat men onschuldich sal wesen aen de inconvenienten, die daeruytt sullen mogen comen te rijsen ende t'ontstaen, maer dat diegenige alleen daervan oirsake sullen wesen die ditt billick versueck geen plaetse gevende bij weigeringe vandien d'sake tot extremiteyten hebben laten comen etc.

**** Eodem die, naer noen

Alsoe men verstonde dat d'heren >>> Decama ende >>> Frans Franszn. van >>> Groningen op >>> Lewerden vertrocken waren, is geresolveert d'selve an te schrieven dat nu men verstaet dat haer E. van >>> Groningen verreyst sijn, dat de committeerde van desen collegii, die anders eerstdaegs derwaerts souden gegaen hebben, eerst op woensdach ancomende sich naer >>> Groningen sullen verfueghen, op hope dat haer E. bij die tijtt de besoigne te >>> Lewerden al sullen hebben verricht ende derhalve vruntel. sal versuecken haer E. gelieve hun affairen daernaer te dirigeren, ende laten sich op dien dach binnen >>> Groningen vinden om alsdan de reyse op >>> Embden mitten commissarissen [einde tekst]


// Fol. 84 //

Saterdach, den IIII. Jul.

Saeckes praeses - Doyem - Tyessens - Bijma - Dyrcxs

Is de reeckeninghe des convoymrs. >>> Frederyc Rijckens, naedat hij enighe daghen alhier is opgehouden geweest omdat men daerover, vermits de menichte van de dagelijcx voorfallende saken, tot noch toe niet en hadde conen vaceren, nu ten laesten eens bij der hant genomen ende geslooten sijnde bij goeden slote bevonden hem >>> Rijckens van den lantschappe te competeren d'somma als uytt lecture vandien t'sien is.

Is d'here >>> Thomas Dyrcxs gecommitteert om seeckere lasten weytt t'>>> Harlingen seeckeren tijtt geleghen hebbende te doen vercopen vermits het verderfelicke ware is, tot profijtt van dengenen die daertoe bevonden sal werden gerechticht t'sijn.

**** Naer noen, eodem die

Praeses et praesentes qui ante prandium

Is geresolveert d'convoymr. >>> Frederyck Rijckens an te segghen dat opt versueck bij hem gedaen ten fine hij in sijn vorighen ontfanck ende collecte van de middelen van convoyen opt comptoir binne d'stad >>> Groningen vallende, soude moghen gerestitueert ende weder ingestelt werden, niet en can werden gedisponeert, voer ende alleer de reeckeninghe van >>> Hero Pieters, dien eerstdaegs te doen staet, sal sijn geslooten, ende het proces bij d'advocaet fiscael tegenst hem geinstitueert, twelk ter eerster gelegentheytt sall bij der hant genomen werden, sal sijn gevideert ende affgedaen, mitt verclaringhe daerbij soeverre ende indien int visiteren van de processen gheen merckelicke redenen sullen mogen bevonden werden, waerdoer hij totten versochte collectatie van penninghen niet sal conen optnieuw geadmitteert ende toegelaten werden, dat hem in sulken gevalle sijn versueck geaccordeert ende d'ontfanck weder togestaen sal werden, mits daervoer eerst stellende sufficiente cautie, duer d'raedt aengevuegt.

Waernae gedisponeert is opt versueck van enighe personen, wiens goederen geconfisqueert waren.


// Fol. 85 //

Maendach, den VI. Jul.

Th. Dyrcxs praeses - Tyessens

Is gebesoigneert int visiteren van enighe specificatien ende daerop voorts ordonnantie te passeren.

**** Naer noen, eodem die

D'convoymr. >>> Jacob Rommerts in >>> Delffsijll alhier gecomen wesende op de verschrievinghe om sijn reeckeninghe te doen, is bij de praesente heren getreden tottet hooren ende verstaen derselver.


Dingsdach, den VII. Jul.

Th. Dyrcxs praeses - Tyessens

Is wederomme bij der hant genomen de reeckeninghe van de voornoemde convoymr., die daerop eintel. des naemiddaegs is gesloeten.

Waernae bij d'vs. convoymr. enighe poincten sijn overgegeven bij geschriffte, om te weeten, waernae hij hem dienaengaende sal hebben toe richten, die vermits de swackheytt des collegii in advys gehouden sijn.


Woensdach, den VIII. Jul.

Th. Dyrcxs [praeses] - Tyessens

Sijn verscheyden requesten geappoincteert, van cleine importantie sijnde.


Donderdach, den IX. Jul.

Th. Dyrcxs praeses - Tyessens

Is geresolveert d'heren >>> Doyem ende >>> Bijma op haer brieff toe rescriberen, dat men wel verhoept hadde dat haer E. met t'ontijde binnen >>> Groningen souden sijn gecomen, maer wel meer d'heren gecommitteerde van >>> Frieslant gereedt hebben gevonden om datel. met hunlieden de reyse op >>> Embden an te nemen, vermits die niet voel langer sonder slants praejuditie can uytgestelt werden, mitt begeerte om den voorgenomenen reyse soe haest alst enichsins doenl. sal wesen, te doen accelereren ende spoedigen, waertoe d'raedt acht haer E. versien t'sijn van all t'gene tot verrichtinge van hun last enichsins nodich sal wesen, sijnde de credentiebrieff genoech in plaetse van de versochte commissie, die men niet verstaet datt hunlieden in desen int minste sal conen dienstich wesen, vermits de brieff van credentie opentl. meldt dat zij tott uytrichtinge van de sake in d'instructie nader verclaert, sijn gecommitteert. // Fol. 86 //

Is d'here >>> Tyessens gecommitteert om d'capit. >>> Jan Eppens tegenwoordel. met sijn oerlogschip leggende in den >>> Crombalch, te monsteren.

Sijnde insgelijcx d'here >>> Tho. Dyrcxs gecommitteert om d'capit. >>> Jelmer Harmens, die men verstont met een vloet schepen int >>> Vlie gearriveert t'sijn, te monsteren, alsmede d'capit. >>> Pieter Claeses, ingevalle hij daer ter plaetse mach gevonden werden.

Is goet gevonden een convoy nae den >>> Weeser ende >>> Elwe tegenst den 18. deser uyt te schrieven.


Vrijdach, den X. Jul.

Th. Dyrcxs praeses - Steyn

D'here >>> Steyn uytt >>> Hollant wedergecomen wesende, rapporteert den prijs, daervoor hij soe de spiessen, lonten ende donnderbussen eintel. ende absolutel. als de ijseren goetelinghen bij provisie ende op behagen van de raedt gecofft hadde, ende vermits d'absentie van het merendeel der heren is de finale coop van de gootlingen ende offt men die voor alsulken prijs annemen sal offte niet, uytgestelt tot stercker vergaderinghe.

Sijnde daernae gebesoigneert int affdoen van enige requesten, sampt visiteren van verscheyden specificatien ende daerop ordonnantie te passeren.


Saterdach, den XI. Jul.

Feriatum ob absentiam dominum consilariorum, excepto uno et solo >>> Steinio


Maendach, den XIII. Jul.

Steyn pr.

Ontfangen een brieff van de heren >>> Gedeputeerde Staten van >>> Vrieslant ende nae lecture derselver goet gevonden daervan copie d'heren >>> Doyem ende >>> Bijma to te senden om volgende den goede gelieffte van den Mog. heren >>> Staten Generael haer opt spoedicxt pertinentel. t'informeren opten poincten in den brieff naeder exprimeert, ende t'selve gedaen wesende daervan selffs comen rapport te doen offt tenminsten die besoigne in aller ijle over te senden om d'heren Gedeput. vs. ende soe voorts mijn heren >>> Staten Generael gecommuniceert t'werden, ten einde haer Ed. Mog. van de gelegentheytt deser sake volcomel. onderricht sijnde, daerinne naer exigentie vandien sullen mogen disponeren. // Fol. 87 //

Insgelijcx goet gevonden d'capit. >>> Jan Eppens t'antwoerden datter een convoy tegenst den 18. deser is uytges. om uytten >>> Crombalch voorbij >>> Oestmahorn nae de >>> Weeser ende >>> Elwe te gaen, ende daeromme nodich is datt hij mettet oirlogschip daer ter plaetse verblieve, soe om goede wacht midlertijtt te houden tegenst des vrijbuyters streuperien, als toe verwachten d'ancompste van de schepen die van >>> Harlingen sullen opcomen, ende d'selve voerts mitten schepen voor >>> Oestmahorn sijnde te geleyden ter gedestineerde plaetse, doende daerentuschen gereedt maken, ende houden de provisie, die hij op dien reyse sal van done hebben, etc.


Dingsdach, den XIIII. Jul.

Steyn

Is d'contrerolleur ende cercher opten haven te >>> Maccum anges. dat een van hun beyden, dien d'collectatie van de penningen bij wijlen >>> Math. Onema convoymr. aldaer is toevertrout, tegenst den 22. deser naestcomende sich alhier sal hebben te verfueghen om van sijn ontfanck behoirlicke reeckenschap te doen, mitt hem brengende alle de penninghen die onder hem noch mogen berusten mit verclaringhe daerbij dat den wedue van wijlen den convoymr. >>> Bruynsvelt anges. is om voor dien dach over te senden den contrerolle die sij doer last van de raedt daertegenst gehouden heefft.


Woensdach, den XV. Jul.

Nihil actum ob absentiam.


Donderdach, den XVI. Jul.

Steyn praeses - Bijma

Compareerde d'here >>> Wygbolt Bijma, exhiberende d'commissie bij d'heren >>> Staten Generael op sijn persoen gepasseert, als mede Raedt ter Admiraliteyt in >>> Frieslant ende daerop versueckende geadmitteert t'werden. Ende is naer lecture van de vs. commissie bevonden in dorso vandien, dat d'voornoemde here >>> Bijma opten XIX. Jul. stylo novo den behoirl. eedt in handen van de Mog. heren >>> Staten Generael selffs al hadde gepraesteert, twelk gesien sijnde, is dienvolgens hem sessie gegunt.

Waernae verscheyden partijen van goederen, bij d'capit. >>> Jan Eppens angehaelt, sijn geinventariseert.

// Fol. 88 //

**** Eodem die, naer noen

Steyn praeses - Bijma - Tyessens

Sijn enige saken die bij montlijck plaidoy affgedient hadden, affgedaen.


Vrijdach, den XVII. Jul.

Steyn praeses - Bijma - Dyrcxs - Tyessens

D'here >>> Tyessens wedergecomen sijnde rapporteert sijn wedervaren, overleverende metenen sijn monstrerolle.

Is geresolveert d'capit. >>> Pieter Claeszn. met sijn schip van oirloghe, leck wesende, int >>> Vlie angecomen, te belasten, dat hij hem datel. mettet boot sal hebben te begeven in de haven te >>> Harlingen, ende dat de rade midlertijtt niet laten sal alsulcken ordre te stellen, dattet schip, soe haest het t'>>> Harlingen sal sijn ingebracht ende gearriveert, naer de noodt vereyschen sal, gerepareert sal werden.

Sijnde daernae d'andere saken, die op gisteren begost waren voldonghen t'werden ende alsdoen niet en conden termineert werden, geresumeert ende [einde tekst]

**** Eodem die, naer noen

Idem praeses et praesentes iidem

Is opten XXX. deser ancomende een publycque venditiedach anbestemmet ende geresolveert dat alomme hier te lande publicatie sal werden gedaen, dat men opten vs. naestlaesten dach van deser maent gedenckt te procederen tott vercopinghe van verscheyden partijen van goederen bij diversche capit. angehaelt ende gedenuntieert.

Is voorts gebesoigneert int visiteren ende termyneren van enige intenditen bij d'advoc. fiscal tegenst verscheyden contumaceerden overgelevert, ende het uyten ende decideren van enighe saken die op voermiddach in statu van wijsen gebracht waren.


Saterdach, den XVIII. Jul.

Steyn praeses - Wigb. Bijma - Dyrcxs - Tyessens

D'here >>> Ennius Bijma van >>> Groningen alhier weder angecomen sijnde rapporteert dat naedat sij enige dagen binnen >>> Groningen hadden gewacht opten comste van de heren gecommitteerde van >>> Frieslant ende in plaetse sij wel verhoopt hadden // Fol. 89 // dat d'vs. gecommitteerde aldaer wedergekeert sijnde met hunlieden naer >>> Embden souden sijn gereyst, nu boven hun vermoeden verclaren dien reyse niet te conen annemen, vermits haer principalen d'heren >>> Gedeputeerde Staten van >>> Frieslant verstonden den besendinghe onnodich t'wesen, doerdien de Mog. heren >>> Staten Generael schijnen d'sake bii der hant t'willen nemen, ende dat d'here >>> Doyem ende hij daeromme sich oock beswaert vonden om hun last alleen uytt te vueren daertoe sij beneffens d'commissarissen van >>> Frieslant waren gecommitteert, ende die soelange sij des raedts naeder meninghe niet en hadden verstaen, ende oversulx alhier gecomen was om te verstaen wat d'raedt soude vorder gelieffden in d'sake gedaen t'werden. Op welk rapport gedelibereert wesende, is geresolveert dat men metten gedecreteerde legatie vooralsnu sal supersederen ende d'heren >>> Staten Generael d'sake bevelen, ende mitsdien d'here >>> Ennio Bijma bedancken voor sijn gedane arbeytt ende moyte, ende d'here >>> Doyem revoceren.

Opt beclach bij d'here >>> Ennio Bijma gedaen van dat hem d'here >>> Wigb. Bijma voer den tijtt bij de leden van de >>> Omlanden onderlinge veraccordeert, in desen collegy sessie hadde genomen, heefft d'vs. here >>> Wigb. Bijma verclaert hem t'moghen lijden dat niettegenstaende hij den behoirl. eedt al opten IX. deser stylo veteri aen handen van de heren >>> Staten Generael hadde gedaen, ende doerdien naer stijle ende gebruyck bij desen collegy geobserveert, sijn gagie van dien dach aff soude mogen genieten, dat al evenwel d'voornoemde here >>> Ennius Bijma sijn tractement totten XVI. deser verleden, wesende den dach datt hij eerst in den raedt heefft gecompareert, sal mogen trecken ende ontfanghen.

**** Eodem die, naer noen

Opt request bij >>> Gerrytt Gerrytszn. van >>> Amelant condemneerde gepraesenteert, is geappostilleert: d'Raden etc. verclaren dat de suppliant sal mogen volstaen, mits betalende soe voer den amende bedragende t'sestich Car. gl. convoygelt als d'costen van de processe t'samen d'summa van acht ende t'soeventich Car. gl.

Geresumeert sijnde de missyff bij >>> Sijn Ex.cie iterativel. geschreven belangende de uytrustinghe van enen pleyte etc., is geresolveert om de goede gelieffte van >>> Sijn Ex.cie na te comen, d'welcke, niettegenstaende de redenen van excuse bij d'raedt geallegeert, om van dien opgelechte ende versochte equippagie voor desen tijtt ontledicht t'werden, evenseer d'selve // Fol. 90 // is urgerende, dat men om tijtt te winnen een crabschuyte sal huyren ende in aller ile tegenst een musquet scheutvrij t'doen maken, ende alsoe gemaackt sijnde, datel. naet leger senden, ende dat om tijtt te gewinnen, terwijlen hier te lande gheen pleyten te becomen en sijn ende dattet te lange soude anlopen alleer men enen bequamen pleyte elders soude doen copen ende in conformiteytt ende achtervolch van >>> Sijn Ex.cie schrieven laten gereedt maken, ende dat men d'capit. >>> Pieter Claeszn. tott dien tocht sall gebruycken mitt sijn onderhebbende veertich matelosen, overmits hij in langen tijtt met het boot, (twelk soe leck uytter zee is ingecomen, dattet grote reparatie is vereyschende) t'lant ghenen dienst sall conen doen, sijnde dienvolgens gecommitteert de equippagiemr. >>> Henrici om mitten allereersten te >>> Harlingen enen bequamen crabschuyte te huyren ende invuegen boven verhaelt opt spoedixct t'doen veerdich maken, ende metenen oock het boot van oirloghe na vereysch van de nood repareren.


Maendach, den XX. Jul.

Steyn vicepraeses - Bijma - Dyrcxs

Is geresolveert d'heren Raden ter Admiraliteyt residerende binnen >>> Amsterdam op haer E. brieff bestaende in verscheyde poincten te rescriberen ende vooreerst opt poinct concernerende de verseeckerheytt van de navigatie over de >>> Wadden, dat hoewel men al overlange ende alleer men enich schrieven van mijn heren >>> Staten Generael heefft becomen, om voor de zeegaten van >>> Amelant goede wacht tegenst des viants vrijbuyters invasie ende invall te doen houden, dienaengaende alsulken ordre hadde gestelt, dat men niet en twijffelde offt des viants vordere attentaten souden daerdoer lichtel. conen geweret werden, dat men diesniettegenstaende all evenwel noch besich is tegenst des viants streuperien naeder te versien ende in sulx te doen voorts ende voerts sal continueren ten einde d'viant alle middelen t'eenmale sullen mogen benomen werden om tegenst den varende man yett wijders t'entrepreneren ende voor te nemen.

Ende dat men haer E. belangende de goederen onder >>> Amelant doer recerche van de committeerde van desen collegy in fraude bevonden, onvermeldet niet can laten dat d'raedt al voor de recptie van haer E. // Fol. 91 // twee brieven, op des advoc. fiscals aensprake recht heefft gedaen ende tott sententie definityff geprocedeert ende dat men daeromme haer E. die goederen, nu de saken niet meer in haer geheel sijn, niet en can ten fine in haer E. brieff versocht, laten toecomen, dan dat men desniettemin tevreden is met haer E. soe enen voet die men in gelijcke occurrentien hiernae sal volghen, te beramen, als tot slants meesten dienst bevonden sal werden.

Dat haer E. voorts aengaende de remonstrantie bij de commisen int >>> Vlye overgegeven, sal gelieven te verstaen ende eerst beroerende het verconvoyen van de canterkees hier te lande, dat d'commisen haer E. in dat deel te milde hebben bericht, als sijnde hun angeven niet simpliciter warachtich, maer ter contrary waer, dat bij desen lantschappe ende d'commisen generaels vanwegen mijn heren >>> Staten Generael t'andere tijden een provisionele moderatie in desen is gemaeckt, waerbij d'ingesetenen geconsenteert is dat sij aengevende 126 stuck kees op >>> Bremen voor ses schipponden ende op >>> Hamburch voor vijff schippont, als wesende cleinder van gewichte, daermede sullen mogen volstaen.

Maer dat men de fraude bij de schippers int verswijghen van de grote hunder schepen gecommitteert, is soeverre vandaer, dat men daerentegenst dengenen, die voor desen collegy t'eniger tijde gecalengeert sijn geweest van dat sij de lasten hunder ladinghe niet oprechtel. hadden angegeven, altoes naer exigentie van hun faute heefft gemulcteert.

Ende dat men haer E. ten laesten nopende de reyscosten die d'vs. commisen praetenderen ten dienste deses collegii gedaen t'hebben, wel heefft willen verclaren dat de raedt soe dickmael als bij haer ymant is gecommitteert geweest tot verrichtinghe van enige saken soe in dese als in de quartieren onder haer E. districte resorterende, altijtt denselvigen t'elckens sijn vacatien ende gedane expensen heefft betaalt, ende oversulx oeck redelijck ende billijck acht dat d'voornoemde commisen daervan bij haer E. werden geconsenteert ende vernoegett, etc.

**** Naer noen, eodem die

Is de reeckeninge van >>> Hero Pieters collecteur der convoyen toe >>> Groningen bij der hant genomen, ende staet gemaackt van de ontfanck die hij voor den jare 1600 verleden soe vant incomende als uytgaende convoy gehat heefft, ende bevonden te bedragen als uytten slote nader te sien is.


// Fol. 92 //

Dingsdach, den XXI. Jul.

Steyn vicepraeses - Dyrcxs

Naedat de staet van de uytgave, die d'vs. collecteur tegenst sijnen ontfanck in den jare 1600 gedaen heefft, gemaeckt is geweest, is daerop voorts sijn reeckeninghe geslooten.

**** Naer noen, eodem die

Is d'here >>> Steyn gecommitteert om den capit. >>> Spallinck ende >>> Pieter Claeszn., die gesecht werden ingecomen t'sijn, te monsteren.

Is >>> Joanni Hylckes cercher t'>>> Groningen versueckende verbeteringhe van gagie, gelijcke tractement van 250 t'sjaers geaccordeert als sijn voorsate genooten heefft ende sijn adiunct tegenwoordel. is ontfangende mitt dier meninghe dat d'augmentatie van gagie bij desen gedaen ingaen sal ende beginnen sijn cours te nemen van den eersten Januar. laestverleden.


Maendach, den XXVII. Jul.

Doyem praeses - Tyessens - Dyrcxs

Sijn d'hopman >>> Frederic van Grovestins op sijn versueck toegestaen seeckere twee peerden, die bij sijn soldaten voor desen achterhaelt zijn, ende dat voor d'summa van tnegentich dal., daervan de thien dal. sullen geemployeert werden tot verfallinghe van de costen over het brengen van de peerden hertwaerts over gedaen, blievende de tachtich dal. voor de cooppenninghen.

D'here >>> Tyessens rapporteert hem volgende sijnen last ende commissie mitt Mr. >>> Cornelis chirurgijn deser stede gesproken ende gehandelt t'hebben ende soeverre geaccordeert t'sijn dat hij tevreden is alle de scheepscrijsluyden die in slants dienst sullen mogen gequetst werden offt anders enige schade ontfanghen, te bedienen, meysteren ende te cureren, mits voor sijn arbeytt ende cure genietende ter maent seeven Car. gl. offt int jaer vier ende tachtich Car. gl., wel verstaende datt het jaer ingaen sal van Pincxter laestverleden, ende dat sijn tractement van vier ende tachtich Car. gl. van dier tijtt aff insgelijcx beginnen sal te lopen ende gereeckent werden, vermits het meysterloen bij d'vs. chirur // Fol. 93 // gijn verdient aen een soldaet van de capit. >>> Jan Eppens, die sijn duym swaerl. was gequetst ende omtrent dier tijtt onder sijn handen waer gecomen, daerinne versmelten sal ende doet ende te niete wesen. Welk accoord bij de raedt is geapprobeert ende daerop geresolveert dat d'voornoemde chirurgijn Mr. >>> Cornelis in conformiteytt vandien op de verhaelde conditien sijn gagie jaerlicx sal ontfanghen.

Sijnde daernae gebesoigneert int passeren van enighe ordonnantien aen enighe capiteyns.


Dingsdach, den XXVIII. Jul.

Doyem praeses - Steyn - Dyrcxs - Saeckes

Compareerde de generael >>> Beyer remonstrerende hoe gants nodich het is, dat voor den cercher tot >>> Harlingen een plaetse omtrent den haven opte waterkant werde gemaeckt, alwaer hij in conformiteytt van de 2. art. van der cerchers instructie gehouden sal wesen hem te houden ende laten vinden ten dienste van slants gemene middelen van convoyen ende tot gerieff van de coopluyden ende schippers.

Vertoonde insgelijcx dat hij int visiteren van de buecken van de convoymr. deser stede bevonden heefft hem volgende sijn instructie gheen pertinent register te houden, immers sedert den 28. Jun. verleden gheen partijen te buecke geannoteert ende gestelt t'hebben, versueckende oversulcx dat d'raedt gelieffde dien ordre int regard van de convoymr. te stellen ende hem daertoe te houden dat in achtervolch van de 3. art. voortaen beter bueck houde, etc. ende dat de cercher te >>> Harlingen ten fine voren verhaelt met een huysken opten bequaemen plaetse bij hem tot dien einde gedesigneert ende angewesen, mach werden geaccommodeert. Op welk voorstel gedelibereert wesende, is geresolveert d'vs. generael an te seggen dat op sijn geproponeerde behoirl. sal werden gelett ende daerinne tot slants meesten dienste versien.

Sijnde daernae in enige plaidoyen die voldonghen waren, gesententieert.

**** Eodem die, naer noen

Is de reeckeninghe des cerchers te >>> Maccum van de ontfanck ende uytgave dien hij bij auctorisatie van wijlen >>> Math. Onema in sijn leven convoymr. te >>> Maccum gehat ende gedaen heefft, opgenomen ende gesloeten.


// Fol. 94 //

Woensdach, den XXIX. Jul.

Is men besich geweest met die geconfisqueerde goederen, die op morgen volgende den anpleckinghe int openbaer sullen vercofft werden, pertinentel. bij inventarys te stellen.

D'inventarisatie gedaen wesende sijn voerts d'articulen ende conditien geconcipieert, waerop de geconfisqueerde partijen van goederen vercofft sullen werden.


Donderdach, den XXX. Jul.

Doyem praeses - Steyn - Dyrcxs - Saeckes - Bijma

D'articulen ende voerwaerden gearresteert sijnde, is voerts totten venditie geprocedeert, ende daerinne mede naer noen gecontinueert.


Vrijdach, den XXXI. Jul.

Doyem praeses - Steyn - Tyessens - Bijma - Dyrcxs - Saeckes

Opt request bij >>> Reyner Claeses oudt burgemr. van >>> Harlinghen gepraesenteert, daerbij versocht werde het vacerende schrieversampt opt convoycomptoir binnen >>> Harlingen aen hem geconfereert t'werden, is geappostilleert: de Raden vinden niet nodich het schrieversampt ten requeste geruert, toe vergeven, vermits hier te lande gheen schrievers op enighe comptoiren der convoyen en sijn.

Sijnde bij occasie vant verhaelde versueck geresolveert ende verstaen terwijlen d'convoymr. ende contrerolleur te >>> Harlingen tegenwoordel. sijn genietende het schrijffgelt, heercomende van de convoycedullen, ende hun t'anderen tijden haere respective gagien sijn verhoogt ende verbetert ten aensien van dat sij doen t'selve schrijffgelt waren missende, dat men daerop ten tijde van des convoymrs. reeckeninghe sal letten, om naer advenant tgene sijlieden daervan sullen hebben geprofyteert ende getrocken, hunlieden in hare tractementen respective gedefalqueert ende affgetoghen t'werden.

Sijn d'generael commys >>> Beyer ende d'advoc. fiscal geauctoriseert bij den magistraet van >>> Groningen aen te houden om den executie van verscheyden sententien tegenst diversche burgers der vs. stede gepronuntieert alsoe d'succumbeerde (niettegenstaende sij al overlange om d'betalinge vandien sijn gesommeert geweest ende de tijtt van summatie wel all is overstreecken) all evenwell // Fol. 95 // tot noch toe in mora en gebreecke sijn gebleven om t'gewijsde te voldoen, sullende d'vs. gecommitteerde brieven van adresse aen de voornoemde magistraet mede gegeven werden, inhoudende versueck om d'selve commissarissen in faveur van justitie alle bevorderinge ende assistentie te praesteren, ten einde d'sententien nae haere forme ende inhouden mogen werden geexecuteert mitt verhael van de gewoontl. clausule van verschuldinghe, etc.

Insgelijcx geresolveert den commandeur opt huys te >>> Groningen t'versuecken, ingevalle de raedt van >>> Groningen sich mochte beswaert vinden, als men nochtans niet en verhoept, om des raets committeerden vs. in de versochte executie alle hulp ende assistentie te doen, datt hem gelieve alsdan d'commissar. op haer requisitie mit alsulke middelen t'assisteren, daerdoor de sententien niet illusoir, maer behoirl. ter executie gestelt mogen werden.

**** Naer noen, eodem die

Idem praeses et praesentes

Is d'specificatie van d'wedue van wijlen >>> Sytse Pieters in sijn leven smidt deser collegy van geleverd ijserwerk aen verscheyden capit. affgedaen, ende haer dienwegens ordonnantie gepasseert.


Saterdach, den 1. August.

Doyem praeses - Steyn - Bijma - Dyrcxs - Saeckes

Is geresolveert d'capit. >>> Cleys Bauckes (die versochte voor sijn diensten bij hem verleden soemer op den >>> Wael gedaen, aengaende de costpenningen ende souldie getracteert t'werden, in conformiteytt ende gelijck d'capit. van de andere collegien werden getracteert, die het leger volghen) an te segghen, dat men op sijn versueck niet en can vooralsnoch disponeren soelanghe hij niet en sal hebben geprobeert hoevoele d'capit. van de andere collegien die bij hem geleghen hebben ende gelijcken diensten gedaen, voor costpenningen ende souldie hebben getrocken, om sulx gesien voerts in d'sake gedaen t'werden.

Sijnde daernae enighe ordonnantien gedepescheert.

**** Naer noen, eodem die

D'specificatie van >>> Luytyen cuyper deses collegii, inhoudende de partijen van holtwerk bij hem aen verscheyden capit. gelevert, gevisiteert sijnde, is hem daervan ordonnantie passeert.

>>> Joannes Hylckes gesworen bode deser stede insinuerende seeckere citatie ten versuecke van >>> Enno Bauckes // Fol. 96 // met sijn reders bij commissar. van den Hove geemaneert, waerbij d'raedt verdachvaert wort om op maendach ancomende tegenst een uur voor de raadsheer >>> Hillama te compareren, die bij den Hove gecommitteert was om partijen in hun questie te verglijcken indien hij can, soe niet, van sijn wedervaren rapport t'doen etc., is naer lecture van de citatie d'here >>> Steyn gecommitteert om sich naer >>> Leuwerden te verfueghen ende mitten advocaet >>> Herbayum te revideren de proceduyren ende sulx gedaen wesende waer te nemen den termijn van comparitie, die op maendach voer den raetsheer >>> Hillama sal dienen, ende t'anhoren de middelen van accoord, die bij d'vs. commissar. sullen voergeslagen werden.


Maendach, den III. August.

Dyrcxs praeses - Tyessens - Doyem

Sijn diversche ordonnantien aen verscheyden personen gedepescheert.

**** Eodem die, naer noen

Is d'specificatie affgedaen van de behuefften tot reparatie vant boot van oirloghe gelevert.


Dingsdach, den IIII. August.

Dyrcxs praeses - Doyem - Tyessens - Steyn - Bijma

D'here >>> Steyn wedergecomen sijnde rapporteert sijn wedervaren voor d'commissar. van den Hove, ende dat nae lange disputen aldaer tuschen partijen gevallen, eintel. d'sake is uytgestelt totten 29. deser ancomende ende op dien dach een nieuwe comparitie gelecht.

Opt oetmoedich versueck van de huysvrouwe van >>> Harmen Eppen gecondemneerde, is geresolveert dat sij volstaen sal mogen, mits betalende d'summa van driehondert vijff ende twintich Car. gl. voer de condemnatie, ses gl. tot verfallinghe van de executiecosten ende drie gelijcke gulden tot profijt van de armen.

Is >>> Aucke Jacobs stuyrman des capit. >>> Doncker op sijn versueck pasport verleent.


// Fol. 97 //

Woensdach, den V. August.

Feriatum, eo quod dies ille dicatus erat precib. et ieiunio.


Donderdach, den VI. August.

Doyem vicepraeses - Steyn

Opt missyff, daerbij d'here >>> Gedeputeerde Staten van >>> Frieslant versochten haer E. toegesonden t'werden d'informatie bij den raedt genomen opten gelegentheytt van de toepalinghe van de >>> Dollart bij d'graeff ende stad van >>> Embden voorgenomen, etc., is geresolveert te rescriberen dat men acht haer E. noch wel indachtich t'wesen dat beide de collegien seeckeren tijtt geleden enighe uytt haer middel respectivel. hebben gecommitteert gehat, om bij alle bequame middelen te procureren ende teweghe te brengen dat de bepalinghe over den >>> Dollart ghene voortganck tot nadeel van d'provintie van >>> Frieslant ende stad >>> Groningen ende Omlanden en soude mogen gewinnen, ende dat des raets committeerde sich daerop naer >>> Groningen hebben verfuegt, op hope van haer E. committeerde aldaer te vinden, om tegelijck vandaer de reyse op >>> Embden ten fine vs. an te nemen, d'welcke te >>> Groningen ancomende ende verstaende dat haer E. committeerde al nae de schantse van dien quartiere waren vertrocken, aldaer op haer E. wedercompste enighe daghen hebben vertoefft, alwaer haer E. committeerde wedergekeert sijnde, tegenst d'committeerde van de raedt, die verhoopt hadden dat de reyse nae >>> Embden ten einde vorn verhaelt soude voortgegaen hebben, verclaert hebben dat sij hun beswaert vonden derwaerts mitt des raets committeerde te gaen, vermits mijn heren >>> Staten Generael schenen d'sake t'willen bij der hant nemen, daervan d'raed bij haer committeerde verwitticht sijnde hadde die alleen sonder haer E. committeerde niet laten vorder reysen (omdat men beduchte dat die van >>> Embden lesende dat dese beide provintien difficulteerden haer committeerden tot inwillinghe van dit versueck niet te beweeghen souden sijn,) dan d'sake daerbij voer dien tijtt laten berusten, temeer deurdien d'raedt bericht werde dat haer Ed. opten aenschrievinge van mijn heren >>> Staten Generael yemant al hadden geauctoriseert om sich opten gelegentheytt deser sake volcomel. t'informeren. Ende hoewel d'raedt niet en twijffelde offt haer E. sullen doer denselvigen persoen alles pertinentel. al hebben verstaen, nochtans nadien haer E. begeren van de raedt onderricht t'wesen belangende t'recht bij // Fol. 98 // graeff >>> Enno gepraetendeert ende d'schade die dese provintien bij dien toesluytinghe souden hebben te lijden ende te weeten wat bescheydt ende bericht d'raedt dienaengaende hadde becomen, conde d'raedt haer E. niettemin onvermeldet niet laten, niettegenstaende sij hun daerop door enen expressen om redenen vs. niet en hebben geinformeert, dat sij geloeffweerdichl. wel soevoele hadden verstaen, dat die van >>> Embden het paelwerck wel ruym over de helfft tegenwoordel. hebben gebracht, sijnde daermede alrede over de meeste dicxte gecomen, soe dattet minste parck ten aensien van de groten diepte noch behouden is ende te maken staet, twelk apparentel. desen soemer wel sal voltoghen werden, hebbende mede soewel berichts dat graeff >>> Enno de proprieteytt van dien riviere hem is vindicerende ende uytt crachte vandien sustinerende hem in sijn eysch t'mogen doen tgene hem geliefft sonder daerop eens t'letten dat usus fluminis publici yder man commuin ende gemeen is ende mitsdien niemant behoert ende oeck mit rechte can belettet werden. Wat schade de generaliteytt int gemeen ende beyde dese lantschappen bij den toepalinghe van de >>> Dollart hebben toe verwachten, is notoir, t'weten dat daerdoer de vrije trafficque ende neringhe van d'beide provintien als d'opcomsten van de comptoiren der convoyen ende licenten grotelijcx sullen werden gecrenkt, invueghen dat te bevresen staet dat beide de neringhe ende de convoyen ende licenten mittertijtt mits het sluyten van dien riviere wel souden mogen comen te declineren, aff te nemen ende gantsel. toe verfallen, nadien met het begost werck de navigatie van den >>> Verschen Eems d'ingesetenen der >>> Geunieerde provintien genoech onnutt ende onbruyckbaer wort gemaeckt die doer desen middel sullen genootdruckt werden onder des stadts muyren te passeren ende repasseren, twelk offt wel gesecht soude mogen werden reb. sic stantib. ende geduyrende de goede nabuirschap ende neutraliteytt mitten stad >>> Embden meer voer d'coopman ende schipper ongeriefflijck als de gemene sake nadelich t'sijn, soude nochtans lichtel. sich conen toedragen ende de tijtt comen, dattet in de wille ende gelieven van een persoen soude staen om d'schepen vrij ende onverhindert voerbij t'laten varen, offte niet, twelk offt het d'provintien lijdelicken is, benamen daer sulx nu mitt gevueglicke middelen can voorgenomen ende verhindert werden, wort haer E. selffs als de verstandighe te bedencken gegeven voer soevoel des raets advys aengaet, soude hun goet duncken, dat het beter waer dat d'sake bij mijn heren >>> Staten Generael werde voergenomen, nu die in haer geheel is, ende ongetwijffelt met minder moyte ende swaricheytt sal conen totten gewunsten einde gebracht ende enen vrijen pad ende doorganck voer d'schepen den >>> Verschen Eems opgaende, gelaten werden, dan alst werk geheel voltrocken ende gemaackt sal wesen.

// Fol. 99 //

**** Eodem die, naer noen

D'advoc. fiscael wede gecomen sijnde hebben enighe saken, die volgende de citatie op huyden waren gelecht, opten rolle gedient.


Vrijdach, den VII. August.

Doyem vicepraeses - Bijma - Steyn

Naer gedane inventarisatie van verscheyden partijen van goederen bevonden in seecker besloten tonne, toebehorende enen coopman >>> Johan ende eysch ende antwoerd, replycq ende duplycq daerop aen wedersijden gevolcht, is d'vs. coopman gecondemneert in een amende van vier ende twintich Car. gl. daervan een pondt groot sal blieven voor d'armen.

**** Naer noen, eodem die

Idem praeses et praesentes

Is gebesoigneert int examineren van de staet van den ontfanck der penningen opgecomen van de incomende ende uyttgaende goederen, soe die opten haven binnen >>> Harlingen is gevallen.


Saterdach, den VIII. August.

Dyrcxs praeses - Doyem - Steyn - Bijma

Compareerde >>> Jan ten Buer hem seggende last t'hebben van enige burgers van >>> Groningen, die bij den raedt in enen merckelicken somma etc. waren gecondemneert, versueckende uytt crachte van sijn procuratie dat d'succumbeerde ten aensien van de hoge sware condemnatie ende haren povren state daertegenst, in gratieusen compositie souden mogen ontfangen werden. Op welk sijn versueck gecommuniceert wesende, is geresolveert d'vs. >>> ten Buer an te segghen dat men de gegeven sententie soevoele heefft gemodereert dat d'succumbeerde sullen mogen volstaen mits in bare penningen betalende, offte anders genoechsame borghe binnen deser stadt stellende voor d'somma van soevenhondert vier ende veertich Car. gulden, offte dat bij faute vandien de begoste executie sijn voortganck sal hebben.

Opt request van >>> Geert Beerns burger van >>> Groningen daerbij versocht werde affslach t'mogen genieten in d'penningen, daerinne hij was gecondemneert, om redenen dat d'butter bij hem op nergens nae bij soe hoech is vercofft etc., is geappostilleert: d'suppliant sall wel doen ende betalen volgende de condemnatie.

// Fol. 100 //

**** Eodem die, naer noen

Idem praeses et praesentes

Is weder gecompareert >>> Jan ten Buer verclarende hem gheen last t'hebben om tot soe een hoegh penninck toe comen, versueckende oversulx dat d'succumbeerde meerder gratie mach bewesen werden, praesenterende metenen vanweghen d'succumbeerde binnen corte dagen op te leggen ende t'betalen d'somma van driehondertvijfftich Car. gl. welke sijne praesentatie in deliberatie gelecht wesende, is geresolveert hem an te dienen dat men sijn praesentatie niet en can amenderen dan persisteert bij de resolutie dienaengaende voor middach genomen.


Maendach, den X. August.

Bijma praeses - Tyessens - Steyn

Ontfangen een brieff van mijn heren >>> Staten Generael, mitt daerbij seeckere resolutie inhoudende verbot van het uytvueren van dritt, oudtwandt offte netten, om redenen dat alrede een grote partije daervan was gescheept naer >>> Franckrijck met intentie, soe men vermoedt, om die vandaer voorts nae s'viants leger voer >>> Oestende te vueren. Ende is naer lecture vandien geresolveert, dat men d'officiers der convoyen tgene vs. is, sal aenschrieven ende belasten dat sij ge[ne] dritt, oudwant offte netten sullen laten uytgaen totdat anders bij mijn heren >>> Staten sal wesen gedisponeert, etc.

Compareerden >>> Lourens Huegens ende >>> Falckenier committeerde van de heren Raden ter Admiraliteyt binnen >>> Amsterdam, versueckende dat in conformiteytt van de aenschrievinghe bij mijn heren >>> Staten Generael aen de raedt gedaen, int >>> Oest ende Westeinde van >>> Amelant een bequame jachte ter wachte soude mogen gelecht werden tot verhuedinghe van des viants inval.

Versochten insgelijcx dat voertaen soe daer enighe goederen comende van >>> Amsterdam bij d'cap. van deser collegii weder souden // Fol. 101 // mogen angehouden offte achterhaelt werden, vermits die ten comptoire t'>>> Amsterdam niet en waren verconvoyet, dat d'selve goederen (conform de goede meninghe van Ed. Mog. heren >>> Staten en d'ordre bij de respective collegien tot noch toe geobserveert houdende dat de angeslagene goederen behoren opgesonden t'werden aen het collegie van dien quartiere, alwaer de fraude is gepleecht) naer >>> Amsterdam souden mogen gesonden werden om daervan de judicature bij d'vs. Raden van >>> Amsterdam genomen t'werden.

Versochten wijders dat enen eenparigen voet wel soude mogen genomen ende geraempt werden opt angeven ende verconvoyen van de canterkees gaende op >>> Bremen ende >>> Hamburch daervan hier te lande weiniger wort gegeven als opten comptoiren van andere provintien, ten einde in de coepmanschap onder d'provintien egalitijtt ende gelijckheytt mach onderhouden werden.

Ende naedat over de voorgestelde poincten is communicatie gehouden geweest, is geresolveert d'heren gecommitteerde daerop an te segghen ende opt eerste poinct beroerende de bevrijdinghe van de zeegaten van >>> Amelant dat desen somer continuel. altoes een oirlogschip in de >>> Crombalch omtrent het >>> Westeinde geleghen heefft om des viants attentaten te verhinderen, doch dat men niettemin om den coopman ende schipper alle vorder scrupul ende vrese te benemen ende d'committeerde goedt contentement toe geven, het schip van oirloge datel. sal doen deslogeren ende van legerplaetse veranderen, ende naeder het zeegat laten legghen.

Belangende het twede versouck, den committeerde t'vertonen dat het een ander gelegentheytt heefft mitten goederen, die in dese landen werden angehouden, als die in andere provintien angeslagen werden als wesende voer het meerendeel cleine porceelen van goederen ende van cleyn wardie, soedat ze d'oncosten, d'welke onderweghe om die t'>>> Amsterdam t'brengen, notel. souden moeten gedaen werden, qual. souden conen dragen, ende dat d'expensen daerover, als voren, te vallen dickmael wel soevoele soude comen te bedragen als d'goederen waerdich sijn ende dat daeromme d'committeerde selffs wel sien onredel. ende onbillick te zijn dat d'goederen op >>> Amsterdam tot soe grote costen souden souden moeten wechgeschickt werden, als waerdoor de denuntiateurs van hun gerechtich. souden meest gefrustreert werden.

Nopende het laeste poinct, dat d'raedt niet nalatich is geweest d'resolutie van de heren >>> Staten opt stuck van de canterkees, int warck te stellen, maer dat sij daerinne sijn verhindert geweest bij auctoritijtt van de h. >>> Staten deser lantschappe, soe seer oock, dat het beletsel bij denselven gedaen niet en heefft conen affgedaen werden soelange seeckere moderatie daerop bij d'lantschappe geraempt, bij conniventie ende tolerantie van mijn h. >>> Staten is in treyn gestelt, soedat, indien daerinne enighe veranderinghe gedaen sal werden, sulx doer d'auctoritijtt van mijn h. >>> Staten bij desen provintie sal moeten teweghe gebracht werden.

// Fol. 102 //

**** Naer noen, eodem die

De handelinghe mitt >>> Jan ten Buer als volmacht van enighe succumbeerde ende condemneerde binnen >>> Groninghen infructuens affgelopen wesende, is geresolveert, dat men d'executie wederomme sal bij der hant nemen ende daerop d'officieren der convoyen aldaer auctoriseren om bij den E. raedt van >>> Groningen opt eernstichst ende vlijtichst aen te houden ten einde de sententien tegenst enen yeder van de succumbeerde naer haer forme ende inhouden mogen werden geexecuteert.

Om waertoe te gevueglicker te conen geraacken ende ten einde de magistraet daerinne gheen swaricheytt en sal mogen maken, is mede goed gevonden haer E. dienaengaende toe begroeten ende vooreerst te bedancken voor den goeden assistentie die haer E. geliefft heefft d'advoc. fiscael in faveur van justitie te doen tot bevorderinghe van de versochte executie ende daernae te verhalen, alsoe d'fiscal gerapporteert heefft dat de begoste executie op haer E. begeerte voor weinich dagen is gesurcheert ende opgehouden om te sien off d'succumbeerde midlertijtt mitten raedt naeder souden conen affcomen, ende de handelinge van accoerd mett den vs. volmacht sonder vrucht is affgegaen, vermits hij voor de 990 ll. daerinne d'succumbeerde tsamen gedoempt waren, niet meer dan vierdehalffhondert gl. heefft gebooden ende alsoe een spotlijck bod gedaen, daer d'raedt het hem verre onder de condemnatie, t'weten op 765 ll. hadde verlaten, dat men haer E. (als selffs wel wetende hoevoele t'lant daeraen gelegen is, dat de gewesene vonnissen behoirl. mogen werden ter executie gestelt, ten einde anders daerdoer van gelijcke frauden toe pleghen mogen weder gedeterreert ende affgehouden) vruntel. wel versocht t'hebben, d'officiers der convoyen als daertoe bij d'raedt geauctoriseert om d'executie te procureren ende te vorderen, in haer versueck goetlijck te bejegenen ende dienvolgens d'sententien naer hare inhouden te doen executeren, opdat se andersins niet en werden illusoir, ende bij faute van executie andere gheen oorsake gegeven en werde t'lant spe impunitatis insgelijcx toe defrauderen, mitt verclaringhe daerbij dat d'gemene sake daeraen sonderlinghen dienst sal geschien, etc.

Ten selven tijde insgelijcx geresolveert d'officiers der convoyen in >>> Delffsijll ende >>> Reyde an te schrieven, dat nadien men d'officiers binnen >>> Groningen heefft geauctoriseert ende gelast om den executie tegenst enighe burgers derselver stadt opt vlijtichst te urgeren, ende men beduchtende is dat d'condemneerde om den // Fol. 103 // committeerde executie t'ontgaen, wel middelen souden weeten te vinden waerdoor sij heimel. uytter stadt souden mogen geraken ende verlicht naer >>> Embden mitterwoene begeven, dat men hun belast daerop verdacht t'wesen, ingevalle ymant van de succumbeerde daervan de namen haer worden metenen toegesonden, soude mogen doer de forten van haerlieder residentie te passeren, dat sij d'selve persoenen verseeckeren ende anhouden ende van sulx d'raedt in alle diligentie adverteren.

Van gelijcken aen de capit. >>> Crabbe soeverre hij enige van die personen opt water sal mogen ontmoeten, dat hij d'selve sal hebben aen toe houden, ende voorts sijn devoir doen waer hij can ymant vandien t'achterhalen.


Dingsdach, den XI. August.

Is gebesoigneert int repartieren van de penningen heergecomen wesende van d'amenden daerinne verscheyden personen waren gecondemneert, welke besoigne nae de middach geresumeert ende vorder bij der hant genomen sijnde, is daerinne [einde tekst]


Woensdach, den XII. August.

Bijma praeses - Tyessens - Steyn

Is geprocedeert ende getreden tot repartitie ende verdeylinghe van de penningen, opgecomen van de geconfisqueerde goederen, die opten laest gehoudenen venditiedach int openbaer vercofft sijn.


Donderdach, den XIII. August.

Bijma praeses - Tyessens - Steyn

Naedat d'saken opten rolle gedient hadden, is de bovenverhaelde besoigne van distributie van penningen vorder voorgenomen ende geabsolveert ende geeindicht des naemiddaegs.


Vrijdach, den XIIII. August.

Bijma praeses - Tyessens - Steyn

Is wederomme getreden int examineren ende doersien der registers van de ontfanck des comptoirs t'>>> Harlingen ende [einde tekst]


// Fol. 104 //

Saterdach, den XV. August.

Bijma praeses - Tyessens - Steyn

Is gebesoigneert int visiteren van de dubbelden vant comptoir deser stede.

**** Naer noen, eodem die

Is d'commys generael >>> Boner gecommitteert om d'officiers der convoyen binnen >>> Groningen t'assisteren int bevorderen van de executie van de sententien tegenst diversche burgers der vs. stede gepronuntieert, sijnde hem tot dien fine brieven van credentie aen de E. raedt van >>> Groningen sampt behoirlicke acte van commissie tot beter uytvueringhe van sijn last medegegeven.

Het patent voor d'capit. >>> Jan Eppens gedepescheert, daerbij hem gelast wort d'schepen op >>> Hamburch ende >>> Bremen gemunt, nae den >>> Weeser ende >>> Elwe te convoyeren ende vandaer weder in alle verseeckerheytt herwaerts over te geleyden.

Sijnde daernae wederomme voor de hant genomen de bovengaende besoigne vant visiteren der dubbelden, daert gelaten was.


Maendach, den XVII. August.

Steyn praeses - Bijma - Tyessens

Sijn de dubbelden van den ontfanck opten haven te >>> Maccum gevallen, gevisiteert soe voer als nae de middach.


Dingsdach, den XVIII. August.

Steyn praeses - Bijma - Tyessens

Is geresolveert d'capit. >>> Tymen Jacobs Doncker aen te schrieven dat men met verwonderinghe compt t'verstaen dat hij hem vervordert heefft de vier soldaten (die over hem aen de raedt clachtich waren gevallen van dat hij hunlieden qual. hadde getracteert ende bejegent, ende met een brieff van de raedt aen hem weder naet oirlogschip waren gesonden, inhoudende verschrievinghe om hem tegenst die clachten alhier toe comen verantwoerden) soe haest hij wederomme opt schip is gearriveert, heefft doen in eyser slaen, om gheen ander oersake, als men onderricht wert, dan dat sij over sijn doen vs. d'raedt geclaecht hebben, ende dat niettegenstaende hem in persoen // Fol. 105 // int collegy belastinghe gedaen was van dat hij soude sien goede vrede ende eendracht met sijn onderhorighe soldaten te houden ende opt schip wedergekeert sijnde d'soldaten uytt sake van hunne gedane clachten niet hebben enich leedt aen te doen nochte daerover toe travailleren, mitt verclaringhe daerbij dat men t'selve sijn doen hem niet ten besten is affnemende, als directel. strijdende tegenst t'gene hem bij monde in de vergaderinge van de raedt met duydelicke woorden was angesecht ende belast, ende dat men oock verstaet, indien die soldaten yet mogen misdaen hebben ende ter cause vandien enichsins straffbaer wesen, dat de straffe niet bij hem maer bij d'raedt is staende ende dat hij hemselven in sijn eygen sake niet en can richten ende dat men derhalven d'capit. vs. wel eernstel. sal vermanen ende waerschuwen dat hij hem voortaen wel wachten sal diergelijcx meer te doen, offt dat men anders ende bij faute vandien tegenst hem tot sijn leetwesen sal procederen, ende meteenen lasten, dat hij de gevangene soldaten datel. van haer hechtenisse sal relaxeren ende ontslaen ende verlooven, om sich alhier ter plaetse te verfueghen, ende opt collegy t'laten vinden, d'raedt bij die soldaten overschrievende de redenen, waeromme hij de vier soldaten heefft geapprehendeert gehadt, ende oock enighe dagen in banden gehouden omme d'selve gesien voorts in d'sake gedisponeert t'werden soe ende als naer gelegentheytt vandien bevonden sal werden.

Ten selven tijde insgelijcx geresolveert d'commissar. opten >>> Verschen Eems >>> Douwe Scheltes aen te schrieven tgene aen de capit. >>> Doncker is geschreven, mitt belastinghe daerbeneffens om den raedt pertinentel. te verstendighen d'oorsake, waeromme d'soldaten ten wedercompste des capit. opt oirlogschip in apprehentie ende gevanckenisse sijn gestelt, ende offt d'soldaten sich optnieuw weder hebben tegenst d'capit. verlopen ende vergreepen, dan offt sij bij d'capit. ten aensien van de voorgaende querele sijn gevanckel. aengehouden om die redenen gesien voorts etc. in d'sake gedaen t'werden soe ende als naer exigentie ende vereysch vant selve sal behooren.

Sijnde daernae weder gebesoigneert int doorsien van de dubbelden van de comptoiren van deser provintie die noch niet en waren affgedaen, ende daerinne den gehelen dach voorts gecontinueert.


// Fol. 106 //

Woensdach, den XIX. August.

Steyn praeses - Tyessens

Is d'camerbode >>> Laeszn. geordonneert ende gelast uytt te keeren aen >>> Claes van Coesvelt gewesene opsichter te >>> Coverden d'summa van twaelff Car. gl. ende dat in recompens van de diensten bij hem gedaen int bedienen van sijn vs. last ende commissie ende ontdecken van enighe frauden.

Waernae wederomme is gebesoigneert in d'examinatie van de registers der comptoiren, die noch niet en waren affgedaen.


Donderdach, den XX. August.

Steyn praeses - Bijma - Saeckes - Tyessens

Naedat d'saken voor rechte gedient hadden, is geresolveert d'convoymrs. opten havenen van >>> Staveren ende >>> Nieuwe Biltsijll te lasten de registers van de drie verlopene maenden datel. over te senden, met ernstighe vermaninghe daerbij om voortaen naer expiratie van een yder maent over te senden de staet van den ontfanck dien maent gehat, achtervolgende den 16. art. sijnder instructie, sonder daerinne meer suymich t'sijn.

>>> Jan Egberts opt schrieven van de raedt uytt >>> Bellingwolde alhier verseeckert overgebracht sijnde, heefft vrijwillichl. in iudicio bekent ende verclaert dat hij seeckeren tijtt geleden d'officiers der convoyen in >>> Bellingwolder schans hadde gepraesenteert ende gebooden een rijcxdal. tot betalinge vant recht der convoyen daertoe staende voor een peerdt, twelk hij van meninghe was uyttet lant toe vueren, ende dat d'officiers daermede niet tevreden sijnde, dan het volle convoygelt eyschende, hij is weder naer huys gekeert als soevoele gelts niet bij hem hebbende, ende middel gesocht om t'peerdt onverconvoyet uytt toe vueren, twelk hij oock dienvolgens hadde volbracht, verclarende voorts dattet peerdt bij hem sonder convoy uytten lande gevuert, was toebehorende >>> Cornelis Janszn. te >>> Noortbrueck wonende, die hem comparant oock last hadde gegeven dat hij sien soude t'peerdt bij alle weeghen ende middelen uytt te steecken, ende te krijghen [einde tekst]

Waernae goet gevonden d'convoymr. opten >>> Biltsijll aen te schrieven, dat men getreden sijnde in d'examinatie van de registers des ontfancks ende collecte der convoyen bevonden heefft dat hij van de verlopene soeven maenden des tegenwoordigen jaers tot noch toe niet een register // Fol. 107 // heefft overgesonden, niettegenstaende hij nochtans wel weet dat hij volgende d'placaten ende sijn instructie gehouden is van enen yegel. maendt naer expiratie derselver, de staet van sijnen ontfanck over te senden, twelk soe bij hem niet alleen niet en is geachtervolcht ende nagecomen, maer niet een dubbeld oft register van alle der verledene maenden deses jaers is overgecomen, dat men hem d'selve sijne negligentie ende onachtsaemheytt int nalaten leven tgene sijn eedt van hem is eyschende, niet en can int goede affnemen ende oversulx expressel. sal belasten alle de registers van de maendt Januar. aff datelijck herwaerts aen t'bestellen ende voorts eernstel. vermanen, daerop verdacht t'sijn, dat hij voortaen, naedat een yder maendt overstreecken sal wesen, de staet van all tgene bij hem dien verledenen en passeerden maent ontfanghen sal sijn, sal sien over toe senden ende dat in conformiteytt van den 16. art. sijner instructie, die men verstaet dat hij strictel. hiernae sall hebben t'onderhouden sonder des t'sijn in gebreecke op poene van indignatie etc.

**** Eodem die, naer noen

D'collecteur der convoyen opten >>> Burtanghe den raedt aengedient hebbende dat de schout van >>> Rooswinckel hem verfordert hadde enighe soldaten vant garnisoen van de >>> Burtanghe seeckere twe stucken >>> Westphalis dueck, twelk sij hadden achterhaelt ende aengeslagen, vermits daervan t'recht van convoyen niet en ware betaalt, affhandich t'maken, ende in sijn huys in bewaringhe te nemen op beloffte nochtans van t'selve dueck wel t'sullen bewaren hem ter tijtt toe ende soelanghe hij van de officiers der convoyen in d'>>> Burtanghe onderricht soude sijn van slants recht ende wat hem dienvolgens te doene soude staen, ende dat sij daerop binnen twe offte drie dagen daernae aen den voornoemden schout dienaengaende ges. hebben[de], bevonden hebben dat hij het dueck den lorringdrayer tegenst sijn beloffte all hadde laten volghen, is geresolveert den vs. schout achterschrievende dat men t'gene vs. is van goeder hant ende gelooffweerdichl. heefft verstaen, ende dat men hem daerop uytten name van mijn heren >>> Staten Generael wel eernstel. sal waerschuwen, alsoe door t'selve sijn doen t'lant in haer gerechticheytt is gefrustreert ende vernadelet ende de defraudateurs van de gemene slants middelen in hun quaed voornemen gesterckt, dat hij hem voortaen wel sal hebben te wachten diergelijcx meer te doen, ende sijn // Fol. 108 // handen te steecken ende hem toe menghen in saken, die hem niet aen en gaen, maer d'raedt van de voornoemde heren >>> Staten bevolen sijn, mitt verclaringhe ingevalle hij hiernae weder bevonden sal werden d'saken der convoyen hem becroedicht t'hebben, dat men veroorsaekt sal werden daertegenst d'heren >>> Staten alsulcx clachtich te vallen, dat haer E. Mog. daerinne tot sijn leetwesen sullen versien, ende dat men hem daerbeneffens wil vermaent hebben dat hij binnen thien dagen de twee stucken dueck sal sien te leveren in handen van d'officiers vs. offte soet dueck niet mach sijn in rerum natura, de juste aestimatie vandien onder d'vs. officiers te namptiseren, op poene dat men anders ende bij faute vandien genootdrukt sal werden tegenst hem te procederen soe ende als bevonden sal werden.

Sijn den convoymr. voornoemt (die remonstreerde hoe grotelijcx hij tott dienst vant lant ende gerieff van de coopluyden ende schippers een peerdt van doene hadde, om intijts te conen wesen ter plaetse, daer sij d'schepen d'>>> Verschen Eems nae het sticht van >>> Munster opgaende, gewoonlijck sijn te visiteren ende daerop versochte hem tot slants costen een peerdt ten fine vs. gegunt t'werden) in plaetse vant versochte peerdt toegelecht achtien Car. gl. die hij int jaer sal genieten, mits dat hij daervooren gehouden sal wesen een peerdt op sijn eighen costen den tijtt van een jaer lanck te houden ende daermede den dienst bij hen verhaelt, te doen.


Vrijdach, den XXI. August.

Steyn praeses - Bijma - Tyessens - Saeckes

Is voorts ende voorts gebesoigneert int examineren van de dubbelden.

Ende voort scheyden geresolveert dat d'heren >>> Doyem ende >>> Th. Dyrcxs sullen tegenst dingsdach ancomende verschreven werden, alswanneer de reeckeninghe des ontfangers generaels >>> Henrici sal bij der hant genomen ende affgedaen werden.

**** Naer noen, eodem die

Ontfangen wesende twee brieven van de heren Raden ter Admiral. binnen >>> Amsterdam, daerinne haer Ed. adverteren dat de viant met drie schepen te >>> Duynkercken soude sijn uytgecomen t'weten // Fol. 109 // met een groot schip ende twee herenboots, is geresolveert daerop te rescriberen dat d'raedt soe haest van des viants uytcompste niet en is verwitticht offt sij hebben allenthalven, daert nodich waer, d'capit. daervan in aller ijle verstendicht ende belast goede scharpe wacht te houden tegenst des viants streuperien ten einde de schepen over de >>> Wadden passerende niet en mogen beschadicht werden, verhopende dat door den gestelde ordre des viants vrijbuyters in hun quaed voornemen sullen verhindert werden mitt verhael daerbij dat men den equippagiemr. >>> Lou Folkerts, ten tijde hij hier laest was, heefft behandicht seeckere memorie, om te becomen seecker extract uytten reeckeninghe van wijlen >>> Lieuwe Mellema in sijn leven ontfanger generael der convoyen etc. van den jare 1588, twelk men notel. int proces tegenst sijn erven hadde te gebruycken, in welcke reeckeninge hem in seeckeren post gevalideert souden sijn d'intressen van de penningen die hij tot behueff vant lant hadde opgenomen, sonder dat d'selve copie tot noch toe is ontfangen, ende daeromme versuecken sal dat haer E. gelieve daervan authenticque copie van dien post d'raedt t'laten toecomen opt spoedicst, omdat de tijtt tot productie ende inbrenginghe van dat bescheydt gepraefigeert, nu al laest sal comen te expireren.

Waernae insgelijcx geresolveert d'capit. >>> Tyaerd Tyebbes aen te schrieven dat men int seecker bericht is dat de viant met drie schepen te >>> Duynkerken uytt in zee is gelopen, ende sijn cours noorwaerts aen genomen, ende metenen te belasten, (alsoe niet te twijffelen en is, offt sij sullen haer met die schepen nae de zeegaten deser custe begeven ende aldaer blieven legghen d'occasie waer te nemen, om het ene offt andere gat bij gelegentheytt in te sluypen ende de passerende schepen over de >>> Wadden aengrijpen ende t'berooven) dat hij de >>> Watten van de >>> Oester Eems aff tott aen den >>> Scholbalch sal hebben te cruyssen, lopende vant ene zeegat int andere, sonder op een plaetse langher dan drie dagen te vertouvende, maer t'einde van de derden dach t'elckens weder nae een ander zeegat verseylende, houdende allenthalven goede neerstighe wacht tegenst des viants streuperie, etc.

Sijnde van gelijcken goet gevonden dat men d'capit. >>> Viltshuysen tegenwoordel. int >>> Westeinde van >>> Amelant leggende, van des viants compste in zee sal verstendigen, mitt belastinghe om neerstel. ende sorgvuldel. daervoor toe te sien goede sorghe te dragen dat d'viant den enen offt den anderen tijtt bij occasie met cleine schepen // Fol. 110 // doort >>> Amelander gat niet binnen en gerake ende income, om op de >>> Wadden onversiens d'coopman ende schippers enighe schade aen te doen, etc.

Ten selven tijde mede geresolveert d'lieutenanten tegenwoordel. int fort van >>> Bellingwolde garnisoen houdende, t'antwoorden dat de soldaten de 12 schepen hier wel hebben overgebracht, mitt bedanckinghe voor hun goed devoir ende versueck van daerinne te continueren ende voorall goede neerstighe toesicht t'hebben opten peerden, die men verstaet dat in groten aentall uytgevuert werden sonder dat daervan enich convoy betaalt wort om die bij alle middelen t'achterhalen, ende dat men hunlieden haer contingent van de angehoudene goederen t'elckens wel sal laten toecomen daerbij verhalende dat d'oorsake waeromme hun aendeel somtijts wat sober valt, is, dat d'costen, die bij de soldaten onderweghe int herwaerts aen te comen verteert werden, all toe groot ende excessyff sijn, ende dat sij daeromme voel sullen doen, om t'selve voortaen voor te comen, ende vermanen d'soldaten, dat sij de verbeteringhe soe clein maken als enichsins doenl., opdat alsoe te meer voor haerlieden mach overschieten.


Saterdach, den XXII. Augusti

Steyn praeses - Bijma - Saeckes - Tyessens

Is d'raedt alsnoch besich geweest met het examineren van enighe dubbelden.

**** Naer noen, eodem die

Naer lecture van seeckeren brieff comende van de generael >>> Boner, ende meldende de gelegentheytt van tgene bij hem is gedaen belangende d'executie tegenst de succumbeerde binnen >>> Groningen alrede te wercke gelecht achtervolgende sijn last ende commissie, is geresolveert d'voornoemde commys generael daerop t'antwoerden ende voereerst belangende den praesentatie bij >>> Harmen Boudewijns gedaen van de vierhondert Car. gl. in betalinghe van de condemnatie dat men, als sijnde dat bod toe geheel geringh ende te cleyn ende te voele verschillende van de condemnatie, stijgende ter somma van over de duysent Car. gl. ende daeromme goed vindt dat tegenst hem mitte executie werde geprocedeert, gelijck men mede niet en can accepteren de tweehondert // Fol. 111 // Car. gl. bij >>> Pieter Franszn. gepraesenteert, nochte oock tgene bij >>> Bruntinck ende >>> Heme Henrycx voele wort geboden, doch alsoe sijn E. schriefft dat te bevresen staet dat men beswaerl. van de twee vrijgesellen de penningen, daerinne sij gecondemneert sijn, int geheel met rigeur sal conen becomen, ende dat men het uyterst recht gebruyckende, d'costen wel soe hoech sullen comen toe belopen, dat zij wel een groott deil van de condemnatiepenningen sullen consumeren, dat d'raedt goedt vint dat hij mitten vs. geunieerde t'weten de twee jonckgesellen ende de wedue, d'sake voorts mitt vruntschap affmaecken, mitten selvighe accorderende soe ende als hij best ende opt naust tott meesten orbaer vant lant sal conen gaercomen ende dat soewel nopende den principal somma als d'costen in executione alrede gevallen, die men verstaet dat bij d'succumbeerde behoren betaalt t'werden, ende daerop sijn E. int accorderen ende transigeren sal gelieven verdacht t'sijn, stellende tot sijn discretie hoevoele hij boven tgene alrede bij d'condemneerde geboden is, sal weeten te gekrijgen ende te bedingen sonder dat men hem dienaengaende enen seeckeren somma can praescriberen ende voorschrieven, dan hem dien gantsen handel is vrijlatende, om daerinne te doen soe ende als hem duncken sal orbaerlicxt t'wesen, behalven dat men het accord met >>> Thijs Claeszn. provisonel. ende op behaghen aengegeven ende gemaeckt, om redenen bij hem geallegeert, approbeert.


Maendach, den XXIIII. August.

Is vorder getreden int visiteren van de dubbelden, ende in dien besoigne soe voor als nae de noen gecontinueert.


Dingsdach, den XXV. August.

Tyessens praeses - Steyn - Bijma - Saeckes - Doyem

Is alsnoch gebesoigneert int examineren van de dubbelden.

**** Naer noen, eodem die

Sijn verscheyden specificatien gevisiteert ende dienvolgens ordonnantien gepasseert.


Woensdach, den XXVI. August.

Tyessens praeses - Steyn - Saeckes - Doyem // Fol.112 //

Is geresolveert d'here procureur generael >>> Sakema te verstendighen dat de dach van comparitie voor den raetsheer >>> Hillama weder op saterdach ancomende sal dienen in d'sake, dien d'raedt tegenst >>> Enno Bauckes cum sociis heefft ongedecideert hangende, ende daerop metenen toe versuecken, alsoe sijn E. wel weet hoevoele dat proces den raedt importeert, dat hem gelieve, als de beste kennisse van dien sake hebbende, d'raedt die vruntschap te doen ende laten sich ten daghe vs. voor d'voornoemde commissar. mitten committeerde van de raedt vinden ten einde d'raedt anders in haer goed recht niet vercort en werde.

Insgelijcx goet gevonden den advocaet Doct. >>> Thomae Herbayum te veradverteren van dat een nieuwe comparitie voor d'vs. raetsheer op saterdach ancomende is gelecht mitt versueck om sijn saken daernae an te stellen, dewijle hij wel weet hoevoele d'raedt aen dat proces geleghen is, dat hij ten daghe dienende bij huys zij om d'raedtscommitteerde daerinne t'assisteren etc.

Waernae d'raedt weder geoccupeert is geweest mitt het examineren van de dubbelden die [einde tekst]


Donderdach, den XXVII. August.

Is geresolveert d'capit. >>> Doncker an te schrieven dat men metten vier soldaten alhier overgecomen, hadde verwacht die redenen die hem beweegt hadden, d'selve soldaten in de ijseren te slaen, d'welcke soe zij niet en hebben met hun overgebracht, houdt het de raedt daervoor dat hij die soldaten sonder enighe recht ende redenen heeft gevanckel. gestelt, ende mitsdien goet gevonden heefft de vier soldaten wederomme naet schip toe te senden om in haer dienst toe continueren, ende dat men oversulx d'capit. wel eernstel. sal belasten dat hij de vier soldaten sal hebben an te nemen ende weder opt schip t'ontfangen ende metenen scherpel. belasten, vermanen dat hij hem wel wachten sal tegenst d'selve soldaten offt sijn andere onderhorighe enighe questie toe beginnen, dan mett hunlieden goede ordre houden, offt dat men anders in cas van contraventie tott sijn leetwesen tegenst hem sal veroorsaeckt werden te procederen. // Fol. 113 //

Sijnde daernae getreden tot auditie van de reeckeninghe des ontfangers generaels >>> Henrici voor den jare 1600 verleden, ende daermede voorts den gehelen dach soe voor als nae de middach besich geweest.


Vrijdach, den XXVIII. August.

Tyessens praeses - Rengers - Steyn - Bijma - Saeckes - Doyem

Compareerde >>> Jan Harings van >>> Franiker als voermomber over de naegelatene weesen van wijlen >>> Thijs Claeszn., aendienende dat d'armoede der vs. weeskyndren soe groet is dat soeverre sijlieden d'penninghen, daerinne haeren overledenen vader is gecondemneert, souden moeten betalen, dar sij ghants gheen middel souden behouden waervan te leven, versueckende oversulx dat d'raedt gelieffde uytt compassie ende mededogentheytt om Godes wille dien schult te remitteren, waerop het advys des commys generaels >>> Boner ende d'advocaet fiscal gehoort sijnde, die verclaerden dat zij elcx hun contingent d'weesen ten aensien van haren povren staet quytt scholden, is geresolveert dat d'vs. >>> Jan Harings in sijn qualiteytt sal moghen volstaen mits betalende eens voor all d'somma van vijff ende dartich Car. gl. daervan de denuntiateur sijn gerechticheytt sal trecken ende ontfanghen, ende t'surplus blieven tot verfallinghe van de costen daerover gedaen.

Int visiteren van de reeckeninghe des ontfangers generaels >>> Henrici bevonden sijnde dat d'advoc. fiscal onder sijn quictant hadde gelicht d'somma van driehondert vijff ende tsoeventich Car. gl., die hij sustineerde hem te competeren, vermits de fiscals van de andere collegien huyshuyr waren genietende, deliberatie gelecht wesende off d'vs. somma hem sal gevalideert ende in de reeckeninghe werden, is geresolveert ende naedat die missie ende andere saken bij d'advoc. fiscal tot justificatie van sijn sake ingegeven, waren geexamineert ende doorgesien ende voornaemtl. seecker brieff bij mijn heren >>> Staten Generael in sijn faveur geschreven, ende eendrachtel. goet gevonden ende verstaen dat de poste, daerinne d'verhaelde somma van driehondert vijff ende tsoeventich ll. gebracht ende verhaelt werde, sal werden geroyeert ende gecanceleert ende dat vermits noch sijn commissie noch d'instructie nochte oock de missive van de heren >>> Staten voornoemt van enich huyshuyr is spreeckende, dan dat de missyff alleenl. is meldende van gagie, die de fiscaels bij het [niet ingevuld] art. der instructie is toegelecht, om hem die t'laten genieten in conformiteytt vant inhouden derselver, sonder van huyshuyr enich mentie te maken.


// Fol. 114 //

Saterdach den XXIX. August.

Tyessens praeses - Rengers - Bijma - Saeckes - Doyem

Bij d'ontfanger generael in sijn reeckeninghe gebracht sijnde seeckere 351 ll. die >>> Gerrytt Crabbe gewesene raetspersoen onder hem noch was houdende van de slants penningen bij hem t'andere tijden tot groter summa ontfangen, is bij occasie vandien geresolveert >>> Crabbe voornoemt aen toe schrieven, dat men acht hem ongetwijffelt noch wel indachtich t'wesen dat hij in den jare 1600 verleden verschreven is geweest, om alhier te comen mitten ontfanger generael verseeckeren alle alsulke penningen als van slants gelt onder hem noch waren berustende, ende dat men mitterdaet bevint, niettegenstaende men niet getwijffelt hadde offt hij soude op dien aenschrievinghe d'sake mitten ontfanger hebben affgemaeckt, dat sulx tot noch toe niet en is geschiedt, maer dat de reeckeninghe tuschen hem ende d'ontfanger dienaengaende alsnoch is open ende ongeslooten staende, ende dat men sich daerover niet genoech can verwonderen, te meer soe hij selffs wel weet dat men met slants penninghen alsoe niet en behoort toe handelen, ende dat men daeromme hem nochmaels wel eernstel. sal vermanen, om binnen acht off thien dagen naestcomende d'sake mitten ontfanger te liquideren ende t'vereffenen, mitt ronde verclaringhe daerbij, soeverre hij van t'selve t'doen langer in mora bliefft, dat men genoetdruckt sal werden, alsulke middelen bij der hant te nemen, waerdoor men sal menen aen de penninghen te geraaken, etc.

Ten selven tijde insgelijcx geresolveert aen den collecteur >>> Hero Pieters te schrieven dat men hem noch wel in verscher memorie is, dat in sijn laestgedane reeckeninghe sijn geroyeert seeckere 220 ll. dien hij aen de gewesene collegiael >>> Crabbe hadde betaelt ende dat op een ordonnantie die niet op sijn persoen maer opten ontfanger generael >>> Henrici waren houdende, niettegenstaende hem, glijck mede alle de particuliere ontfangers waren anges. ende belast aen niemant enich gelt uytt toe keeren dan alleen opten ordre op haerlieden special. ende dat hem ten selven tijde mede gelast is dat hij die penningen van de vs. >>> Crabbe soude sien t'sij bij alle weghen t'sij bij middel van vruntschap offt andersins // Fol. 115 // soude sien intevorderen ende te becomen ten einde d'ordonnantie alsoe weder soude mogen comen in handen van de ontfanger generael, twelk soe bij hem tot noch toe niet en is gedaen, dat men verstaet dat hij alsnoch dien sake met >>> Crabbe voornoemt sal hebben aff te handelen ende dat binnen den tijtt van ses weecken naestcomende met belastinghe dat hij naer expiratie van dien tijtt d'vs. ordonnantie sal hebben over te leveren aen den ontfanger generael, in wiens handen men verstaet dat die ordonnantie als op hem spreeckende behoort te comen, ende dat men hem wil vermaent hebben, dat men bij faute dat d'ordonnantie d'ontfanger ter handen gestelt sal werden, naedat de ses weecken sullen wesen overstreecken, sal veroorsaeckt werden alsulke middelen tegenst hem voor de hant te nemen, waerdoor d'ontfanger aen de ordonnantie sal conen verholpen werden ende dat men hem daervan wil gewaerschouwet hebben, ten einde hij daerop mach verdacht wesen ende weeten waernaer hem toe reguleren.

Saterdach, den XXIX. August.

**** [Naer noen]

Tyessens praeses - Rengers - Bijma - Saeckes - Doyem

Opt schrieven van de convoymeyster in >>> Delffsijll >>> Jacob Rommarts in faveur van enen >>> Kempe Kempes opsichter over de frauden in de quartieren omtrent >>> Delffsijll gedaen, tenderende ten fine d'voornoemde >>> Keimpe, wiens oude commissie met het uytgaen van deser maent compt te expireren, optnieuw soude mogen werden gecommitteert, ten aensien dat door sijn trouwe ende neerstighe toesicht d'opcomsten der comptoiren merckelicken worden gebeneficieert ende verbetert, is geresolveert dat men >>> Keimpe vs. ten respecte ende regard van de goede trouwe diensten d'landen geduyrende den tijtt van sijn oude commissie bewesen, noch in dienst sal continueren ende houden ende dienvolgens sijn vorighe commissie prolongeren ende verlenghen voor den tijtt van drie maenden naestvolgende, beginnende den 1sten Septembr. ancomende ende eindigende den laesten Novembr. daeraen volgende ende dat onder den eedt bij hem int annemen van desen sijnen charge ende ampt hiervoren gedaen, ende op gelijcke souldie // Fol. 116 // als hij voor sijn dienst ter maent tot noch toe getrocken heefft, t'weten twintich Car. gl. maentlijck.

Waernae weder gebesoigneert is int hooren ende verstaen van de reeckeninghe des ontfangers generaels >>> Henrici voor den jare van 1600.


Maendach, den laesten August.

Doyem praeses - Rengers - Steyn

D'here >>> Steyn ende d'advocaet fiscael van >>> Leuwerden weder thuysgecomen wesende rapporteren hun wedervaren voor commissar. van den Hove ende onder andere, dat nae langhe propoesten aen wedersijden gevallen eintel. d'sake door tuschenspreecken van de commissar. soeverre is gebracht, dat >>> Enno Bauckes gepraesenteert hebbende t'proces ende de questie t'willen verblieven aen twee uytten collegy van >>> Amsterdam ende >>> Hoorn respectivel. te committeren, des dat een yeder van partijen bij de twee gecommitteerde raetspersonen een zeevarende man sal adiungeren ende bijvueghen om bij die vier personen d'sake in questie getermineert ende geslooten t'werden, sijluyden om niet te schijnen enen quaden sake te foveren ende van hun goed recht te wantrouwen, dien praesentatie hebben geaccepteert op behaech van de raedt, mitt dien conditie nochtans ende bescheydt dat >>> Enno Bauckes tegenst den 9den Septembr. ancomende acte van approbatie van sijn medereeders sal uytbrenghen offt andersins genoechsame last tott den verhandelden submissie, etc.

Alsoe verscheyden crediteurs den raedt lastich vielen om de betalinghe van tgene hunlieden van de capit. >>> Cleys Bauckes is competerende, ende gheen ordre dienaengaende conde gestelt werden soelanghe de liquidatie van de twee maenden costpenningen hem vant verleden jaer noch resterende, mitten voornoemde capit. niet en is gemaackt om te weeten hoevoele hem vant lant noch mach comen ende men in gheen affreeckeninghe metten capit. can treden voor ende alleer hij sijn praetensie van des verleden jaers diensten naeder sal hebben geverifieert, is geresolveert d'capit. vs. an te segghen dat men hem alsnoch vergunt den tijtt van een maendt offt ses weecken ten langsten om aen zijn bewijs in te brenghen ende dat boven de menichfuldighe terminen hem daertoe voordesen verleent.

Sijnde daernae enighe specificatien affgedaen.


// Fol. 117 //

Dingsdach, den 1. Septembr.

Doyem praeses - Rengers - Steyn - Bijma

Opt schrieven des capit. >>> Viltshuysen, adviserende dat een groot >>> Amsterdammer schip comende uytt >>> Oostindien met costelicke specerien geladen, door onweder in >>> Amelander balghe was ingelopen, ende dat de schipper allegeerde octroy van de heren >>> Staten Generael t'hebben van gheen convoy schuldich t'wesen, ende daeromme hij capit. versoeckende t'weten waernae hij hem soude hebben te reguleren, is geresolveert te rescriberen dat men goet vindt dat d'schipper hier opcome om te thonen het gepraetendeerde privilegie van exemptie offt daervan anders t'doen blijcken, om sulx gesien daerinne voorts gedisponeert t'werden naer behoren ende dat d'capit t'selve d'schipper sal hebben an te segghen, ende wijders goede sorghe dragen dat midlertijtt d'schipper t'bescheydt van de immuniteytt ende quijtlatinghe vant recht van convoyen sal exhiberen, gheen goederen uyttet schip gelicht en werden, ende indien alrede yets in enighe schepen mach overgesett wesen, dat hij de lichters sal hebben aen te houden, totdat d'schipper gehoort sijnde anders sal wesen geordonneert.

Waernae geresumeert is d'examinatie van de registers des ontfanks opt comptoir t'>>> Groningen gevallen.


Woensdach, den 2. Septembr.

Doyem praeses - Rengers - Steyn - Beyma

Is binnengestaen >>> Jan Gerryts Radijs opsiender der convoyen tot >>> Oterdum aendienende hoe dat hij opten XXX. August. verleden s'morgens varende in den dageraede heefft sien ancomen >>> Dreuis Dreuwiszn. veerman tot >>> Oterdum met sijn veerschip ende dat hij comparant t'schip naedercomende daerinne bevonden heefft verscheyden voetstappen van peerden ende bij d'vs. veerman int schip den ouden ende jonghen >>> Geert Schoenmaker wonende t'>>> Oterdum, dien hij acht dat die peerden tot soeven offt acht int getal naer sijn gissinghe, d'welke hij voor middernacht hadde horen ende oek sien voorbij sijn huys rijden, daernae hebben overgescheept ende bij nacht ende ontijde uytgevuert.


// Fol. 118 //

Donderdach, den 3. Septembr.

Doyem praeses - Rengers - Steyn

Naerdat d'saken opten rolle gedient hadden, sijn wederomme enighe dubbelden gevisiteert.

**** Naer noen, eodem die

Compareerde >>> Pieter Balt commys generael over de vier >>> Oest-Indiaensche schepen nu onlancx ingecomen, remonstrerende dat d'capit. >>> Viltshuysen hadde angehouden ende om de seeckerheytt t'>>> Harlingen in den haven gebracht de lichters die grote qualiteytt van peper hadden gelaeden ende ingenomen uyttet groot >>> Amsterdammer schip door tempeest ende onweder in >>> Amelander balgh ingelopen, om de peper naer >>> Amsterdam binnendoer te brengen, versueckende dat vermits d'compaignie van de heren >>> Staten Generael heeft becomen exemptie ende vrijheytt van de betalinghe der convoyen, d'raedt gelieffde die schepen ten aensien vandien t'ontslaen, waerop gedelibereert sijnde, is geresolveert d'commys voornoemt aen te seggen dat d'raedt verstaet dat hij gehouden sal wesen alle de innegehat hebbende goederen ten comptoire der convoyen t'>>> Harlingen ten volsten volgende het X. art. der placaten aen te geven ende voor d'betalinghe vant recht van de landen sufficiente cautie t'doen d'officiers t'>>> Harlingen aengevuegt aldaer te stellen, doch exhiberende binnen den tijtt van drie weecken naestcomende het allegeerde octroy van de immuniteytt, dat sijn borgh alsdan van de betalinge gevrijet wesen sall.

Ende dat men voort d'commys schrieven aen officiers der convoyen t'>>> Harlingen sal medegeven, om eerder voortgeholpen t'werden ende overwech te geraken, daerbij hunlieden gelast sal werden dat zij den arresteerde lichters vrij ende vranck sullen laten varen ter gedestineerde plaetse, soe haest d'goederen volcomel. sullen wesen angegeven ende daerbeneffens genoechsaeme borghe tot haerder contentement gestelt voor d'betalinghe vant recht der convoyen, indien naemaels bevonden sal mogen werden, dat sij hiervan convoy schuldich sijn, offte bij faute van sufficiente cautie t'conen stellen, een lichter aldaer sal sijn gelaten in ostagie met ruym soevoele pepers als t'convoy sal comen toe bedraghen.

Waernae wederomme gebesoigneert is int examineren van enighe registers des maentlicken ontfancks der convoyen.


// Fol. 119 //

Vrijdach, den IIII. Septembr.

Doyem praeses - Rengers - Steyn - Bijma

Is geresolveert dat de schipper, stuyrman ende bootsgesellen vant schip bij d'capit. >>> Jan Eppens opten >>> Elwe achterhaelt, sullen ondervraegt werden opten art. hun bij d'advoc. fiscal voor te houden.

Waerop >>> Jan Bracke schipper binnen ontboden sijnde heefft verclaert hem gehuyrt t'wesen van enen coopman binnen >>> Hamburch >>> Gelis de Rues genaempt, dat sijn inhebbende goederen te >>> Duynkerken, >>> Sluis offte >>> Nieupoort in toe brenghen, daer hem de wint best sal dienen offt hij gevueglicxt sal conen inlopen, doch voorall midende de haven van >>> Calis ende ingevalle hij van de oirlogschepen soude mogen verFolcht offt verhindert werden, om de havenen van >>> Flaenderen te conen inneseylen, dat hij alsdan t'schip soude aen strant setten, daer hij best sale conen.

Verclarende voorts hem anders niet te weeten offt alle de goederen die in sijn recognossement staen uytgedruckt, alsnoch in sijn schip sijn.

>>> Anthonis Aeriaens stuyrman verclaert hem van de voornoemde coopman gehuyrt t'wesen om t'schip metten goederen binnen een van de >>> Flaemsche havenen te vueren, ende indien sij gheen van dien havens souden conen incomen, zij in sulker gevalle t'schip souden opt strant offte nae >>> Calis lopen; verclarende wijders dat hij ten tijde hij d'capit. >>> Jan Eppens d'goederen overtelde, bevonden heefft datter maer tweehondert ende t'sestich sijden speck int schip waren.

>>> Reymer Harings bootsman verclaert dat d'eerste stuyrman die t'schip soude overgebracht hebben ende voort affsijlen van de coopman nae >>> Lubeck is gesonden, tegenst hem geseytt heefft, datter tweehondertveerthien sijden speck int schip waren ende dat hij daerinne comende t'speck naetellende niet meer bevonden heefft dan tweehondert min veerthien sijden speck, sonder te weeten, waer de reste mach sijn gebleven.

Sijnde naer gedane examinatie weder bij der hant genomen de besoigne van de visitatie der dubbelden ende daerinne voorts den gehelen dach soe voor als nae de middach gecontinueert.


// Fol. 120 //

Saterdach, den V. Septembr.

Doyem praeses - Rengers - Steyn - Bijma

Is de reeckeninghe des ontfangers generaels, dar zij gelaten was, geresumeert ende tottet slott exclusive gepraepareert ende affgedaen sijden het sluyten vandien uytgestelt tottdat d'raedt in competenten getale sal vergadert wesen.


Maendach, den VII. Septembr.

Bijma praeses - Doyem - Rengers - Steyn - Tyessens

Ontfangen een brieff van mijn heren >>> Staten Generael, inhoudende resolutie, daerbij haer Ed. Mog. verclaren t'verstaen, dat alle goederen, die uytten >>> Verenigde landen naer >>> Rhijnberk sullen gevoert werden, gehouden sullen wesen licent t'betalen ter plaetse van de ladinghe volgende de lijsten, ende soe daer alrede enighe goederen derwaerts mogen gebracht wesen onder cautie, dat dien ordre allenthalven gestelt werde dat de gestelde cautien mogen gesuyvert werden, sijnde nodeloos bevonden dienaengaende enighe anschrivinghe den officiers der convoyen te doen.

Is voorts de reeckeninghe des ontfangers generaels >>> Jan Henrycxs voor den jare 1600 eintel. gearresteert ende geslooten, ende daerop mede bevesticht.

Welke besoigne affgedaen ende geresumeert sijnde d'acte van praesentatie van submissie bij >>> Enno Bauckes voor den raetsheer >>> Hillama gedaen, is goed gevonden, de novo toe committeren ende t'auctoriseren den here >>> Steyn ende d'advoc. fiscael om de verhaelde praesentatie t'mogen annemen ende accepteren ende wijders t'beneerstighen, dat de gepraesenteerde submissie in de beste forma sijn voortganck mach gewinnen.

Is d'commys generael >>> Anton. Auckema, (die verclaerde naer >>> Groninghen ende voorts nae de schantsen van de >>> Omlanden van meninghe t'sijn toe verreysen) geauctoriseert ende gecommitteert om sich pertinentel. ende volcomel. te informeren op seeckere frauden, bij den ouden ende jonghen >>> Geert Schoenmaker wonende t'>>> Oterdum sampt >>> Drewis Drewiszn. veerman aldaer tuschen den XXIX. ende XXX. August. verleden gepleegt ende begaen bij nacht ende ontijde int uytvae // Fol. 121 // rende overscheepen van soeven offt acht peerden ende om t'beter dien informatie te conen nemen de voornoemde defraudateurs vant recht der convoyen, bij alle bequame ende gevueglicke middelen in de schants van >>> Delffsijll te sien toe gekrijghen, ende de delinquanten, des nood sijnde, d'selve wel eernstel. ende scherpel. opten verhaelde fraude examinerende, ten einde de waerheytt daervan ontdeckt mach werden idque cum clausulis ratihabitionis et indemnitatis, etc.

**** Eodem die, naer noen

Is gecompareert >>> Frederick Rijckens versueckende, alsoe hij verschreven was om t'proces bij d'advoc. fiscal tegenst hem geintenteert te fourneren, ende sijn postulant >>> Sartorius, die kennisse van de sake hadde, uytter stad was, dat de comparitie op morghen mochte uytgestelt werden.

Exhiberende voorts seecker slott van reeckeninghe bij d'raedt met hem gemaeckt, daerbij geblijckt t'lant hem schuldich gebleven t'sijn d'somma van hondert [niet verder ingevuld], versochte insgelijcx daervan betalinghe, voer het affdoen van twelker versueck is gued gevonden dat de reeckeninghe van >>> Hero Pieters (daerinne hij in seeckeren post ingestelt heefft bij hem vs. cercher >>> van der Burch betaelt t'sijn seeckere dartich Car. gl. die hem cercher bij d'raedt waren toegelecht in recompens van sijn gedane diensten geduyrende den tijtt hij de contrerolle voor >>> Rijckens heefft bewaert ende gehouden) daerop sal besien werden om toe weeten off de dartich Car. gl. >>> Rijckens behoren gedefalqueert ende affgetogen t'werden ende sijn slott soevoel vermindert werden.

Sijnde daernae weder gebesoigneert int visiteren van enighe dubbelden.


Dingsdach, den VIII. Septembr.

Bijma praeses - Doyem - Rengers - Steyn

Compareerde >>> Frederic Rijckens geassisteert mitten licentiaet >>> Enis ende d'postulant >>> Sartorio, remonstrerende dat hij op des raedts verschrievinghe alhier was gecomen om te fourneren het proces bij d'advoc. fiscal tegenst hem geinstitueert, maer dat hij t'selve nu niet doen en conde, vermits hij tot sijn leetweesen verstonde dat het // Fol. 122 // antwoerd ende duplycq mitten stucken daertoe behorende vermist ende verloren offte tenminsten niet te vinden en waren, versueckende derhalven dat dien ordre gestelt mochte werden dat die stucken, die nu ter suecken waren, weder voorhanden mochten comen, waerop bij d'advoc. fiscal ontkent sijnde dat d'comparant noytt van antwoord hadde gedient dan wel meer bij contumatie was versteecken, is d'sake, die in affirmativa et negativa bestonde, soe verre gecomen dat partijen tevreden sijn geweest hierop te verstaen de verclaringhe des heren >>> Saeckema gelijck mede op seecker post, die >>> Rijckens sustineerde hem in reeckeninghe gevalideert t'sijn, ende d'raedt verstonde noch open te staen, mits dat hem sijn defentie derbeneffens ware vrijgelaten.

Sijnde daernae bij plaidoyer affgedaen d'sake tgenst d'schipper van >>> Staden, die met sijn schip ende goederen bij d'capit. >>> Jan Eppens achterhaelt was, omdat hijt op >>> Duynkerken gemunt hadde.

**** Eodem die, naer noen

Sijn den schipper >>> Jan Bracke van >>> Staden toegelecht twee ponden >>> Vlaems offt twaelff Car. gl. ende dat voor sijn ceuckengereetschap met sijn toebehooren d'welk d'capit. >>> Jan Eppens bij hem hadde behouden, sijnde geresolveert, denselve capit. aen te schrieven, dat hij alle de partijen naeder uytgedruckt in d'specificatie bij d'schipper daervan overgegeven, datel' sall hebben herwaerts aen te senden mitt oeck alle de zijden speck die in sijn schip gebleven sijn mitt belastinghe voorts om hem gereedt t'maken om het convoy twelk op saterdach aencomende nae de >>> Weeser ende >>> Elwe is uytgeschreven, te doen.

Insgelijcx goet gevonden mit affixie van billietten alomme de publicatie ende weete t'doen, daert nodich is, datter opten XVII. deser naestcomende een openbaere venditiedach is anbestembet.


// Fol. 123 //

Donderdach, den X. Septembr.

Saeckes praeses - Doyem - Bijma - Rengers

Is wederomme gebesoigneert int visiteren van de registers des maentlicken ontfancks opte comptoiren der convoyen vallende ende daerinne soe voor als nae de noen gecontinueert.


Vrijdach, den XI. Septembr.

Saeckes praeses - Doyem - Tyessens - Rengers - Steyn

D'here >>> Steyn ende d'advoc. fiscal wedergecomen sijnde doen rapport van hun wedervaren voor den raetsheer >>> Hillama ende onder andere dat d'sake tegenst >>> Enno Bauckes cum sociis in conventie ende reconventie voor d'Hove ongedecideert hangende eintel. is gesubmitteert ende dat in conformiteytt vant compromis daervan gemaeckt ende behoirl. aen wedersijden bevesticht.

Is anderwer[f] binnengestaen >>> Frederic Rijckens versueckende iterativel. dat de verlorene stucken souden mogen in sijn handen comen ende daerbeneffens betalinghe op sijn laeste slott van reeckeninghe, welke beide versuecken in deliberatie geleytt wesende, is goed gevonden daerop >>> Rijckens aen te segghen datt d'raedt hem alsnoch accordeert ende vergunt om binnen acht dagen naestcomende t'mogen inbrengen all tgene hij vermenen sal tott sijn defentie dienstich toe wesen op het intendit bij d'advoc. fiscal ratione officii tegenst hem comparant overgegeven, ende dat overmits d'advoc. fiscal verclaerde ghene stucken oytt gesien t'hebben, die bij >>> Rijckens souden sijn overgelevert, idque ex gratia, niettegenstaende hij bij contumacien versteecken sijnde, nae rechte daertoe niet en conde geadmitteert t'werden, omme alsdan d'sake eintel. getermineert t'werden naer behoeren, houdende midlertijtt des comparants versueck van betalinghe in advys.

**** Naer noen, eodem die

Compareerde nochmaels >>> Frederic Rijckens geassisteert als voren // Fol. 124 // versueckende dat het request bij hem voor middach overgegeven, hem geappostilleert werden mochte ter handen comen, mitt daerbeneffens op sijn costen copie vant proces bij den advoc. fiscal tegenst >>> Hero Pieters geintenteert, ende is naer deliberatie daerover gehouden, geresolveert dat men >>> Rijckens copie van sijn request sonder apostille sal laten toecomen, sullende het principal in collegio bewaert worden, sijnde voorts hem sijn twede versueck om redenen ontsecht ende affgeslagen.

Waernae is binnengestaen d'capit. >>> Jelmer Hermens, aendienende dat de pinasse soevoele bewassen was dat hij daermede qual. conde langer overwech geraken, versueckende oversulx dat dien ordre mochte gestelt werden dat t'schip eertsdaegs mochte schoen ende ter seilagie bequaem weder gemaeckt werden, waerop goet gevonden is d'commissar. int >>> Vlie >>> Marten Segers t'versuecken om d'voornoemde capit. alle assistentie ende bevorderinghe te doen ten einde de pinasse mitten allereersten [einde tekst]


Saterdach, den XII. Septembr.

Saeckes praeses - Doyem - Rengers - Steyn

Is geresolveert d'capiteyn >>> Doncker te rescriberen dat men goed vindt dattet schip bij hem aengehouden, ontslagen wort, mits dat t'recht van convoyen eerst ende allvoren betaalt werde opt comptoir toe >>> Reyde van alle de goederen die vant schip sullen bevonden werden, mitt belastinghe dat men verstaet dat hij den schipper vrij ende onverhindert sijns wechs sal laten passeren soe haest hem van de betalinghe sal gebleecken sijn ende pascedulle van de officiers in >>> Reyde vertoont.

Waernae gebesoigneert is int examineren ende doersien van de registers der maentlicke collecte.


// Fol. 125 //

Maendach, den XIIII. Septembr.

Steyn vicepraeses - Tyessens - Rengers

Gelesen sijnde seeckere brieff mitter bijgaende resolutie bij haer Ed. Mog. genomen opten verhoginghe vant licent van de uytgaende goederen te water ende te lande, ende metenen d'aenschrievinghe daerbij gedaen om dien bevorderinghe toe doen ende ordre t'stellen, daert nodich is, dat d'selve resolutie datel. ende praecisel. mach geeffectueert ende achtervolcht werden, is verstaen dat d'effectuatie ende voltreckinghe van de voorhaelde resolutie sal uytgestelt ende gediffereert werden totten wedercompste des generaels >>> Auckema, die eerstdaegs alhier verwacht wort, om hierop toe verstaen sijn advys offt oock van noden sal wesen den boven-gaende resolutie d'officiers der convoyen in d'schantsen van de >>> Omlanden toe te senden, ende dat vermits de resolutie alleenl. is spreeckende van de goederen gaende op viants landen ende nae >>> Rijnberck in specie sonder andere plaetsen uytt toe drucken. Wiens advys daerop gehoort sijnde, is onnodich bevonden d'officiers dienaengaende enighe aenschrievinghe te doen vermits d'vs. resolutie opten comptoiren hier te lande gheen plaetse en heefft.

Sijnde daernae optnieuw getreden in d'examinatie van de dubbelden ende in dien besoigne soe voer als nae de middach gecontinueert.


Dingsdach, den XV. Septembr.

Steyn vicepraeses - Doyem - Tyessens - Rengers

Is alsnoch gebesoigneert in de visite van de collecte der convoyen.

**** Naer noen, eodem die

Compareerde d'generael >>> Anton. Auckema remonstrerende dat hij int doersien van de buecken der convoymrs. in de quartieren van de stad >>> Groningen ende Omlanden bevonden heefft dat zij beneffens andere peerden, daervan t'recht van convoyen betaalt wort, int pasport stellen ende vrij sonder enighe betalinghe laten passeren een rijdpeerdt ende dat op borchtochte van t'selve binnen den gepraefigeerden tijtt wederomme int lant t'sullen brenghen, twelk nochtans nimmermeer offt selden ge // Fol. 126 // schiedt, ende oversulx tot groten naedeel van de gemene slants middelen is streckende.

Item dat de proviandmrs. in >>> Bellingwolde ende >>> Burtanghe alle heuren provisie invueren, sonder daervan heller offt penninck t'betalen.

Dat mede d'officiers der convoyen opten >>> Burtanghe grote dispensatie ende gratie gebruycken int verconvoyen van de goederen den >>> Verschen Eems opgaende, met meer andere poincten naeder verhaalt in de schryfftelicke remonstrantien bij d'vs. commys generael overgelevert. Ende is naer lecture vandien geresolveert den generael vooreerst te bedancken ende voorts an te segghen dat daerinne tot slants meesten dienst sal versien werden.


Woensdach, den XVI. Septembr.

Steyn praeses - Doyem - Tyessens - Rengers

Opt schrieven des welgeboren graeffs van >>> Bentum, daerbij >>> Sijn Gen. versueckt XVII vaten butter ende vier schippont canterkees tott behueff van sijn hoffhoudinghe naer >>> Benthum toe mogen uytvueren vrij sonder enich convoy daervoer t'betalen, is geresolveert d'officiers der convoyen binnen >>> Groninghen aen te schrieven dat men >>> Sijn Gen. sijn versueck heefft geaccordeert ende hunlieden oversulx belasten sal den factuer metten XVII tonnen butter ende vier schippont kanterkees vrij ende francq t'laten passeren sonder van hen daervan enich convoy te vorderen, hem ten dien fine behoerlijck pasport medegevende.

Waernae men voorts besich is geweest met alles toe praepareren ende veerdich t'maken wes tott beter directie van de aenstaende ende op morgen te houdene vercopinghe.


// Fol. 127 //

Donderdach, den XVII. Septembr.

Steyn praeses - Doyem - Tyessens - Rengers - Bijma

D'articulen ende voorwaerden, waerop men de geconfisqueerde goederen gedenckt te vercopen, naer lecture gearresteert sijnde, is voorts totten venditie derselver geprocedeert, daermede men volgens soe voor als nae de middach is geoccupeert geweest.

Naer gedane vercopinghe is binnengestaen >>> Reyner Claeszn. oud burgemr. van >>> Harlingen versueckende dat d'raedt gelieffde hem voor enen anderen te vercopen ende toe te staen het sout, twelk onvercofft ware gebleven, mits praesenterende daervoor meer, als ymant anders biedt, toe betalen. Op welk versueck geresolveert is d'voornoemde burgemr. aen te segghen, (niettegenstaende men het sout ten duyrsten ende hoochsten prijse wel soude vercopen conen, indien men t'selve elders van hier soude willen verschepen ter plaetse daert meest soude mogen gelden) dat men hem het last sout sal laten volghen voor veertich Car. gl. ten einde hij mitterdaet speuren mach dat men hem voor enen ander geneicht is in desen gunst ende faveur te bewijsen.


Vrijdach, den XVIII. Septembr.

Steyn praeses - Dyrcxs - Tyessens - Rengers

Alsoe d'huysvr. des hoochbootsmanprovoosts ende andere soldaten onder d'capit. >>> Jan Eppens enige zijden speck gisteren gecofft hadden, ende de vendumr. >>> Laeszn. hem beswaert vont het gecoffte speck de vrouwen t'laten volgen sonder bij de leverantie gereedt gelt t'ontfangen, ende de coperse daertoe gheen middel en wusten ende de vendumr. nochtans om haerlieden te gerieven, wel geneicht was, t'speck over te leveren als hij sulx maer sonder sijn schade soude mogen doen, is geresolveert, ten einde soewel de vendumeyster mach schadeloes blieven ende gehouden werden als de copersen haer gecoffte speck mogen becomen, dat de vendumr. nopende de coeppenningen sall gepraefereert werden voor alle andere crediteurs int gene haer mannen sal mogen competeren voor hun denuntiatie part van de goederen bevonden in seecker schip van >>> Staden, op >>> Duynkercken gedestineert ende gemunt ende bij d'vs. capit. aengehouden ende hier binnengesonden ende indien hun contingent niet soevoele soude conen uytmaken dat daeruytt d'vendumr. soude conen betaalt werden, dat het cort // Fol. 128 // sal gesuppleert werden uytt haer souldie totten volle betalinghe toe.

Compareerde andermael d'burgemr. >>> Reiner Claeszn., verclarende dat hij geerne het sout soude begeren te copen, als hij t'selve om enen redelicken penninck soude conen hebben, praesenterende tot dien fine sijn bod te verhooghen als maer d'raedt gelieffde hun eysch te verminderen, waerop de sake eintel. soeverre gecomen is, dat d'raedt hem t'sout heefft toegestaen t'last voor ses ende dartich Car. gl. ende een oert, ende op sijn versueck hem gegunt beraed den tijtt van ses dagen, om daerentuschen toe verclaren offt hij t'sout voor de prijs daervoort hem verlaten is, begeert an te nemen offte niet.

Sijnde daernae wijders den geheelen dach gebesoigneert int examineren van de dubbelden.


Saterdach, den XIX. Septembr.

Steyn praeses - Doyem - Dyrcxs - Tyessens - Rengers

Is de criminele sake des stuyrmans >>> Anthonys Aeriaense alhier een tijtt lanck gevangen geseten hebbende, omdat hij angenomen hadde enen schipper van >>> Staden toe >>> Duynkerken binnen te brenghen, eintel. affgedaen.


Maendach, den XXI. Septembr.

Rengers praeses - Steyn - Bijma - Dyrcxs - Doyem - Tyessens

Alsoe tot des raets kennisse gecomen was datter grote questie ende geschil geresen was tuschen d'capit. >>> Doncker ende d'commissar. >>> Douwe Scheltis, die hoe langer hoe meer dagelijcx was toenemende, soeseer oock, dat toe beduchten stondt dat d'selve questie tot merckel. interest ende nadeel van de gemene middelen van convoyen ende licenten wel eintel. soude mogen comen toe strecken, ende slants dienst consequentel. daerdoer apparentel. verachtert werden, is goed gevonden, om daerinne intijts behoirl. te remedieren ende toe versien, ymant uytt hun middel te committeren, die hem pertinentel. ende volcomel. sal informeren opten gelegentheytt van het geresene different ende misverstant tuschen d'capit. ende commissar. voornoemt, sampt de disordren ende ongeregeltheden int stuck der convoyen daeruytt ontstaen ende gevolcht, mitt het vorder aencleeff vandien, ende van sijn wedervaren rapport doen, omme sulx gesien voorts in d'sake gedaen t'werden soe ende als bevonden sal werden t'behooren.

Sijnde tott effectuatie van tgene // Fol. 129 // verhaalt is, gecommitteert d'here >>> Tyessens, alsmede om metenen d'capit. vs. mitsgaders alle andere capiteyns, dien hij op sijn wech sal geraecken te rencontreren, te doen monsteren.

Waernae t'proces tuschen d'advoc. fiscal ende enen roscam >>> Claes Scholl ongedecideert een tijtt lanck gehangen hebbende, is gevisiteert ende getermineert.

**** Eodem die, naer noen

Is geresolveert een convoy op >>> Hamburch ende >>> Bremen tegenst den XXVIII. deser uytt te schrieven.

Ontfanghen sijnde d'copie vant proces tegenst >>> Enno Bauckes cum soc. soe in cas van conventie als reconventie gesustineert voor den Hove, is geresolveert d'here >>> Saeckema t'versuecken dat hem gelieve de stucken ende munimenten die post interlocutoriam bij partijen hinc inde sijn overgeleydt tott bewijs van hun allegeerde aen wedersijden eerstdaegs t'laten copieren ende d'copien gereedt sijnde over te senden.

Opten remonstrantie van enige schippers die te kennen gaven dat sij wel tot soeven offt acht schepen int getall voer >>> Oestmahorn gereedt laghen om nae >>> Hamburch ende >>> Bremen aff te varen ende om gheen tijtt te verliesen nae een convoyer niet en souden hebben gewacht nochte aldaer blieven legghen, ten ware sij int seecker bericht waren dat de vrijbuyter >>> Jacob Thomas hem voor de zeegaten ware onthoudende, maer dat sij sulx horende de reyse niet en durften bestaen uytt vrese dat hij het een offt het ander gatt lichtel. soude mogen insluypen ende haerlieden van een convoyer onversien, grotelijcx beschadighen ende oversulcx versochten met een goed convoyer geassisteert toe werden, is naer deliberatie d'capit. >>> Tyaerd Tyebbes tottet versochte convoy gedestineert ende hem dienvolgens aengeschreven dat hij van voor >>> Amelant alwaer hij tegenwoordel. is leggende, op morgenvruech hem sall verfueghen bij d'schepen voor >>> Oestmahorn ende d'selve nae de >>> Weeser ende >>> Elwe convoyeren.


Dingsdach, den XXII. Septembr.

Rengers praeses - Steyn - Dyrcxs - Doyem

Sijn de penningen opgecomen van de laest gehoudene venditie gedepartieert // Fol. 130 // ende verdeylt ende is daerover den geheelen dach gevaceert.


Woensdach, den 23. Septembr.

Rengers praeses - Steyn - Buttel - Dyrcxs - Saeckes - Doyem

Naer lecture van de brieff des generaels >>> Auckema, inhoudende clachten soe over den convoymr., als contrerolleur te >>> Staveren van dat zij beide desen soemer den meesten tijtt absent sijn geweest ende vermits hun menichfuldich affwesen gheen pertinent register ende boeck en hebben gehouden, is geresolveert d'convoymr. ende contrerolleur voornoemt aen te schrieven [einde tekst]

Opten remonstrantie van de officiers der convoyen deser stede meldende dat voele ende verscheyden schuytkens geladen met broot, tweeback ende andere diergelicke waren van cleinen prijse hierdoer dagelijcx passeren naer d'stadt >>> Groningen ende Omlanden sonder eens een pascedulle toe lichten, ende daeromme versoecken toe weeten hoe sij hunlieden in dese sullen hebben te draghen om slants dienst te bevorderen ende alle frauden die onder dien praetext ende decksel souden mogen gepleegt werden, voor te comen etc., is goet gevonden t'apostilleren ende te verclaren dat d'schippers sullen mogen volstaen ende vrij ende onverhindert haers wechs gaen sonder enich convoy t'betalen, mits lichtende alleen pasport ende brengende wederomme terugge attestatie in dorso vant pasport geteyckent bij d'officiers der convoyen ter plaetse daer de goederen gebracht ende opgeslaghen sijn, soe daer enen is, soe niet bij d'officier van dier plaetse inhoudende verclaringhe van dat d'goederen aldaer gelost sijn ende dat binnen alsulken tijtt als d'schippers bij d'supplianten gepraefigeert sal werden, alles volgende den XI. art. der placaten, denwelken men verstaet dat praecise in alle sijne poincten sal achtervolcht ende onderhouden werden ende dat d'supplianten voor schrijffgelds vanweghen het verleenen der pascedullen niet meer sullen genieten van de goederen onder den XL Car. gl. dan twee stuvers // Fol. 131 // ende van de goederen boven de veertich Car. gl. bedragende, vier stu. ende soe voorts volgende den 9. art. der instructie voor d'collecteurs ende contrerolleurs der convoyen.

Opt request bij >>> Henryc Bottyenter ende >>> Ede Boyes tegenwoordel. onder d'capit. >>> Doncker dienende gepraesenteert, tenderende ten fine sij souden mogen becomen brieven van voorschryfft aen den Hove van >>> Vrieslant om van hun hechtenisse gerelaxeert t'mogen werden, is geresolveert aen den Hove te schrieven haer E. gelieven de voornoemde twee soldaten van hunlieder apprehentie t'ontslaen om redenen dat sij opten reyse om nae hun oirlogschip weder te keeren van de grytman van >>> Collumerlant sijn gevanckel. aengehouden ende naer >>> Leuwerden als vagebonden gesonden, daer sij met consent ende verloff van de raedt ende haer capit. alhier bij haer vrouwen, die in het craembedde geleghen sijn, enighe dagen sijn geweest, met verclaringhe daerbij, dat men niet gedenckt die soldaten voor te staen, soeverre sij hun onderweghe mogen ontgaen hebben dan alleen t'onderrichten [einde tekst]


Donderdach, den XXIIII. Septembr.

Doyem vicepraeses - Steyn - Bijma - Buttel - Dyrcxs - Saeckes

Bij d'capit. >>> Viltshuysen een grote qualiteytt van botter, kees ende andere partijen aengehouden sijnde, als voor een groet deel onverconvoyet sijnde, is goet gevonden om den rechten gront ende waerheytt van de sake te weeten, praeparatorie d'capit. >>> Viltshuysen ende d'coopman eerst elcx apart ende int besonders t'examineren opten gelegentheytt der sake ende daernae tegenst melcander te confronteren, om te sien off d'coopman persisteert bij tgene hij nu varieert ende t'selve ontkent, sijnde dienvolgens totten examinatie ende confrontatie geprocedeert, denwelken niet nodich is bevonden geweest ten recesbueck te registreren, omdat partijen in de voornaemste poincten bevonden werden elcxander te contrarieren, dan geresolveert dat t'schip mitten goederen alhier sal werden gebracht ende behoirl. gevisiteert, om alsoe voor oghen te sien, wat goederen verscheept sijn ende watter angegeven is.

Waernae d'saken die volgende den citatien op huyden waren gelecht, gedient hebben.


// Fol. 132 //

Vrijdach, den 25. Septembr.

Rengers praeses - Steyn- Bijma - Buttel - Dyrcxs - Saeckes - Doyem

Opt request bij d'wedue des gewesenen convoymrs. opten haven te >>> Maccum Mr. >>> Jan Bruinsvelt gepraesenteert, daerinne sij versochte ten aensien van haer soberen staet remis ende quijtscheldinghe van de driehondert ll. die zij ten comptoire volgende het slott van reeckeninghe noch schuldich is, is geappostilleert, d'suppliante betalende gereedt ende in baren gelde den helff van tgene zij noch aen de lantschappe in reste is, wort haer mitten betalinghe van de anderen helfft uytstall vergunt den tijtt van ses maenden naestvolgende.

Is d'instructie des heren >>> Steyn, die gecommitteert is tott effectuatie van tgene bij de submissie voor den raetsheer >>> Hillama tuschen den raedt ende >>> Enno Bauckes cum soc. aengegaen ende gemaeckt, is bedonghen ende besproocken, bestaende in effect in de volgende poincten, als t'weten dat d'here >>> Steyn vs. tott >>> Horn ende >>> Amsterdam comende den heren Raden van de Admiraliteyt aldaer sal versuecken dat haer E. gelieve uytt hun middel respectivel. enen te committeren tott decisie van de sake die d'raedt soe in conventie als reconventie tegenst >>> Enno Bauckes uytstaen heefft.

Ende tselve gedaen wesende, sal moghen procederen tott nominatie van een zeevaren man offt ymant anders hem des verstaende, dewijle beide partijen int contract van submissie expressel. geconditioneert hebben dat sij elcx sodanighen een persoen sullen moghen vueghen bij de heren Raden uytt de twee respective collegien te committerene, nominerende tot dien fine d'burgemr. >>> Sibrant Reyns voereerst, ende ingevalle hij bij partie adverse immers met redenen sal werden gerefuseert ende gerecuseert, in sijn plaetse daertoe stellende alsulken anderen gequalificeerd persoen als hij achten sal bequaem ende d'raedt in desen sake t'sullen getrou wesen.

Dat mede d'here >>> Steyn te >>> Harlingen comende tott gerieff des cerchers aldaer ende bevorderinghe van slants dienst sampt beneficieringhe van de gemene middelen van convoyen, een huysken op een bequaem plaetse sal doen maken.

Insgelijcx ten behueff vant collegy doen t'>>> Amsterdam coopen tot alsulken prijs als hij opt naust sal conen bedingen ses goetelingen, schietende soeven // Fol. 133 // offt acht ponden ijsers.

Ende voorts hem verfueghen in den >>> Haghe bij den Ed. Mog. heren >>> Staten Generael, ende denselvighen remonstreren hoe grotelijcx voor des generaliteyts dienst daeraen geleghen is, dat het paelwerck twelk bij die van >>> Embden over de >>> Dollart tuschen >>> Nesserlant ende >>> Reyderlant wort geslaghen, ghenen voortganck en gewinne ende daerop versuecken dat haer Ed. Mog. gelieve dien sake te behartighen ende in sulx doende t'effectueren bij die van >>> Embden ten einde met het begost paelwerck mach werden gesupersedeert ende opgehouden, tenminsten dat de riviere den >>> Verschen Eems op, niet en werde geheel toegeslooten, dan dat ten weinichsten een vrije passagie ende doorganck voer d'schepen den >>> Verschen Eems opgaende, werde gelaten, allegerende tot dien fine alle de redenen, die hij weet daertoe dienstich t'wesen als naemptl. den merckel. ende apparentel. schade ende interest die de generaliteytt int gemeen ende beide de lantschappen van >>> Vrieslant [ende] stadt >>> Groningen ende Omlanden int particulier bij dien toepalinge sullen hebben te verwachten, als te weeten dat soewel de vrije traficque ende neringhe van dese ende de nabuyrige >>> Geunieerde provintien als d'opcomsten van convoyen ende licenten daerdoor sullen comen te declineren ende gantsel. te verfallen met meer diergelijcke, naeder verfattet in seecker brieff aen de heren Gedeput. dienaengaende geschreven, daervan hem copie is medegegeven.

Compareerde >>> Henryc Roll coopman van >>> Hoorn geassisteert met Doct. >>> Petro Jacob. sijn postulant versueckende dewijle het schip mitten goederen vermits den starcken contrarywind niet en can [opvaeren], datter een offt twee commissar. mochten werden geordonneert, die sich opt schip verfuegden ende aldaer d'inhebbende goederen visiteerden ende naer gedane recerche dien ordre stelden dat d'goederen die bevonden sullen werden wel angegeven t'sijn, onverhindert mogen passeren, op welk versueck naer langhe dispute ende voele redenen pro et contra gevallen eintel. is geresolveert ende goet gevonden d'sake op morghen uyt te stellen om te sien off daerentuschen de wind ende het hard weder soe sall affnemen dat t'schip hier binnen sal conen gebracht werden, ende soe niet, alsdan naer gelegentheytt vant weder voerts daerinnen gedisponeert t'werden.

Waernae d'saken van enige coopluyden ende inwoenders van den >>> Dam, die een partije van de butter ende kees bij d'capit. >>> Doncker uyttet schip van >>> Geert Luytyens schipper aldaer gelicht ende herwaerts overgesonden, sich vendiceerden ende becroedichden.


// Fol. 134 //

Saterdach, den 26. Septembr.

Rengers praeses - Steyn - Bijma - Buttel - Dyrcxs - Saeckes

Is andermael binnengestaen >>> Henryc Roll coopman geassisteert met sijnen advocaet als voren, insisterende alsnoch sijn vorige versueck van dat d'goederen opt schip bij commissariss. uytten collegy tot sijn costen souden mogen besichticht werden sonder dat t'schip behueffde op te comen, ende dat te meer oock omdatter gheen apparentie ende hope en is dat het schip sal conen hier comen, soelanghe de harde contrarywind, die noch evenseer continueert ende aenhoudt, niet aff-en neempt, ende is eintel., naedat verscheyden propoesten hinc inde daerover sijn gehouden ende d'sake int langhe aen wedersijden is gedebatteert, goed gevonden ten aensien van de verhaelde redenen, twie personen ten fine bij d'coopman versocht uytten raedt te committeren, sijnde daertoe dienvolgens genomineert d'here >>> Th. Dyrcxs mitten advoc. fiscael, doch gesloten, vermits daer geseydt werde dat men qual. soude conen aent schip comen soelanghe het ongestadich weder duyrde, dat men dien reyse aensien sal totdat de harden wind ende weder affneempt.

Sijnde daernae gedisponeert opt versueck van de coepluyden uytten >>> Dam, wiens goederen op gisteren geconfisqueert waren.


Maendach, den XXVIII. Septembr.

Doyem praeses - Bijma - Buttel - Dyrcxs - Saeckes

Compareerde nochmaels d'coopman >>> Henryc Roll geassisteert mett sijn advoc. Doct. >>> Petro versueckende, terwijle hem verleden saterdach op sijn costen commissarissen vergunt sijn om recerche opt schip t'doen, die het exerceren van hun commissie hebben uytgestelt totdat het beter weder soude werden, dat d'h. committeerde gelieffde dien reyse an te nemen ende hun last int warck te stellen, overmits den starcken contrarywindt ende het langduyrich onweder nu int affnemen ende verminderen was, ende is daerop geresolveert d'coopman aen te segghen dat men alsnoch verstaet dat de gedecreteerde commissie sijn voortganck sal hebben ende de commissar. dienvolgens op morgenvruech naert schip sullen gaen ende hun last volbrengen, indien het schip, (twelk d'capit. >>> Viltshuysen verclaerde all van het droghe >>> Wad, daerop het nu enige dagen vast geseten hadde, geraeckt t'sijn ende opdhoemende weer toe wesen) bij dien tijtt alhier niet en arriveert.

Ende bij d'commissar. bij occasie vandien gemoneert sijnde dat sij begeerden te weeten voor hun vertreck wat sijluyden doen // Fol. 135 // souden metten goederen die int visiteren bevonden mogen werden angegeven ende verconvoyet t'wesen, t'weten off zij d'selve mitten verswegene goederen sullen doen opbrengen offte passeren laten, is geresolveert ende verstaen dat d'onaengegevene goederen voereerst sullen opgesonden werden, blievende het schip mitten andere goederen in ostage hen ter tijtt toe dat het rapport gehoort dienaengaende nader sal sijn gedisponeert.

Is >>> Coert Nutt, >>> Jan Henrycxs cum soc. tott vijff int getal, die claechl. te kennen gaven dat zij hun butter soe duyr niet weder en conden vercopen als sij ze geredimeert hadden, uytt gratie geconsenteert ende vergunt om elcx een tonne butter van hier op >>> Embden vrij sonder convoy t'moghen uyttvueren, sijnde hunlieden tot dien fine pasport in forma gedepescheert.

**** Naer noen, eoden die

Hebben enighe saken van sommighe coopluyden gedient bij plaidoy die verscheyden partijen van goederen bij capit. >>> Viltshuysen achterhaalt quamen beschudden.

Alsoe >>> Francois coopman van >>> Amsterdam, die in d'somma van ses Car. gl. tot profijtt van de armen ware gecondemneert, hem beclaechde nae de vonnisse dat hij uytt slechticheytt ende onwetenheytt versuympt hadde tot sijn defentie t'allegeren dat sijn goederen bij d'schipper opt comptoir t'>>> Amsterdam waren angegeven, ende daervan praesenteerde behoirl. te doen blijcken, als hem daertoe maer tijtt mochte gegunt werden, versueckende oversulx tot sijn bewijs geadmitteert t'werden, is d'voornoemde coopman ex gratia om sonderlinghe redenen geaccordeert om alsnoch binnen acht daghen ende daerbeneffens midlertijtt uytstal mitten betalinghe van de ses Car. gl. daerinne hij gedoempt was, mits stellende sufficiente cautie van dat bij faute van probatie van sijn geallegeerde binnen den gepraefigeerden tijtt de condemnatiepenningen sonder enich felicat sullen opgebracht ende betaalt werden.


Dingsdach, den 29. Septembr.

T'schip mitten inhebbende goederen toebehorende d'coopman // Fol. 136 // >>> Henryc Roll van >>> Hoorn, desen morghen alhier gearriveert sijnde, is men besich geweest met behoorlijck ordre op de visitatie derselver te stellen.

Welcken besoigne affgedaen sijnde is opt versueck van de cluynbrouster sampt [niet ingevuld] deser stede burgers om volgende een assignatie des capit. >>> Jan Eppens aen heur deuchdelicke schult toe mogen geraken, geresolveert dat d'ontfanger generael >>> Jan Henrycxs gelast sal werden van de ordonnantie (dien d'capit. van een maend costpenningen opten 22. deses verleden is gepasseert ende den XX. Jul. laestleden is verschenen geweest) uytt tte keeren aen de cluynbrouster in verminderinghe van haer schult d'somma van hondert Car. gl. ende aen de backer vijfftich gelijcke gl. op reeckeninghe ende in vermindernisse als vooren vijfftich gelijcke gl. ende de resterende overgeblevene penningen aen des capit. huysvr. ende daerbeneffens aengesecht den ontfanger voornoemt dat hij van de eerst te verlenene ordonnantie sijn schult voor een deel sal mogen inhouden, sonder in desen te participeren.

Welke resolutie d'ontfanger aengeseytt sijnde ende bij hem daerop dien swaricheytt gemoveert wesende dat door de bovengaende resolutie d'andere crediteurs die d'capit. desen soemer insgelijcx vivres gelevert hebben, grotelijcx souden werden gepraejudicieert, ende dat hij sijn competentie bedragende 180 Car. gl. qual. op een tijtt soude conen afftrecken, vermits d'capit. alsoe weynich geldt in de handt soude ontfanghen, is ten aensien van de verhaelde redenen de bovengaende resolutie soevoele verandert, dat de cluynbrouster van de hondert Car. gl. die haer tevoren waren toegeleytt, niet meer sal hebben ende ontfangen als vijfftich Car. gl., ende d'ontfanger de overschietende vijfftich Car. gl. genieten, blievende niettemin d'crediteurs nopende heure vordere competentie eenyder salff recht opten penningen bij d'capit. hiernae t'ontfanghen.


// Fol. 137 //

Woensdach, den laesten Septembr.

Doyem praeses - Bijma - Buttel - Dyrcxs - Saeckes

Is d'raedt den gehelen dach geoccupeert geweest met het plaidoy tuschen d'advoc. fiscal impetrant ende d'coopman >>> Henryc Roll in sijn qualiteytt gedaechde te hooren, verstaen ende te termineren.


Donderdach, den 1. Octobr.

Doyem praeses - Bijma - Buttel - Dyrcxs - Saeckes

Hebben verscheyden saken opten rolle volgende d'citatien gedient, d'welke daernae voerts nae de middach affgedaen sijn.

Sijnde tenselven tijde mede gedisponeert opt request van de coopluyden van >>> Hoorn, wiens butter ende kees op gister was geconfisqueert, daerbij sij versochten de geconfisqueerde partijen van goederen om enen redelicken penninck te moghen redimeren ende weder innecoopen [einde tekst]


Vrijdach, den 2. Octobr.

Doyem praeses - Tyessens - Bijma - Buttel - Saeckes

D'here >>> Tyessens wedergecoemen sijnde rapporteert sijn wedervaren ende onder anderen dat hij wel bevonden heefft datter grote quaestie ende geschil tuschen d'capit. >>> Doncker ende d'commissar. d'>>> Scheltis was, doch niet soedanich dat d'selve tot schade ende laesie van slants middelen heefft geredundeert ende gedijet, nochte slants dienst daerdoor verachtert is, ende daeromme te rade gewesen dat misverstant geheel wech te nemen ende de discorderende partijen te reconcilieren ende te bevredighen, ten einde sij met goeden eendracht ende onderlinge correspondentie slants dienst te beter hiernae souden moghen bevorderen, sijnde daerop d'sake bij der hant genomen ende totten gewunsten einde gebracht ende de d'onenighe twie partijen versoent, verenicht ende verdragen mitt beloffte aen wedersijden gedaen van met melcander wort te houden aen goede vrede ende enicheytt te houden ende met goeden accord elcxander tot slants beste ende welvaren t'assisteren.

Relaterende insgelijcx d'capit. >>> T. Tyebbes, >>> Doncker ende >>> Crabbe // Fol. 138 // in enen weghe gemonstert t'hebben ende d'selve starck bevonden als uytt de respective monsterrollen te sien is.

Opt versueck van enighe schippers (die te kennen gaven, dat t'schip des capit. >>> Tyaerd Tyebbes soe dicx ginck dat hij qual. met hunlieden soude conen over de >>> Wadden geraken, te meer, soe vermits desen geduyrighen oestenwind, daer seer sober ende mager water was lopende, ende daeromme versochten met een ander convoyer, daermede sij beter conden gedient werden ende overwech comen, geassisteert t'werden) is d'capit. >>> Cleys Bauckes tottet versochte convoy als daertoe bequaemer ende propicer schip hebbende, gedestineert, ende daerop geresolveert d'capit. >>> Bauckes an te segghen dat hij hem datel. sal hebben veerdich t'maken ende sijn saken daernaer aen te stellen dat hij d'schepen voor >>> Oostmahorne leggende mach convoyeren nae de >>> Weeser en de >>> Elwe.

Sijnde voerts enighe andere requesten ende versuecken affgedaen ende geappostilleert.

**** Naer noen, eodem die

Is binnengestaen d'capit. >>> Cleys Bauckes aendienende hoe datt voor de middach ener van sijn soldaten van >>> Oostmahorn was opgecomen, verclarende dat desen morgen vruech d'capit. >>> T. Tyebbes mitten schepen vandaer te seyle was gegaen, om het convoy, twelk hem gelast was te doen, te volbrenghen, waerop de bovengaende resolutie soevoele is verandert dat hem comparant angesecht is dat hij hem tottet eerstaenstaende convoy sal hebben gereedt toe houden.

Sijnde daernae enighe specificatien van geleverde behuefften gevisiteert, affgedaen ende daerop ordonnantie passeert.


Saterdach, den 3. Octobr.

Remonstreerde d'capit. >>> Cleys Bauckes dat hem noch een merckelicke somma van penninghen was resterende van des verleden jaers costpenninghen, als maer op yeder hoofft s'daegs ontfangen hebbende vijfftehalve stu., daer hem nochtans (als om het leger te volghen gedestineert ende nae de >>> Rhijn ge- // Fol. 139 // sonden sijnde mettet schip van oirloghe) de ses stuvers daegs op yder cop competeren, d'welcke dien >>> Hollantsche capiteyns het leger volgende wort gepasseert, versueckende oversulx in conformiteytt van d'selve capit. desenaengaende getracteert t'werden.

Ende is op dat versueck geresolveert dat men d'capit. voornoemt om de bovenverhaelde redenen sal suppleren tgene hij te cort aen die costpenninghen ontfanghen heefft, ende dienvolgens ordonnantie passeren op ses stu. voor yeder hoefft alle daghen gelijck d'>>> Hollantsche capiteyns in gelijcke saken getrocken hebben.

Sijnde ten selven tijde mede geresolveert dat d'capit. >>> Jan Eppens (die hem beclaechde dat hij van de costpenningen des jaers 99 ten tijde hij in de >>> Bommelerweerd het leger ende train heefft gevolcht, de volle ses stu. niet en heefft ontfangen, gelijck d'>>> Hollantsche capit. met hem in gelijcken dienst geweest sijnde) voor costpenningen op een yeder hoofft sal genieten ses stuv. s'daegs ende dat mitten voornoemde beide capit. nopende de respective costpenningen liquidatie ende affreeckeninge sal werden gemaeckt, om te weten hoevoele d'capit. ter cause vs. noch mach resteren, ende van hun restant ordonnantie gepasseert.

Is d'wachtmr. deser stede >>> Hidde Janszn. voor sijn diensten als geweldige d'collegie voor desen gedaen, eens voor al toegelecht d'somma van 30 dal. mits dat daermede alle sijne praetensien sullen dood ende teniete wesen ende hij d'raedt desenaengaende niet wijders sal molesteren.


Maendach, den V. Octobr.

Dyrcxs vicepraeses - Doyem - Tyessens - Bijma - Buttel

Is >>> Bywa de wedue van sal. >>> Jan Outgers uytten >>> Dam om sonderlinghe redenen ende ex gratia weder toegestaen seecker vierendeel met een halff kintjen butter uyttet schip van schipper >>> Luytyens van den >>> Dam bij d'capit. >>> Doncker gelicht ende herwaerts overgesonden, mits daervoor betalende t'recht van convoyen daertoe staende van het uyttvueren derselver partije butter, ende daerenboven drie Car. gl. voor den armen.

Alsoe men verstonde dat de vrijbuyter >>> Jacob Thomaszn. in see gesien was niet verre van >>> Schiermonickoghe met intentie ongetwijffelt om aldaer offt elders daer hij de gelegentheytt best sal vinden, in te sluypen ende soe binnen op de >>> Wadden t'geraken, ende d'goede ingesetenen deser lantschappe ende den zeevarende luyden toe beschadighen, is geresolveert om alle schade die bij d'voornoemde vrijbuyter soude mogen gedaen werden, voor te comen, d'capit. >>> Cleys Bauckes // Fol. 140 // te belasten dat hij hem met het oirlogschip sal hebben datel. te verfueghen naet eylant van >>> Schiermonickoghe ende aldaer opten vlackte voor het gatt blieven legghen goede wacht houden tot naeder dispositie.

Is geresolveert d'geswooren booden >>> Reg. Acron. ende >>> Egbert Thonyszn. binnen t'ontbieden ende d'selve aen te segghen dat d'raedt verstaet dat zij beide per vices ende bij beurten sich sullen hebben alle daghen soe voor als nae de noen voor het collegium ten dienste te paesenteren ende aldaer t'verblieven soelanghe als d'raedt vergadert sal wesen om altoes gereedt ende bij der hant te wesen soe wanneer men heurlieden dienst sal hebben te gebruycken sonder dat men haer t'elckens behoeven sal te soecken, als voerdesen wel geschiedt is, ende dat d'raedt mede verstaet in cas ende als daer een van hun beyden buytten d'stadt opten reyse sal wesen, dat alsdan diegene die bijhuys is, gehouden sal wesen hem dagelijcx voor ende nae de middach t'laten vinden voort collegie ende blieven aldaer, soelange als d'raedt vergadert is, wachten op tgene hem bevolen sall werden toe doen, mitt verclaringhe daerbij dat indien ener van hun beyden hiernae bevonden sal werden suymich t'wesen, tegenst d'selven tott sijn leetwesen sal werden geprocedeert ende dat van desen ordonnatie elcx van hun beiden copie sal werden ter handen gestelt om te weeten waernaer hun toe reguleren.

**** Naer noen, eodem die

Is binnengestaen d'capit. >>> Cleys Bauckes hem daerover grotelijcx beclagende dat de raedt hadde betaelt aen den wedue van wijlen >>> Symen uytten >>> Dam seeckere twie obligatien bij hem t'andere tijden aen haer sal. man gepasseert ter somma van 140 Car. gl. overmits hij den enen obligatie aen haer man selffs in sijn leven al hadde betaalt, daerop versueckende alsulken ordre gestelt t'werden dat hij met een betalinghe soude moghen volstaen nochte gehouden wesen een schuld twiemael t'betalen, welk versueck in deliberatie gelecht wesende, is geresolveert d'capit. an te seggen, dat hem op sijn affreeckeninghe d'vs. penningen niet sullen aafgetogen werden voor ende alleer men sijn wederpartije hierop sal hebben verstaen, om alsdan naer gelegentheytt van saken op sijn versueck nader gedisponeert te werden.

Is d'gagie des cerchers te >>> Maccum verhoogt ende verbetert met vijfftien Car. gl. t'sjaers.

Waernae d'specificatie van >>> Jan Lieuwes lijnslager deser stede is gevisiteert ende daerop ordonnantie gepasseert.


// Fol. 141 //

Dingsdach, den VI. Octobr.

Th. Dyrcxs vicepraeses - Doyem - Bijma - Buttel - Tyessens

Compareerde >>> Frederic Rijckens versueckende eerst betalinge van de penningen dien t'lant bij slot van reeckeninghe bevonden was aen hem comparant schuldich gebleven t'sijn ende voerts verloff om alsnoch t'moghen inbrenghen alle die stucken, die hij tot sijn defentie tegenst des advocaets fiscaels anclachte gereedt ende bij der hant heefft, mitt verclaringhe dat hij daermede conclud[eert].

Versueckende mede gerestitueert ende weder gestelt t'moghen werden in sijn vorighen staet van ontfanck ende collecte der convoyen binnen >>> Groningen onder praesentatie van sufficiente cautie, daer d'raedt aen genuegen sal.

Op welk versueck gedelibereert wesende, is geresolveert dat hem in betalinghe van sijn competente volgende t'slott van reeckeninghe ordonnantie sal gepasseert werden.

Ende belangende het tweede, dat hij sijn munimenten ende voorts all t'gene hij tott sijn justificatie sal nodich achten t'exhiberen, sal mogen overleveren in des secretar. handen om bij des advoc. fiscaels stucken gevuegt t'werden ende bij occasie van de darden petitie, is geresolveert dat t'proces bij der hant genomen ende mitten eersten gedecideert sal werden. Ende alsoe d'raedt sich beswaert vondt om verscheyden gewichtighe importante redenen de judicature vandien an te nemen ende daerinne te sententieren, is goed gevonden daertoe uytt beide de provintien van >>> Frieslant ende van stad >>> Groningen ende Omlanden twie gequalificeerde persoenen toe committeren, temeer omdat enige poincten ten processe voornaementl. gecontroverteert d'vs. beide lantschappen meer als den beclaechde >>> Rijckens selffs sijn concernerende ende betreffende, zijnde daerop tot visitatie onder uyttinghe stracx genomineert d'heren >>> Hepcko Fockens, grytman van >>> Upsterlant ende Doct. >>> Hieronimus Verrutius, syndicus van de >>> Omlanden, op vasten hope ende vertrouwen dat haer E. sich sullen onbeswaert vinden dien commissie ende last t'accepteren ende oock t'exerceren, ende metenen geresolveert, d'voornoemde heren committeerde met brieven t'versuecken om het ordeel van dien sake an te nemen ende dienvolgens alle de stucken bij partijen aen wedersijden tot justificatie van hun gesustineerde ingebracht, te doersien ende soe voorts tott eintelicke terminatie ende decisie // Fol. 142 // derselver proceduyren te procederen, mit begeerte van melcander te praefigeren tijtt ende plaetse waer ende wanneer haer E. best geleghen sal wesen bij den ander ten fine vs. te compareren, ende verclaringhe daerbij, dat hoe haer E. eerder bij melcander comen, om t'proces aff te doen, hoe de beide provintien ende oock den raedt daeraen meerder vruntschap sal geschien, prout latius in de minuicte.

**** Naer noen, eodem die

Is anderwerff binnengestaen >>> Frederic Rijckens grotelijcx daerover dolerende dat in d'ordonnantie die hem voor noen gepasseert is van sijn achterwesen volgende tslott van reeckeninghe, affgetogen sijn seeckere dartich Car. gl. uytt saecke dat die aen den cercher >>> van der Burch verstreckt sijn ende betaalt, voordat hij voor den comparant in sijn absentie enigen tijtt contreregister soude hebben gehouden, achtende hij remonstrant dien defalcatie uytt erreur geschiet t'sijn omdat d'raedt niet geweeten en heefft dat d'vs. cercher dienaengaende all voor desen is gecontenteert geweest, versochte oversulx dat de 30 ll. mochten bij ordonnantie geaddeert ende d'ordonnantie daermede soevoele verhoogt werden dat hij de volle penningen int slot begrepen soude mogen ontfanghen, waerover voele en verscheyden discoursen gevallen sijnde, is eintel. geslooten dat men hierop, om seecker toe gaen, sal verstaen de verclaringhe des voornoemden cerchers om nae gelegentheytt vandien optes comparants versueck naeder geordonneert t'werden.

Opt voorschrieven der heren Gedeputeerde van >>> Frieslant, ende van stadt >>> Groninghen ende Omlanden sampt des magistraets der stede >>> Embden is >>> Johan Hincken opsiender van de schippersarmen aldaer geconsenteert, om tot behueff der armen vs. een halff last butter, vrij van convoy t'moghen uytvueren ende tot dien fine brieven aen de officiers t'>>> Groningen medegegeven.


// Fol. 143 //

Woensdach, den VII. Octobr.

Dyrcxs praeses - Doyem - Tyessens - Bijma - Buttel

Compareerde >>> Ennius Bijma gewesene collegiael versueckende ordonnantie ende betalinghe van sijn achterstallighe gagie ende huyshuyr totten 26. Jul. verleden ende dat uytt crachte van de resolutie bij de leeden van de >>> Omlanden genomen, meldende dat hij comparant tot dien dach sessie soude hier in den raedt hebben ende soelanghe sijn gagie ende huyshuyr ontfanghen, op welk versueck sijn successeur d'here >>> Wigb. Bijma gehoort ende verstaen sijnde, die verclaerde hem sulx t'mogen lijden dat sijn praedecesseur d'versochte ordonnantie werde gepasseert, als hem sulx maer niet schadelijck soude sijn ende hij sijn tractement ende huyshuyr voor den tijtt van een jaer mach genieten, is geresolveert dat >>> Ennio Bijma voornoemt ordonnantie van gagie ende huyshuyr totten versochten dach sal werden gedepescheert, mit expresse verclaringhe dat men verstaet dat d'here >>> Wigb. Bijma de volle gagie ende huyshuyr van een geheel jaer in achtervolch van de verhaelde resolutie sal ontfanghen, t'weten van den 26. Jul. deses lopenden jaers totten 26. Jul. anno 1602 daeraen volgende, sijnde des raets meninghe, dat sijn successeur indien midlertijtt in sijn plaets ymant anders sal mogen gesurrogeert werden, voor dien tijtt geen tractement ende huyshuyr sall trecken, dan dat des successeurs gagie ende huyshuyr eerst van den 26. Jul. anno 1602 naestcomende beginnen sal cours te nemen.

Is d'ontfanger generael >>> Jan Henrycxs vercofft all het soudt twelk bij d'capit. >>> Jan Eppens is achterhaelt als op >>> Duynkercken gedestineert geweest sijnde, het hondert voor ses ende dartich ponden >>> Vlaems yder tot ses Car. gl. gereeckent ende dat tot soevoele honderden als de mate sal uytgeven, t'einde mate, t'einde gelt, mits dat d'ontfanger vs. gehouden sal wesen op sijn eigen costen het sout uyttet schip, daert tegenwoordel. in legt, te doen lichten ende verfueren ter plaetse daer hij het denckt te vercopen, ende van de gesworen meter van dier plaetse daer t'sout vercofft sal werden, over te brenghen ende leveren behoirl. certificatie, inhoudende verclaringe hoevoele het sout heefft uytgemeeten, om daernae yder hondert bij hem ten prijse van 36 ponden groten betaalt t'werden ende dat vrij gelt van alle ongelden, die d'ontfanger selfs sal moeten hoeden ende draghen.


// Fol. 144 //

Donderdach, den VIII. Octobr.

Dyrcxs praeses - Doyem - Tyessens - Bijma - Buttel

D'saken opten rolle gedient hebbende, is voorts gebesoigneert int visiteren ende decideren van enighe intenditen bij d'advoc. fiscal overgegeven ende sommighe plaidoyen die voldonghen ende in statu van wijsen gebracht waren.


Vrijdach, den IX. Octobr.

Dyrcxs praeses - Doyem - Tyessens - Bijma - Buttel

Is binnengestaen >>> Claes Cnoll uytten >>> Omlanden geassisteert met Mr. >>> Jacob. Sartorio sijnen postulant, hem grotelijcx beclagende over den sententie tot sijnen achterdeel nu onlanx gepronuntieert, om redenen dat hij ten processe soevoele bescheyts tot justificatie van sijn defentie al hadde ingelecht ende d'advoc. fiscal ter contrary van sijn angeven niet en hadde int allerminste geprobeert, twelk hem comparant enichsins schadelijck conde sijn, dat hij niet en twijffelde offt hij soude lenge sijn geabsolveert geweest ende dat hij derhalven achtede, dewijle hij, niettegenstaende hij overvloedel. sijn gesustineerde, hoewel auctore non probante, ongehouden, hadde geverifieert, datt ware gecondemneert, datter enighe stucken post conclusionem in causa moesten sijn ingebracht, waerdoer d'raedt beweegt is geweest totten sententie condemnatoir te procederen, daervan sijn postulant nochtans verclaerde hem gheen visie gehat t'hebben, d'welcke indien hem ter handen waren gestelt geweest, dat hij dieselve sulx wel soude hebben gedebatteert ende gerefuteert, dat hij gants ontschuldich ende vrij soude sijn bevonden geweest van tgene hem comparant bij d'advoc. fiscal wort te laste gelecht, tot meerder bewijs vandien exhiberende, boven tgene bij hem ten processe is overgelecht, twie besegelde attestatien van >>> Willem [ende][niet ingevuld] Huygens schippers ende gebroeders denwelken hij gesecht wort sijn peerden om over naer >>> Oestfrieslant te vueren, anbestedet t'hebben, inhoudende expresse verclaringhe van de vs. twie schippers van dat noch hij comparant noch >>> Jan Geerts peerdecoper te >>> Winsum offt ymant anders van sijnetweghen hunlieden met haer schip gehuyrt heefft verleden jaer van 1600 om voor hem enighe peerden bij nachte ende ontijde uytten >>> Omlanden over te schepen, versueckende oversulx reverentel. dat die // Fol. 145 // gelieffde de verhaelde twie certificatien alsnoch an te nemen ende bij sijn andere munimenten int proces te doen vueghen ende in sulx doende t'proces bij resumptie eens wederomme de novo te visiteren ende alsulken ordre te stellen dat hij van de executie der vs. sententie mach werden gelibereert ende gevrijet ende voorts dienthalven blieven ongemolesteert. Op welk versueck gedelibereert wesende, is geresolveert vooreerst dat men de overgeleverde twie getuychenissen om redenen sall ontfanghen, ende d'selve beneffens t'proces ende de documenten daerinne sijnde, optnieuw weder bij der hant nemen ende doorsien, waerop t'proces mitten inleggende verificatien gerevideert sijnde, is d'sake bevonden sulx gedisponeert t'sijn, dat bij gemene ende eendrachtighe stemmen is geadviseert ende geresolveert dat het gewesene vonnis mitten executie ende het wederancleef vandien sal werden gesuspendeert ende in surcheantie gehouden, ende dat mede de borghe bij d'comparant voor het gewijsde gestelt, sal werden van sijn gepraesteerde cautie ontslaghen, ten einde d'comparant hiernae tot enighen tijde ter cause vant vs. vonnisse gheen molestatie sal moghen aengedaen werden.


Saterdach, den X. Octobr.

Dyrcxs praeses - Doyem - Tyessens - Bijma - Buttel

Is binnengestaen >>> Jan Radijs opsiender der convoyen tot >>> Oterdum clachel. te kennen gevende dat hij nu onlancx geleden int exerceren van sijn officie grotel. niet alleen met woorden maer oock mitt wercken is geiniurieert van >>> Gysbert Janszn. gewesene cercher aldaer ende >>> Luytgen Abbes veerman ende dat die beide personen daermede hun moetwille niet hebbende versadicht, hun daerteboven seer temere ende stoutel. verfordert hebben het mes op hem te trecken, mitt intentie ongetwijffelt om hem leedt aen te doen, soe hun quaed voornemen bij goede luyden niet en ware verhindert geweest, versueckende dat d'raedt gelieffde daerinne sulx te remedieren dat hem gelijcke pericul hiernae niet meer sal staen te ver[w]achten dan dat hij voortaen sijn ampt rustel. ende vredel. sal mogen bedienen. Op welk versueck geresolveert is, alsoe t'selve feytt is van quaede consequentie twelk anderen ten exempel niet en dient getolereert ende geleden, dan voelmeer naer exigentie ende meriten vandien gestrafft t'werden, dat men // Fol. 146 // vooreerst d'vs. twie delinquenten sal verschrieven, om aensien des brieffs, alhier in persoen hun toe comen verantwoerden tegenst des advoc. fiscaels calenge ende aenspraecke, mitt expresse verclaringhe dat indien sij op ditt verschrieven ende verdachvaerden niet en compareren, dat men opten anclachte, die d'advoc. fiscal uytt sake vs. tegenst hunlieden sal doen, tot haer leetwesen sal disponeren.

Ten selvigen tijde insgelijcx geresolveert d'capit. >>> Jan Eppens aen te schrieven, dat de raedt verstaen hebbende, dat hij van sijn gedane convoy vorder voor >>> Oostmahorne mettet schip van oirloghe was angecomen, goet heefft gevonden dat hij hem datel. ten dienste vant lant sal verfueghen naert >>> Westeinde van >>> Amelant ende bij het gat aldaer gaen legghen ende blieven goede wacht houden soe tegenst des viants invasien ende streuperien, (opdat hij anders bij faute van goede opsicht niet en sal mogen den enen offt den anderen tijtt als hij daertoe gelegentheytt sal sien, niet en sal mogen insluipen ende connen geraken om de >>> Wadden te infecteren ende onveylich t'maken) als de lorringdrayers, die slants middelen soecken te becorten.

Postea feriatum illum diem ob mercatum gelijck mede den volgenden, maendach wesende den 12. Octobr.


Dingsdach, den XIII. Octobr.

Buttel praeses - Dyrcxs - Saeckes - Doyem - Tyessens - Bijma

D'here >>> Syrck Saeckes verclaerde van sijnen oem grytman >>> Hepcko Fockens in last toe hebben d'raedt aen te dienen van zijnetweghen, dat hij hem beswaert vondt om verscheydene gewichtighe oersaken an te nemen de delegeerde cognitie ende judicature in d'sake off t'proces tuschen d'advoc. fiscal ende >>> Frederic Rijckens ongedecideert hangende ende oversulx versuecken uytt sijn oems name dat d'raedt hem wilde dienaengaende houden voor geexcuseert ende enen anderen in sijn plaetse surrogeren. Op welke verclaringhe alsmede // Fol. 147 // opt brieff des syndici van de >>> Omlanden Doct. >>> Hieronimi Verrutii, daerinne hij hem insgelijcx van de voren verhaelde commissie om redenen excuseert, doch voort sluyten schriefft hem d'sake eerst mitten voornoemden grytman in communicatie ende deliberatie te sullen legghen ende d'raedt daervan nader adverteren, is geresolveert d'vs. Doct. syndic. toe rescriberen, alsoe d'grytman >>> Fockens rondel. verclaert heefft hem ongeleghen t'wesen dien last an te nemen, dat men alsnoch geerne van sijn E. soude verstaen hoe dat hem beraden ende bedacht heefft, ende offt hij geresolveert is den vs. commissie t'accepteren, om hem alsdan in des grytmans plaetse enen anderen t'adiungeren ende bij te vueghen, offt soe hij immers gesinnet is hem daermede niet te bemoeyen, om alsdan voorts daerinne gedaen t'werden, soe ende als bevonden sal werden t'behooren.

Alsoe tot des raets kennisse gecomen was dat de pinasse ende het boot uytter zee in >>> Vlie waren angecomen, is in deliberatie gelecht offt men de beide capit. daerop dienende met hun onderhebbende matelosen soude voortaen in dienst continueren ende weder laten in zee loopen, dan offt men die behoorde datel. aff te dancken ende d'schepen laten t'>>> Harlinghen oplegghen ende t'collegium oversulcx van alle excessive ende nodelose costen soevoele doenl. t'ontledighen, ende is daerop ten dienste vant lant raetsaem bevonden, vermits de tijtt ende saisoen vant jaer alrede soeverre verlopen is, dat sij nae alle apparentie voortaen gheen meer dienst en sullen conen doen, die beide capiteyns datel. toe licentieren ende aff te dancken, ende tot dien fine ymant uyttet collegie te committeren, om d'selve opt spoedicxt te monsteren ende stracx nae de gedane monsteringhe van hun eedt t'ontslaen, doende daernae alle de equippagie ende andere partijen van goederen op de beide schepen wesende, behoirl. inventariseren, ende op enen solder opslaen offt op enen anderen bequamen plaetse accommoderen, die daertoe tot minste laesie ende quetsinghe van den lande gehuyrt sal moghen werden, ende voorts d'oorlogschepen t'>>> Harlinghen in de haven binnenbrenghen. Sijnde tot effectuatie van de voorgaende resolutie gecommitteert d'heren >>> Saeckes ende >>> Dyrcxs, daertoe tott hun assistentie gebruyckende den equippagiemr. >>> Jan Henrycxs.

Sijnde bij occasie vandien d'voornoemde heren insgelijcx geauctoriseert d'officiers der convoyen t'>>> Harlinghen an te seggen ende te belasten dat sij datel. sullen schicken te suyveren den cautie bij d'commys vant >>> Oost-Indiaens schip in September // Fol. 148 // verleden tot het >>> Amelander gat ingecomen ende onder >>> Amelant gelost gestelt, van dat hij binnen drie weecken nu all langhe geexpireert ende overstreecken soude exhiberen het octroy van immuniteytt van convoyen, twelk hij seide sijn meysteren gegunt t'sijn, offte bij faute vandien betalen het behoirlyck convoy van alle die int groot schip sijn geweest ende met lichters naer >>> Amsterdam verfuert.

Ten selven tijde insgelijcx geresolveert, dat men het boot tot gelegener tijtt sal sien tott meesten profijtt vant lant toe vercoopen ende andere bequame schepen om op de >>> Wadden tot convoy gebruyckt t'werden wederomme in de plaetse vant selve t'copen.

Waernae gedisponeert is opt versueck van enighe schamele ruyteren, die versochten d'cleine partijen van haer aengehaelde butter t'moghen redimeren.


Woensdach, den 14. Octobr.

Is d'examinatie van de registers der maentlicke collecte der convoyen, die door andere voorgevallene saken nu een tijtt was geinterrumpeert ende nagelaten geweest, geresumeert.


Donderdach, den XV. Octobr.

Buttel praeses - Doyem - Tyessens

Is van gelijcken den gehelen dach soe voor als nae de noen gebesoigneert int doorsien van den ontfanck der convoyen.


Vrijdach, den XVI. Octobr.

Buttel praeses - Doyem - Tyessens

Is alsnoch gecontinueert int visiteren van de staten der convoyen offte dubbelden.


Saterdach, den XVII. Octobr.

Buttel praeses - Doyem - Tyessens

Is voorts ende voorts dien dach in de boven verhaelde besoigne gecontinueert.


Maendach, den 19. Octobr.

Tyessens praeses - Buttel - Doyem // Fol. 149 //

Ontfangen een brieff van de heren >>> S. Saeckes ende >>> Th. Dyrcxs, daerbij sij adverteren van de magistraet der stede >>> Harlingen versocht t'sijn om d'raedt aen te dienen hoe dat de >>> Duynkerckers nu onlancx seer grote schade hebben gedaen onder de buyssen ende metten gevangenen geheel barbarisch geleefft, in sulx dat de >>> Hollantsche oirlogschepen die int >>> Vlie waren geordonneert d'schepen door zee te convoyeren, alle met een ander derwaerts waren gegaen tot secours ende assistentie van de buyssen, soe datter anders gheen convoyers int >>> Vlie gebleven waren als de pinasse ende het boot ende daeromme geerne souden sien ende oock aen de raedt begeren dat die beide capit. met de schepen tegenwoordel. int >>> Vlie gereedt leggende om nae Oesten aff te varen, noch een tocht ende reyse soude mogen doen. Op welck versueck is naer lecture des brieffs geresolveert d'voornoemde heren commissarissen te rescriberen dat men alsnoch persisteert bij de resolutie ten overstaen van haer E. genomen nopende d'affdanckinghe der capit. opten pinasse ende t'boot dienende, omdat de redenen, die d'raedt tot sulx te resolveren, gemoveert ende beweegt hebben, nu niet min militeren, ende de tijtt ende saisoen vant jaer alrede soeverre verlopen is, dat sij nu gheen dienst meer naer alle apparentie sullen conen doen, dan alleen tot slants grote costen ende beswaernisse langher in dienst gehouden werden ende dat men daeromme goed vint dat sij opt spoedicxt praetenderen tott monsteringhe ende consequentel. tot exa[uctoratie] ende affdanckinghe derselver capit. ende voorts tot verrichtinghe van de andere poincten in haer E. commissie verfatet, etc.

Sijnde daernae optnieuws wederomme gebesoigneert int examineren van de staten des maentlicken ontfancks der convoyen.


Dingsdach, den XX. Octobr.

Tyessens praeses - Buttel - Doyem - Rengers

Is alsnoch gecontinueert in de visite van de dubbelden soe voer als nae de middach den gantschen dach.


Woensdach, den 21. Octobr.

Tyessens praeses - Buttel - Rengers - Doyem

Compareerde >>> Gerrytt Crabbe gewesene raetspersoen remonsterende dat hij verstaen heefft, // Fol. 150 // dat sijn successeur >>> Ennio Bijma een maendt gagie soude sijn gepasseert, die verschenen is geweest voor ende alleer hij den eedt hadde gedaen. Ende alsoe hij sustineerde dien maendt hem te competeren volgende den usantie ende t'gebruyck bij desen collegie altoes geobserveert van dat niemant voor den dach van sijn gepraesteerde eedt enich gagie getrocken heefft, versochte hij comparant dat d'raedt hem gelieffde ordonnantie t'laten toecomen van sijn gagie ende dat totten tijtt dat sijn voornoemde successeur den eedt heeft gedaen. Waerop geresolveert is d'vs. >>> Crabbe aen te segghen, dat hij wel doen sal ende exhiberen eerst ende allvoren sijn jongste ordonnantie, die hem van sijn gagie is gepasseert, ende uytt crachte van de welke hij, niettegenstaende d'selve ordonnantie opten ontfanger >>> Henrici was luydende, t'gelt van de collecteur >>> Hero Pieters heeft gelicht ende die in sijn handen gelaten, om d'selve gesien voorts op sijn versueck gedisponeert t'werden mitt verclaringhe daerbij, dat in d'sake niet gedaen sal werden soelanghe hij den ordonnantie tegenwoordel. onder >>> Hero Pieters berustende, niet en sal hebben hier vertoont ende gelevert.

Waernae voorts is gebesoigneert int examineren van de dubbelden.


Donderdach, den XXII. Octobr.

Tyessens praeses - Buttel - Rengers - Doyem

D'saken opten rolle volgende d'citatien gedient hebbende, sijn voorts enighe intenditen bij d'advoc. fiscal tegenst verscheyden contumaceerde overgegeven, mitsgaders enige dingtaelen, die in statu van wijsen gebracht waren, getermineert ende geuyttet, sijnde d'raedt daermede besich geweest den gehelen dach.


Vrijdach, den 23. Octobr.

Tyessens praeses - Buttel - Rengers - Doyem

Is d'raedt geoccupeert geweest wett het repartieren van d'penninghen, opgecomen soe van verscheyden amenden als andersins.

Ontfanghen een brieff van de here >>> Steyn ende daerbij extract uytten registers der resolutien der heren Raden ter Admiraliteyt binnen >>> Amsterdam residerende, // Fol. 151 // spreeckende van de interessen, die wijlen >>> Lieuwe Mellema geprofiteert heefft van de penningen, bij hem voort lantschap opgenomen. Welken brieff gelesen wesende, is goed gevonden t'selve extract d'advocaet Doct. >>> Thomae Herbayum toe te senden, om daermede den over te gevene declaratie van interessen tegenst d'erffgenaemen van >>> Mellema vs. te justificeren nopende den eysch daerinne te doen, om te genieten van yder hondert Car. gl. (die wijlen >>> Mellema vs. bevonden is aent lant schuldich gebleven t'sijn, enden daerinne zijn erffgenaemen dienvolgens bij d'Hove sijn gecondemneert) twaelff Car. gl. voor interessen, vermits uyttet extract blijckt hun overledenen vader twaelff Car. gl. ten hondert getrocken t'hebben van de penningen, die hij in sijn leven voort lant heefft opt interessen genomen offt selffs verschooten.


Saterdach, den 24. Octobr.

Is wederom gebesoigneert int examineren van den maentl. collectatie der penninghen opten respective comptoiren der convoyen vallende.


Maendach, den XXVI. Octobr.

Doyem praeses - Tyessens - Buttel - Rengers - Dyrcxs - Saeckes

D'heren >>> S. Saeckes ende >>> Th. Dyrcxs weder t'huys gecomen wesende relateren onder andere dat sij niet nagelaten souden hebben hett inhouden hunder last geeffectueert ende volbracht t'hebben, ten ware zijluyden int >>> Vlie gecomen wesende van de commissar. aldaer >>> Marten Segers verstaen hadden dat van de Mog. heren >>> Staten Generael belastinghe ontfanghen hadde van gheen schepen int zee t'laten uytloopen sonder convoy, overmits de >>> Duynkerckers stercker als voordesen in zee sijn, ende dat zij sulx gehoort hebbende tot het licentieren van de capit. opten pinasse ende t'boot dienden achtervolgende hunne commissie niet en hebben darven procederen, temeer soe een groete vloott van schepen int >>> Vlie gereedt lach om mitten eersten wind te zeyll te gaen, die de reyse sonder assistentie van een convoyer niet en dursten bestaen, ende d'schippers oversulx seer instantel. aenhielden om tott // Fol. 152 // verseeckerheytt van hun voorgenomen reyse mitten vs. twie oirlogschepen geassisteert t'moghen werden ende dat sij daeromme hun opt spoedicxt weder herwaerts aen hadden verfuegt om van tgene vs. is montlijck rapport te doen voor hun wedervaren, ende bij d'raedt daerinne t'zij int continueren offt licentieren der twie capiteyns gedaen t'werden soe ende als tot meesten dienst vant lant ende gerieff van de coopluyden bevonden sal werden t'behooren. Welcke sake in deliberatie gelecht wesende, is geresolveert daerop d'capit. >>> Jelmer Harmens ende >>> Pieter Claeszn. an te schrieven dat men goet vint dat zij d'schepen int >>> Vlie nae een convoy wachtende eenyder nae sijn gedestineerde plaetse datel. aensien des brieffs sullen convoyeren, t'weten d'capit. >>> Jelmer d'schepen op >>> Dantzich ende >>> Noorwegen gemunt tott aent >>> Ryff, ende d'capit. >>> Claeszn. d'schepen op >>> Hamburch ende >>> Bremen begerende te varen, tott aen de >>> Weeser ende >>> Elwe, mitt expresse belastinghe daerbij, dat men verstaet dat zij d'schepen tot aent >>> Riff, de >>> Weeser ende >>> Elwe respectivel. gebracht hebbende, datel. sonder enich vertoch ende uytstall weder naet >>> Vlie sullen hebben te keeren ende binnen in de >>> Jettingh te comen legghen, sonder langer buytten in zee toe blieven, d'raedt van hun ancompste aldaer in alle diligentie veradverterende.

Is d'ontfanger generael >>> Henrici binnen ontbooden ende aengesecht, dat d'raedt altoes oorbodich geweest is glijck sij oock noch sijn, om hem te leveren het sout, bij hem opten mate gecofft, ende dat hij daeromme wel doen sall ende ontfanghen t'selve ende dat hoe eerder hoe liever, doende het sout eerstdaegs schicken naer >>> Amsterdam offt >>> Enckhuysen ende bij den gesworen meter van een van die beide plaetsen meeten, ende van de mate besegelde attestatie wederomme teruggebrenghen, om naedat t'sout bevonden sal werden uytgemeeten t'hebben naer advenant yder hondert t'betalen soevoele cooppenninghen als bij t'contract van copinghe ende vercopinghe bedongen sijn geweest.

**** Naer noen, eodem die

Is optnieuw gebesoigneert int examineren van de maentlicke opcomsten der convoyen.


// Fol. 153 //

Dingsdach, den 27. Octobr.

Doyem praeses - Tyessens - Buttel - Bijma - Rengers - Saeckes

Alsoe ten tijde seeckere achthondert Car. gl. opgecomen ende opgebracht bij enen >>> Henryc Roll coopman van >>> Hoorn werden gedistribueert ende verdeylt, des commys generaels aenpart ende contingent is open staen gebleven totdat t'collegie in competenten getall vergadert soude wesen om alsdan bij gemeene stemmen geresolveert t'werden hoeveele van des generaels quota ende andeel tot ende aen d'vs. summa van penningen affgetogen sall werden tot profijtt van de armen, is alsnu bij resumptie van dien sake geresolveert dat des commys quota sal vermindert werden met ses ende vijfftich Car. gl. des dat die somma tot profijtt ende onderhout van de armen sal werden geemployeert ende bekeert.

Sijnde daernae de novo geprocedeert ende voortgevaren in de besoigne vant doorsien der registers.


Woensdach, den 28. Octobr.

Doyem praeses - Tyessens - Buttel - Rengers - Dyrcxs

Naerdat enighe ordonnantien aen verscheyden personen waren gedepescheert, sijn wederom de dubbelden bij der hant genomen en in d'examinatie derselver voorts gebesoigneert.


Donderdach, den 29. Octobr.

Doyem praeses - Tyessens - Bijma - Buttel - Rengers - Dyrcx

D'saken op den rolle gedient hebbende, sijn daernae enighe plaidoyen, die geconcludeert waren, geuyttet.

**** Naer noen, eodem die

Is >>> Ennio Bijma gewesene collegae audientie gegunt, die nae overleveringhe van sijn brieven van credentie der heren Gedeputeerde van stad >>> Groningen ende Omlanden remonstreerde dat haer Ed. niet lievers en // Fol. 154 // souden sien, dan dat t'proces tuschen d'advoc. fiscael ende >>> Frederic Rijckens nu een tijtt lanck voor desen collegie ongedecideert gehangen hebbende, soude moghen met alle gevueglicheytt geassump[t]ieert ende wechgelecht werden, ende dat hij remonstrant om sulx bij alle bequame weeghen t'effectueren ende te bevorderen, van haer Ed. was affgeveerdicht, tot dien fine voor een expedient ende bequaem middel, uytt last der heren Gedeputeerde voornoemt voorslaende, dat d'raedt gelieffde in haer faveur d'vs. >>> Rijckens te remitteren ende ten besten toe houden de poincten, daerover hij ten processe wort gecalengeert ende beschuldicht, als bij hem dienaengaende niet anders gedaen sijnde, dan tgene ten dienste ende welvaert van de ingesetenen van d'vs. provintie was streckende, ende dat oock niet uytt sijn eigen mouvement ende auctoriteytt maer alleen door expresse resolutie van >>> Stad en Landen vs. daerop gevolchden bevel der heren Gedeput. vs. genouch daertoe geconstringeert sijnde, versueckende derhalven hij comparant uytten naeme als vooren, dat d'raedt gelieffde om voorgaende redenen op het voorgeslaghen middel sulx toe letten dat d'sake daerdoor t'eenmale in vueghen vs. mach geaboleert en wechgenomen werden.

Op welke voorstel ende versueck geadviseert wesende, is geresolveert redger >>> Bijmae an te segghen dat d'raedt geneicht is ten aensien van [de] intercessie soe bij d'provintie van >>> Frieslant als van >>> Stad en Omlanden voor >>> Rijckens gedaen, hem >>> Rijckens te remitteren all tgene hem bij d'advoc. fiscal int proces is te laste gelecht, mits dat >>> Rijckens selffs eerst sulx sal comen versuecken.


Vrijdach, den 30. Octobr.

Is gebesoigneert int visiteren van enighe specificatien ende daerop ordonnantie te depescheren ende daernae voorts zijn d'registers van de maentlicke collecte der convoyen geresumeert.


Saterdach, den 31. Octobr.

Senatus non convenit propter // Fol. 155 // mercatum, gelijck mede des maendachs, wesende den 2. Novembr., vacatie is gehouden ende gheen vergaderinghe geweest.


Dingsdach, den III. Novembr.

Saeckes praeses - Doyem - Rengers - Bijma - Buttel - Dyrcxs

Is binnengestaen >>> Wouter Willems commys int >>> Vlie vertonende dat hij van de Mog. heren >>> Staten Generael hadde advertentie becomen dat de zeeroovers starck in zee waren, ende daerbij belastinghe van alle d'oorlogschepen die int >>> Vlie waren offt daer comen mochten, tot verseeckerheytt van de schipvaert nae zee te senden ende dat dienvolgens alle de >>> Hollantsche oirlogschepen vast nae de buysen waren geloopen om die soeveele mogel. voor allen overlast ende schade te bevrijen, ende datter geen oirlogschepen int >>> Vlie wesende als de pinasse ende t'boott, sijluyden d'capit. van die beide schepen hadden gecommandeert uytten name van de heren >>> Staten omme datel. sonder enich vertreck te gaen eenyeder ter plaetse daert hun van de raedt was anges. ende belast ende daerbij soeveele gedaen boven des raedts bevel dat d'capit. >>> Spalling hem den tijtt van thien off [twaelff] dagen sall houden omtrent het >>> Riff om de schepen die midelertijtt aldaer van [>>> Dantzick] offt >>> Norweghen sullen moghen arriveren, welverseeckert herwaerts over te convoyeren ende d'capit. >>> Pieter Claeszn. angesecht dat hij de >>> Elwe een stucke weegs sal opvaren ende sien vandaer nae >>> Hamburch te bestellen seecker brieff bij >>> Sijn Ex.tie aen een van sijn edelluyden daer wesende geschreven, ende dat hij comparant derhalven alhier was gecomen om d'raedt te kennen te geven t'gene bij hunlieden opt schrieven der heren >>> Staten nopende de verseeckeringhe van de schippers was gedaen, ende aen te dienen den ordre, bij hunlieden d'vs. beide capit. gegeven ende metenen d'selve capiteyns te verexcuseren dat d'raedt gelieve d'capit. niet ten quaetsten aff te nemen, ingevalle sij binnen den tijtt hun bij de raedt gepraefigeert, niet geraken mogen wider binnen te comen, maer apparentel. wel wat langer uytt te blieven, als sijnde niet uytt haer eigen auctoriteytt verder in zee gelopen dan hun bij d'raedt anges. ende belast // Fol. 156 // was, dan alleen door expresse ordonnantie van hem remonstrant ende sijne confratribus die daerinne gevolcht hebben den goede gelieffte der heren >>> Staten Generael ende nergens anders opsien als opten securiteytt ende verseeckerheytt der coopluyden ende schipperen ende consequentel. mede der landen dienst ende welvaert.

Remonstreerde mede dat zij hoe langer hoe meer mitterdaet bevonden dat binnen >>> Harlinghen d'schepen met verscheyden waren ende coopmanschappen geladen werden voor ende alleer d'selve goederen behoirl. sijn angegeven ende daervan een pascedulle van de officiers is gelicht, alles tegenst den expressen text ende inhouden van de 4. art. der placaten opt stuck der convoyen geemaneert, versueckende derhalven dat d'raedt gelieve tot voorcominghe van alle frauden daertegenst mitten bequaemste middelen toe versien, ten einde het inhouden van de 4. art. vs. soewel opt comptoir t'>>> Harlingen werde nagecomen, alst geschiet op andere comptoiren, die hun daernae strictel. reguleren.

Op welke beide voorstellen ende versuecken gedelibereert wesende, is geresolveert den commys voornoemt an te segghen aengaende t'eerste poinct sijnder propositie dat men d'excusatie bij hem in faveur van de capit. gedaen om redenen bij hem verhaalt, anneempt ende dienvolgens d'capit. houdt voor geexcuseert.

Ende datt van het twede point alsulcken ordre tot slants dienst gestelt werde dat [enen] eenparigen voet belangende het onderhouden van de vs. 4. art. sal geobserveert ende gevolcht werden.

Postea feriatum illum diem ob nundinas, gelijck mede [einde tekst]


Woensdach, den 4. Novembr.

Naedat audientie ware gegunt d'commys >>> Wouter Willems mitten cap. >>> Jan Eppens, die verclaerde tevreden t'wesen ende t'consenteren dat d'commys ten tijde van sijn affreeckeninge betaalt werde, welke verclaringe [einde tekst]


// Fol. 157 //

Donderdach, den V. Novembr.

Saeckes praeses - Doyem - Rengers - Bijma - Buttel - Dyrcxs

Is binnengestaen >>> Frederic Rijckens, die voldoende den resolutie den 29. Octobr. verleden in sijn regard genomen versochte dat d'raedt gelieffde in conformiteytt van deselve resolutie ende om redenen daerinne naerder verhaelt, hem comparant te remitteren de poincten, daervan hem bij d'advoc. fiscal deses collegii proces was gemaeckt. Welk versueck >>> Rijckens voornoemt nae daerover gehoudene deliberatie is geaccordeert ende vergunt ende daerop het versochte remis in achtervolch van de verhaelde resolutie geoctroyeert.

Waernaer is weder gecompareert d'redger >>> Ennius Bijma, vertoenende nadien het proces bij d'advoc. fiscal tegenst d'convoymr. >>> Frederic Rijckens geintenteert door het remis, hem >>> Rijckens opt eernstich versueck der heren Gedeputeerde van stad >>> Groningen ende Omlanden all opten 29. Octobr. laestleden geconsenteert ende verleent, ende nu op des vs. >>> Rijckens eigen petitie gerenoveert ende vernieuwet genoech was geaboleert ende teniete gedaen, datter nu anders [in] desen niet en resteerde [.....] als dat d'convoymr. >>> Rijckens in sijnen vorighen staet ende collectatie der convoypenningen wider soude mogen geinstalleert ende bevesticht werden ende dat hij remonstrant in mandatis hadde van de voornoemde heren Gedeput. om, soe wanneer d'sake in sulke poincten ende termen als ze overmits het verleende remis tegenwoordel. is, gebracht soude wesen, uytt haer Ed. name opten selven resolutie seer instantel. an te houden ende daeromme door expresse last der heren Gedeput. vs. ende van haer Ed. weghen opt vlijtichst versochte dat d'raedt gelieffde d'convoymr. >>> Rijckens in pristinum statum te restitueren ende den ontfanck der convoyen binnen >>> Groningen vallende wederomme ter handen te stellen.

Welk voorstel ende versueck in deliberatie gelecht wesende, is verstaen dat t'selve niet en can affgedaen werden sonder des heren >>> Tyessens praefectie offt tenminsten sonder daerop eerst ende allvoren sijn E. advys schrifftlijck gesien t'hebben ende dienvolgens geresolveert dat d'here >>> Tyessens // Fol. 158 // sal verschreven werden ende versocht soe haest enichsins sal wesen doenl. sich alhier int collegy te verfueghen om alsdan t'samenderhant t'adviseren ende t'beraetslaen wat belangende het versueck van restitutie bij d'redger >>> Bijma uytten name van de provintie van >>> Stad en Landen gedaen, sal wijders staen te doen off te laten, mitt verclaringhe nochtans daerbij dat indien E. immers gants ongeleghen is alhier ten fine vs. te compareren, offte door dit tegenwoordich misweder belett ende in sijn wedercomste ende reise verhindert sal mogen werden, dat hem in sulker gevalle gelieve sijn advys bij geschriffte mitten selven bode d'raedt t'laten toecoomen op den verhaelden restitutie, d'welke bij d'voornoemde redger uytten name als voorn seer instantel. wort geurgeert, nu d'vs. >>> Rijckens den resolutie in sijn E. tegenwoordicheytt ende mitt sijn bewillinghe genomen van dat men den persoen van >>> Rijckens [einde tekst]


Vrijdach, den 6. Novembr.

Saeckes praeses - Doyem - Bijma - Buttel - Dyrcxs

Opten remonstrantie bij den commys >>> Wouter Willems van dat d'schepen doorgaens t'>>> Harlingen werden geladen sonder dat d'goederen eerst ende allvoren werden ten comptoir werden angegeven offte van de ladinghe behoirlijck pascedulle bij d'officiers gelicht, is geresolveert d'officiers der convoyen aldaer aen toe schrieven dat men met verwonderinghe verstaen heefft dat zij int laden ende lossen der schepen niet en volghen dien voet, die bij het placaet int 4. art. dienaengaende wort gepraescribeert ende voorgeschreven, ende bij d'andere comptoiren vastel. wort geobserveert ende achtervolcht, mitt verclaringhe dat men hun niet int goede can affnemen dat zij gedoghen dat enen anderen voet in de lossinghe ende ladinge van de goederen contrary het inhouden des 4. art. vs. binnen >>> Harlingen wort gepractiseert ende in treyn gebracht, maer dat des raedts eernstighe meyninghe is dat de vierde art. nae sijn forme ende inhouden op het een comptoir soewel als opt andere sall onderhouden ende vast ende // Fol. 159 // onverbreeckel. nagecomen werde sonder dat men verstaet dat zij daerinne int allerminste sullen mogen dispenseren offte enighe veranderinghe, hoe clein die oock is, maken offte laten geschien, dan wel meer hun strictel. daernae teneur desselven art. hebben toe reguleren ende d'schipperen ende coopluyden daertoe te houden dat d'vs. art. in alle sijne puncten praecise mach achtervolcht werden.


Saterdach, den 7. Novembr.

Saeckes praeses - Doyem - Bijma - Buttel - Dyrcxs

Is d'here >>> Wigbolt Bijma gecommitteert, om d'capit. >>> Jelmer Hermens, die men verstonde dat mitten pinasse was int >>> Vlie angecomen, naer gedane monsteringhe, te licentieren mitt sijn onderhebbende matelosen ende volgens van hun eedt ende dienst t'ontslaen, omdat de tijtt vant jaer nu alrede soeverre verlopen was ende het weder sich gants tott een vorst scheen te begeven, datter geen apparentie en waer, dat hij capit. nu meer dienst soude conen doen.

Sijnde daernae wederomme gebesoigneert int visiteren van de dubbelden.

Is d'commissie des heren >>> Bijma, voort bevestighen derselver, soevoele geamplieert dat sijn E. mede geauctoriseert is om d'capit. >>> Pieter Claeszn., indien hij mett het boot sal ingecomen wesen, insgelijcx om bovengaende redenen insgelijcx aff te dancken, ende voorts mitten schepen ende d'goederen daerop wesende, t'doen ende laten geschien nae breder inhouden sijnder commissie.


// Fol. 160 //

Maendach, den IX. Novembr.

Dyrcxs praeses - Saeckes - Doyem - Buttel

Is de besoigne van de visite der registers des maentlicken ontfancks der convoyen geresumeert ende wider voorgenomen sijden d'raedt daermede den gehelen dach geoccupeert geweest.


Dingsdach, den X. Novembr.

Dyrcxs praeses - Saeckes - Doyem - Buttel

Is alsnoch in de bovenverhaelde visitatie der dubbelden gecontinueert soe voor als nae de middach.


Woensdach, den XI. Novembr.

Dyrcxs praeses - Saeckes - Doyem - Tyessens - Buttel

Alsoe de vorst hoe langer hoe meer continueerde, in vueghen datter gheen apparentie van en was, ende mits het beslooten water d'capiteyns te water gheen dienst meer toe verwachten en stonde, is geresolveert, om t'lant van alle nodelose costen t'eximeren ende te bevrijen, dat men tott affdanckinghe van de oirlogschepen opten >>> Verschen Eems exempt van de schepen tegenwoordel. voor >>> Oostmahorne leggende datel. sal procederen, sijnde dienvolgens gecommitteert d'here >>> Doyem om d'capit. >>> Jan Eppens, >>> Viltshuysen ende >>> Crabbe naer gedane monsteringhe te licentieren, gelijck mede d'capit. >>> T. Tiebbes ende >>> Cl. Bauckes, indien zij voor >>> Oestmahorne mogen sijn gearriveert.

Ende d'here >>> Saeckes geauctoriseert tot monsteringhe ende soe voorts tot affdanckinghe ende exauctoratie des capit. >>> Donckers. Latende op eenyeder schip tott bewaringhe derselver mitsgaders der equippagie ende ammunitie ende d'andere provisie daerop wesende soeveele soldaten als haer E. bevinden sullen nodich t'wesen.

Waernaer in deliberatie is gelecht wat te doen solde staen belangende de restitutie van de persoen van >>> Freder. Rijckens bij den redger >>> Ennium Bijma seer instantel. uytten name ende vanweghen d'heren Gedeputeerde van stad >>> Groningen // Fol. 161 // ende Omlanden versocht, ende naedat daerover veele verscheyden propoosten communicative waren gevallen, is d'sake eintel. op morghen uytgestelt, om alsdan voor het vertrecken der heren gecommitteerde totten respective monsteringhen ende affdanckinghen final. affgedaen t'werden.


Donderdach, den XII. Novembr.

Dyrcxs praeses - Saeckes - Doyem - Tyessens - Buttel

D'sake van restitutie des convoymrs. >>> Frederic Rijckens geresumeert ende weder bij der hant genomen sijnde, is opt versueck des redgers >>> Ennii Bijma bij denselven door expresse last der heren Gedeputeerde der stad >>> Groningen ende Omlanden gedaen, tenderende ten fine den convoymr. >>> Frederic Rijckens in sijnen vorigen staet van ontfanck soude mogen gerestitueert werden, nu hem geremitteert was t'gene daervan hij ten processe werde beschuldicht, geresolveert bij pluraliteytt van stemmen dat men d'voornoemde >>> Rijckens in den ontfanck ende collectatie der convoyen opt comptoir binnen >>> Groningen vallende wederomme sal instellen, mits dan instituerende eerst ende allvoren twie nieuwe borgen daer d'vs. heren Gedeput. van >>> Stad en Landen [ende] den raedt aengenuegt.

Sijnde ten selven tijde insgelijcx geresolveert dat de borghen bij >>> Freder. Rijckens genomineert wesende, ener uytt het middel van de raedt sal gecommitteert werden, om het advys der heren Gedeputeerde voornoemt daerop te verstaen, offt haer Ed. de gepraesenteerde borghen voor sufficient ende solvent houden ende erkennen off niet.


// Fol. 162 //

[Vrijdach], den XIII. Novembr.

Dyrcxs praeses - Tyessens - Buttel

Is d'raedt occupeert geweest mit het examineren van de dubbelden soe voor als nae noen.


Saterdach, den 14. Novembr.

D'here >>> Doyem weder van >>> Oestmahorne gecomen sijnde, verclaerde hem de schepen, dien hij aldaer gevonden hadde, affgedanckt t'hebben, behalven dat hij d'capit. >>> Jan Eppens hadde in dienst laten blieven totdat hij rapport soude hebben gedaen van sijn wedervaren, twelk was, dat d'ingesetenen van >>> Dongerdeel ende d'schippers aldaer bevrooren, eernstich versocht hadden dat d'voornoemde capit. tot hun verseeckerheytt in dienst gecontinueert souden mogen werden, ende bij hem dienaengaende aen de raedt waren geremitteert.

Waerop bij de volmachten der ingesetenen ende schippers het bovengaende versueck gereitereert wesende, [einde tekst]


Maendach, den XV[I]. Novembr.

Bijma vicepraeses - Dyrcxs - Tyessens

Is d'capit. >>> Jan Eppens binnen ontbooden sijnde, angesecht dat d'raedt hem met zijn onderhorighe scheepscrijsluyden van hunne gedane diensten is bedanckende ende metenen houdende voor gelicentieert ende van hun eedt ontslaghen, des dat haer soudie morghen dien dach noch sal lopen. // Fol. 163 //

Opt versueck bij d'ingesetenen van >>> Dongeradeel ende enige schippers die met hun schepen ende inhebbende goederen voor >>> Oestmahorne laghen bevrooren, seer instantel. gedaen ten fine d'capit. >>> Jan Eppen met sijn onderhebbende scheepscrijsluyden in dienst angehouden soude mogen werden om soewel die bevrorene schepen als die quartieren tegenst des viants invasie ende inval toe bewaken, bewaren ende beschermen als hebbende het weerachtichst schip ende dat tot sulx allerbequaemst ende oock bestant is.

Gedelibereert wesende, is geresolveert dat men d'capit. >>> Jan Eppens tot naeder dispositie wederomme in dienst sal annemen ende houden met vijfftien mannen sijn eighen persoen daeronder mede gereeckent, ende dat op halve souldie alleen, d'welke van den XVII. Novembr. ancomende ingaen sal ende beginnen cours te nemen.


Dingsdach, den XVI[I]. Novembr.

Heefft d'raedt de geheelen dach gevaceert over het maken van de affreeckeninghe der souldie bij d'capit. >>> Jelmer Harmens mit zijn onderhebbende matelosen verleden soemer verdient ende daerop voorts betalinghe te doen.


Woensdach, den XVII[I]. Novembr.

Is gecontinueert in de begoste affreeckeninghe ende betalinge van de diensten bij d'voornoemde capit. ende sijn soldaten opten pinasse gedaen.

**** Naer noen, eodem die

Is d'affreeckeninghe ende betaelinghe des capit. >>> Crabbe // Fol. 164 // ende sijn ondergehat hebbende soldaten verdiende souldie begonnen ende oock geabsolveert ende geeindicht.


Donderdach, den X[IX]. Novembr.

Is getreden in d'affreeckeninge ende betalinghe der scheepscrijsluyden die onder d'capit. >>> Pieter Claeszn. verleden soemer opt boot gedient hebben ende met dien besoigne den gehelen dach overgebracht.


Vrijdach, den X[X]. Novembr.

Is de angevangene betalinghe der soldaten opt boot van oirloghe gedient hebbende geresumeert.

D'soldaten die onder d'capit. >>> Viltshuysen verleden soemer gedient hadden, hebben hun affreeckeninghe ende betalinghe van hun verdiende souldie ontfanghen.


Saterdach, den XX[I]. Novembr.

Is d'affgedanckte soldaten des capit. >>> Tyaerd Tyebbes affreeckeninghe hunder diensten gemaackt ende dienvolgens betalinge gedaen.

**** Naer noen, eodem die

Also men verstonde dat d'affgedanckte soldaten des capit. >>> Jan Eppens angecomen waren, is aen d'selve hun souldie uytgekeert ende verstreckt.


// Fol. 165 //

Maendach, den XXII[I]. Novembr.

Is d'soldaten des capit. >>> Jan Eppens, die op halve souldie in winterdienst waren gebleven, affreeckeninge gemaackt van de souldie bij deselve verleden soemer verdiendt ende daerop d'betalinghe uyttgestreckt.


Dingsdach, den 2[4]. Novembr.

Is de begoste affreeckeninge ende betalinghe. daer ze op gisteren gelaten ware, geresumeert ende voerts affgedaen.

**** Naer noen, ten selven daghe

Is mitt enighe soldaten des capit. >>> Tymen Jacobs Doncker in affreeckeninghe van hunne verdiende souldie getreden ende d'betalinghe van de anderen uytgestelt tott des capit. ancompste, die van dage tot daghe verwacht werdt.


Woensdach, den 2[5]. Novembris

Bijma praeses - Buttell - T. Dirckxzn. - S. Sakes - W. Tiessens

Is geresolveert den cap. >>> Pieter Claessen binnen te ontbieden ende aen te seggen, dat hij over winter zal dienen opt schip, twelck gewoenlicken is op de >>> Versche Emse te liggen, mit zesthien mannen, zijn eygen persoen sampt de twee gewesene soldaten des cap. >>> Doncker die althans het schip bewaren daerinne mede gerekent ende dat op halve soudie geduyrende den // Fol. 166 // winterdienste, ende sal hem met het schip met het eerste open water naer den >>> Verschen Emse aen [einde tekst]


Donderdach, den 2[6. Novembris]

Is gebesoigneert in de affreeckeninghe des cap. >>> Johan Eppens ende zijne onderhebbende soldaten.


Vrijdach, den 2[7. Novembris]

Is de cap. >>> Cleys Bauckes ende zijne onderhoorige affreckeninge gemaeckt van hunne verdiende soudie.

[Fol. 166 verso: blanco; Fol. [167]: blanco]


// Fol. 168 //

Donderdach, den III. December 1601

I s >>> Jan de Bray ende >>> Arent Bartelinck coepluyden op haer versoeck geconsenteert ut seecker schip gecomen van >>> Embden ende te >>> Harlingen bevroren, waerinne vs. verscheydener coepluyden goederen sijn, te mogen lossen de goederen haerlieden toebehorende mits betaelende voer de partijen van goederen bij hun uyt het vs. schip te lichten t'recht van incommende convoy volgende lijsten ende indien. alle zij de goederen, buyten de >>> Geunieerde provintien geraecken sullen mogen te verfoeren daer te boven het uytgaende confoy daervan zij sullen exempt wesen.

Indien de goederen binnen de >>> Vereenichde provintien gel. zij aengeven sullen verblijven ende allen volstaen met betalinge vant incomende confoy zijnde tot dien fine geresolveert de officiers der convoyen tot >>> Harlingen tgene vs. is aen te schrieven ende de voorn. coopluyden daerteboven nyet te beswaren.

Waernae partijen die voor recht te doen hadden, audientie is vergunt, ende d'saken opten rolle affgedaen sijnde [einde tekst]


// Fol. 169 //

Vrijdach, den 4. Decembr.

Tyessens praeses - Bijma - Buttel - Dyrcxs - Saeckes

Opt request bij >>> J. Henrycxs ontfanger generael der convoyen gepraesenteert, tenderende ten fine hem tenminsten soegroten tractement als d'convoymrs. van de comptoiren t'>>> Harlingen ende >>> Groningen sijn treckende, om redenen ten requeste naeder verhaalt soude mogen toegelecht werden, is geappostilleert: d'Raden ter Admiral. vs. verhooghen d'suppliants tractement mitten somma van twiehondert Car. dalers t'sjaers, soedat hem in sijn aenstaende reeckeninghe in plaetse van driehondert Car. gl. die hij voordesen in qualiteytt als ontfanger generael te gagie getrocken heefft, sullen gepasseert ende gevalideert werden vijffhondert gelijcke g.

Opt request Doct. >>> Gerlaci Rispens advoc. fiscal deses collegii, daerinne hij versochte niet min als d'advoc. fiscaels van de andere collegien huyshuyr t'mogen genieten, is geresolveert ende geappoincteert soe volcht. D'Raden accorderen d'suppliant voor huyshuyr d'somma van hondertvijfftich Car. gl. jaerlicx, dwelke anvanck nemen sal van den eersten Maii laestverleden ende bij d'suppliant onder sijn quictantie, gelijck de gagie ontfangen sal mogen werden.

Sijnde daernae wider gebesoigneert mitten ontfanger generael in staet t'maken van de soudie bij d'ontfanger soe aen de affgedanckte capit. als soldaten verstreckt, ende dienvolgens daervan dien gedane betalinghe ordonnantie gepasseert.


// Fol. [170] //

Maendach, den VII. Decembr.

Doyem praeses - Tyessens - Bijma - Buttel - Dyrcxs

Sijn d'specificatien bij enige capiteyns overgegeven van tgene zijluyden geduyrende hun soemerdienst extraordinarie tot slants oorbaer hadden gedebourseert ende uyttgelecht, gevisiteert, doorgesien ende daerop ordonnantie gepasseert.


Dingsdach, den VIII. Decembr.

Is gebesoigneert int affdoen van enighe specificatien van verscheyden behuefften bij diversche personen tot slants proffijtt gelevert.


Woensdach, den IX. Decembr.

Doyem praeses - Bijma - Buttel - Dyrcxs

Is d'raedt den gehelen dach geoccupeert ende besich geweest mitten sake der gevangenen soldaten des capit. >>> Donckers.


Donderdach, den X. Decembr.

Doyem praeses - Tyessens - Bijma - Buttel - Dyrcxs

Naedat d'saken opten rolle waeren affgedaen, heefft d'raedt voorts gevaceert over het uytten ende termineren van enighe dingtalen, die in statu van wijsen waren gebracht, sampt enige intenditen bij d'advoc. fiscal overgegeven.


Vrijdach, den XI. Decembr. // Fol. 171 //

Is de visitatie van de staten des maentl. ontfancks der convoyen, die vermits de menichfuldighe ander voorgevallene occupatien tot noch toe waren geinterrumpeert geweest, eens weder bij der hant genomen ende daerinne soe voor als nae de noen gebesoigneert.


Saterdach, den XII. Decembr.

[geen tekst]


Maendach, den XIIII. Decembr.

Dyrcxs praeses - Doyem - Tyessens - Buttel

Is gecontinueert in den examinatie van de registers der collecte der convoyen.


Dingsdach, den XV. Decembr.

Dyrcxs praeses - Doyem

Is alsnoch gebesoigneert int visiteren der staten des maentl. ontfancks der convoyen soe voor als nae de middach.


Woensdach, den XVI. Decembr.

Is voorts ende voorts geprocedeert in den bovenverhaelde besoigne.


// Fol. 172 //

Donderdach, den XVII. Decembr.

Dyrcxs praeses - Doyem - Tyessens - Buttel - Bijma

Is partijen, die voor recht te doen hadden, audientie vergunt.

**** Naer noen, eodem die

Is de visitatie van de registers der maentlicke collecte geresumeert.


Vrijdach, den XVIII. Decembr.

Is optnieuw gebesoigneert den gehelen dach int examineren van de dubbelden.


Saterdach, den XIX. Decembr.

Is wederommme gevaceert over het visiteren van de registers des maentl. ontfancks der convoyen ende licenten.


Maendach, den XXI. Decembr.

Buttel praeses - Doyem - Tyessens

Is de bovenverhaelde besoigne van de staten des ontfancks te visiteren de novo bij der hant genomen.


TOELICHTING

De Admiraliteit was er voor de inning van in- en uitvoerrechten en voor de berechting van overtredingen daartegen, voor de bescherming van de koopvaardij tegen zeerovers, in oorlogstijd bovendien voor de verdediging tegen de vijand op zee. Voor meer bijzonderheden en literatuur verwijs ik naar mijn inleiding c.q. toelichting op Admiraliteit in Friesland, Dokkum 1599 - Notulen- en resolutieboek van het zeekantoor voor convoyen en licenten van de hand van Johannes Saeckma - Leeuwarden 1999. - Dit notulenboek 1599 is sedert oktober 2001 ook op het internet te raadplegen. - Behalve van het zeekantoor sprak men ook wel van het Admiraliteitshof, vooral dan als de Admiraliteit zich bezig hield met rechtszaken. Veel juristen vonden er een werkkring.

Na het verschijnen (in een kleine oplage) van het resolutieboek Dokkum 1599, waarvan het handgeschreven origineel zich bevindt in het Rijksarchief in Friesland te Leeuwarden, bleek dat er nog een oud resolutieboek van de Friese Admiraliteit bewaard is gebleven en wel van het jaar 1601. Drs. O. Hellinga alhier gaf mij de aanwijzing. De band met het opschrift Admiraliteit Friesland 1601, in het Algemeen Rijksarchief te Den Haag, vertoont waterschade: het papier is verkleurd, er zijn schimmelsporen aanwezig en aan het begin ontbreken gedeeltes van enkele bladen. Aan de hand van een copie van de microfilm van het ARA heb ik de transcriptie gemaakt.

Dr. H. Stapelkamp, hoofd Informatiebemiddeling van het Algemeen Rijksarchief, dank ik voor de beschikbaarstelling van de copie-microfilm en voor de verstrekte inlichtingen. De film zal ik t.z.t. overdragen aan het Rijksarchief in Friesland.

Aan de binnenzijde van de band staat voorin: van Beyma thoe Kingma / 1873. Dec. 6 / Afkomstig van het Dept. van Binnen / landsche Zaken, Zelf aangeboden door opgemelden Heer vBtK. Het resolutieboek 1599 in het RA in Friesland heeft dezelfde herkomst: het maakt deel uit van het familie-archief van Beyma thoe Kingma!

Jhr. Sybrand Willem Hendrik Adriaan van Beyma thoe Kingma, Workum 1812-1877, is waarschijnlijk degene, die in 1873 het resolutieboek 1601 naar BZ bracht. Hij was advocaat, daarna president van de rechtbank te Leeuwarden, en van 1863 tot 1873 liberaal lid van de Tweede Kamer. Zijn voorzaat Coert Lambertus van Beyma (Harlingen 1753 - Dronrijp 1820) is 1795-1796 en 1798-1806 advocaat-fiscaal van de convooi- en licentgelden geweest van de Admiraliteit in Friesland. Mogelijk heeft Julius Mathijs van Beyma thoe Kingma de beide resolutieboeken weten te redden uit de in 1771 afgebrande gebouwen van de Admiraliteit te Harlingen: hij was secretaris vanaf 1745. Coert Juliuszn. van Beyma was de eerste uit de familie die aan de Admiraliteit verbonden was, van 1705 tot 1737 als secretaris. De Beyma's waren oorspronkelijk een belangrijke Dokkumer familie. De in de inleiding op mijn uitgave van het resolutieboek 1599 genoemde Ennius en Wigbolt behoorden tot de Groninger familie Bijma.

Leeuwarder Woensdagse Courant, Ao 1771, No. 715, 16 January 1771

ONGELUKKEN

Leeuwarden den 13 January

Van Harlingen verneemt men dat aldaar dezen nagt voort na één uur zulk een allerysselykste brand in het Admiraliteits Collegie ontstaan is, als by menschen geheugen in die stad niet is gebeurd, waardoor, niettegenstaande alle aangewende moeite en yver van de ingezetenen met de speuiten als anderszins, het gemelte Collegie met twee pakhuizen, waarin geteerd touw als ander goed was, tot assche is verteerd geworden. Een mensch heeft door het invallen van het dak zig zo bezeerd, dat [hij] daaraan gestorven is. En men zegt, dat als de scheepen die daarby lagen, niet met sneeuw bedekt waaren geweest, [zij] door het vliegen van de menigvuldige vonken in groot gevaar zijn geweest. Deze namiddag om drie uuren gingen de speuiten nog om de naast bystaande huizen te bewaaren.

De identiteit van de op 13 januari 1771 verongelukte bleek niet te achterhalen.

Hedendaagsche historie of Tegenwoordige staat van Friesland. Derde deel. Amsterdam 1788. Blz. 15, Admiraliteit in Friesland:

In den jaare 1771, 's nachts, tusschen den 12 en 13 January, ontstond daar in het Vergaderhuis van dit Kollegie een felle brand, waardoor hetzelve, benevens twee daar naast staande, en met Scheeps toebehooren opgevulde Magazynen, binnen weinige uuren in de asch gelegd werd. De Nacht, een ongemeen laag Gety waters en zwaar Ys, maakten alle redding ondoenlyk, en, ondanks alle aangewende poogingen, kon niets van eenig belang geborgen worden; zelfs moest de Secretary, met den geheelen voorraad van oude en jongere Resolutie-boeken, Charters en Papieren, aan de vlammen ter prooie worden overgelaaten. Het Huys Leeuwenburg, mede aan dit Kollegie in eigendom toebehoorende, werd vervolgens tot eene Vergaderplaats en Secretary aangelegd en vertimmerd, en op de plaats van de afgebrande Huizen, werden ruime Magazynen gebouwd, welke, benevens de vlak daar tegen over staande Scheepstimmerwerf van dit Kollegie, eene deftige vertooning maaken.

Een tekening van J. Stellingwerf uit 1723 van het Admiraliteitshuis of -hof toont ons de huisvesting van het Friese Admiraliteitscollege te Harlingen vóór de brand van 1771. Het gebouw aan de Zuiderhaven, op de plaats van het huidige St. Hubertus bejaardenhuis, bevatte een vergaderzaal voor de raden, woonruimte voor de ambtenaren, een gevangenis; ook was er pakhuisruimte. Twee trapgevels waren door een middentravee met elkaar verbonden. De delen links en rechts bestonden uit drie verdiepingen, het middendeel uit twee. De linker trapgevel had op de begane grond in het midden een deur en rechts daarvan een tweede deur, die voorzien was van een stenen omlijsting, bestaande uit twee halfzuilen en een fronton met daarop liggende leeuwen die een wapenschild vasthielden. Beide trapgevels waren voorzien van een hijsbalk en op de top van de gevels stonden dieren die een wapenschild vasthielden. Welke wapenschilden en welke dieren blijkt niet uit de tekening. Links van het gebouw een muur voorzien van twee deuren, twee toogvormige vensters - daaronder een bankje - en vier ronde vensters. Tussen, boven de twee deuren bevond zich een gevelsteen met een gekroond wapenschild met twee gekruiste ankers: het wapen van de Friese admiraliteit. Midden voor het gebouw lag een anker. Aan de linker trapgevel hing een luidklokje. Het trekkoord was vanaf de bovenkant van de middendeur tot aan de grond afgeschermd om onbevoegd gebruik te verhinderen; vermoedelijk liep het koord op armhoogte naar binnen. Men kan zich voorstellen dat het klokje geluid werd als een openbare verkoping begon van in beslag genomen goederen: de venditiedach was tevoren door aanplakbiljetten aangekondigd.

Het huis Leeuwenburg aan de kop van de Zuiderhaven werd in 1703 in gebruik genomen bij de Admiraliteit als logement voor de leden van buiten Harlingen. Ook de beraadslagingen van het college werden daar gehouden, na de verwoesting in 1771 van het Admiraliteitshof. Op de plaats van het laatste werd in 1776 s'Lands Magazijn gebouwd, dat ook weer een luidklokje aan de gevel had. Dit pakhuis is in 1956 afgebroken, het huis Leeuwenburg al in 1883.

Het oude Collegie in Dokkum, het in 1556 gebouwde Mockemahuis met zijn torentje, werd in 1684 afgebroken. Het schuin daarachter in 1618 opgerichte nieuwe zeekantoor is het enige gebouw dat van de Admiraliteit in Friesland resteert. Het oude bleef ook in gebruik bij de Admiraliteit tot de verhuizing van de dienst in 1645 naar Harlingen: mogelijk als woonruimte voor de raden en voor de secretaris en als opslagruimte. Van een luidklok aan het nieuwe Collegie is niets bekend; was die niet nodig omdat men gebruik kon blijven maken van een klok in het torentje van het oude Collegie?

Afbeeldingen van scheepstypen uit de beschreven tijd zijn te vinden op de wandkaart van de 17 provinciën, die Pieter van den Keere in 1602 gegraveerd heeft. Drs. D. de Vries, conservator van de Bodel Nijenhuis kaartencollectie in de Leidse universiteitsbibliotheek, dank ik voor de bemiddeling in de aanvraag van foto's van dit in Nederland unieke materiaal. De schaal van de afdrukken was helaas te klein om details van de schepen scherp te kunnen afbeelden. Om de grootte van dit bestand te beperken zijn deze afbeeldingen hier niet opgenomen; in een papieren versie van deze uitgave zullen ze t.z.t. wel verschijnen.

De scheepstypen en hun tonnage (last) volgens Pieter van den Keere:

boot 120 of 130 last - bootgen 30, 40 - boyer 60 of 70 - buys 40, 50 - crapschuyt 15, 18, 20 - damlooper 15, 16, 18 - dogge boot 30, 40 - drommelaer 25, 30 - groot schip 300, 400 - Haerlemmer veerschuyt 10, 12 - heu 20, 25 - hulck 150 of 160 - jacht 30 - krayer 15, 20 - Leydsche caegh 7, 8, 10 - pinas 70 of 100 - pinck 10, 12 - pleit 25, 30, 35 - samereus 60, 70, 80 - Swols veerschip 25, 30 - turf pot 12, 15, 20 - Utrechtsche schietschuyt 15 - Utrechtsche veerschuyt 8, 9, 10 - vlieboot 30, 60 - waterschip - wijd carveel 30, 50

Aanvullende literatuur over scheepstypen:

J. van Beylen, Schepen van de Nederlanden. Van de middeleeuwen tot het einde van de 17e eeuw. Amsterdam 1970.

E.W. Petrejus, Oude zeilschepen en hun modellen. Binnenschepen, jachten en vissersschepen. Bussum [1971].

Zeilschepen. Prenten van de Nederlandse meesters van de zestiende tot de negentiende eeuw. Maarssen [1980].

De tekst van de notulen en resoluties is van de hand van secretaris Dr. Rombartus Syrcxma. Hij was de opvolger van Dr. Johannes Saeckma die op 22 maart 1600 procureur-generaal was geworden bij het Hof van Friesland te Leeuwarden. Van 25 november tot 3 december heeft een ander genotuleerd. Syrcxma beëindigt zijn notulen op sommige dagen abrupt: dat is in de transcriptie weergegeven met [einde tekst]. Ook vermeldt hij niet altijd de namen van de aanwezige heren raden. Typerend (voor zijn mening over soldaten?) is verder dat hij vaker crijsluyden en crijsvolck schrijft dan crijchsluyden. Terwijl Saeckma als secretaris van de Admiraliteit aan het begin van zijn loopbaan stond, had de ongeveer tien jaar oudere Syrcxma al enige functies vervuld. Was de laatste daarom wat minder nauwgezet bij het notuleren dan de eerste? Syrcxma, die in 1584 te Bazel was gepromoveerd tot doctor in het burgerlijk recht, was van 1593 tot 1596 Gedeputeerde geweest en van 1597 tot 1600 lid van de Raad van State. Hij overleed vóór 15 april 1603.

Als secretaris van de Admiraliteit werd Syrcxma opgevolgd door Dr. Meynardus Scheltens Aitzema (1567-1640), die in 1600 samen met hem op de nominatie voor hetzelfde ambt had gestaan. De Emdenaar Aitzema heeft filosofie gestudeerd en daarin in 1589 private colleges gegeven te Franeker; vervolgens bekwaamde hij zich onder professor Henricus Schotanus in de rechten; in 1592 was hij in Oxford; te La Rochelle heeft hij als baccalaureus rechtskundig onderwijs gegeven. Vanaf mei 1597 was Aitzema secretaris van de stad Dokkum. Als zodanig promoveerde hij op 13 september 1597 te Leiden bij professor Tuning tot doctor in de rechten; vgl. M. Ahsmann, Collegia en colleges, Groningen 1990, blz. 403 en 469. De stadssecretaris vroeg op 9 april 1601 toestemming om als advocaat bij de Admiraliteit te mogen optreden, wat hem na aflegging van de eed van trouw werd toegestaan. Die passage in het resolutieboek is later (door hemzelf?) doorgehaald. Op 15 augustus 1602 volgde Meynaert Scheltens van Aitsma Dr. Gerlacus Rispens op als advocaat-fiscaal van de Admiraliteit. Het ambt van secretaris aanvaardde hij op 24 april 1603; Dr. Hero van Hottinga werd vervolgens de nieuwe advocaat-fiscaal. Waarschijnlijk is Meynardus Aitzema secretaris van de Admiraliteit gebleven totdat dat ambt omstreeks 1633/1634 werd overgenomen door zijn zoon Schelte (1609-1653); op 8 april 1631 was de zoon op verzoek van de vader al tot mede-secretaris benoemd. Doctor in de rechten Schelte bleef secretaris tot 1650. Op te merken is nog, dat in 1606 Willem Bloem secretaris van de Admiraliteit genoemd wordt in de Trekkingslijst van een loterij uit dat jaar; vgl. De Vrije Fries 19 (1900), blz. 192.

Hier melden we nog dat Epe Janszoon Barles, convooimeester van Dokkum, in 1600 is overleden en opgevolgd door Foppe Pieters; de uitgave van de resolutiën der Staten Generaal van 1600 en 1601 noemt Barles: Joppen Janszoon Becles! De commiezen-generaal hebben in 1601 de in het zomerhalfjaar te bereizen kwartieren - de lange winter was daarvoor te bezwaarlijk -, volgens noot 1 op blz. 610 van de genoemde uitgave, als volgt verdeeld: voor mei t/m juli

Charles de Beaulieu, Hoorn en Dokkum

Hendrick de Beyer, Amsterdam en Hoorn

Lucas Syvertsz., Dokkum en Middelburg

Anthonis Auckema, Rotterdam en Amsterdam

Albert Evertsz. Boner, Middelburg en Rotterdam



voor augustus t/m oktober

Beaulieu, Middelburg en Rotterdam

Beyer, Dokkum en Middelburg

Syvertsz., Rotterdam en Amsterdam

Auckema, Hoorn en Dokkum

Boner, Amsterdam en Hoorn.

De opvallendste gebeurtenis is het vanwege noodweer uitwijken naar Ameland van vier Oostindiëvaarders die met kostelijke specerijen geladen op 14 januari van Bantam vertrokken waren. De lichters waren voor de veiligheid naar Harlingen opgebracht. Bevelhebber Pieter Both werd op het zeekantoor te Dokkum ontboden: zie de notulen van 1 en 3 september en van 13 oktober.

Als aanvulling op hetgeen over Harlingen en over de archieven van de Admiraliteit gezegd is, wijs ik op het artikel van C. Nielsen, De gebouwen, waarin het Collegie van de Admiraliteyt van Vrieslandt te Harlingen gevestigd was. In: Oud Harlingen, 1991, blz.15-16. Daarin leest men dat niet alle documenten van de Admiraliteit verloren gingen bij de brand van 1771, zoals blijkt uit de inventaris d.d. 16 mei 1795 bij de overdracht van het Admiraliteitsarchief aan het Comité tot de Zaaken van de Marine. In 1798 kwam er in Den Haag een Departement van Marine voor het gehele Nederlandse gebied. Dat werd op 8 januari 1844 getroffen door brand en in de as gelegd. Wat er sindsdien nog over is, beschrijft J. de Hullu in De archieven der admiraliteitscolleges. 's-Gravenhage 1924.


ENIGE TERMEN VERKLAARD

Men bedenke wat de spelling van de notulen betreft, dat zij een weergave zijn van spreektaal en dat er veel contact was met Duitsland: meer dialectinvloed en regionale kleuring dan in schrijftaal is te verwachten.
Van sommige termen zijn vertalingen gegeven, maar de te talrijke vindplaatsen niet vermeld.

Vaak voorkomende begrippen, zeg meer dan vijfmaal, typeren de belangrijkste bezigheden van de Admiraliteit.

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

Een datum, hieronder weergegeven in de volgorde maand - dag, is in de tekst bereikbaar via de kalender hiernaast.

1588 * 08-21

1599 * 04-06

1600 * 01-27, 01-30, 02-05, 02-10, 02-20, 07-20, 07-21, 08-27, 08-29, 09-07, 10-09

1602 * 10-07

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

adelborst * 04-22

agent * 01-21

ammunitie * 11-11

ap(p)ostille(ren) = kantekening (maken) op een akte of verzoekschrift * 01-31, 02-10, 02-24, 02-26, 03-13, 03-16, 03-20, 04-07, 06-16, 06-30, 07-18, 07-31, 08-08, 09-11, 09-23, 09-25, 10-02, 12-04

appelpeerden * 01-21

apprehentie = hechtenis * 8-18, 09-23

arm = inhoudsmaat * 01-15

armen = behoeftigen * 00-00, 05-23, 05-25, 06-23, 08-04, 09-28, 10-05, 10-06, 10-27

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

armoede /armoedt * 06-16, 08-28

ascensio = hemelvaart * 05-21

assumptieren = (recht om een of meer personen) aan zich toe(te)voegen * 10-29

attentaten = aanslagen * 01-17, 01-26, 05-09, 05-25, 07-20, 08-10

backer/backerse * 01-02, 01-09, 09-29

baeckens * 02-24

baeyen * 05-20

bagagie * 03-23

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

becroedigen = NO-Nederlands voor bemoeien, bekommeren; vgl. Fries bikroadsje * 03-02, 03-03, 08-20, 09-25

bevroren * 11-14, 11-16, 12-03

bill(j)etten * 01-30, 03-09, 04-24, 05-12, 05-26, 06-16, 06-20, 09-09

binnenstromen/binnenwateren * 01-26

boeck/bueck(en) * 03-14, 07-28, 09-15, 09-23

boor(d)t * 03-04, 05-13

boot(t) * 03-16, 04-20, 04-21, 04-22, 04-27, 07-17, 07-18, 08-03, 10-13, 10-19, 10-26, 11-03, 11-07, 11-19, 11-20

borchtochte * 01-27, 02-25, 05-15, 05-28, 09-15

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

bordt = vracht * 02-28

borg(h)e(n) * 01-12, 01-26, 02-03, 02-04, 02-19, 03-10, 03-13, 04-24, 05-13, 06-19, 08-08, 09-03, 10-09, 11-12

bot(t)er/boeter/butter * 01-05, 01-28, 01-30, 02-02, 02-12, 02-27, 03-02, 03-03, 03-04, 03-05, 03-06, 03-09, 03-10, 04-21, 04-28, 05-11, 05-18, 08-08, 09-16, 09-24, 09-25, 09-28, 10-01, 10-05, 10-07, 10-13

brandewijn * 01-15, 02-18, 03-20

broot * 09-23

buspulver/bussecruydt * 01-29, 04-23, 05-18

buysse = klein schip voor de haringvangst * 10-19, 11-03

caech * 04-07

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

caleng(i)e/calengeren = bekeuring en aangifte van een strafbaar feit ter zake van belastingheffing * 01-28, 02-04, 03-20, 04-21, 07-20, 10-10, 10-29

calfaten = breeuwen; vgl. opkalefateren * 04-24

calffvellen * 05-11

canterkees(en) = gele kaas, komijnekaas van afgeroomde melk; naar Cantal in Auvergne * 05-11, 07-20, 08-10, 09-16

capraven(s) = dakspar * 04-10

cessie = afstand, overdracht

cessionant * 02-26

ceuckengereetschap * 09-08

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

chirurgijn * 07-27

clederen * 06-15, 06-17

cluynbrouster = brouwster van Groninger bier * 09-29

coegels * 05-19

coffer * 06-15, 06-17, 06-18

compa(i)gnie * 01-29, 02-05, 02-18, 03-23, 09-03

comparant = voor de rechter verschenene

compositie = schikking * 04-21, 08-08

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

conniventie = toegevendheid; samenspanning * 01-12, 08-10

constapel = onderofficier voor geschut en munitie * 04-21

contrarywindt * 09-25, 09-26

contumacie/contumatie/contumaceerde = weigerachtigheid c.q. gedaagde weigerachtig om gevolg te geven aan dagvaarding en rechterlijk bevel * 07-17, 09-08, 09-11, 10-22

convoyer(en) * 02-07, 02-24, 03-09, 04-10, 04-23, 04-24, 05-09, 05-27, 05-29, 06-20, 08-15, 09-21, 10-02, 10-19, 10-26, 11-03

coopmanschap/coepmanschap = koopwaar * 02-05, 02-12, 02-24, 03-09, 04-06, 04-10, 04-23, 05-12, 08-10, 11-03

coopvaerders * 07-02

crab-schuytte/crabschuyte * 03-16, 03-18, 07-18

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

credentie(brieff) = aanbeveling, geloofsbrief * 02-27, 03-04, 03-07, 07-09, 08-15, 10-29

crijchsluyden/crijsluyden/crijsvolck * 01-08, 03-18, 06-25

cruyssen * 08-21

custe * 03-23, 05-25, 08-21

cuyper * 08-01

d(h)oemend = nevelig * 09-28

dachgelden * 04-10

dalers * 03-10, 03-11, 04-10, 05-13, 07-27, 10-03, 12-04

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

dardenpenning * 02-03

decksel/decxsel = mom * 05-26, 09-23

defalcqueren = korten * 03-21

depescheren = verzenden

descovreren = onthullen

deslogeren = verhuizen * 02-18, 08-10

deurwaerder * 02-04

devoir = plicht

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

dilay = uitstel

dingtaelen/dingtalen = pleidooien, m.n. de conclusies * 10-22, 12-10

doey/doeyen * 01-08, 02-24, 03-09, 03-13

donderbussen * 07-10

dritt = draad, touw; vgl. Fries triet * 08-10

dueck * 08-20

duym * 07-27

duyn * 04-20

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

equippagie(mr.)/equipperen * 05-18, 05-23, 06-22, 07-18, 08-21, 10-13, 11-11

exploict = (akte van) aanzegging * 01-17, 04-20

facteur/factoer/factuer = vertegenwoordiger * 02-27, 03-04, 03-05, 09-16

flab, Groninger = munt ter waarde van vier stuivers * 06-27

fort/forten/fortresse(n) * 01-30, 02-02, 02-03, 02-04, 02-10, 02-18, 03-02, 04-08, 04-23, 06-30, 08-10, 08-21

garnisoen * 01-17, 02-18, 03-02, 04-23, 08-20, 08-21

garst * 02-02

goeteling(h)en/go(o)t(e)lingen = kanonnen * 05-18, 05-25, 07-10, 09-25

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

handel * 03-04, 03-10, 05-09 (coop-), 08-22

handtastinghe = borgstelling * 03-10, 05-13

haringh * 01-30, 02-12

haven * 01-27, 02-05, 02-17, 02-27, 03-11, 03-12, 03-21, 05-11, 05-16, 05-26, 07-14, 07-17, 07-28, 08-07, 08-17, 08-20, 09-03, 09-04, 09-25, 10-13

hechtenisse * 02-03, 03-02, 03-10, 08-18, 09-23

heller = Duitse munt van een halve penning of stuiver; naar Schwäbisch Hall * 01-05, 02-27, 09-15

hen ter tijtt toe = Oostmndl.; hent = tot

herenboot = Admiraliteitsschip * 08-21

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

herenwech * 02-16

heude * 03-18

holtwerk * 08-01

hoochbootsman/hooghboetsman * 02-26, 09-18 (-provoost)

hopman * 02-18, 03-02, 03-03, 07-27

houtcoper * 06-19

hutten * 03-13

ieiunium = Vasten * 08-05

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

ijseren * 07-10, 08-27

ijsers = kogels * 05-18, 05-25, 09-25

ijserwerk * 07-31

incursien = invallen * 05-25

indemnitas = schadeloosstelling * 09-07

intendit = eis * 01-30, 07-17, 09-11, 10-08, 10-22, 12-10

interlocutio = tussenvonnis * 02-04, 09-21

jachte * 08-10

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

kalck * 05-26

kanterkees * 09-16

kees/keesen * 01-30, 02-12, 04-24, 05-11, 07-20, 09-24, 09-25, 10-01

kintjen * 10-05

last = ongeveer 15 hectoliter * 07-04, 09-17, 09-18, 08-01, 08-10, 10-03

latiteren = zich verschuilen * 03-04

leger * 06-22, 07-18, 08-01, 08-10, 10-03

legerplaetse * 08-10

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

lijnslager * 07-01, 10-05

lijsten = tarieven van convoyen en licenten * 03-17, 04-06, 09-07, 12-03

lonten * 07-10

lorringdrayer * 02-16, 02-27, 03-13, 08-20, 10-10

maninge en saninghe vgl. Oudfries moninge en saninge en hedendaags Fries sane en mane = lastig vallen met eisen * 01-29

matelosen/matrosen * 01-08, 05-18, 05-25, 06-19, 07-18, 10-13, 11-07, 11-17

matteren = afmatten, kwellen * 03-05

May = Duits/Oostelijk voor Mndl. Meye = mei

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

mercatus = jaarmarkt * 10-31

meublen * 06-19, 06-23

minutie * 05-23

misweder * 11-05

musquet * 05-18, 05-25, 07-18

nampticeren/namptiseren = een som storten tot zekerheid * 02-18, 08-20

noorwaerts * 08-21

nundinae = jaarmarkt; eig. weekmarkt

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

o(o)rbodich = Oostmndl. = bereid

oestenwind * 10-02

oirlog(h)(e) * 01-13, 01-19, 01-26, 01-31, 02-03, 02-07, 02-24, 02-27, 06-27 (oirlog te lande)

oirlogschip/oerlogschip/oorlogschepen * 01-08, 01-20, 03-07, 03-09, 03-16, 03-21, 04-20, 04-21, 04-22, 04-24, 05-09, 05-19, 05-25, 06-19, 06-20, 07-09, 07-13, 07-17, 07-18, 08-03, 08-10, 08-18, 09-04, 09-13, 10-03, 10-05, 10-12, 10-13, 10-19, 10-26, 11-03, 11-11, 11-20

oirlogslasten * 06-27

onweder * 09-01, 09-03, 09-28

ostage/ostagie = gijzeling * 09-03, 09-28

oud(t)wandt = oude kleren * 08-10

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

paelwer(c)k * 06-27, 07-03, 08-06, 09-25

paerden * 02-07

partie adverse = tegenpartij * 09-25

pas/pascedulle(n)/pasport(en) * 01-19, 02-05, 03-03, 03-14, 05-11, 05-26, 05-28, 05-29, 06-27, 08-04, 09-12, 09-15, 09-16, 09-23, 09-28, 11-03

passagie * 09-25

passegiren * 07-03

patent * 01-08, 04-10, 04-11, 04-20, 05-19, 05-29, 08-15

peerd(en) * 01-21, 02-04, 02-16, 02-19, 02-25, 02-27, 03-20, 05-13, 05-15, 07-27, 08-20, 08-21, 09-02, 09-07, 09-15, 10-09

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

peerdecoper(s) 01-20, 02-19, 02-27, 03-21, 10-09

peper(s) * 09-03

pinasse * 03-14, 03-16, 03-21, 04-20, 04-21, 04-27, 05-19, 09-11, 10-13, 10-19, 10-26, 11-03, 11-07, 11-18

pleyt(t)e * 05-18, 05-25, 06-22, 07-18

plunderie * 05-25

pontcamer * 05-15

porceelen * 08-10

prandium * 02-23, 02-24, 05-18, 05-25, 07-04

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

propicer = beter (geschikt) * 10-02

propijs = gunstig, geschikt * 02-23, 04-20

proviandmeester * 09-15

provoest/provoost = onderofficier belast met toezicht op gevangenen aan boord ; soldatengevangenis * 01-16, 03-14, 05-25, 09-18

pulver * 05-18, 05-25, 07-04

rade werden, des te = besluiten; goed vinden

ratihabitio = bekrachtiging * 09-07

recesbueck * 01-31, 09-24

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

recognossement = erkenning * 09-04

recommendatie(brieven) = aanbeveling(sbrieven) * 03-16, 03-21

recompens = schadeloosstelling * 03-17, 08-19, 09-07

reconcilieren = verzoenen * 10-02

repartitie = verdeling; verdeelsleutel * 02-13, 03-23, 08-12

rijcxdalers * 02-05, 05-13, 08-20

rijdpeerdt * 09-15

rivier(en) * 06-27, 07-03, 08-06, 09-25

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

roscam * 09-21

ruyteren, schamele = arme landlopers/vrijbuiters * 10-13

saninghe * zie: maninge

saufconduyct = vrijgeleide * 03-09

schan(t)s * 02-16, 03-13, 08-06, 09-07

scheepscrijchsluyden/scheepscrijsvolck * 02-06, 03-02, 03-20, 03-21, 04-10, 05-19, 06-19, 07-27, 11-16, 11-19

schelvisch * 06-16

schepen * 01-17, 01-20, 02-07, 02-16, 03-14, 03-23, 04-06, 04-10, 04-20, 04-23, 04-27, 05-07, 05-11, 05-19, 05-15, 05-29, 06-20, 06-27, 07-03, 07-13, 07-20, 08-06, 08-15, 08-20, 08-21, 09-01, 09-03, 09-21, 09-25, 10-02, 10-13, 10-19, 10-26, 11-03, 11-06, 11-07, 11-11, 11-14, 11-16

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

scheutvrij = bestand tegen schoten * 05-18, 05-15, 07-18

schip/schipper * 01-08, 01-09, etc.

schippersarmen * 10-06

schippont/schipponden = gewicht van 300 Amsterdamse ponden * 07-20, 09-16

schipvaert * 11-03

schipvrachten * 03-23

schollen * 05-25

secretarys * 01-27, 04-09, 10-06

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

securiteytt * 01-26, 03-05, 11-03

seepsieder * 04-28

seyn(en) * 05-16

sleeden * 02-02

sluytboom * 02-16

soemer/somer * 01-09, 02-06, 02-26, 03-02, 03-14, 03-16, 04-20, 04-24, 05-15, 05-19, 08-01, 08-06, 08-10, 09-23, 09-29, 11-17, 11-19, 11-20, 11-23

soemerdienst * 12-07

soetemelckskees * 05-18

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

soldaet/soldaten * 01-08, 01-13, 01-16, 01-17, 01-19, 02-02, 02-05, 02-07, 02-19, 03-17, 03-18, 04-23, 04-27, 05-08, 05-16, 05-18, 05-25, 07-27, 08-18, 08-20, 08-21, 08-27, 09-18, 09-23, 10-02, 11-11, 11-18, 11-20, 11-21, 11-23, 11-24, 11-25, 11-26, 12-04, 12-09

sou(d)t * 09-17, 09-18, 10-07, 10-26

specerien/specerijen * 03-17, 09-01

speck * 09-04, 09-08, 09-18

spiessen * 07-10

spitsbroeders * 02-18

sticht/styfft * 02-16, 08-20

streuperie * 05-09, 05-19, 05-25, 07-13, 07-20, 08-21, 10-10

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

stroemen/stromen/stroomen * 02-24, 03-09, 04-06, 06-16

submissie = onderwerping *

subreptiis = verkrijging door vervalsing of bedrog * 02-04

subterfugium = onttrekking aan * 03-04

succumbeerde = verliezer van een burgerlijk proces

suppliant = indiener van verzoek(schrift)

tara * 05-18

tempeest * 09-03

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

tempus deliberandi = tijd voor beraad * 04-21

tol(l)bueck/dolbuecken * 01-05, 01-28, 05-15

tonne(n) * 02-07, 02-24 (= bakens), 02-27, 03-02, 03-03, 03-05, 03-06, 08-07, 09-16, 09-28

touwerck * 05-26

traf(f)icque/traf(f)ycque * 01-26, 02-05, 05-25, 06-27, 07-03, 08-06, 09-25

trawant 05-25

tweeback * 09-23

vagebonden * 09-23

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

Vasten * 02-27, 03-14

vat(t)(en) * 01-05, 01-28, 02-18, 02-27, 03-02, 03-03, 03-04, 03-05, 03-06, 03-09, 03-10, 03-20, 04-21, 04-23, 04-28, 05-11, 05-18, 09-16

veerschip * 09-02

venditie * 02-11, 02-12, 02-13, 07-30, 09-17, 09-22

venditiedach * 01-30, 07-17, 08-12, 09-09

veste/vestinge * 03-02, 03-03

viand/viant/vyand * 01-17, 01-26, 02-05, 02-07, 03-17, 04-20, 05-09, 05-19, 05-25, 07-20, 08-10, 08-21, 09-13, 10-10, 11-16

visch * 06-16

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

vivres * 03-02, 09-29

vloet/vloott * 07-09, 10-26

voorsaten * 03-02, 03-17, 07-21

vorst * 02-02, 02-24, 02-27, 03-09, 11-07, 11-11

vracht * 05-13

vriesen * 03-13

vrijbuyt(t)er * 01-20, 01-26, 05-09, 07-13, 07-20, 08-21, 09-21, 10-05

vrijgeleydt * 03-09

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

vrijgelt * 04-20

water(en) * 01-08, 02-04, 02-07, 02-24, 03-04, 03-05, 03-07, 03-09, 03-13, 03-14, 03-21, 03-23, 04-06, 06-27, 08-10, 09-13, 10-02, 11-11, 11-25

waterkant * 07-28

webben * 05-28

weder/weer * 01-08, 01-26, 02-02, 02-24, 03-09, 04-20, 09-11, 09-25, 09-26, 09-28, 11-07

weeskyndren * 08-28

wever * 06-16

weytt * 07-04

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

wijn * 01-15. 02-18, 03-20, 04-10

wind/wint *01-26, 02-24, 04-20, 09-04, 09-25, 09-26, 10-26

winter * 03-18, 03-20, 11-25

winterdienst * 01-13, 11-23, 11-25

wrack(en) * 05-16

zee * 01-26, 02-27, 04-20, 04-27, 05-09, 06-16, 07-18, 08-21, 10-13, 10-19, 10-26

zeecusten * 01-26

zeegaten * 05-25, 07-20, 08-10, 08-21, 09-21

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |

zeeroovers * 11-03

zeevaert * 01-26

zeevaren/zeevarende * 03-21, 08-31, 09-25, 10-05

zeyll * 10-26

Literatuur m.b.t. het weer: J. Buisman, Duizend jaar weer, wind en water in de Lage Landen. Deel 4: 1575-1675. Franeker 2000.

a | b | c | d | e | f | g | h | i/j | k | l | m | n | o | p | r | s | t | v | w | z |


REGISTER VAN NAMEN

I/J 

Een datum, hieronder weergegeven in de volgorde maand - dag, is in de tekst bereikbaar via de kalender hiernaast. Een naam is in de tekst gemarkeerd met >>>.

De Waddenzee en -kust is in 1607 door Willem Jansz. onder de titel Nieuwe beschrijvinghe ... in kaart gebracht; het Zuiden is boven. Zes gedeeltes daarvan zijn hier te bekijken; ze sluiten van links naar rechts op elkaar aan.
Elbe * Weser * Eems (Emden) * Eems (Delfzijl) * Friesland (Ameland) * Friesland (Terschelling)

Abbes, Luytgen 10-10 * veerman

Abtt 04-20 * deel Waddenzee

Acronius, Regnerus 10-05 * bode Admiraliteit

Adriani, Joannes 05-15 * chercher Schiermonnikoog

Aelsop 06-17 * zus Hoorntyes

Aeriaens(e), Anthonis/Anthonys 09-04, 09-19 * stuurman

Ailva/Aylva, Aleff 01-27, 03-12, 05-19 * convooimeester Harlingen

Aitzema, Meynardus Scheltonis 04-09 * secretaris Dokkum

Amama, Joachim Herneszn. 01-30 * convooimeester Boertange

I/J 

Ameland/Amelanders/Amelant 01-08, 02-05, 02-23, 05-13, 05-25, 06-15, 06-17, 07-18, 07-20, 08-10, 08-21, 09-21, 10-10, 10-13

Amelander balgh(e) 09-01, 09-03 * deel Waddenzee

Amelander gat(t) 08-21, 10-13, 04-20 * deel Waddenzee

Amsterdam(mer) 01-28, 04-06, 04-23, 05-23, 05-29, 06-15, 07-20, 08-10, 08-21, 08-31, 09-01, 09-03, 09-25, 09-28, 10-13, 10-23, 10-26

Auckema, Anton. 09-07, 09-13, 09-15, 09-23 * commies generaal

Baert, Henryc 03-21 * sollicitant schrijver Harlingen

Balt, Pieter 09-03 * commies generaal vier Oost-Indiëvaarders van de Nieuwe Brabantse Compagnie te Amsterdam (= bevelhebber Pieter Both, m.a.w. Both verkeerd verstaan als Balt?)

Bartelinck, Arent 12-03 * koopman

I/J 

Bauckes, Cleys/Claes 01-02, 01-09, 03-16, 04-11, 04-24, 06-19, 08-01, 08-31, 10-02, 10-03, 10-05, 11-11, 11-27 * kapitein

Bauckes, Enno 08-01, 08-26, 08-31, 09-07, 09-11, 09-21, 09-25 * reder

Beerns, Geert 08-08 * burger Groningen

Bellingwolde 01-30, 08-20, 08-21, 09-15

Bellingwolder schans 08-20

Bellingwoldersijll/Bellingwolderzijll 02-02, 04-08, 04-09

Bent(h)um, graaf van 09-16

Berents, Touw 01-02, 01-09 * bakster Emden

I/J 

Beyer, Hendrik de 07-28, 07-31 * commies generaal

Bijma, Ennius (van) 01-27, 01-29, 03-21, 06-27, 06-30, 07-03, 07-09, 07-13, 07-18, 10-07, 10-21, 10-29, 11-05, 11-11, 11-12 * raad Admiraliteit tot 16 juli, daarna redger Groningen

Bijma, Wigbolt 07-16, 07-18, 10-07, 11-07 8 raad Admiraliteit vanaf 16 juli

Biltsijll 08-20

Blixem 06-20

Bockes, Douwe 02-24 * burger Dokkum

Boelens 01-29 * legerkapitein?

Bolleman, Henr. 03-10 * schipper

I/J 

Bolleman, N. 02-27 * schipper Groningen

Bolleman, Willem 02-27, 03-04, 04-28 * schipper Groningen

Bolswart 02-24, 02-26, 02-28, 03-13

Bommelerweerd 10-03

Boner, Albert Evertszn. 01-20, 02-19, 03-13, 08-15, 08-22, 08-28 * commies generaal

Bor(c)kum(m)er balch 04-24, 05-09, 05-19, 05-25 * deel Wattenmeer

Borger, Pieter 02-25 * burger Groningen

Botes, Tyepke 04-22 * schipper boot

I/J 

Both, Pieter * zie Balt, Pieter

Bottyenter, Henryc 09-23 * soldaat Doncker

Botyenter, Albert 03-20 * soldaat Doncker

Boudewijn, Hermen 04-28 * koopman Groningen

Boudewijns, Harmen 06-15, 06-16, 08-22 * veroordeelde burger Groningen

Boumeyster 05-23 * herbergier Groningen

B(o)urtang(h)e 01-30, 02-16, 02-18, 03-02, 03-03, 03-05, 03-06, 05-15, 08-20, 09-15

Boyes, Ede 09-23 * soldaat Doncker

I/J 

Bracke, Jan 09-04, 09-08 * schipper Stade

Bray, Jan de 12-03 * koopman

Bremen 01-05, 01-28, 02-24, 02-27, 02-28, 03-09, 03-10, 03-12, 04-06, 04-24, 04-28, 05-25, 06-20, 07-20, 08-10, 08-15, 09-21, 10-26

Bruinsvelt/Bruynsvelt, Jan 01-27, 02-05, 02-27, 03-14, 07-14, 09-25 * overleden convooimeester Makkum

Bruntinck 08-22 * veroordeelde

Buer, Claes ten 01-29 * militair?

Buer, Jan ten 08-08, 08-10 * volmacht veroordeelde Groningers

Buir, Jan ten 06-15, 06-16 * vertegenwoordiger Boudewijns

I/J 

Burch/Borch, Dyrck van de(r) 01-28, 02-27, 09-07, 10-06 * chercher Groningen

Buttel, Henrick 01-08, 03-21, 05-15, 05-25, 06-15 * raad Admiraliteit

Buttels, N. juffr. 06-15 * zus Buttel

Buytenpost, Paul. 05-16 * schrijver Eppens

Bywa 10-05 * weduwe Jan Outgers

Calis 09-04 * Calais

Claeses, Jacob 04-07 * chercher Zoutkamp

Claeses/Claessen/Claeszn., Pieter 01-08, 03-16, 04-20, 04-27, 05-08, 07-09, 07-17, 07-18, 07-21, 10-26, 11-03, 11-07, 11-19, 11-25 * kapitein

I/J 

Claeses/Claeszn., Reiner/Reyner 07-31, 09-17, 09-18 * oud-burgemeester Harlingen

Claeszn., Thijs 08-22, 08-28 * overleden veroordeelde/schuldenaar

Cnoll, Claes 10-09 * inwoner Ommelanden

Coernwerdersant 01-26

Coesvelt, Claes van 08-19 * gewezen chercher Coevorden

Co(e)verden 01-15, 02-14, 02-18, 08-19

Collumerlant 09-23

Cooper, Dieter 02-27 * burger Bremen

I/J 

Cornelis 07-27 * chirurgijn Dokkum

Crabbe, Gerrytt 01-08, 03-07, 03-11, 04-07, 06-20, 08-10, 08-29, 10-02, 10-21, 11-11, 11-18 * kapitein

Crimpen, Pieter van 02-05 * soldaat Willem Lodewijk

Crombal(l)ch 05-26, 06-20, 07-09, 07-13, 08-10 * deel Waddenzee

Dam, den 02-19, 05-13, 09-25, 09-26, 10-05 * Appingedam

Dantzich 10-26, 11-03

Decama, Sicke van 06-30, 07-03 * Gedeputeerde

Delffsijll/Delffzijll 01-13, 01-17, 01-20, 02-03, 02-04, 02-19, 02-27, 04-6, 04-10, 04-20, 04-23, 05-13, 05-23, 06-19, 06-24, 07-06, 08-10, 08-29, 09-07

I/J 

Dijcxtra, Sycke van 02-26 * beoogd kapitein of luitenant

Dollart 06-27, 07-03, 08-06, 09-25

Doncker, Tymen Jacobs 01-08, 01-13, 01-16, 01-17, 01-19, 01-20, 02-03, 02-04, 02-26, 03-14, 03-16, 03-18, 03-20, 03-21, 04-24, 05-19, 08-04, 08-18, 08-27, 09-12, 09-21, 09-23, 09-25, 10-02, 10-05, 11-11, 11-24, 11-25, 12-09 * kapitein

Donger(a)deel 11-14, 11-16

Douwes, Bocke 02-26 * burger Dokkum

Doyem, Orck van 04-21, 07-03, 07-09, 07-13, 07-18, 08-21, 11-11, 11-14 * raad Admiraliteit

Dreuwiszn./Drewiszn., Dreuis/Drewis 09-02, 09-07 * veerman Oterdum

Duynker(c)ken/Duynkercker(s) 02-07, 08-21, 09-04, 09-08, 09-18, 09-19, 10-07, 10-19, 10-26

I/J 

Dyrckszn., Dyrck 01-27 * convooimeester Sloten

Dyrcxs, Thomas 07-04, 07-09, 08-21, 09-26, 10-13, 10-19, 10-26 * raad Admiraliteit

Ebel 05-13 * inwoner Farmsum

Ee 06-16

Eems 05-09

Eems, Oester 08-21

Eems, Oester ende Wester 04-20

Eem(b)s/Emse, Versche 01-08, 01-13, 01-17, 01-20, 03-14, 03-16, 04-24, 05-19, 06-27, 07-03, 08-06, 08-18, 08-20, 09-15, 09-25, 11-11, 11-25

I/J 

Eems, Wester 01-17

Egberts, Jan 08-20 * paardenexporteur

Elve/Elwe 03-09, 04-10, 04-24, 05-09, 05-26, 06-20, 07-09, 07-13, 08-15, 09-04, 09-08, 09-21, 10-02, 10-26, 11-03 * Elbe

Embden 01-02, 01-09, 01-20, 01-21, 02-03, 02-04, 02-16, 04-06, 04-23, 05-13, 05-, 05-25, 05-28, 05-29, 06-19, 06-27, 06-30, 07-03, 07-09, 07-18, 08-06, 08-10, 09-25, 09-28, 10-06, 12-03

Embden, Henryc Jacobs van 05-20

Enckhusen/Enkhuysen 01-26, 01-28, 02-05, 10-26

Enis 09-08 * 'licentiaat' (= advocaat Mr. Ludovicus Suffridi Ens?)

Enno 08-06 * graaf Oost-Friesland

I/J 

Epen, Hermen van 04-28, 06-19 * gedaagde

Epes, Joucke 02-28, 03-13 * schipper Boslward

Eppe 02-02 * koopman Emden

Eppen, Harmen 08-04 * veroordeelde

Eppen(s), Jan/Johan 01-31, 02-04, 02-05, 02-27, 03-02, 03-12, 03-16, 03-20, 04-06, 04-20, 05-16, 07-09, 07-13, 07-16, 07-27, 08-15, 09-04, 09-08, 09-18, 09-29, 10-03, 10-07, 10-10, 11-04, 11-11, 11-14, 11-16, 11-21, 11-23, 11-26 * kapitein

Ericxzn., Hans 01-29 * burgemeester Harlingen

Ericxzn., Nicl. 01-29 * broer Hans, leverancier buskruit

Eysing(h)a, Aede/Adam van 03-05, 03-06, 03-18, 04-21 * raad Admiraliteit

I/J 

Ex.cel(lent)./cie/tie, Sijn 03-16, 04-20, 05-18, 05-25, 06-22, 07-18, 11-03 * prins Maurits

Falckenier 08-10 * gecommitteerde Admiraliteit Amsterdam

Farmsum 05-13

Femmes, Jan 02-26 * hoogbootsman Doncker

Fockens, Hepcko 10-06, 10-13 * grietman Opsterland

Folckarts/Folckerts(zn.), Jan 01-20, 02-03, 02-04, 02-27, 03-21 * gevangen genomen paardenkoper Ommelanden

Folkerts, Lou 08-21 * equippagemeester

Foppes, Claes 05-12 * burger Franeker

I/J 

Franckrijck/Fransche 04-10, 08-10

Francois 09-28 * koopman Amsterdam

Franicker/Franicquer/Franiker 01-12, 01-26, 03-13, 05-11, 05-12, 05-13, 05-18, 08-28

Frans 06-23 * advocaat of chirurgijn?

Franszn., Frans 06-30, 07-03 * Gedeputeerde

Franszn., Meye 01-27 * convooimeester Workum

Frieslant/Vrieslant/Vryslant 02-04, 05-15, 06-27, 06-30, 07-03, 07-09, 07-13, 07-16, 07-18, 08-06, 09-23, 09-25, 10-06, 10-29

Frycx, Henryck 05-13 * wonende bij Delfzijl

I/J 

Gabbes, Bincke 02-03 * burgemeester Dokkum

Gedeput. Staten 02-04, 03-13, 06-30, 07-03, 01-26, 03-09, 06-27, 07-03, 07-13, 07-18, 08-06

Geerts, Jan 10-09 * paardenkoper Winsum

Geeske 06-19 * inwoonster Emden

Gelderlant 03-23

Genade, Sijn/Zijn 01-20, 01-21, 01-26, 02-05, 03-23, 09-16 * stadhouder graaf Willem Lodewijk

Gerbens, Rintse 06-16 * wever Ee

Gerloffs, Joannes 01-26, 03-13 * goudsmid Harlingen, borg Frans Gerryts van Franeker

I/J 

Gerryts, Frans 01-12, 01-26, 03-13 * inwoner Franeker

Gerrytszn., Gerrytt 05-13, 07-18 * veroordeelde bewoner Ameland

Geunieerde landen/provintien 02-05, 02-23, 05-25, 07-03, 08-06, 09-25, 12-03

Gosses, Gerbrant 02-03 * burgemeester Dokkum

Groning(h)en/Groninger 01-05, 01-21, 01-28, 01-29, 02-18, 02-25, 02-27, 03-02, 03-04, 03-05, 03-09, 03-10, 03-11, 03-20, 03-23, 04-20, 04-21, 04-23, 04-28, 05-09, 05-15, 05-19, 05-20, 05-22, 05-23, 06-15, 06-16, 06-17, 06-19, 06-24, 06-27, 07-03, 07-04, 07-09, 07-18, 07-20, 07-21, 07-31, 08-06, 08-08, 08-10, 08-15, 08-22, 09-01, 09-07, 09-16, 10-06, 11-05, 11-12, 12-04

Groning(h)en ende Omlanden 01-17, 01-20, 01-26, 02-04, 06-27, 07-03, 08-06, 09-15, 09-23, 09-25, 10-06, 10-29, 11-05, 11-11, 11-12

Grovestins, Frederic van 07-27 * hopman

Gruys, Hans 03-02 * burger Harlingen

I/J 

Gryoelszn., Romcke 01-09 * schipper Leeuwarden

Haghe, den 09-25

Halte 05-07 * aan de Eems, ter hoogte van Bellingwolde

Hamburch 02-24, 02-28, 03-04, 03-09, 03-12, 04-24, 07-20, 08-10, 08-15, 09-04, 09-21, 10-26, 11-03

Hansken 02-03 * vrouw Jan Folkerts

Harings, Jan 08-28 * inwoner Franeker, voogd wezen Thijs Claeszn.

Harings, Reymer 09-04 * bootsman

Harling(h)en 01-12, 01-26, 01-29, 02-03, 03-02, 03-04, 03-07, 03-09, 03-10, 03-12, 03-13, 03-21, 03-23, 04-20, 04-24, 04-27, 05-11, 05-19, 07-04, 07-13, 07-17, 07-18, 07-28, 07-31, 08-07, 08-14, 09-03, 09-17, 09-25, 10-13, 10-19, 11-03, 11-06, 12-03, 12-04

I/J 

Harmens, Folckert 02-04 * vader Jan Folckerts?

Harmens/Hermens(zn.), Jelmer 03-16, 03-21, 04-20, 04-27, 05-08, 05-19, 07-09, 09-11, 10-26, 11-07, 11-17 * kapitein pinas

Hayes, Meynte 03-14 * gewezen provoost pinas

Heckman 02-18, 03-02, 03-03 * hopman Boertange

Henrici/Henrycxs, Jan 02-06, 07-18, 08-21, 08-27, 08-28, 08-29, 09-07, 09-28, 09-29, 10-07, 10-13, 10-21, 10-26, 12-04 * ontvanger generael

Henrycx, Heme 08-22 * veroordeelde

Herbayus, Thomas 08-01, 08-26, 10-23 * advocaat

Heteren, Willem van 03-17 klerk admiraliteit

I/J 

Hillama, Gellius/Jelle 08-01, 08-26, 09-07, 09-11, 09-25 * raadsheer Hof van Friesland

Hilles, Cornelis 05-13 * burger Workum

Hilligerlant 05-09 * Helgoland

Hincken, Johan 10-06 * 'opsiender' sachippersarmen Emden

Hittingha, Rienick 02-02 * kapitein Bellingwolderzijl

Ho(e)rn/Hoorn 01-26, 02-05, 02-07, 02-23, 08-31, 09-25, 09-29, 10-01, 10-27

Hollant(sch) 01-05, 01-28, 03-04, 03-17, 05-18, 05-23, 05-25, 05-26, 05-29, 07-10, 10-03, 10-19, 11-03

Hoorntyes, N. 06-17, 06-18 * 'raadsheer' Groningen

I/J 

Hottingha, J. 03-21 * overleden schrijver convooien Harlingen

Huegens, Lourens 08-10 * gecommitteerde Admiraliteit Amsterdam

Huygens, Willem 10-09 * schipper

Hylckes, Douwe 03-23 * burger Harlingen, schipper

Hylckes, Joannes 02-27, 07-21, 08-01 * chercher Groningen

IJsseloort 05-18, 05-25

Jacobi 02-03, 02-04, 02-27 * 25 juli

Jacobi, Petrus 03-06, 05-19, 09-25, 09-28 * advocaat

I/J 

Jacobs, Abel 02-27 * paardenkoper Ommelanden

Jacobs, Aucke 08-04 * stuurman Doncker

Jacobs, Cornelis 04-22 * adelborst boot

Jacobs, Henryc 05-28 * koopman Emden

Jan 07-01 * touwslager Dokkum

Janssen, Jan 04-21, 04-28 * burger Groningen, zeepzieder

Janssen, Mathijs 04-22 * adelborst, schipper boot

Janssen, Pieter 05-13 * hinkende Pieter, inwoner den Dam

I/J 

Janssen, Thijs 05-11, 05-12 * schipper Franeker

Janszn., Cornelis 08-20 * inwoner Noordbroek

Janszn., Frans 03-21 * oud-Gedeputeerde

Janszn., Gysbert 10-10 * gewezen chercher Oterdum

Janszn., Hidde 10-03 * wachtmeester Dokkum

Janszn., Lambert 03-21 * broer Frans Janszn.

Jettingh 04-27, 10-26 * deel Waddenzee

Jeveren, Johan van 03-05 * koopman Osnabrück

I/J 

Joannis 02-27, 03-14 * 24 juni

Johan 08-07 * koopman

Jops, Claes 05-13 * inwoner den Dam

Ke(i)mpes, Ke(i)mpe 02-19, 02-27, 02-28, 04-10, 04-23, 08-29 * convooimeester Delfzijl

Krutenar, Conraerdt 01-21 * burger Emden

Kylo, David 03-14 * luitenant Doncker

Laeszn./Laeses, Joannes 03-17, 08-19, 09-18 * kamerbode Admiraliteit

Laeses, Lieuwe 03-18 * schuldeiser Doncker

I/J 

Laurenszn./Lourens, Joachim/Jochum 05-25, 06-16 * chercher Schiermonnikoog

Le(u)werden 01-09, 02-03, 03-23, 03-23, 06-27, 06-30, 07-03, 08-01, 08-31, 09-23

Lieuwes, Jan 10-05 * touwslager Dokkum

Lieuwes, Taecke 01-31 * burger Dokkum

Loo, Jan 01-29 * rente-overdrager

Loppersum 05-13

Loppersum, Evert van 05-13 * koopman

Lubeck 09-04

I/J 

Lucas, Henryc 06-25 * veroordeelde

Luytyen 08-01 * kuiper Admiraliteit

Luytyens, Geert 09-25, 10-05 * schipper den Dam

Maccum 01-27, 02-05, 02-27, 03-14, 03-21, 04-20, 05-16, 07-14, 07-28, 08-17, 09-25, 10-05

Mellema, Lieuwe 08-21, 10-23 * 1591/92 overleden ontvanger generaal (sedert 1581); ook wel van Oosterzee genoemd

Meyburch, Hans van 05-25 * provoost generaal Admiraliteit

Middelburch 06-23

Minnes, Ritske 04-20 * reder

I/J 

Munster 02-16, 08-20 * in Westfalen

Nederhoff, Coert 06-20 * schipper

Nederlantsche Provintien 02-05

Nes, Willem Pieters 02-19 * koopman den Dam

Nesserlant 09-25 * polder Oost-Friesland

Nienhuys, Douwe Meyes 01-29 * rente-eiser

Nieupoort 09-04

Nie(uw)e Biltsijl(l) 02-09, 08-20

I/J 

Noortbrueck 08-20 * Noordbroek in het Oldampt (Groningen)

No(o)rweg(h)en 10-26, 11-03

Novaesius, Dominicus 03-13 * gewezen chercher Oostmahorn

Nutt, Coert 09-28 * boter(ver)koper Emden

O(e)nema, Mathijs 01-08, 01-27, 03-14, 03-21, 05-16, , 07-14, 07-28

Oest ende Westeinde 08-10 * van Ameland

Oestende 08-10 * Zuid-Nederlandse haven

Oestfrieslant 05-07, 10-09

I/J 

Omlanden 01-20, 01-21, 02-04, 02-27, 03-21, 06-30, 07-18, 09-07, 09-13, 10-06, 10-07, 10-09, 10-13, 05-16, 07-14, 07-28

Oostindien/Oost-Indiaens/Oest-Indiaensch 09-01, 09-03, 10-13

Oostmahorn(e)/Oestmahorn(e) 01-08, 03-09, 03-13, 04-20, 04-24, 05-26, 06-19, 06-20, 07-13, 09-21, 10-02, 10-10, 11-11, 11-14, 11-16

Osenbrug, Jan van 04-22 * aangeklaagde

Osenbrugg(h)e 03-02, 03-03, 03-05, 03-06 * Osnabrück (ten N. van Westfalen)

Oterdum 03-13, 09-02, 09-07, 10-10

Outgers, Jan 10-05 * overledene den Dam

Overijssel 03-23

I/J 

Pantel, Henryc 02-24, 05-16 * gewezen schrijver Viltshuysen, schrijver Eppens

Pieters, Hero 06-19, 06-24, 06-27, 07-04, 07-20, 08-29, 09-07, 09-11, 10-21 * convooimeester Groningen

Pieters, Jelmer 02-24, 02-26 * inwoner Bolsward

Pieters, Symen 01-27 * convooimeester Staveren

Pieters, Sytse 07-31 * overleden smid Admiraliteit

Pieterssen, Idts 05-13 * inwoner Franeker, borg Dirck Thijssen

Radijs, Jan Gerryts 03-13, 09-02, 10-10 * chercher Oterdum

Reeckenaer 05-20 * koopman

I/J 

Reyde 01-30, 02-10, 05-23, 08-10, 09-12

Reyderlant 09-25 * in Oost-Friesland

Reyns, Sibrant/Sybrant(szn.) 03-16, 03-21, 04-10, 05-16, 09-25 * burgemeester Dokkum, raad Admiraliteit tot 5 mei, convooimeester Makkum

Rhijn/Reyn 03-16, 04-06, 10-03

R(h)ijnberk 06-22, 09-07, 09-13

Riff/Ryff 10-26, 11-03

Rijckens, Frederic(k)/Frederyc(k) 06-18, 07-04, 09-07, 09-08, 09-11, 10-06, 10-13, 10-29, 11-05, 11-11, 11-12 * ontslagen/gerehabiliteerd convooimeester Groningen

Rijge, Jacob van 05-13 * wonende bij Loppersum

I/J 

Rijnse wijn 03-20

Rispens, Gerlacus 12-04 * advocaat fiscaal

Rode Lieuwe 02-03, 02-04 * herberg Delfzijl

Roll, Henryc 09-25, 09-26, 09-28, 09-29, 09-30, 10-27 * koopman Hoorn

Rommarts, Jacob 01-13, 01-17, 02-19, 04-10, 04-23, 05-13, 06-19, 06-24, 07-06, 08-29, * convooimeester Delfzijl

Rooswinckel 08-20 * Roswinkel in Drenthe ten NO van Emmen

Rues, Gelis de 09-04 * koopman Hoorn

Saeckes, Saecke 01-30 * convooimeester Bellingwolde

I/J 

Saeckes, Syrck 10-13, 10-19, 10-26, 11-11 * raad Admiraliteit

Saeckma/Saeckema/Sacama/Sakema, Johannes 03-13, 08-26, 09-08, 09-21 * procureur generaal Hof van Friesland

Sael 04-06 * kapitein Amsterdam

Sanders, Henryc 02-20, 03-17 * contrerolleur Dokkum

Sartorius, Jacobus 01-02, 03-09, 03-10, 04-21, 05-19, 09-07, 09-08, 10-09 * advocaat

Scharff, Jan 03-23 * burger Dokkum

Scheltes, Claes 03-04, 03-07, 03-09, 03-10, 03-11, 04-24, 04-28, 05-19, 05-20, 05-22, 06-19 * schipper Groningen

Scheltes/Scheltis, Douwe 01-08, 01-13, 05-07, 08-18, 09-21, 10-02 * commies Versche Eems

I/J 

Schiermon(n)ickoghe 05-15, 05-25, 06-16, 10-05

Schoenmaker, Geert 09-02, 09-07 * inwoner Oterdum

Scholbalch 08-21 * deel Waddenzee

Scholl, Claes 09-21 * roskammer, paardenkoper

Schotlant 03-23

Segers, Marten 09-11, 10-26 * commissaris Vlie

Sloten 01-27

Sluis 09-04

I/J 

Sneeck 03-21, 04-22

Snel 05-25 * schipper Bremen

Soltcampen 04-07 * Zoutkamp

Spallinck/Spalling 07-21, 11-03 * kapitein

Stad en (Om)Landen 10-29, 11-05, 11-12

Staden 09-08, 09-18, 09-19 * Stade, halverwege monding Elbe en Hamburg

Staten 08-10, 08-20, 08-28, 11-03

Staten Generael 02-04, 02-24, 02-26, 03-17, 03-21, 04-20, 05-15, 05-25, 07-03, 07-13, 07-16, 07-18, 07-20, 08-06, 08-10, 08-20, 08-28, 09-01, 09-03, 09-07, 09-25, 10-26, 11-03

I/J 

Staten, Volmachtighe 02-24, 03-09

Staveren 01-27, 03-11, 05-26, 08-20, 09-23

Steyn, Matthaeus 02-27, 03-04, 03-20, 04-27, 05-18, 05-23, 07-10, 07-11, 07-21, 08-01, 08-04, 08-31, 09-07, 09-11, 09-25, 10-23 * raad Admiraliteit

Styp, Pieter 01-27 * convooimeester Nieuwe Bildtzijl

Swartsenburch 01-21 * graaf

Sybrants, Ryuert 06-19 * schipper Emden

Symen 10-05 * overledene den Dam

Syoertszn., Lucas 05-23 * commies generaal

I/J 

Tacx, Symen 06-23 * schipper Middelburg

Thijssen, Dyrck 05-13 * inwoner Franeker?

Thomas(zn.), Jacob 01-17, 01-20, 01-26, 09-21, 10-05 * vrijbuiter, zeerover

Thonyszn., Egbert 10-05 * bode Admiraliteit

Tyaerdtszn., Tyebbe 03-16, 05-16 * luitenant

Tyebbes, Aucke 03-16 * gewezen kapitein

Tyebbes/Tiebbes, Ty(a)erd 01-19, 03-16, 04-27, 05-16, 05-19, 08-21, 09-21, 10-02, 11-11, 11-21 * kapitein

Tyessens, Worp 05-15, 05-19, 06-19, 06-27, 06-30, 07-09, 07-17, 07-27, 09-21, 10-02, 11-05 * raad Admiraliteit

I/J 

Tymenszn., Pieter 04-23, 05-18 * schipper Dokkum

Ulpii, Ulpianus 01-29, 02-03 * raad Admiraliteit

Upsterlant 10-06 * Opsterland

Uytterdijcken 05-13 * nabij Delfzijl

Vasten 02-27 * 40 dagen voor Pasen

Veg(h)esack 02-27 * gehucht aan de Elbe

Vereenichde provintien 12-03

Verenigde landen 09-07

I/J 

Verrutius, Hieronimus 10-06, 10-13 * syndicus Ommelanden

Viltshuysen, Hendrick 02-24, 03-21, 05-11, 05-12, 05-29, 06-19, 08-21, 09-01, 09-03, 09-24, 09-28, 11-11, 11-20 * kapitein

Vlaems/Flaenderen/Flaemsch 09-04, 09-08, 10-07

Vlie/Vliestro(o)m(en)/Vlye 01-26, 02-07, 05-29, 07-09, 07-17, 07-20, 09-11, 10-13, 10-19, 10-26, 11-03, 11-07

Vryelsma, Ritske Jeppes 01-30 * convooimeester Reyde

Wabbes, Claes 03-13 * overleden burgemeester Dokkum

Wad(den)/Watten 01-17, 01-20, 01-26, 03-04, 03-13, 04-20, 05-09, 05-11, 05-12, 05-25, 06-20, 07-20, 08-21, 09-28, 10-02, 10-05, 10-10, 10-13

Wael(l) 03-16, 08-01

I/J 

Weeser 03-09, 04-10, 04-24, 05-09, 05-26, 06-20, 07-09, 07-13, 08-15, 09-08, 09-21, 10-02, 10-26

Wesel, Beren(d)t van 02-18, 03-20 * koopman Groningen

Westeinde 08-10, 08-21, 10-10 * op Ameland

Westphalis/Westvalen 03-05, 08-20 * Westfaals/Westfalen

Willems, Wouter 11-03, 11-04, 11-06 * commies Vlie

Willemszn., Jan 05-19 * burgemeester Harlingen

Winsum 10-09

Worcum 02-17, 05-13

I/J 

Wybes, Reyn 05-12 * burger Franeker

Zurich 01-26



Elbe <<

Weser <<

Eems (Emden) <<

Eems (Delfzijl) <<

Friesland (Ameland) <<

Friesland (Terschelling) <<